uluslararası doğrudan yatırım verileri bülteni

T.C.
BAŞBAKANLIK
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
ULUSLARARASI
DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
Haziran 2010
YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER
Sayfa no
Tablolar Listesi
ii
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi
1
-2010 Yılı Nisan Ayı Gelişmeleri
1
-2010 Yılı Ocak-Nisan Dönemi Gelişmeleri
3
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
5
-2010 Yılı Nisan Ayı Gelişmeleri
5
-2010 Yılı Ocak-Nisan Dönemi Gelişmeleri
5
-Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
7
3) Yatırım Projeleri
11
4) Ek Tablolar
12
i
TABLOLAR
Sayfa no
Tablo-1:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri-2010 Aylık
1
Tablo-2:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı -2010 Aylık
2
Tablo-3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -2010 Aylık
2
Tablo-4:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri- (2009-2010 Nisan )
3
Tablo-5:
Tablo-6:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı - (20092010 Nisan)
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -(2009-2010
Nisan)
4
4
Tablo-7:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2009-2010 Aylık)
5
Tablo-8:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2009-2010 Nisan)
5
Tablo-9:
Tablo-10:
Tablo-11:
Tablo-12:
Tablo-13:
Tablo-14:
Tablo-15:
Tablo-16:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre
Dağılımı - (2009-2010 Nisan )
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre
Dağılımı - (2009-2010 Nisan)
Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (20092010 Nisan)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı - (20092010 Nisan)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre
Dağılımı (1954-2010 Nisan)
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri – (2010
Aylık)
6
7
7
8
9
10
10
11
Tablo-ek1:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)
13
Tablo-ek2:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
14
Tablo-ek3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
15
Tablo-ek4:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre
Dağılımı - (2009 – 2010 Nisan)
16
Tablo-ek5:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
17
Tablo-ek6:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
18
Tablo-ek7:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -(2005 2010 Nisan)
19
ii
ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi 1
2010 Yılı Nisan Ayı Gelişmeleri
2010 yılı Nisan ayında 762 milyon ABD Doları düzeyinde uluslararası doğrudan yatırım
girişi (fiili giriş/net) gerçekleşmiştir. (Tablo-1)
Tablo 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri – 2010Aylık
(Milyon $)
Ocak
Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Toplam (Net)
Şubat
Mart
Nisan
441
532
541
762
271
360
317
560
262
333
295
428
Giriş
263
334
296
430
Çıkış
-1
-1
-1
-2
Diğer Sermaye*
9
27
22
132
Gayrimenkul (Net)
170
172
224
202
Uluslararası Doğrudan Sermaye
Sermaye (Net)
* Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler Kaynak : T.C.Merkez Bankası
1
Uluslararası doğrudan yatırım girişi, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’na göre Türkiye’de faaliyette
bulunan şirketlerin yurtdışından yaptıkları, TCMB ödemeler dengesi istatistiklerinde sermaye ve diğer sermaye olarak
sınıflandırılan kalemlere ilişkin transferlerin net tutarı ile yabancıların gayrimenkul edinimlerine istinaden transfer
edilen tutarı içermektedir.
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli
sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2010 Nisan
ayında 430 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Sermaye girişinin; 311 milyon doları
elektrik, gaz ve su sektöründen gelmiştir (Tablo-2).
Tablo 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2010 Aylık)
(Milyon $)
Sektörler
Ocak
Tarım, Avcılık ve Ormancılık
Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Elektrikli Optik Aletler İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Şubat
1
0
55
17
0
1
1
1
0
1
13
17
40
28
0
4
52
32
1
16
263
Mart
0
0
3
157
4
3
11
0
4
1
134
18
61
33
0
7
47
6
0
2
334
Nisan
3
0
17
33
8
1
1
1
0
1
21
311
16
8
1
4
18
11
0
8
430
6
0
1
93
3
5
13
4
0
6
62
19
69
24
0
48
17
9
0
10
296
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
430 milyon dolar olan nakit sermaye girişinin; 392 milyon dolarlık bölümü AB ülkeleri
kaynaklıdır (Tablo-3).
