uluslararası doğrudan yatırım verileri bülteni

T.C.
BAŞBAKANLIK
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
ULUSLARARASI
DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
Haziran 2011
YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER
Sayfa no
Tablolar Listesi
ii
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi
1
-2011 Yılı Nisan Ayı Gelişmeleri
1
-2011 Yılı Ocak-Nisan Dönemi Gelişmeleri
3
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
5
-2011 Yılı Nisan Ayı Gelişmeleri
5
-2011 Yılı Ocak-Nisan Dönemi Gelişmeleri
5
-Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
7
3) Yatırım Projeleri
11
4) Ek Tablolar
12
i
TABLOLAR
Sayfa no
Tablo-1:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri-2011 Aylık
1
Tablo-2:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı -2011 Aylık
2
Tablo-3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -2011 Aylık
2
Tablo-4:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri- (2010-2011 Nisan)
3
Tablo-6:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı - (20102011)
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -(2010-2011)
Tablo-7:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2010-2011 Aylık)
5
Tablo-8:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2010-2011)
5
Tablo-5:
Tablo-9:
Tablo-10:
Tablo-11:
Tablo-12:
Tablo-13:
Tablo-14:
Tablo-15:
Tablo-16:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre
Dağılımı - (2010-2011)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre
Dağılımı - (2010-2011)
Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (20102011)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı - (20102011)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre
Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri – (2011
Aylık)
4
4
6
7
7
8
9
10
10
11
Tablo-ek1:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)
13
Tablo-ek2:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
14
Tablo-ek3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
15
Tablo-ek4:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre
Dağılımı - (2010 – 2011)
16
Tablo-ek5:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
17
Tablo-ek6:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
18
Tablo-ek7:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -(2006 2011)
19
ii
ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi1
2011 Yılı Nisan Ayı Gelişmeleri
2011 yılı Nisan ayında 684 milyon ABD Doları düzeyinde uluslararası doğrudan yatırım
girişi (fiili giriş/net) gerçekleşmiştir. (Tablo-1)
Tablo 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri – 2011 Aylık
(Milyon $)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
470
691
2.832
684
329
548
2.655
384
427
529
2.649
632
Giriş
431
529
4.410
632
Çıkış
-4
0
-1.761
0
Diğer Sermaye*
-98
19
6
-248
Gayrimenkul (Net)
141
143
177
300
Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Toplam (Net)
Uluslararası Doğrudan Sermaye
Sermaye (Net)
* Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler Kaynak : T.C.Merkez Bankası
1
Uluslararası doğrudan yatırım girişi, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’na göre Türkiye’de faaliyette
bulunan şirketlerin yurtdışından yaptıkları, TCMB ödemeler dengesi istatistiklerinde sermaye ve diğer sermaye olarak
sınıflandırılan kalemlere ilişkin transferlerin net tutarı ile yabancıların gayrimenkul edinimlerine istinaden transfer
edilen tutarı içermektedir.
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli
sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2011 Nisan
ayında 632 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Sermaye girişinin; 155 milyon doları
sağlık işleri ve sosyal hizmetler sektöründen gelmiştir (Tablo-2).
