20.! . 1961

B :2
20.! . 1961
almaması icabederdi, buna gönlüm razı olmadı.
Kısaca arz edeyim, 150 bin işçinin ücret du­
rumu şöyle hülâsa edilebilir. 70 kuruş saat ücreti
ile çalışan işçinin eline ayda 131 lira geçiyor.
Bunlar 150 bin işçinin % 60 ını teşkil eder. 170
kuruş saat ücreti ile çalışan işçinin eline 323 lira
geçer ve bu da 150 bin işçinin % 8 ini teşkil eder.
Ve nihayet 550 kuruş saat ücreti ile çalışan işçi­
nin eline 1153 lira geçer bu da 150 bin işçinin %
5 ini teşkil eder. Kanaatime göre İnkılâbın getir­
diği iyi neticelerden bütün vatandaşların nispet­
lerine göre faydalanması icabeder. öteden beri
devam edegelen arıza ve yanlışlıkların muayyen
noktada durdurulup müsait şekle bağlanmasının
lâzımgeldiği zamanı yaşıyoruz.
Memleketimizde işçi ile iş veren münasebetleri
serbest pazarlık esasına dayanmamaktadır. Mü­
dahaleci sistem mevcuttur. Şu halde Devlet aynı
şartlar altında bulunan işçi vatandaşların g%qim
ıstıraplarına da çare aramaya mecburdur. Aksi
halde işçi acı kaderi ile başbaşa bırakıldı demek­
tir.
Cemiyet bünyesi içerisinde huzurun temini is­
teniyorsa bu vatandaş kütlesinin bu kadar düşük
ücretle çalıştırılmalarına müsaade etmemek ica­
beder.
Bütçe gerekçesinin birinci sayfasında, «bir
memleketteki iktisadi şartlar insan gücünün, teş­
kilât bünyesinin tabiî servetlerin ve sermaye kaynaMarımn verimine göre takarrür eder.» denmek­
tedir. Doğrudur. Fakat bunun söz olarak değil
fiilen insan emeğine kıymet verildiğini de görme­
yi arzu ederdik.
Bütçe gerekçesinde tesbit edilen bu ana pren­
sibin şartlarına riayet edilmeli idi. Biraz evvel arz
ettim, memleketimizdeki sistem müdahalecidir, ser­
best pazarlık hakkı yoktur, işçi hayat şartları kar­
şısında kendisini müdafaa etme imkânına malik
değildir. Bu yüzden geçim ıstırabı içindedir, hi­
maye edilmesi lâzımdır. Bugün 6, 7, 8 liranın
bir insanın geçinmesine imkân vermediğini tek­
rarda lüzum yok, gerçek meydandadır. İşçinin teş­
kilât temsilcilerinin ilgililerle yaptıklara, temas­
larda çok müsait teklifler öne sürmüşlerdir.
Ufak bir zam ilâvesiyle verilen ikramiyelerin üc­
retlere inikas ettirilmesi suretiyle hem bu kütle
mahrumiyetten kurtarılır ve hem de parayı ödiyen müesseseler zaman, zaman toplu ödeme imkânsızlıklariyle karşılaşıp îşçi Sigortaları'Kuru-
0:3
mundan istikraza mecbur kalmazlar. îşçi de ge­
lirine göre bir sarf usulü tatbik edebilmiş olur.
BAŞKAN — Müddetiniz bitti efendim.
İNAN İSMAİL — Peki efendim sözlerimi bi­
tireyim. Zam ve himayenizi bekliyen işçi toplu­
luğu henüz ümidini kesmiş değildir. Bu vatandaş­
ların bu derece sıkıntılı iktisadî şartlar altında bı­
rakılmaması yolunda gerekli tedbirlerin alınaca­
ğına itimadım var buna güveniyorum.
Sözlerimi bitirirken bütün neticeleri ile bütçe­
mizin memleke hayırlı olmasını temenni ederim.
(Alkışlar)
BAŞKAN — Mehmet Hazer, buyurun. Yalnız
10 dakika olmasını rica edeceğim. .
HAZER MEHMET — Muhterem arkadaşla­
rım, 27 Mayıs Türk milletine teveccüh eden bir
istikbalin ve bir çalışma devresinin başlangıcı ol­
muştur. 1961 bütçesinin yeterli olan ve olmıyan
tarafları üzerinde yetkili arkadaşlarımız durdu­
lar.
Bendeniz siyasî hayatta gözünü; muhalefet
saflarında açmış bir arkadaşınız olarak dün oldu­
ğu gibi bugünde aynı esası rehber edinerek mâ­
ruzâtta bulu nacağım. Aklımın erdiği ıgüeümün
yettiği kadar tesbit edebildiğim aksaklıkları açık­
ça ifade edeceğim. Doğru gördüklerimi de aynı
açık kalblilikle ifade edeceğim. •
Bu bütçenin bariz olan vâsıflarını 3 esasi a.
toplamak mümkündür.
1. Geçmiş yıllardaki yatırımlar için kabul
edilen tahsisatın bu 'sene ehemmiyetli nisbette art­
mış olmasıdır.
İkinci nokta; vergi mevzuatımızda yapılan İs­
lâhat ve vergi zamlarıdır.
Üçüncüsü, memur maaşlarına yapılan sam­
lardır.
Muhterem arkadaşlar, 1961 bütçesinin kısa bir
devreye sıkıştırılmış, aceleye getirilmiş tarafları
olmakla beraber, Bütçe Encümeninde yakînen
takibettim, bizzat müşahede ettim umumî olarak
dikkatle tetkik ve ihzar edilmiş bir bütçedir. Bu
İffitçenin daha geniş bir devre içinde daha müsait
zamanda hazırlanması halinde (belki bugün ak­
saklık olarak tavsif olunan bâzı noktalar görülmiyöbilirdi. Bütçenin bu hazırlama şartlarını göz
önünde bulundurarak ona göre tetkik tenkid yap­
mak mecburiyetindeyiz. Memleketin binbir dâ­
vası, birabir derdi vardır. Memur statüsünden tu­
tun işsizliğe kadar mahallî idarelerin sıkıntısın-
— 72 —