Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası

4 t
1 A7^8
1
Sayı : İ M K B / 2 3 / G D D - 0 1 0 . 0 6 . 0 2 - ^
Konu: Y M K P Eurotahvil Pazarları İşleyiş Esasları Genelgesi
hakkında.
İSTANBUL
MENKUL KIYMETLER
İÖHİ^SD
www.imkb.gov.tr
Emirgan 34467 İstanbul
Tel : ( 0 2 1 2 ) 298 21 00
Faks: ( 0 2 1 2 ) 298 25 00
İstanbul, 1 Aralık 2 0 1 0
Genelge: 351
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü
Sayın Üyemiz,
Borsamız Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası'nda ( Y M K P ) işlem gören Eurotahvillerde likiditenin
artırılmasına yönelik olarak piyasanın ihtiyaçlarına uygun yeni bir yapı oluşturulması amacı ile
hazırlanan Ek'teki "Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Eurotahvil Pazarları İşleyiş Esasları
Genelgesi" ile;
Euıotahviller için uygulanan çoklu fiyat sürekli müzayede ile çalışan yapıya ilave olarak ikili
pazarlığa dayalı yeni bir piyasa yapısı "Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Platformu (EPİP)" ismi
ile oluşturulmuş,
Eurotahvil Pazarları teminat sistemi Tahvil ve Bono Piyasası teminat altyapısından
ayrıştırılarak bu piyasanın kendi yapısına uygun olarak maktu teminat yapısı geliştirilmiş,
Takas esasları piyasanın mevcut uluslararası kabul gören çalışma yapısına uygun olarak
yeniden düzenlenmiştir.
E k ' t e yer alan söz konusu Genelge 17 Aralık 2010 tarihi itibarı ile yürürlüğe girecek olup, mevcut 8
Ağustos 2008 tarih ve 286 ve 7 Ocak 2010 tarih ve 319 numaralı Genelgeler aynı tarih itibarı ile
yürürlükten kalkacaktır.
Saygılarımızla,
İSTANBUL
MENKUL KIYMETLER BORSASI
BAŞKANLIĞI
Başkan
Ek : YMKP Eurotahvil Pazarları İşleyiş Esasları Genelgesi (22 sayfa)
İK/MB/ÇK/ŞP
İMKB
Yabancı Menkul
Kıymetler Piyasası
Eurotahvil Pazarları İşleyiş Esasları
No: 351
17 Aralık 2010
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü
1.
GENEL ESASLAR
1.1 İŞLEM YAPACAK ARACI KURUMLAR
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ("Borsa") Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
("Piyasa") Eurotahvil Pazarlarında, İMKB Tahvil ve Bono Piyasası kesin alım-satım
işlem yapma yetkisi verilen banka ve aracı kurumlar bu Genelge'nin 1.11 maddesinde
belirtilen teminat yükümlülüklerini yerine getirmeleri şartı ile işlem yapabilirler. Söz
konusu yetkili banka ve aracı kurumlar işlemlerini İMKB Tahvil ve Bono
Piyasası'nda işlem yapma yetkisi olan temsilcileri ile gerçekleştirirler.
1.2 İŞLEM GÖRECEK MENKUL KIYMETLER
Eurotahvil Pazarlarında Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi tarafından ihraç edilen dış
borçlanma araçları ("Eurotahvil") ile Sermaye Piyasası Kurulu (Kurul) tarafından
kayda alınan ve İMKB Yönetim Kurulu kararı ile kote edilen veya işlem görmesine
karar verilen tahvil ve bono niteliğini haiz yabancı borçlanma araçları işlem görür.
1.3 İŞLEM SAATLERİ
İşlemler her iş günü saat 09:30-12:00 ile 13:00-17:00 arasında yapılır.
1.4 PARA BİRİMİ
Eurotahvillere ilişkin alım-satım emirleri menkul kıymetin ihraç edildiği döviz cinsi
üzerinden verilir. Her bir döviz cinsinden ihraç edilen tahvillerde emirler aynı döviz
cinsi ve 100 birim üzerinden fîyatlandırılır ve tüm ödemelerde kullanılan döviz cinsi
işlem yapılan döviz cinsindendir.
1.5 İŞLEM VALÖRÜ
Eurotahvil alım satım işlemleri en az bir iş günü, en fazla onbeş gün valörle
yapılabilir.