T a b lo 2 - U lu s la r a r a s ı D o ğ r u d a n Y a t ır ım G ir iş le r in in S e k t ö r le r e G ö r e D a ğ ılım ı ( 2 0 1 1 A y lık )
( M i ly o n $ )
S e k tö r le r
O cak
Ş ubat
0
0
2
108
0
11
0
11
68
8
10
80
41
31
0
8
102
58
0
1
431
T a r ı m , A v c ıl ı k v e O r m a n c ıl ı k
B a lı k ç ı l ı k
M a d e n c il i k v e T a ş o c a k ç ı lı ğ ı
İ m a la t S a n a y i i
G ı d a Ü r ü n l e r i , İ ç e c e k v e T ü t ü n İ m a la t ı
T e k s ti l Ü r ü n l e r i İ m a l a tı
K im y a sa l M a d d e v e Ü rü n le rin İm a la tı
B .Y .S . M a k i n e v e T e ç h i z a t İ m a l a t ı
E le k tr i k li O p t ik A l e tl e r İ m a l a tı
M o to r lu K a r a T a ş ı t ı , R ö m o r k v e Y a r ı - R ö m o r k İ m a la t ı
D i ğ e r İ m a la t
E le k tr i k , G a z v e S u
İn şa a t
T o p ta n v e P e r a k e n d e T i c a r e t ,
O teller ve L ok a n ta la r
U l a ş tı r m a , H a b e r l e ş m e v e D e p o l a m a H i z m e t l e r i
M a li A r a c ı K u r u lu ş la r ı n F a a l i y e t le r i
G a y r i m e n k u l K ir a l a m a v e İ ş F a a l i y e t le r i
S a ğ l ık İ ş l e r i v e S o s y a l H i z m e t le r
D i ğ e r T o p lu m s a l , S o s y a l v e K iş i s e l H i z m e t F a a l i y e t le r i
T op la m
M art
1
0
3
57
4
2
12
1
6
0
32
225
38
23
1
64
107
8
0
2
529
N is a n
2
0
5
24
1
6
2
6
1
2
6
182
37
15
22
5
4 .0 3 9
27
1
51
4 .4 1 0
0
0
4
107
7
4
72
3
2
7
12
49
7
60
0
1
94
149
155
6
632
G e ç ic i V e r ile r , K a y n a k : T .C . M e r k e z B a n k a sı
632 milyon dolar olan nakit sermaye girişinin; 354 milyon dolarlık bölümü AB ülkeleri
kaynaklıdır (Tablo-3).
T a b lo 3 - U lu s la r a r a s ı D o ğ r u d a n Y a t ır ım G ir iş le r in in Ü lk e le r e G ö r e D a ğ ılım ı - 2 0 1 1 A y lık
( M ily o n $ )
Ü lk e le r
A B Ü lk eler i
A lm a n y a
Fransa
H o lla n d a
İn g ilte r e
İta ly a
D iğ e r A B Ü lk e le r i
D iğ er A v r u p a Ü lk eler i (A B H a r iç )
A fr ik a Ü lk e ler i
A .B .D .
K anada
O r ta -G ü n ey A m er ik a v e K a r a y ip ler
A sya
Y a k ın v e O r ta D o ğ u Ü lk eler i
K ö r fe z Ü lk e le r i
D iğ e r Y a k ın v e O r ta d o ğ u Ü lk e le r i
D iğ er A s y a Ü lk eler i
D iğ er Ü lk eler
T o p la m
O cak
Ş ubat
339
96
70
76
5
6
86
2
0
21
3
54
11
10
9
0
1
1
431
G e ç ic i V e r ile r , K a y n a k : T .C . M e r k e z B a n k a sı
2
310
23
80
97
7
9
94
41
0
164
1
0
12
9
8
0
3
1
529
M art
4 .3 1 5
26
565
66
23
5
3 .6 3 0
49
0
26
1
0
18
16
15
0
2
1
4 .4 1 0
N is a n
354
43
1
21
174
5
110
59
0
54
1
0
163
13
12
0
150
1
632
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2011 yılı Ocak-Nisan Dönemi Gelişmeleri
2011 yılı Ocak-Nisan döneminde net doğrudan uluslararası yatırım girişi (fiili giriş), 4.677
milyon ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. (Tablo4).
Uluslararası doğrudan yatırım girişleri kaleminde yer alan sermaye girişi 2011 yılının ilk
dört ayında toplam 6.002 milyon ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo-4).
Tablo 4 : Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri - (2010 -2011/Nisan)
(Milyon $)
Ocak-Nisan
%Değişim
2010
2011
2.065
4.677
126,5
1.295
3.916
202,4
1.181
4.237
258,8
Giriş
1.186
6.002
406,1
Çıkış
-5
-1.765
--
114
-321
--
770
761
-1,2
Uluslararası Doğrudan Yatırımlar (Net)
Uluslararası Doğrudan Sermaye
Sermaye (Net)
Diğer Sermaye*
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
3
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2011 yılı Ocak-Nisan döneminde 6.002 milyon ABD Doları olan uluslararası doğrudan
yatırım girişinin 4.342 milyon doları mali aracı kuruluşların faaliyetleri sektöründen
kaynaklanmıştır (Tablo 5).