T a b l o 3 - U lu s la r a r a s ı D o ğ r u d a n Y a tır ı m G ir i şle r in i n Ü l k e le r e G ö r e D a ğ ıl ım ı -2 0 1 0 A y l ık
( M i l y on $ )
Ü lk e
O ca k
1 68
6
17
72
8
4
61
3
0
4
54
0
34
33
32
1
1
0
2 63
A B Ü lk e le r i
A lm a n y a
F ra ns a
H o lla n d a
İn g il ter e
İta ly a
D iğ er A B Ü lk e ler i
D iğ e r A v ru p a Ü lk ele ri (A B H ariç )
A fr ik a Ü lk ele ri
A .B .D .
K a na da
O rta -G ü n e y A m eri k a v e K ara y ip ler
A sya
Y a k ın v e O rta D o ğ u Ü lk e le ri
K ö rf ez Ü lk e ler i
D iğ er Y a k ın v e O r ta d o ğ u Ü lk e ler i
D iğ e r A s y a Ü lk el eri
D iğ e r Ü lk ele r
T o pla m
G e ç ic i V e rile r , K ay na k : T.C . M e rk e z B a nk a sı
2
Şu bat
28 0
13
15 2
17
36
2
60
12
0
21
0
0
20
13
7
3
7
1
33 4
M ar t
24 8
18
49
17
69
2
93
8
0
8
0
0
32
22
13
4
10
0
29 6
N i sa n
3 92
16
19
12
6
2
3 37
21
0
6
0
0
11
10
9
1
1
0
4 30
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2010 yılı Ocak-Nisan Dönemi Gelişmeleri
2010 yılı Ocak-Nisan döneminde net doğrudan uluslararası yatırım girişi (fiili giriş), 2.276
milyon ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. (Tablo4).
Uluslararası doğrudan yatırım girişleri kaleminde yer alan sermaye girişi 2010 yılının ilk
dört ayında toplam 1.323 milyon ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo-4).
Tablo 4 : Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri - (2009 -2010/Nisan)
(Milyon $)
Ocak-Nisan
2009
%Değişim
2010
3.305
2.276
-31,1
2.842
1.508
-46,9
2.481
1.318
-46,9
Giriş
2.482
1.323
-46,7
Çıkış
-1
-5
--
361
190
-47,4
463
768
65,9
Uluslararası Doğrudan Yatırımlar (Net)
Uluslararası Doğrudan Sermaye
Sermaye (Net)
Diğer Sermaye*
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
3
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2010 yılı Ocak-Nisan döneminde 1.323 milyon ABD Doları olan uluslararası doğrudan
yatırım girişinin 365 milyon doları elektrik, gaz ve su sektöründen kaynaklanmıştır (Tablo 5).
Tablo 5- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2009-2010/Nisan)
(M ilyon $)
Ocak-Nisan
Sektörler
2009
19
1
24
575
59
30
24
130
31
48
253
1.142
44
189
3
58
195
205
4
23
2.482
T arım, Avcılık ve Ormancılık
Balıkçılık
M adencilik ve T aşocakçılığı
İmalat S anayii
G ıda Ürünleri ve İçecek İm alatı
T ekstil Ü rünleri İm alatı
Kim yas al Madde ve Ür ünlerin İm alatı
B .Y.S. Makine ve T eçhizat İm alatı
E lektrikli Optik Aletler İm alatı
M otorlu Kara Taşıtı , Röm ork ve Y ar ı-Römork İm alatı
D iğer İmalat
Elektrik, G az ve Su
İnşaat
T optan ve Perakende T icaret,
O teller ve Lokantalar
U laş tırma, H aberleşme ve D epolama Hizmetleri
M ali Aracı Kuruluş ların Faaliyetleri
G ayrim enkul K iralama ve İş F aaliyetleri
S ağlık İşleri ve S os yal H izm etler
D iğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel H izmet Faaliyetleri
Toplam
2010
10
0
76
300
15
10
26
6
4
9
230
365
186
93
1
63
134
58
1
36
1.323
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
2010 yılı Ocak-Nisan döneminde nakit sermaye girişinin %82,2’i AB ülkeleri kaynaklıdır
(Tablo 6).