1.6 FİYAT TABANI
Alım satım emirleri Eurotahvilin ihraç edildiği para birimleri cinsinden "100" birim
fiyat tabanı esas alınarak iletilir.
1.7 FİYAT VE FİYAT ADIMI
Emirler sadece temiz fiyat üzerinden iletilir. Emirlerde fiyat virgülden sonra 4 hane
girilebilecek (ör. 102,2222) şekilde verilebilir.
1.8
İŞLEMİŞ FAİZ
1.8.1 TANIMLAR
Fiyat: Eurotahviller için 100 birim nominal üzerinden verilen değer olup, temiz
fiyattır.
İşlemiş faiz: Dönemsel kupon faizinin; ilk kupon döneminde ihraç tarihinden, diğer
kupon dönemlerinde son kupon ödeme tarihinden valör tarihine kadar geçen gün
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
W
ı
sayısına (GGS) isabet eden tutarıdır. Gün sayısının hesabında ilgili eurotahvilin gün
sayım konvansiyonu dikkate alınır.
İşlemiş Faiz = Dönemsel kupon x
GGS
Kupon dönemi içerisindeki gün sayısı
x 100
Temiz fiyat: İşlemiş faizi içermeyen fiyattır. Eurotahvilin kirli fiyatından işlemiş
faizin düşülmesi suretiyle bulunur.
Kirli fiyat: Menkul kıymetin işlemiş faizini de içeren fiyattır.
Takas fiyatı: İşlemin takas tutarının hesaplanmasında kullanılan fiyat olup kirli fiyata
eşittir.
İşlem hacmi = Nominal tutar x Takas Fiyatı / 100
İşlemiş faiz tutarı = Nominal tutar x İşlemiş faiz / 100
Anapara tutarı = Nominal tutar x Temiz fiyat / 100
1.8.2
İŞLEMİŞ FAİZ HESABI
Fiyat, son kupon ödeme tarihinden valör tarihine kadar olan süre içinde işlemiş olan
kupon faizini içermemektedir. Gerçekleşen bir işlemin alıcısı işlemiş faizi ödemekle
yükümlüdür. Aşağıdaki formüle göre işlemiş faiz hesabı yapılacaktır:
A
E
CPN%
X
M
A
E
M
CPN %
: Son kupon ödeme tarihinden valör gününe kadar geçmiş gün sayısı
: Kupon ödeme dönemi içindeki gün sayısı
: Bir yıl içindeki kupon ödeme sayısı
: Yıllık kupon faiz oranı (%8 ise 8 girilecek)
ABD doları cinsinden Eurotahviller için gün savım konvansiyonu:
Valör tarihindeki işlemiş faizi hesaplayabilmek için baz alınacak gün sayısı (A)
aşağıdaki formülle hesaplanacaktır.
Geçen Gün Sayısı (A) = (D2-Dl)+30 (M2-Ml)+360 (Y2-Y1)
Dİ: Son Kupon Ödemesinin Yapıldığı Gün
D2: Valör Tarihindeki Gün
Mİ: Son Kupon Ödemesinin Yapıldığı Ay
M2: Valör Tarihindeki Ay
Yİ: Son Kupon Ödemesinin Yapıldığı Yıl
Y2: Valör Tarihinin İçinde Bulunduğu Yıl
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
flii u §
2
Yukarıdaki formülde GGS Şubat ayı hariç her ay 30 gün sayılır. Şubat ayında ise
takvim günü sayısı dikkate alınır. Dönem başlangıç günü (Dİ) veya dönem bitiş günü
(D2) ayın 31. gününe denk geliyorsa ilgili ay 30 gün olarak sayılır. Bir yıl 360 gün
olarak hesap edilir.
Euro cinsinden Eurotahviller için gün sayım konvansiyonu:
Ay ve yıl gün sayısı hesabında takvim günü sayısı dikkate alınarak hesaplanacaktır.
1.9 MENKUL KIYMET TANIMI
Piyasa'da Eurotahvillerin tanımı olarak uluslararası menkul kıymet tanımlaması olan
ISIN kullanılacaktır. Yeni ihraç edilen veya işleme yeni açılan menkul kıymetler için
ISIN Borsa Günlük Bülteni'nde yayınlanır. İlave ihraçlarda, söz konusu ilave ihraca
ilk ihraçtan farklı bir ISIN veriliyorsa sistemde ilave ihraç ilk ihraçtan farklı ISIN ile
ayrı bir sırada işlem görecektir.