T a b lo 5 - U lu s la r a r a s ı D o ğ r u d a n Y a t ı r ı m G i r i ş le r i n i n S e k t ö r le r e G ö r e D a ğ ı lı m ı ( 2 0 1 0 - 2 0 1 1 / N i s a n )
(M ily o n $ )
( O c a k - N is a n )
S e k t ö r le r
2010
2011
13
T a r ım , A v c ılık v e O r m a n cılık
B a lık ç ılık
M a d en cilik v e T a şo c a k çılığ ı
İm a la t S a n a yii
3
0
0
77
14
298
296
G ıd a Ü rü n le ri, İç e c e k v e T ü tü n İm a la tı
25
12
T e k stil Ü rü n le ri İm a la tı
11
23
K im y a sa l M a d d e v e Ü rü n le rin İm a la tı
50
86
B .Y .S . M a k in e v e T e ç h iza t İm a la tı
5
21
E le k trik li O p tik A le tle r İm a la tı
4
77
7
17
196
60
E lek tr ik , G a z ve S u
228
536
İn şa a t
154
123
91
129
4
23
M o to rlu K a ra T a şıtı , R ö m o rk v e Y a rı-R ö m o rk İm a la tı
D iğ e r İm a la t
T o p ta n v e P er a k en d e T ica r et,
O teller v e L o k a n ta la r
U la ştır m a , H a b e r le şm e v e D e p o la m a H iz m e tler i
M a li A r a cı K u r u lu şla r ın F a a liye tle r i
G a yr im en k u l K ir a la m a v e İş F a a liye tle r i
S a ğ lık İşler i v e S o sya l H iz m e tle r
D iğ e r T o p lu m sa l, S o sya l v e K işise l H iz m et F a a liyetler i
T o p la m
67
78
153
4 .3 4 2
62
2
37
1 .1 8 6
242
156
60
6 .0 0 2
G e ç ic i V e r ile r , K a y n a k : T .C .M e r k e z B a n k a sı
2011 yılı Ocak-Nisan döneminde nakit sermaye girişinin %88,6’sı AB ülkeleri kaynaklıdır
(Tablo 6).
T a b lo 6 - U lu sla ra ra sı D o ğ ru d a n Y a tırım G irişle rin in Ü lk e lere G ö re D a ğ ılım ı (2 0 1 0 -2 0 1 1 /N isa n )
(M ily on $ )
O cak-N is an
Ü lk eler
2010
A B Ü lkeleri
A lm a n ya
F ra n s a
H o lla n d a
İn g ilter e
İta lya
D iğ er A B Ü lkeleri
D iğer A vr u p a Ü lkeleri (A B H a r iç)
A fr ika Ü lkeler i
A .B .D .
K a na da
O r ta -G ü ney A m erika ve K a ra yip ler
A sya
Y a kın ve O rta D oğu Ü lkeler i
K ö rfez Ü lkeleri
D iğ er Y a kın ve O rta d o ğ u Ü lkeleri
D iğer A sya Ü lkeleri
D iğer Ü lkeler
2011
916
68
221
116
124
16
371
58
0
42
55
0
115
95
68
13
20
0
1 .1 8 6
T op la m
G eçici V eriler, K a y n a k : T .C . M erk ez B a n k a sı
4
5 .3 1 8
188
716
260
209
25
3 .9 2 0
151
0
265
6
54
204
48
44
0
156
4
6 .0 0 2
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı2
2011 Yılı Nisan Ayı Gelişmeleri
2011 yılı Nisan ayında 277 adet uluslararası sermayeli şirket kurulmuş olup, 55 adet yerli
sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 7).
Tablo 7- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2010-2011 Aylık)
( Şirket Sayısı)
2011/(Ocak-Nisan)
2010
% Değişim
Yeni
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Toplam
198
197
245
216
252
213
217
207
206
264
239
270
2.724
İştirak
49
46
41
43
49
56
43
56
38
42
37
43
543
Şube
6
7
8
6
5
5
5
12
6
5
5
7
77
Toplam
Yeni
289
303
318
269
--------1.179
253
250
294
265
306
274
265
275
250
311
281
320
3.344
İştirak
Şube
40
43
47
55
--------185
7
10
7
8
--------32
Toplam
336
356
372
332
--------1.396
32,8
42,4
26,5
25,3
----------
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
2011 yılı Ocak-Nisan Dönemi Gelişmeleri
2011 yılı Nisan ayı sonu itibariyle 1.211 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş
olup, 185 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 8).