T ab lo 6- U lu s lararas ı D oğru d an Y atırım G irişle rin in Ülk elere G öre D ağılım ı -( 2009-2010/Nisan )
( M ily o n $ )
O ca k-N isan
Ül kel er
20 09
A B Ü lk eleri
A lm an ya
F r an sa
H o lla nd a
İ ng iltere
İ ta lya
D iğer A B Ülkeler i
D iğer Av r up a Ü lkeleri ( AB Har iç)
A frik a Ü lk eleri
A .B .D .
K anad a
O rta - Gü n ey A m erik a v e K arayip ler
A sya
Y akın v e O rta D o ğu Ü lkeleri
K ö rfez Ü lkeleri
D iğ er Ya kın ve O rta d o ğu Ülkeler i
D iğer A sya Ü lkeler i
D iğer Ü lk eler
T o pla m
2 010
2 .1 56
1 28
5 09
1 00
63
1 81
1 .1 75
44
0
1 11
0
3
1 56
62
31
1
94
12
2 .4 82
1.088
53
237
118
119
10
551
44
0
39
54
0
97
78
61
9
19
1
1.323
Geçici V eriler, K ay nak : T.C. Merk ez Bank ası
4
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
2010 Yılı Nisan Ayı Gelişmeleri
2010 yılı Nisan ayında 158 adet uluslararası sermayeli şirket kurulmuş olup, 21 adet yerli
sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 7).
Tablo 7- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2009-2010 Aylık)
( Şirket Sayısı)
2009
2010(Ocak-Nisan)
% Değişim
Yeni
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Toplam
İştirak
184
176
189
168
182
234
206
213
179
207
194
206
2.338
44
46
58
44
51
56
47
46
45
49
36
63
585
Şube
Toplam
8
3
2
1
7
9
5
4
4
1
12
8
64
Yeni
İştirak
201
196
220
155
--------772
236
225
249
213
240
299
258
263
228
257
242
275
2.985
45
44
37
21
--------147
Şube
Toplam
6
7
9
3
--------25
252
247
266
179
--------944
6,8
9,8
6,8
-16,0
----------
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
2010 yılı Ocak-Nisan Dönemi Gelişmeleri
2010 yılı Nisan ayı sonu itibariyle 797 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş
olup, 147 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 8).
Tablo 8- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2009 - 2010/Nisan)
( Şirket Sayısı)
Ocak-Nisan
2009
% Değişim
2010
Yeni
717
772
7,7
İştirak
192
147
-23,4
Şube
14
25
78,6
923
944
2,3
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
5
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2010 yılı Ocak-Nisan döneminde; 944 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve
perakende ticaret sektörü olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ile imalat sanayi
sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 9). İmalat sanayiinde faaliyette bulunan
uluslararası sermayeli şirketlerde gıda ürünleri ve içecek imalatı birinci sırada yer alırken, bunu
kimyasal madde ve ürünleri imalatı ile makine ve teçhizat imalatı izlemektedir.
2010 yılı Ocak-Nisan döneminde kayıtlı sermayesi 500.000 doların üzerinde olan 68 adet
uluslararası sermayeli şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştirak gerçekleşmiştir. Bu şirketlerin
14 adedi toptan ve perakende ticaret sektöründe, 12’şer adedi elektrik, gaz ve su sektörü ile imalat
sanayi sektöründe faaliyette bulunmaktadır (Tablo 9).
Tablo 9- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı- (2009-2010/Nisan)
( Şirket Sa yısı)
2009
Sektörler
<50.000$
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faa.