Söz konusu ISIN'ın yanısıra aşağıdaki esaslara göre oluşturulmuş ihraçcı, itfa tarihi
ve ihraç para birimini içeren bir açıklama da alım-satım sisteminde ayrı bir sütunda
yer alacaktır. Bu kısaltmada sırasıyla TR ihraçcı Türkiye Cumhuriyeti'ni, altı hane
(ggaayy) itfa tarihini, U ya da E ilgili para biriminin baş harflerini (U-USD, E-EUR)
temsil etmektedir.
Örnekler:
UTP Tahvil
Tanımı (ISIN)
US900123AY60
US900123AT75
US900123AL40
XS0212694920
XS0245387450
DE000A0AU933
Açıklama Notu İhraçcı
TR170336U
TR
TR
TR140234U
TR
TR150130U
TR
TR160217E
TR
TR010316E
TR100214E
TR
İtfa
Tarihi
17.03.2036
14.02.2034
15.01.2030
16.02.2017
01.03.2016
10.02.2014
Para
Birimi
USD
USD
USD
EUR
EUR
EUR
1.10 İŞLEMLERİN İPTALİ
1.10.1 ÜYE HATASI SONUCU GERÇEKLEŞEN İŞLEMLERİN İPTALİ
Üye hatası sonucunda gerçekleşen işlemler prensip olarak iptal edilmez. Ancak alıcı
ve satıcı üyeler tarafından yazılı olarak onaylanan ve Borsa tarafından kabul edilebilir
bir gerekçeye dayanan iptal talepleri değerlendirilerek işlem iptali yapılabilir. Bu
değerlendirmede kabul edilebilecek gerekçeler aşağıda sıralanmıştır.
a) Sehven alış emri yerine satış emri veya satış emri yerine alış emri girmek,
b) Emir girerken fiyat veya miktar veya valör girişlerinde maddi hata yapmak,
c) Portföyünde veya müşterisinde olmayan kıymeti sehven satmak,
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
3
Yukarıdaki gerekçelerden en az biri nedeniyle iptal talebinde bulunan ve işlem veya
işlemlerin karşı taraflarının yazılı onaylarını alan üyenin işlem/leri, kendi talebi ve
karşı üyelerin onaylarının Borsaya yazılı olarak iletilmesini takiben hazırlanacak olan
ve bir örneği EK-l'de verilen "İşlem İptal Formu" kullanılarak İMKB
Yönetmeliği'nin 23'üncü maddesi hükümleri uyarınca Yabancı Menkul Kıymetler
Piyasası Müdürü tarafından iptal edilebilir. "İşlem İptal Formu" taraflara faks yoluyla
gönderilir.
1.10.2 EKSPER HATASI SONUCU GERÇEKLEŞEN İŞLEMLERİN İPTALİ
1.10.2.1 GENEL ESASLAR
Hatalı işlemlere itiraz süresi, işlem teyidinin üyeye iletilmesinden itibaren 15
dakikadır. Üyeler itirazlarını Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü'ne
yukarıda belirtilen süre içerisinde telefonla iletmelerini takiben en geç 15 dakika
içinde yazılı olarak da fakslarlar.
Yapılan itirazlar Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından aşağıdaki
esaslar gözönünde bulundurularak değerlendirilir.
1. Üyelerin iletişim araçlarında meydana gelen teknik arızalar veya bildirimi
yapılmayan değişiklikler (faks numarası vb.) itirazlarda dikkate alınmaz.
2. Üye temsilcileri tarafından Piyasa'ya iletilen emirler Yabancı Menkul Kıymetler
Piyasası eksperi tarafından tekrar edilip üye temsilcisinin onayı alındıktan sonra
sisteme girilmektedir. Eksper tarafından yapılan tekrarda herhangi bir hata
yapılmış ise üye temsilcilerinin anında düzeltmeleri gerekmektedir. Aksi takdirde,
yanlış yapılmış tekrarın üye temsilcisi tarafından onaylanması söz konusu olur ve
işleme itiraz kabul edilmeyerek işlem geçerli sayılır.
Yukarıda belirtilen eksper tekrarı, işlemlerin yoğunluğu nedeniyle yapılamadığı
takdirde, üye temsilcisinin ilettiği emir geçerli olup itirazın değerlendirilmesinde
esas olarak alınır.