T a b lo 8 - K u ru lu ş T ü rle rin e G ö re U lu sla ra ra sı S e rm a y e li Ş irk e tle r - ( 2 0 1 0 - 2 0 1 1 /N isa n )
( Ş ir k e t S a y ısı)
O c a k -N is a n
2010
% D e ğ iş im
2011
Y en i
856
1 .1 7 9
3 7 ,7
İş tir a k
179
185
3 ,4
27
32
1 8 ,5
1 .0 6 2
1 .3 9 6
3 1 ,5
Şube
T o p la m
G e çici V eriler, K a y n a k : H a zin e M ü steşa rlığ ı
2
Uluslararası sermayeli şirket sayıları tasfiye, %100 yerli sermayeli şirket statüsüne geçiş gibi nedenlerle
değişmektedir. Bu rakamlar belli dönemlerde revize edilmektedir.
5
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2011 yılı Ocak-Nisan döneminde; 1.396 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve
perakende ticaret sektörü olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ile imalat sanayi
sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 9). İmalat sanayiinde faaliyette bulunan
uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken,
bunu gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı ile tekstil ürünleri imalatı izlemektedir.
2011 yılı Ocak-Nisan döneminde kayıtlı sermayesi 500.000 doların üzerinde olan 103 adet
uluslararası sermayeli şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştirak gerçekleşmiştir. Bu şirketlerin
32 adedi toptan ve perakende ticaret sektöründe, 16 adedi imalat sanayi, 15 adedi ise inşaat
sektörlerinde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 9).
Tablo 9- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı- (2010-2011/Nisan)
( Şirket Sayısı)
2010
Sektörler
<50.000$
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faa.
Toplam
26
41
163
25
5
16
10
3
104
51
134
557
86
170
7
344
109
1.688
50.000$ - 200.000$
19
21
139
27
10
16
6
1
79
34
121
420
47
121
2
131
41
1.096
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
6
2011/(Ocak-Nisan)
200.000$ >500.000$
500.000$
11
4
49
2
2
7
2
2
34
8
33
87
11
30
1
31
12
277
7
13
64
10
3
13
5
1
32
33
31
57
10
23
4
26
15
283
Toplam
63
79
415
64
20
52
23
7
249
126
319
1.121
154
344
14
532
177
3.344
<50.000$
11
15
71
6
7
16
7
1
34
23
65
199
19
61
3
143
39
649
50.000$ 200.000$
14
20
71
6
4
9
6
0
46
12
63
180
17
62
1
67
16
523
200.000$ >500.000$
500.000$
1
3
19
1
3
2
1
0
12
3
14
37
3
18
2
19
2
121
5
4
16
4
2
2
1
0
7
3
15
32
3
13
2
7
3
103
Toplam
31
42
177
17
16
29
15
1
99
41
157
448
42
154
8
236
60
1.396
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2011 yılı Ocak-Nisan döneminde kurulan 1.396 adet uluslararası sermayeli şirketin, 531
adedi AB ülkeleri, 428 adedi Yakın ve Ortadoğu ülkeleri, 199 adedi ise diğer Avrupa ülkeleri
ortaklı şirketlerdir (Tablo-10).
Tablo 10- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı - (2010 - 2011/Nisan)
( Şirket Sayısı)
2010
Ülkeler
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Kuzey Afrika Ülkeleri
Diğer Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Azerbeycan
Irak
İran
Diğer
Diğer Asya
Diğer Ülkeler
Toplam
2011(Ocak-Nisan)
<50.000$
50.000$ 200.000$
200.000$500.000$
>500.000$
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
200.000$500.000$
>500.000$
Toplam
738
269
78
84
46
261
268
27
18
83
69
14
10
398
72
28
176
122
128
18
1.688
368
128
48
54
33
105
165
31
10
29
17
12
2
390
74
56
187
73
97
4
1.096
93
32
13
10
7
31
45
5
1
7
5
2
2
99
18
16
37
28
20
5
277
144
42
29
14
10
49
35
4
0
17
15
2
0
55
6
8
21
20
22
6
283
1.343
471
168
162
96
446
513
67
29
136
106
30
14
942
170
108
421
243
267
33
3.344
301
105
27
37
14
118
84
8
3
40
35
5
4
153
32
12
65
44
39
17
649
150
58
19
17
6
50
80
19
4
20
15
5
1
212
33
23
121
35
36
1
523
37
16
3
4
1
13
16
1
0
7
6
1
0
46
6
9
20
11
12
2
121
43
15
8
1
2
17
19
3
0
5
5
0
1
17
4
4
5
4
11
4
103
531
194
57
59
23
198
199
31
7
72
61
11
6
428
75
48
211
94
98
24
1.396
Geçici Veriler , Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
2011 yılı Nisan ayı sonu itibariyle 22.344 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube
kurulmuş olup, 5.000 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir.