Toplam
50.000$ 200.000$
2010 (Ocak-Nisan)
200.000$ >500.000$
500.000$
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
200.000$ 500.000$
>500.000$
Toplam
30
33
174
24
6
19
9
9
107
76
124
473
82
139
9
292
110
21
26
129
15
6
13
7
5
83
29
125
323
60
92
2
130
42
3
8
40
3
1
3
4
3
26
4
23
82
15
21
3
18
7
6
4
41
7
5
4
4
1
20
23
30
55
17
16
4
36
10
60
71
384
49
18
39
24
18
236
132
302
933
174
268
18
476
169
7
10
61
19
1
8
2
0
31
15
31
141
33
64
1
92
32
5
6
40
12
0
8
4
0
16
10
33
114
17
43
1
43
12
3
0
19
0
0
3
0
0
16
3
2
15
3
3
0
11
6
1
4
12
3
0
4
0
1
4
12
7
14
2
7
0
6
3
16
20
132
34
1
23
6
1
67
40
73
284
55
117
2
152
53
1.542
979
224
242
2.987
487
324
65
68
944
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
6
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2010 yılı Ocak-Nisan döneminde kurulan 944 adet uluslararası sermayeli şirketin, 393 adedi
AB ülkeleri, 227 adedi Yakın ve Ortadoğu ülkeleri, 158 adedi ise diğer Avrupa ülkeleri ortaklı
şirketlerdir (Tablo-10).
Tablo 10- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı - (2009 - 2010/Nisan)
( Şirket Sayısı)
2009
Ülkeler
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Kuzey Afrika Ülkeleri
Diğer Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Azerbeycan
Irak
İran
Diğer
Diğer Asya
Diğer Ülkeler
Toplam
<50.000$
792
283
81
115
313
215
16
14
93
79
14
10
281
66
39
80
96
104
17
1.542
50.000$ 200.000$
2010 (Ocak-Nisan)
200.000$>500.000$
500.000$
424
161
36
60
167
143
16
13
31
22
9
5
258
65
48
78
67
83
6
979
82
32
10
12
28
41
5
0
14
8
6
0
52
23
9
8
12
29
1
224
125
37
19
18
51
32
2
0
10
7
3
2
48
14
10
7
17
23
0
242
Toplam
<50.000$
1.423
513
146
205
559
431
39
27
148
116
32
17
639
168
106
173
192
239
24
2.987
222
79
28
24
91
80
11
3
25
22
3
3
98
19
10
39
30
41
4
487
50.000$ 200.000$
117
42
15
21
39
61
12
3
8
5
3
1
90
22
14
29
25
31
1
324
200.000$500.000$
>500.000$
22
6
3
1
12
9
1
32
10
2
5
15
8
1
2
2
5
4
1
0
15
1
2
5
7
5
2
68
1
24
4
3
8
9
5
1
65
Toplam
393
137
48
51
157
158
25
6
40
33
7
5
227
46
29
81
71
82
8
944
Geçici Veriler , Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
2010 yılı Nisan ayı sonu itibariyle 20.018 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube
kurulmuş olup, 4.598 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir.
Toplamda 24.616 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 11).
T a b l o 1 1 - Y ıl la r İ tib a r iy l e K u r u l u ş T ü r le r i n e G ö r e U l u sl a r a r a sı S e r m a y e l i Ş i r k e tl e r in S a y ı sı
( Ş ir k e t S ay ı s ı )
Yıl
1 9 5 4 -2 0 0 4 ( B i rik i m l i )
Y en i
İş tir a k
1491
2 005
2 006
2 007
6 .4 0 8
2 .0 4 0
2 .3 8 7
2 .8 2 3
2 008
2 .6 2 3
2 009
2.33 8
77 2
1 9 .3 9 1
4 .5 9 8
2 0 1 0 /N isa n
G en el Top lam
Ge ç ic i V e rile r , K ay na k : Ha z ine M ü ste şa rlığ ı
7
Şube
T op l am
459
625
644
293
52
63
63
8 .1 9 2
2 .5 5 1
3 .0 7 5
3 .5 3 0
647
67
3 .3 3 7
58 5
64
2 .987
14 7
25
944
627
2 4 .6 1 6
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
24.616 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere,
imalat sanayi, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri sektörlerinde faaliyette bulundukları
görülmektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal
madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu gıda ürünleri içecek imalatı ile tekstil
ürünleri imalatı izlemektedir (Tablo 12).