3. İşlemin sadece eksper hatası sonucu gerçekleşmiş olması esastır. Bunun tespitinde
telefon kayıtları ile Borsa bilgisayar sistemindeki bilgiler esas alınır.
4. İtirazın geçerli bulunması halinde işlem iptal edilerek, bu durum taraflara iletilir.
Üyenin/üyelerin iptal edilen işleme ilişkin telafi edici işlem talepleri olması
halinde, telafi edici işlem Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü
tarafından, hakkaniyet ve piyasa kuralları çerçevesinde ilgili kuruluşlar ile
koordineli olarak sonuçlandırılır.
5. Bu işlemlerin öncelikle Piyasa'da söz konusu üye/ler adına ilgili valörle
yaptırılmasına çalışılır. Emirler eksper tarafından sisteme girilir ve alım-satım
işlemleri gerçekleştirilir.
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
4
6. Üyenin/üyelerin alınan karara itiraz hakkı saklı olup, itirazlar işlem iptalini takiben
en geç 1 iş günü içinde Borsa Başkanlığı'na yazılı olarak yapılır.
7. Eksper hatası nedeniyle farklı üye adına gerçekleştirilmiş işlemler için Yabancı
Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından telafi edici işlem yapılmaz,
sadece üye kodu değişikliği yapılarak işlem sonuçlandırılır.
1.10.2.2 MAĞDURİYETİN OLUŞMASI
Mağduriyet, eksper hatası sonucu yanlış olarak gerçekleşen işlemin iptal edilerek,
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından yukarıda belirtilen esaslar
doğrultusunda telafi edici işlemin yapılması halinde, üyenin iptal edilen işlemindeki
koşullar ile Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü'nün gerçekleştirdiği
işlem/işlemlerin koşulları arasında varsa, üye aleyhine oluşan farktır.
Telafi edici işlem talebinde bulunmayan üye, herhangi bir mağduriyet ve hak
iddiasında bulunamaz.
1.10.2.3 TAZMİN EDİLECEK TUTAR
Verilmiş emirdeki koşullarla, daha sonra gerçekleşen telafi edici işlem/işlemlerdeki
koşullar arasında varsa üye aleyhine oluşmuş olan fark yani mağduriyet miktarı
tazmine konu tutarın bazını oluşturur. Ancak, işlem başına her bir üyeye ödenecek
tutar her durumda 100 ABD dolarını geçemez. Mağduriyet tutarı 100 ABD dolarını
aştığı takdirde konu olay bazında Borsa Yönetim Kurulu'nca değerlendirilir.
Tazmine konu tutar ancak üyenin Borsa'ya ibraname vermesinden sonra kendisine
ödenir. Ödemeler üyelerin T. İş Bankası A.Ş. Borsa Şubesi nezdindeki hesaplarına
yapılır.
1.11 TEMİNAT
1.11.1 TEMİNAT TUTARI VE İLGİLİ HESAPLAR
Piyasa'da işlem yapacak üyeler aşağıda 1.11.2. Maddesinde belirtilen teminat
türlerinden herhangi birisinden 50.000 ABD Doları veya eşdeğer tutarda teminat
yatıracaklardır. Vadeli nakit teminatlar, T. İş Bankası A.Ş. Borsa Şubesi'nde İMKB
adına açılan Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası bloke hesabına, diğer teminatlar ise
Takasbank nezdinde İMKB adına açılan Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası bloke
hesabına yatırılacaktır. Üyeler, bloke hesabında bulunan menkul kıymetlerin
değerlerinde meydana gelen düşüşlerde sabit teminat tutarına tamamlamak üzere ilave
teminat yatıracaklardır.
1.11.2 TEMİNAT TÜRLERİ
1. ABD Doları ve Euro cinsinden vadesiz döviz ve vadeli döviz deposu,
2. Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu (Döviz cinsinden dahil),
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
5
3. Vadesiz teminat mektubu (ABD Doları veya Euro). ABD Doları veya Euro
cinsinden "Teminat Mektubu";
a. Türk bankalarının yurtdışındaki ve yurtiçindeki şubeleri,
b. Yabancı bankaların Türkiye'deki şubeleri,
c. Katılım bankalarının Türkiye'deki şubeleri,
tarafından düzenlenebilmektedir. Türkiye'de faaliyette bulunan bir yabancı bankanın
yurtdışında yerleşik merkezi veya herhangi bir şubesi Türkiye'deki şubesi için ve Türk
bankalarının yurt dışındaki şubeleri de kendi idare merkezleri veya şubeleri için
teminat mektubu veremezler. (Döviz cinsinden kesin teminat mektubu örneği EK-3'de
verilmiştir) Aynı Gruba, Holdinge, Şirkete bağlı veya bunlar tarafından % 40'dan
fazlası kontrol edilen banka ve/veya aracı kurumlar birbirlerine doğrudan doğruya
teminat mektubu veremezler.