Toplamda 27.344 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 11).
T ablo 11- Y ıllar İtibariyle K uruluş T ürlerine G öre U luslararası Serm ayeli Şirketlerin Sayısı
( Şirk et Sayısı)
Y ıl
Y eni
İştirak
Şube
T oplam
1954-2005 ( B irikimli )
8.080
1870
323
10.273
2006
2.266
596
58
2.920
2007
2.624
616
64
3.304
2008
2.483
624
64
3.171
2009
2.302
566
68
2.936
2010
2.724
543
77
3.344
2011/N isan
1.179
185
32
1.396
21.658
5.000
686
27.344
G enel T oplam
G eçici Veriler, Kaynak : H azine M üsteşarlığı
7
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2011 yılı Nisan ayı sonu itibariyle Türkiye’de faaliyette bulunan 27.344 adet uluslararası
sermayeli şirketin %78’i
limited şirketlerden, %20’si anonim şirketlerden, geri kalan %2’lik
bölümü ise şubelerden ve komandit, kolektif, adi şirket, iş ortaklığı ve adi komandit şirketlerden
oluşmaktadır.
27.344 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere,
imalat sanayi, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri sektörlerinde faaliyette bulundukları
görülmektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal
madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı ve
tekstil ürünleri imalatı izlemektedir (Tablo 12).
Tablo 12- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (2010 - 2011/Nisan)
( Şirket Sayısı)
Ocak-Nisan
Sektörler
2010
17
21
143
28
6
25
6
1
77
45
89
330
65
119
1
163
69
1.062
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
8
(1954-2011/Nisan)
2011
31
42
177
17
16
29
15
1
99
41
157
448
42
154
8
236
60
1.396
Genel Toplam
442
585
4.546
485
456
513
372
240
2.480
609
2.573
8.295
1.797
2.437
307
4.380
1.373
27.344
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
27.344 adet uluslararası sermayeli şirketin ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise
AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 14.113 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. AB
ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 4.520 adet şirket ile birinci sırayı
alırken, onu İngiltere (2.297 adet) ve Hollanda (1.929 adet) izlemektedir (Tablo 13).
Tablo 13- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı (2010-2011/Nisan)
( Şirket Sayısı)
Ocak-Nisan
(1954-2011/Nisan)
Ülkeler
2010
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Azerbeycan
Irak
İran
Diğer
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
2011
447
139
60
66
32
150
167
35
43
36
7
5
266
52
40
97
77
90
12
6
72
9
1.062
531
194
57
59
23
198
199
38
72
61
11
6
428
75
48
211
94
98
13
7
78
24
1.396
Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
9
Genel Toplam
14.113
4.520
1.929
2.297
848
4.519
3.647
522
1.332
1.140
192
142
5.351
951
802
1.769
1.829
1.919
412
177
1.330
318
27.344
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
27.344 adet uluslararası sermayeli şirketin illere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul ilinin
15.236 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. İstanbul ilini Antalya (3.334 adet), Ankara
(1.782 adet) ve İzmir (1.580 adet) illeri takip etmektedir (Tablo 14).
Tablo 14- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı (İlk 10 İl)
İl
Şirket Sayısı
(1954-2011/Nisan)
İSTANBUL
15.236
ANTALYA
3.334
ANKARA
1.782
İZMİR
1.580
MUĞLA
1.389
BURSA
543
AYDIN
473
MERSİN
463
KOCAELİ
327
ADANA
199
Diğer İller
2.018
Toplam
27.344
Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
İstanbul ilinde faaliyette bulunan 15.236 adet uluslararası sermayeli şirketin başta toptan ve
perakende ticaret (5.446 adet) olmak üzere, imalat sanayi (2.646 adet), gayrimenkul kiralama ve iş
faaliyetleri (2.294 adet) sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 15).