Tablo 12- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (2009 - 2010/Nisan)
( Şirket Sayısı)
Ocak-Nisan
Sektörler
2009
2010
17
24
133
19
1
13
7
5
88
33
83
281
61
87
9
152
43
923
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
8
(1954-2010/Nisan)
Genel Toplam
16
20
132
34
1
23
6
1
67
40
73
284
55
117
2
152
53
944
385
500
4.262
459
447
476
348
242
2.290
504
2.278
7.324
1.722
2.140
297
3.936
1.268
24.616
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
24.616 adet uluslararası sermayeli firmanın ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise
AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 13.234 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. AB
ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 4.198 adet firma ile birinci sırayı
alırken, onu İngiltere (2.229 adet) ve Hollanda (1.818 adet) izlemektedir (Tablo 13).
Tablo 13- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı (2009-2010/Nisan)
( Şirket Sayısı)
Ocak-Nisan
(1954-2010/Nisan)
Ülkeler
2009
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Azerbeycan
Irak
İran
Diğer
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
2010
449
167
42
68
172
135
21
39
31
8
6
187
51
37
42
57
76
12
6
58
10
923
Genel Toplam
393
137
48
51
157
158
31
40
33
7
5
227
46
29
81
71
82
10
3
69
8
944
Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
9
13.234
4.198
1.818
2.229
4.989
3.236
435
1.222
1.054
168
133
4.350
776
703
1.259
1.612
1.717
383
163
1.171
289
24.616
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
24.616 adet uluslararası sermayeli firmanın illere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul
ilinin 13.422 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. İstanbul ilini Antalya (3.052 adet),
Ankara (1.663 adet) ve İzmir (1.462 adet) illeri takip etmektedir (Tablo 14).
T ablo 14- U lus lararas ı Sermay eli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre D ağılımı (İ lk 10 İl)
İl
Şirket Sa yısı
(19 54-201 0/N isan )
İSTA NB U L
13 .422
A N TA LY A
3 .052
A N KA R A
1 .663
İZMİR
1 .462
M UĞ LA
1 .361
B U RSA
488
A Y DIN
425
M ERSİN
414
K O CA ELİ
A D AN A
294
181
D iğe r İller
1 .854
T oplam
24.616
Geçici Veriler, Kay nak : Hazine Mü steşarlığ ı
İstanbul ilinde faaliyette bulunan 13.422 adet uluslararası sermayeli firmanın başta toptan ve
perakende ticaret (4.762 adet) olmak üzere, imalat sanayi (2.436 adet), gayrimenkul kiralama ve iş
faaliyetleri (2.002 adet) sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 15).
Tablo 15- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı (1954-2010/Nisan)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork, Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
İstanbul
Antalya
Ankara
İzmir
Muğla
99
179
2.436
218
292
318
204
97
1.307
277
801
4.762
566
1.268
253
2.002
779
75
22
192
29
6
16
3
-138
21
593
426
560
303
8
714
138
23
102
239
19
9
13
32
11
155
119
191
458
71
76
8
257
119
53
51
365
60
25
33
35
15
197
33
100
461
74
95
9
156
65
18
8
52
5
5
1
1
-40
1
201
102
277
163
7
485
47
13.422
3.052
1.663
1.462
1.361
Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
10
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
3) Yatırım Projeleri 2
2010 Nisan ayında Hazine Müsteşarlığı tarafından yatırım teşvik belgesi düzenlenen 21 adet
proje kapsamında yaklaşık 251,1 milyon ABD doları tutarında yatırım yapılması öngörülmüştür.