1.11.3 TEMİNATLARIN YATIRILMA, ÇEKİLME VE DEĞİŞTİRİLME
ESASLARI
1. Teminat yatırma, çekme ve/veya değiştirmeye ilişkin talepler, en geç ilgili
haftanın Salı gününe kadar İMKB Mali İşler Müdürlüğü'ne hitaben yazılı olarak
yapılır ve işlemler bu Müdürlük tarafından yürütülür. Talep yazılarındaki
imzaların, üye tarafından Borsa'ya bildirilen imza sirkülerindeki yetkili kişilere ait
olması gerekmektedir.
2. Her türlü yatırma, çekme ve değiştirme talep yazısı Yabancı Menkul Kıymetler
Piyasası Müdürlüğü'nün onayından sonra işleme konulur.
3. Teminat yatırma ve çekme işlemleri sırasında kullanılacak yazıların standart
ifadeleri EK-2'de verilen şekilde olacaktır.
1.11.4
YATIRILACAK, ÇEKİLECEK VE/VEYA DEĞİŞTİRİLECEK
TEMİNATLARA İLİŞKİN PROSEDÜR
Piyasa'da gerçekleştirilen işlemlere karşılık olarak yatırılacak, çekilecek ve/veya
değiştirilecek teminatlara ilişkin Mali İşler Müdürlüğü'ne hitaben yazılmış olan talep
yazıları her hafta Salı akşamına kadar Borsa Evrak Kayıt Servisi'ne teslim edilecektir.
Salı gününden sonra teslim edilen yazılar bir sonraki hafta işleme konulacaktır.
İlgili haftanın perşembe günü, İMKB Mali İşler Müdürlüğü tarafından hazırlanan
teminat yatırma, çekme ve/veya değiştirilmesine ilişkin yazılar İMKB Yabancı
Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından teminat saklama kuruluşuna (T. İş
Bankası Borsa Şubesi veya Takasbank A.Ş.) gönderilir. Yatırma, çekme ve/veya
değiştirme işlemlerinin tamamlandığına dair saklama kuruluşu yetkililerinden onay
alınmasıyla süreç tamamlanır.
1.12 BORSA PAYI
Piyasa'da yapılan işlemler için tarafların her birinden ayrı ayrı işlem tutarı üzerinden
İMKB Yönetim Kurulu'nca belirlenen ve Sermaye Piyasası Kurulu'nca onaylanan
oranda borsa payı alınır. Borsa payı oranı halen %0,001 (Yüzbinde bir) olup, bu oran
31/12/2010 tarihine kadar sıfırdır.
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
6
Üyeler borsa payı borçlarını "Üyelerimiz Tarafından Borsamıza Ödenmesi Gereken
Ücretler ve Söz konusu Ücretlerin Tahsil Süresi ve Şekli Hk." 28.03.2002 tarih ve 174
no'lu Genelge çerçevesinde ödemekle yükümlüdürler.
2.
2.1
PAZARLARIN İŞLEYİŞİ
ULUSLARARASI TAHVİL PAZARI (UTP)
2.1.1 UTP'NİN İŞLEYİŞİ
Eurotahvillerin sürekli müzayede çoklu fiyat sistemi içinde doğrudan alım/doğrudan
satım işlemlerinin yapıldığı pazardır.
Üye kodu piyasa ekranlarında ve sorgu ekranlarında gösterilmez. İşlem gerçekleştiren
taraflara, işlem gerçekleşmesini takiben, işlem bilgileri ile birlikte karşı üye bilgisi de
verilir. Üyeler kullanıcı terminalleri aracılığı ile portföy, fon ya da müşterileri
hesabına gerçekleştirdikleri işlemlerin borç-alacak takibini yapabilirler.
En iyi alım/satım emirleri ve son işleme ait fiyat/nominal tutar bilgileri piyasa
ekranlarında eşanlı olarak gösterilir. Eşanlı olarak pazar bazında, emir bazında ve
işlem bazında sorgulama yapılır ve pozisyon bilgisi alınabilir. UTP izleme
ekranlarından en iyi talep ve teklifler ile birlikte emir ve fiyat bazında derinlik
bilgisine de ulaşılabilir.