Tablo 15- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı (1954-2011/Nisan)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork, Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
İstanbul
Antalya
Ankara
İzmir
Muğla
117
226
2.646
239
307
340
227
94
1.439
82
29
207
29
6
18
6
-148
27
112
252
22
8
17
33
10
162
58
55
389
71
25
41
33
16
203
17
10
51
5
4
1
1
-40
343
970
5.446
606
1.458
263
2.294
867
32
616
491
569
354
8
784
162
128
211
481
74
82
8
284
123
40
120
496
72
100
7
173
70
1
202
111
284
181
6
485
41
15.236
3.334
1.782
1.580
1.389
Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
10
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
3) Yatırım Projeleri3
2011 Nisan ayında Hazine Müsteşarlığı tarafından yatırım teşvik belgesi düzenlenen 19 adet
proje kapsamında yaklaşık 357,6 milyon ABD doları tutarında yatırım yapılması öngörülmüştür.
Böylece 2011 yılının ilk dört aylık döneminde belgelendirilen yatırım projesi sayısı 76 adede, belge
kapsamındaki yatırımların tutarı ise 2,4 milyar ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo 16). Söz konusu
yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam yatırım tutarının (2,4 milyar ABD Doları) %64,6’sı
uluslararası ortaklar tarafından karşılanacaktır.
Tablo 16- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -2011 Aylık
Ocak
Belge Adedi
Şubat
Mart
Nisan
21
18
18
19
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
1.032,0
836,2
202,7
357,6
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
1.588,7
1.336,4
321,9
560,2
94,9
29,6
61,1
61,0
Yabancı Ortak Payı
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
76 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 53 adedi imalat, 9 adedi hizmetler, 3 adedi madencilik ve
taşocakçılığı, 8 adedi elektrik, gaz ve su, 3 adedi ise tarım ve ormancılık sektörlerinde
düzenlenmiştir.
3
Uluslararası yatırımcıların, yatırım teşvik mevzuatı kapsamında belgelendirilen Türkiye’deki yatırım projeleri
11
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
EK TABLOLAR
12
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)
(Milyon $)
2006
2007
2008
2009
2010
Ocak-Nisan
2010
Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Toplam (Net)
2011
20.185
22.047
19.504
8.411
9.258
2.065
4.677
17.263
19.121
16.567
6.629
6.764
1.295
3.916
16.982
18.394
14.712
6.170
6.485
1.181
4.237
Giriş
17.639
19.137
14.747
6.252
6.520
1.186
6.002
Çıkış
-657
-743
-35
-82
-35
-5
-1.765
Diğer Sermaye*
281
727
1.855
459
279
114
-321
Gayrimenkul (Net)
2.922
2.926
2.937
1.782
2.494
770
761
Uluslararası Doğrudan Sermaye
Sermaye (Net)
* Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
13
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
(Milyon $)
2006
2007
2008
2009
2010
Tarım, Avcılık ve Ormancılık
5
6
23
48
Balıkçılık
1
3
18
1
122
337
151
89
1.866
4.211
3.955
1.565
608
766
1.252
196
26
232
189
77
601
1.109
200
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
54
48
Elektrikli Optik Aletler İmalatı
53
117
Sektörler
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
Ocak-Nisan
2010
2011
79
13
3
4
0
0
77
14
868
298
296
149
25
12
82
11
23
336
102
50
86
226
220
64
5
21
236
59
167
4
77
196
63
70
77
225
39
7
17
461
1.869
1.775
452
265
196
60
Elektrik, Gaz ve Su
112
568
1.068
2.126
2.063
228
536
İnşaat
222
285
336
208
355
154
123
1.166
165
2.085
389
389
91
129
23
33
24
54
113
4
23
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
6.696
1.117
170
391
210
67
78
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
6.957
11.662
6.069
666
1.630
153
4.342
99
560
641
560
368
62
242
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
265
177
149
106
114
2
156
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
105
13
58
49
131
37
60
17.639
19.137
14.747
6.252
6.520
1.186
6.002
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
14
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Ülke
AB Ülkeleri
Almanya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
2006
2007
2008
2009
2010
14.489
357
439
5.069
628
189
7.807
