CPK İZOENZİMLERİ,ALKALİ FOSFATAZ İZOENZİMLERİ,ALP Alkali

CPK İZOENZİMLERİ
Kreatin Fosfokinaz İzoenzimleri; CPK isoenzymes
test; CK izoenzim;
Kreatin fosfokinaz kalp, beyin, ve kaslarda bulunan bir
enzimdir. Kanda yüksek seviyelerde bulunması kaynaklandığı
dokuda hasar olduğunu gösterir.
Aşağıdaki ilaçlar CPK değerini etkiler:
Alkol kullanımı,
Amfotericin B,
Bazı anestezik maddeler,
Kokain kullanımı,
Statinler,
Steroid kullanımı sırasında CK artar.
CPK izoenzimleri ne için istenir?
Total Kreatin kinaz seviyesi yüksek ise bu yüksekliğin nerden
kaynaklandığınıo bulmak için CPK-izoenzim testi istenir.
Kreatin kinaz yüksekliği 3 farklıo kökenden kaynaklanır:
CPK-1: ( CPK-BB de denir): özellikle beyin ve
akciğer dokusundan kaynaklanır yüksekliği bu organ
hasarını gösterir.
Beyin tümörleri,
Tıkanma, kanama veya travma sonucu beyin hasarı,
Elektroşok tedavisi,
Epilepsi krizi,
Pulmoner enfarktüs sırasında CPK-! Testi yüksek
bulunur.
CPK-2: (CPK-MB): Kalp dokusundan kaynaklanır. Kalp
hastalıklarında yükselir.
Kalp krizinde özellikle enfarktüsün 3-6. Saatleri
arasında CPK-2 yükselmeye başlar, krizin 12- 24.
Saatleri boyunca yükselir ve 12-48. Saatlerine
doğru normale iner.
Elektrik çarpması,
kalp defibrilasyonu ( kalp için yapılan
elektroşok),
herhangi bir sebeple ortaya çıkan kalp zedelenmesi
( trafik kazası, ezilme vb.),
kalp enfeksiyonları ( viral myokardit ),
açık kalp ameliyatlarında CPK-2 artar.
CPK-2 seviyesi göğüs ağrısı sırasında (koroner kalp
hastalıklarınabağlı angina pektoris, yada Pulmoner embolis)
ve konjestif kalp yetmezliğinde yükselmez.
CPK-3: (CPK-MM) İskelet kasında bulunur ve iskelet
kası hastalıklarında, ezilmelerde yükselir.
Kas ezilmesi ( crush sendromu),
İlaç ve hareketsizliğe bağlı kas hasarı,
Myozit ( kas iltihabı),
Kas içi enjeksiyonlar,
Epilepsi krizi,
Cerrahi girişimler,
Aşırı egzersiz sırasında artar.
Aşağıdaki durumlarda kreatin fosfokinaz testi
sonucu yüksek çıkar
Kardiyak kateterizasyon, koroner anjiyo,
Kas içi enjeksiyonlar,
Cerrahi girişimler,
Aşırı egzersiz,
Aşırı ve uzun süren hareketsizlik CPK test
sonuçlarını etkiler.
Referanslar:
Anderson JL. ST segment elevation acute myocardial infarction
and complications of myocardial infarction. In: Goldman L,
Schafer AI, eds. Cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier; 2011:chap 73.
Chinnery PF. Muscle diseases. In: Goldman L, Schafer AI,
eds. Cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2011:chap 429.
ALKALİ FOSFATAZ İZOENZİMLERİ
ALP İzoenzimleri;
Alkali fosfataz tüm dokularda bulunan ancak karaciğer ve
kemiklerde yoğun olarak bulunan bir enzimdir. ALP izoenzimleri
yüksek ALP miktarının hangi dokudan kaynaklandığını bulmak
için yapılan laboratuar testleridir.
Bkz: Alkali Fosfataz
Test aç karnına alınan kandan bakılır. Bazı ilaçlar Alkali
Fosfataz testi sonuçlarını bozar:
Allopürinol,
Antibiyotikler,
Ağrı kesici ilaçlar ( NSAİ),
Doğum kontrol ilaçları,
Diyabet ilaçları,
Klorpromazin,
Kortizon,
Erkeklik hormonları,
Metildopa,
Narkotik ilaçlar,
Propranolol,
Trankilizanlar,
Trisiklik anti depresan ilaçlar Alkali Fosfataz test
sonuçlarını bozar.
Alkali fosfataz izoenzim testi ne gösterir?
ALP testi yüksek ise yüksekliğin hangi dokudan kaynaklandığını
tespit amacıyla ALP izoenzimleri ne bakılır. Aşağıdaki
hastalıkların teşhisine yardımcı olur.