2.1.2 EMİR TİPLERİ
Limitli Emir: Limitli emirler fiyat ve nominal tutar belirtilerek, minimum emir
büyüklüğünün katları şeklinde verilir. Emrin gerçekleşmeden kalan kısmı pasif olarak
bekler.
Piyasa Emri: Bu tür emirlerde fiyat belirtilmez. Minimum emir büyüklüğünün katları
şeklinde verilen emir pasif emirlerle kısmen veya tamamen karşılanır, emrin
gerçekleşmeden kalan kısmı iptal edilir.
2.1.2.1 ÖZEL KOŞULLU EMİRLER
Yukarıdaki emir tipleri ile birlikte kullanılmak üzere aşağıdaki özel koşullu emirler de
verilebilir.
Kalanı İptal Et Emri: Kısmen gerçekleşme koşulu ile verilen aktif emir tipidir. Emir
girildiği anda bekleyen karşıt emirler ile eşleşir, gerçekleşmeyen kısmı otomatik
olarak iptal edilir. "Limitli Emir" veya "Piyasa Emri" şeklinde verilebilir.
Gerçekleşmezse İptal Et Emri: Tamamı gerçekleşme koşulu ile verilen aktif emir
tipidir. Emir girilir girilmez bu koşul sağlanmadığı takdirde iptal edilir. "Limitli Emir"
veya "Piyasa Emri" şeklinde verilebilir.
7
2.1.3 EMİRLERİN GEÇERLİLİK SÜRELERİ
Bütün emirler, emrin verildiği gün saat 17:00'ye kadar geçerlidir. Üyeler UTP'ye
verdikleri emirlerden karşılanmamış olanları istedikleri an iptal edebilirler veya
değiştirebilirler.
2.1.4 EMİR BÜYÜKLÜKLERİ
Emirler işleme konu menkul kıymetin nominal değerleri itibarıyla minimum emir
büyüklüğü ve katları şeklinde iletilir. Esas olarak minimum nominal emir büyüklüğü
10.000 USD/EUR ve maksimum nominal emir büyüklüğü 5 Milyon USD/EUR
tutarında olup, emirler 10.000 ve katları şeklinde verilir (USD: Amerikan doları,
EUR: Euro).
Kupür büyüklüklerinin asgari tutarı 10.000'in üzerinde olan Eurotahviller için
minimum emir büyüklükleri ayrıca belirlenir ve işleme açılma bilgisi ile birlikte
Bülten'de ilan edilerek duyurulur.
2.1.5 EMİRLERİN BORSAYA İLETİLMESİ
UTP'de işlem yapan aracı kuruluşların temsilcileri, emirleri; üye merkez ofisi ve
alternatif erişim noktasındaki OTASS terminalleri / TBPAPI kanalıyla veya Yabancı
Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü'nü (212) 298 23 60 numaralı telefondan
arayarak iletirler.
Müşteri hesabına emir girişi yapılması durumunda "Emir Giriş" penceresinde "P/M
Hesabı" alanında aracı kuruluş müşterileri için tanımlanan genel müşteri kodunun
seçilmesi ve "Referans" alanına müşteri hesap bilgilerinin girilmesi zorunludur.
Telefonla işlem yapan aracı kuruluşun yetkili temsilcisi, kendisine verilen kodu piyasa
eksperlerine söyledikten sonra emrini iletir.
Telefonla yapılan işlemlerde, emir Piyasa eksperleri tarafından sisteme girilir ve
sistem tarafından üretilen emir numarası yetkili temsilciye bildirilir. Temsilci verdiği
emirle ilgili yapmak istediği değişikliklerde kendisine verilen emir numarasını
eksperlere söylemek zorundadır. Bu nedenle emir numarası mutlaka dikkatli bir
şekilde not edilmelidir.
2.1.6 EMİRLERİN İŞLEME SOKULMASI
Sisteme iletilen emirler piyasa izleme ekranlarından takip edilir. Ayrıca UTP'de yer
alan emirler içerisinden alımda en yüksek fiyatlı, satımda en düşük fiyatlı emirler bilgi
dağıtım firmalarının veri dağıtım kanalları aracılığıyla anında piyasa katılımcılarına
iletilir.