85
21
848
121
33
1.927
1.910
1.783
3
17
115
17.639
12.601
954
367
5.442
703
74
5.061
373
5
4.212
11
494
1.405
608
311
196
797
36
19.137
11.076
1.237
679
1.343
1.335
249
6.233
291
82
868
23
60
2.345
2.184
1.963
96
161
2
14.747
4.928
498
617
718
350
314
2.431
306
2
260
52
19
673
361
209
78
312
12
6.252
4.894
598
600
481
240
56
2.919
256
0
320
56
5
984
539
442
46
445
5
6.520
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
15
Ocak-Nisan
2010
2011
916
68
221
116
124
16
371
58
0
42
55
0
115
95
68
13
20
0
1.186
5.318
188
716
260
209
25
3.920
151
0
265
6
54
204
48
44
0
156
4
6.002
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 4- Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2010 - 2011/Nisan)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
2011/Ocak-Nisan
2010
Yeni
50
70
334
50
18
40
22
6
198
96
250
940
134
258
11
438
143
2.724
İştirak
13
6
70
12
2
11
1
1
43
30
60
161
19
71
3
77
33
543
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
16
Şube
0
3
11
2
0
1
0
0
8
0
9
20
1
15
0
17
1
77
Toplam
Yeni
İştirak
Şube
63
79
415
64
20
52
23
7
249
126
319
1.121
154
344
14
532
177
3.344
29
38
150
12
11
23
15
1
88
36
127
377
36
121
7
202
56
1.179
2
4
24
4
4
5
0
0
11
5
26
52
6
32
1
29
4
185
0
0
3
1
1
1
0
0
0
0
4
19
0
1
0
5
0
32
Toplam
31
42
177
17
16
29
15
1
99
41
157
448
42
154
8
236
60
1.396
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 5- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Sektörler
1954-2005
2006
2007
2008
2009
2010
( Birikimli )
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Ocak-Nisan
2010
2011
19542011/Nisan
Toplam
156
182
2.237
244
290
254
164
157
1.128
97
624
3.579
849
867
138
1.104
440
39
45
412
42
45
40
51
15
219
40
386
717
182
256
46
626
171
46
77
463
34
46
54
44
19
266
69
444
757
196
270
42
779
161
52
87
454
34
21
45
46
23
285
108
344
760
203
282
42
635
204
55
73
388
50
18
39
29
18
234
128
299
913
171
264
17
468
160
63
79
415
64
20
52
23
7
249
126
319
1.121
154
344
14
532
177
17
21
143
28
6
25
6
1
77
45
89
330
65
119
1
163
69
31
42
177
17
16
29
15
1
99
41
157
448
42
154
8
236
60
442
585
4.546
485
456
513
372
240
2.480
609
2.573
8.295
1.797
2.437
307
4.380
1.373
10.273
2.920
3.304
3.171
2.936
3.344
1.062
1.396
27.344
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
17
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 6- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Ülkeler
1954-2005
2006
2007
2008
2009
2010
2010
(Birikimli)
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Azerbeycan
Irak
İran
Diğer
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
5.431
1.777
806
789
371
1.688
1.242
188
573
520
53
63
1.965
220
295
637
813
695
211
84
400
116
10.273
Ocak-Nisan
1.832
513
249
435
90
545
335
39
126
107
19
12
377
80
62
98
137
152
22
12
118
47
2.920
1.896
521
243
413
78
641
437
46
146
117
29
18
474
116
99
96
163
253
38
21
194
34
3.304
Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
18
1.681
552
259
237
101
532
504
47
133
114
19
12
533
127
83
133
190
220
43
13
164
41
3.171
1.399
492
147
202
89
469
417
68
146
115
31
17
632
163
107
173
189
234
42
21
171
23
2.936
1.343
471
168
162
96
446
513
96
136
106
30
14
942
170
108
421
243
267
43
19
205
33
3.344
447
139
60
66
32
150
167
35
43
36
7
5
266
52
40
97
77
90
12
6
72
9
1.062
2011
531
194
57
59
23
198
199
38
72
61
11
6
428
75
48
211
94
98
13
7
78
24
1.396
19542011/Nisan
Toplam
14.113
4.520
1.929
2.297
848
4.519
3.647
522
1.332
1.140
192
142
5.351
951
802
1.769
1.829
1.919
412
177
1.330
318
27.344
Haziran 2011
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 7- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2006-2011/Nisan)
2006
Belge Adedi
2007
2008
2009
2011
(Ocak-Nisan)
2010
142
179
206
180
218
76
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
1.715,9
3.578,2
5.358,7
9.455,3
5.301,7
2.428,5
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
2.508,6
4.731,5
7.106,5
14.525,3
7.961,4
3.807,1
35,2
44,2
49,9
50,1
40,8
64,6
Yabancı Ortak Payı
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
19