Böylece 2010 yılının ilk dört aylık döneminde belgelendirilen yatırım projesi sayısı 66 adede, belge
kapsamındaki yatırımların tutarı ise 1,1 milyar ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo 16). Söz konusu
yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam yatırım tutarının (1,1 milyar ABD Doları) %14,4’ü
uluslararası ortaklar tarafından karşılanacaktır.
Tablo 16- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -2010 Aylık
Ocak
Belge Adedi
Şubat
Mart
Nisan
16
16
13
21
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
158,1
538,7
110,4
251,1
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
237,0
811,5
168,0
376,4
6,4
0,2
44,4
18,3
Yabancı Ortak Payı
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
66 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 54 adedi imalat, 1 adedi madencilik ve taşocakçılığı, 11
adedi ise hizmetler sektörlerinde düzenlenmiştir.
2
Uluslararası yatırımcıların, yatırım teşvik mevzuatı kapsamında belgelendirilen Türkiye’deki yatırım projeleri
11
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
EK TABLOLAR
12
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)
(Milyon $)
Ocak-Nisan
2005
2006
2007
2008
10.031
20.185
22.047
18.269
7.886
3.305
2.276
8.190
17.263
19.121
15.332
6.066
2.842
1.508
8.134
16.982
18.394
14.698
5.919
2.481
1.318
Giriş
8.535
17.639
19.137
14.733
6.001
2.482
1.323
Çıkış
-401
-657
-743
-35
-82
-1
-5
Diğer Sermaye*
56
281
727
634
147
361
190
Gayrimenkul (Net)
1.841
2.922
2.926
2.937
1.820
463
768
Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Toplam (Net)
Uluslararası Doğrudan Sermaye
Sermaye (Net)
* Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
13
2009
2009
2010
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Sektörler
Tarım, Avcılık ve Ormancılık
Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Elektrikli Optik Aletler İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
2005
5
2
40
785
68
180
174
13
13
106
231
4
80
68
42
3.285
4.018
29
74
103
8.535
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
14
2006
2007
2008
5
1
122
1.866
608
26
601
54
53
63
461
112
222
1.166
23
6.696
6.957
99
265
105
17.639
6
3
337
4.211
766
232
1.109
48
117
70
1.869
568
285
165
33
1.117
11.662
560
177
13
19.137
23
18
152
3.931
1.252
189
200
226
236
77
1.751
1.068
331
2.084
24
170
6.069
656
149
58
14.733
2009
42
1
213
1.713
214
78
339
223
58
233
568
1.648
343
403
48
382
497
561
101
49
6.001
Ocak-Nisan
2009
19
1
24
575
59
30
24
130
31
48
253
1.142
44
189
3
58
195
205
4
23
2.482
2010
10
0
76
300
15
10
26
6
4
9
230
365
186
93
1
63
134
58
1
36
1.323
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Ülke
2005
2006
2007
2008
2009
Ocak-Nisan
2009
2010
AB Ülkeleri
5.006
14.489
12.601
11.051
4.737
2.156
1.088
Almanya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
391
2.107
383
166
692
1.267
1.646
3
88
26
8
1.756
1.678
1.675
2
78
2
8.535
357
439
5.069
628
189
7.807
85
21
848
121
33
1.927
1.910
1.783
3
17
115
17.639
954
367
5.442
703
74
5.061
373
5
4.212
11
494
1.405
608
311
196
797
36
19.137
1.211
679
1.343
1.336
249
6.233
291
82
863
23
60
2.361
2.199
1.978
96
162
2
14.733
485
617
851
346
284
2.154
308
1
253
52
19
619
306
167
78
313
12
6.001
128
509
100
63
181
1.175
44
0
111
0
3
156
62
31
1
94
12
2.482
53
237
118
119
10
551
44
0
39
54
0
97
78
61
9
19
1
1.323
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası
