M. Meclisi B : 105 Bir de bunun şöyle bir suiistimali olabilir. O halde

M. Meclisi
B : 105
Bir de bunun şöyle bir suiistimali olabilir.
O halde, çalışmaksızın bir müddeti vasıtada ge­
çirmek suretiyle iş yevmiyelerini, saat adedin­
deki kazanç miktarını artırmak suretiyle ora­
da fiilen çalışan arkadaşlarına takaddüm etmek
suretiyle de bir adaletsizlik doğuyor. İşyerinin
civarında oturan bir işçi arkadaşımız, bir va­
tandaşımız işyerine gittiği zaman sekiz saat ça­
lışarak, o sekiz saat üzerinden yevmiyesini al­
dığı halde, diğeri daha uzakta oturduğu için
dokuz saat' üzerinden yevmiye almak suretiyle,
arkadaşı ile arasında istihsal bakımından bir
adaletsizlik doğuyor hissini veriyor.
31 . 5 . 1971
0:1
Bizim Konya'nın Seydişehir Alüminyum iş­
letmesi vardır. Burada işçiler, Etibanktan sos­
yal yardım bakımından otobüs tahsis etmesini
istediler. Etibank işveren olarak; «Biz bunu
tahsis ederiz, ama yarın yolda geçen müddet de
çalışma müddeti içerisinde sayılır, şeklinde bir
mütalâa ile, «isterseniz biz, otobüsleri sendika­
nıza verelim, siz bunu işletin, ama bizden iste­
meyin» şeklinde bir mütalâa ileri sürdü. Ben de
işçilerin başında gitmiştim.
Muhterem arkadaşlar;
Elbette bizim burada işçiyi düşündüğümüz
kadar da işvereni de düşünmemiz lâzım. Onun
için benim şahsi kanaatim odur ki; bazan bir
sosyal yardım olarak, hizmet olarak otobüs tah­
sis edilebilir. Bu madde yerindedir, doğrudur.
Aynen kabul edilmesini arz eder, hürmetlerimi
sunarım.
Şu halde ben, burada gayet ince bir kriteryumu getirmek mecburiyetini hissediyorum. Bu­
nu mesahanın dakikası ile, kilometresi ile ve
ikamet mecburiyeti olup olmaması ile sınırlan­
dırmak suretiyle işçinin hürriyetinin tahdidi
olarak kabul etmiyorum. Hepimizin de evimize
BAŞKAN — Sayın özgüner, buyurun.
giderken geçirdiğimiz birçok zamanlar vardır;
TURHAN ÖZGÜNER (İçel) — Sayın Baş­
bilhassa istanbul, Ankara, izmir gibi büyük şe­
kan,
sayın arkadaşlarım;
hirlerde, vasıta kıtlığı yüzünden birçok defa­
Görüştüğümüz
tasarı bir işçi tasarısı ve iş­
lar 45 dakikayı da bulmaktadır. Bunların dışın­
çiler
lehine
en
iyi
kanunu
getirmeyi hepimiz ar­
da ben, bu vasıtada geçen saatlerin değerlendiri- j
zu ediyoruz. .
lerek, çalışıyormuş gibi ellerine verilmesine fik­
ren taraftarım; yalnız, bunların meydana ge­
Ancak, bu madde üzerinde, bilhassa işçinin
tireceği iltibasları, haksızlıkları iyi ayıklamak
lehine görüşlerini bildiren arkadaşlarımın bâzı­
için de bunun ince bir kriteryuma tabi tutulma­
larına tamamen aykırı görüşü savunurken ben
sı lüzumludur. Vasıta imkânlariyle, semtte bu­
de işçinin lehine olduğumu bir kere saptamak
lunup bulunamama zarureti ile kayıtlanmak su­
isterim.
retiyle bunun verilmesine fikren taraftarım, an­
Şu maddede ileri sürülen ayrı ayrı görüşler
cak, iltibasları önliyecek kriteryumun da geti­
de işçinin lehine olan bir hüsnüniyetin ifadesi­
rilmesi gereğine de inanıyorum.
dir.
Yalnız, çalışan işçinin alnından öperken, işe
Şöyle ki :
başladığı dakikayı ben, hürriyetinin kapatıldığı
Arkadaşlarım,
mânasına almıyorum. Bunu da tekrarlamak is­
Bu madde kaldırılırsa işçinin lehine mi olur?
terim.
Evvelâ bunun üzerinde duralım. Bu madde kal­
Hürmetlerimle.
dırılırsa, benim kanıma göre işçinin aleyhine
BAŞKAN — Sayın Baha Müderrisoğlu, bu­
olur. Sebep?..
yurun.
Şimdi, bu maddenin 2 nci paragrafı ne di­
BAHA MÜDERRİSOĞLU (Konya) — Sayın
yor?
«işin mahiyetinden doğmayıp da işveren
Başkan, muhterem arkadaşlar;
tarafından sırf sosyal yardım gayesi ile işyerine
İş süresinden sayılan halleri tesbit eden 62
götürüp getirilme esnasında araçlarda geçen za­
nci maddenin üzerinde görüden birçok arkadaş,
man, iş süresinden sayılmaz.»
bu maddenin son fıkrasının değişmesini ister­
ler.
Bu paragraftaki fikrin unsuru; işin mahiye­
Benim şahsan kanaatim odur ki, madde ga­
tinden doğmamak bir, mecbur olmadığı halde iş­
yet güzel tedvin edilmiştir, yerindedir. Aynen
verenin sırf sosyal yardım gayesi taşıması iki...
kabul edilmesi gerekir.
iki unsuru olacak.
— 677