UTP'de bir alım veya bir satım emriyle birden fazla karşıt emri aynı anda karşılamak
mümkündür.
UTP'de iletilen emirler içerisinde en iyi talep veya tekliften işlem olması durumunda
sonraki bekleyen en iyi teklif veya talep otomatik olarak ekrana gelir. Daha kötü
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
8
fiyatlı emirler fiyat ve zaman önceliğine göre sistemde yer alır ve derinlik
ekranlarından izlenebilir.
Telefonla işlem yapan üyeler istedikleri takdirde, ekranda yer alan en iyi emir
dışındaki geçerli emirleri öğrenebilirler.
UTP'ye iletilen aynı fiyatlı alım ve satım emirleri ekranlarda birikimli olarak görünür.
2.1.7 EMİR EŞLEŞME KURALLARI
UTP'de emirler "çok fiyat-sürekli müzayede" yöntemiyle eşleşmektedir. İki karşıt
emrin eşleşmesi, alımda en yüksek fiyatlı, satımda en düşük fiyatlı emirlere öncelik
verilerek sağlanır. Aynı fiyatlı emirlerde zaman önceliği uygulanır.
Fiyat eşitliği olan emirlerin gerçekleşmesinin yanısıra, var olan alış emrinin fiyatından
daha düşük fiyatlı satış emri geldiğinde veya var olan satış emrinin fiyatından daha
yüksek fiyatlı alış emri geldiğinde de iki karşıt emrin eşleşmesi mümkündür. Fiyat
eşitliğinin olmadığı durumda, sistemde öncelikle varolan emrin fiyatı işlem fiyatıdır.
2.1.8 EMİRLERİN GERÇEKLEŞTİĞİNİN BİLDİRİMİ
UTP'de işlem yapan banka ve aracı kurumlar işlem sırasında birbirlerini bilmezler.
İşlemin teyidi ve karşı taraf bilgisi işlem gerçekleştikten sonra üyelere iletilir.
Telefonla iletilen ve aktif olarak yapılan işlemlerde işlemin teyidi ve karşı tarafı üyeye
telefonda anında bildirilir.
Üye merkez ofisi veya alternatif erişim merkezinden yapılan işlemlere ilişkin bilgiler
ve dökümler üye tarafından sistemden alınır.
2.1.9 TEŞEKKÜL EDEN FİYATLARIN İLANI
UTP'de yapılan işlemler sonucunda kayda alman fiyatlar izleyen işgünü Borsa
bülteninde ilan edilir. Bültenlerde, seansta menkul kıymet bazında kayda alınan en
düşük, en yüksek ve ağırlıklı ortalama fiyat, işlemiş faiz, takas fiyatı, işlem hacimleri
ve sözleşme sayıları yer alır. Ancak, bu Genelge'nin 2.1.10 maddesinde tarif edilen
tek üyenin taraf olduğu işlemler gerçekleştirilmekle beraber oluşan fiyatlar Borsa
kaydına alınmaz.
2.1.10 TEK ÜYENİN TARAF OLDUĞU İŞLEMLER
UTP'de aracı kuruluş tarafından kendi portföyüne, yatırım fonu/yatırım ortaklığı
hesabına veya müşterileri hesabına iletilen emirlerin yine aynı kuruluş tarafından
karşılanması ile ilgili bekleme süresi 10 saniyedir. Emri ileten aracı kuruluş, iletilen
emir başka bir aracı kuruluş tarafından karşılanmadığı takdirde söz konusu emre karşıt
emir girerek işlemi gerçekleştirebilir. Ancak, emir ekranda göründükten sonra 10
saniye geçmeden aracı kuruluş karşıt emrini Borsa'ya iletemez.
2.1.11 EMİR DEĞİŞİKLİĞİ
UTP'ye iletilen emirlerden karşılanmamış olanlar ile kısmen karşılanmış emirlerin
karşılanmadan kalan kısımları değiştirilebilir.
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
9
Emrin fiyatındaki değişiklik, nominal tutarındaki artış ve işlem hesap sahibinin
değişimi zaman önceliğinin kaybedilmesine neden olurken, referans bilgisinin
değiştirilmesi ile nominal tutarın azaltılması emrin önceliğinin kaybedilmesi sonucunu
doğurmaz.
2.1.12 EMİR İPTALİ
UTP'ye iletilen emirlerden karşılanmamış olanlar ile kısmen karşılanmış emirlerin
karşılanmadan kalan kısımları iptal edilebilir.