15
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 4- Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2009 - 2010/Nisan)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
2009
2010 (Ocak-Nisan)
Yeni
İştirak
Şube
47
59
288
35
13
27
18
16
179
97
230
757
124
209
13
388
126
2.338
13
10
86
13
5
12
6
1
49
32
67
154
48
49
5
80
41
585
0
2
10
1
0
0
0
1
8
3
5
22
2
10
0
8
2
64
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
16
Toplam
60
71
384
49
18
39
24
18
236
132
302
933
174
268
18
476
169
2.987
Yeni
İştirak
Şube
15
16
107
26
1
19
6
0
55
26
56
237
48
91
2
127
47
772
1
4
18
6
0
4
0
1
7
14
13
39
7
21
0
24
6
147
0
0
7
2
0
0
0
0
5
0
4
8
0
5
0
1
0
25
Toplam
16
20
132
34
1
23
6
1
67
40
73
284
55
117
2
152
53
944
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 5- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Sektörler
1954-2004
Ocak-Nisan
2005
2006
2007
2008
2009
( Birikimli )
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
2009
2010
19542010/Nisan
Toplam
131
138
1.937
218
242
232
145
141
959
89
338
3.048
710
691
121
658
331
34
50
400
39
66
37
27
21
210
9
312
708
162
222
19
487
148
42
48
441
43
50
39
54
17
238
42
404
752
194
266
48
660
178
49
82
497
38
49
58
46
23
283
75
477
808
207
284
43
828
180
53
91
471
38
21
48
46
21
297
117
372
791
220
292
46
675
209
60
71
384
49
18
39
24
18
236
132
302
933
174
268
18
476
169
17
24
133
19
1
13
7
5
88
33
83
281
61
87
9
152
43
16
20
132
34
1
23
6
1
67
40
73
284
55
117
2
152
53
385
500
4.262
459
447
476
348
242
2.290
504
2.278
7.324
1.722
2.140
297
3.936
1.268
8.192
2.551
3.075
3.530
3.337
2.987
923
944
24.616
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
17
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 6- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Ülkeler
1954-2004
2005
2006
2007
2008
2009
( Birikimli )
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Azerbeycan
Irak
İran
Diğer
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
4.182
1.405
652
536
1.589
981
146
496
453
43
54
1.657
177
249
540
691
574
191
74
309
102
8.192
1.513
462
189
297
565
311
52
104
90
14
14
375
54
56
118
147
159
30
16
113
23
2.551
1.926
540
257
453
676
356
42
132
111
21
11
396
82
70
104
140
163
24
13
126
49
3.075
Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
18
2.027
557
249
436
785
471
48
160
127
33
20
492
118
107
103
164
271
41
23
207
41
3.530
1.770
584
277
251
658
528
50
142
124
18
12
564
131
86
140
207
229
44
13
172
42
3.337
1.423
513
146
205
559
431
66
148
116
32
17
639
168
106
173
192
239
43
21
175
24
2.987
Ocak-Nisan
19542010/Nisan
2009
2010
Toplam
449
167
42
68
172
135
21
39
31
8
6
187
51
37
42
57
76
12
6
58
10
923
393
137
48
51
157
158
31
40
33
7
5
227
46
29
81
71
82
10
3
69
8
944
13.234
4.198
1.818
2.229
4.989
3.236
435
1.222
1.054
168
133
4.350
776
703
1.259
1.612
1.717
383
163
1.171
289
24.616
Haziran 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 7- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2005-2010/Nisan)
2005
Belge Adedi
2006
2007
2008
2010
(Ocak-Nisan)
2009
199
145
198
211
183
66
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
3.266,7
1.721,5
3.917,7
5.394,4
10.810,0
1.058,4
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
4.415,0
2.516,5
5.187,0
7.152,8
16.653,2
1.592,3
51,7
36,1
49,1
50,2
62,2
14,4
Yabancı Ortak Payı
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
19