Kemik hastalıkları,
Karaciğer, safra kesesi ve safra yolu hastalıkları,
Karın ağrılarının kaynağının tespiti,
Paratiroid bezi hastalıkları,
Vitamin D eksikliği,
Alkali Fosfataz İzoenzimleri için normal değerler:
Erişkin: 20 – 140 IU/L dir.
Çocuklarda daha yüksektir. Çocuklarda büyüyen kemikler ALP
değerini yükseltir. Büyüme dönemlerindeki çocuklarda ALP
değeri 500 IU/L dek çıkabilir. Bu yüzden Alkali fosfataz testi
çocuklara yapılmaz, Yüksekliği bir hastalığı göstermez.
Alkali Fosfataz
yapılır?
İzoenzimleri
testi
ne
için
ALP izoenzimleri ALP yüksekliğinin karaciğerden mi kemiklerden
mi kaynaklandığını araştırmak amacıyla yapılır.
ALP arttıran sebepleri birbirinden ayırmak için yapılır birçok
dokuda ALP mevcuttur bu yüksekliğin hangi dokudan
kaynaklandığını anlamak amacıyla ALP izoenzimlerine bakılır.
Aşağıdaki hastalıkalrın birbirinden ayrılmaıs içi nALP
izoenzimleri bakılır:
Kemik hastalıkları,
Kırık,
Kırıkların iyileşme dönemleri,
Kemik tümörleri,
Hiperparatiroidi,
Paget hastalığı,
Safra taşları,
Safra yolu hastalıkları,
Karaciğer hastalıkları,
Hepatit,
Lenfoma,
Lösemi.
ALP düşüren sebepler:
Kötü beslenme ( malnutrisyon),
Protein eksikliği,
Wilson hastalığı.
Hastalık bulguları yoksa normal değerden hafifçe yüksek
değerler bir hastalığa işaret etmez.
Referanslar:
Pratt DS. Liver chemistry and function tests. In: Feldman M,
Friedman LS, Brandt LJ, eds. Sleisenger and Fordtran’s
Gastrointestinal and Liver Disease. 9th ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier;2010:chap 73.
ALP Alkali Fosfataz
Alkali Fosfataz; Alkalen Fosfataz;
Tüm vücut dokularında bulunur, en çok karaciğer, safra yolları
ve kemiklerde bulunur.
Bkz :ALP izoenzimleri.
Açken alınan kandaki miktarına bakılır. Birçok ilaç ALP
seviyesini etkiler:
Allopürinol,
Antibiyotikler,
Doğum kontrol ilaçları,
Şeker ilaçları,
Klorpromazin,
Kortizon,
Erkek hormonları,
Metildopa,
Narkotik ağrı kesiciler,
Ağrı kesiciler ( NSAI),
Propranolol,
Trankilizanlar,
Trisiklik antidepresanlar.
Alkali Fosfataz testi ne için yapılır?
Alkali fozfataz testi karaciğer ve kemik hastalıklarının
tespitinde kullanılır. Karaciğer fonksiyon testlerinden
birisidir.
Alkali Fosfataz için normal değerler:
Erişkin. 44-147 IU/L dir.
ALP yi arttıran sebepler:
Safra yolları tıkanması,
Kemik hastalıkları,
B ve O kan gurubu insanlarda aşırı yağlı gıda ALP
arttırır,
Kemik kırıkları,
Hepatit,
Hiperpartiroidi,
Lösemi,
Karaciğer hastalıkları,
Lenfoma,
Kemik tümörleri,
Osteomalazi,
Paget hastalığı,
Riketsiya,
Sarkoidoz.
Alkali Fosfataz hangi hastalıkların teşhisinde
kullanılır?
Alkolizm,
Alkolik karaciğer harabiyeti ( hepatit / siroz),
Safra yolları hasarı,
Safra taşları,
Dev hücreli temporal arterit ( Giant Cell Temporal
Arteritis),
Multipl Endokrin Neoplazi tip II ( MEN II),
Pankreatit,
Renal hücreli karsinom hastalıklarının teşhisinde ve
tedavi takibinde ALP önemli bir testtir.
Alkali Fosfataz seviyesini düşüren sebepler (
hipofosfatazemi):
Kötü beslenme,
Protein eksikliği,
Wilson hastalığı.
Referanslar:
1. Berk PD, Korenblat KM. Approach to the patient with
jaundice or abnormal liver test results. In: Goldman L,
Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier; 2007:chap 150.
2. Pratt DS. Liver chemistry and function tests. In: Feldman
M, Friedman LS, Brandt LJ, eds. Sleisenger and Fordtran’s
Gastrointestinal and Liver Disease. 9th ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier; 2010:chap 73.