2.2
EUROTAHVİL PAZARLIKLI İŞLEMLER PLATFORMU (EPİP)
2.2.1 GENEL
Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Platformu (EPİP), üyelerin işlem yapmak istediği üyeyi
belirleyerek emirlerini ilettikleri alım satım sistemi olup, emirlerin üye kodu ile yer
aldığı "Duyuru Emirleri Ekranı" ile işlemlerin gerçekleşeceği "Pazarlıklı İşlemler
Ekranı"ndan oluşur.
2.2.2 DUYURU EMİRLERİ EKRANI
Duyuru Emirleri Ekranı, emir iletmek isteyen üyelerin belirli bir kıymet için
taleplerini tüm kullanıcılara duyurmalarını sağlayan ekrandır. Duyuru emirleri
ekranında emirler giriş sırasına göre emri veren üyenin kodu ile gösterilir ve emirlerde
fiyat ve miktar kısıtı uygulanmaz. Duyuru emirleri ekranında otomatik eşleşme
yoktur, üyeler işlemlerini "Pazarlıklı İşlemler Ekranı" üzerinden gerçekleştirebilir.
2.2.3 PAZARLIKLI İŞLEMLER EKRANI
Pazarlıklı işlemler, işlemi sonuçlandırmak isteyen üyenin emri göndermek istediği
karşı üyenin kodunu belirterek emrini sisteme girdiği ve karşı üyenin teyidi ile
işlemlerin gerçekleştiği alım satım ekranıdır. Bu ekranda üyelerin yetkili temsilcileri
tarafından girilen emirler sadece kendisine emir gönderilen karşı üyenin ekranında
görünür, diğer üyeler bu emri göremezler.
2.2.3.1 EMİR TİPLERİ
Pazarlıklı Emir: Fiyat, miktar, valör ve karşı üye bilgisi belirtilerek girilen ve karşı
üyenin teyit etmesi ile gerçekleşen emir tipidir. Karşı üye teyidi emrin tamamı için
verilir ve kısmi gerçekleşme yoktur.
2.2.3.2 EMİR BÜYÜKLÜKLERİ
Pazarlıklı emirler işleme konu menkul kıymetin nominal değerleri itibarıyla minimum
emir büyüklüğü üzerine 1.000 USD/EUR ve katları şeklinde iletilir.
Kupür büyüklüklerinin asgari tutarı 10.000'in üzerinde olan Eurotahviller için
minimum emir büyüklükleri ayrıca belirlenir ve işleme açılma bilgisi ile birlikte
Bülten'de ilan edilerek duyurulur.
Yabancı Meni
10
2.2.4 EMİRLERİN GEÇERLİLİK SÜRELERİ
Duyuru emirleri ve pazarlıklı emirler, emrin verildiği gün saat 17:00'ye kadar
geçerlidir.
2.2.5 EMİRLERİN BORSAYA İLETİLMESİ
EPİP'e emir iletecek üyelerin temsilcileri emirleri üye merkez ofisi ve alternatif
erişim noktasındaki OTASS terminalleri / TBPAPI kanalıyla iletirler.
Müşteri hesabına emir girişi yapılması durumunda "Emir Giriş" penceresinde "P/M
Hesabı" alanında aracı kuruluş müşterileri için tanımlanan genel müşteri kodunun
seçilmesi ve "Referans" alanına müşteri hesap bilgilerinin girilmesi zorunludur.
EPlP'e iletilen duyuru emirleri "Duyuru Emirleri" ekranlarından takip edilir. İletilen
her emir için bir emir numarası verilir ve her bir emir ayrı satırda yer alır.
Pazarlıklı işlemler ekranına iletilen her bir emir bazında emri gönderen ve emir
gönderilen üyeler için iki emir numarası üretilir. Sisteme iletilen pazarlıklı emirler
sadece ilgili üyelerin ekranlarında gösterilir.
2.2.6 EMİRLERİN GERÇEKLEŞMESİ
Pazarlıklı emirler karşı üye belirtilerek sisteme girilir. Karşı üyenin işlemi teyit
etmesini takiben işlem gerçekleşmiş olur. Gerçekleşen işlemler hem Pazarlıklı
İşlemler Ekranında hem de İşlemler Ekranında gösterilir.
2.2.7 TEŞEKKÜL EDEN FİYATLARIN İLANI
Gerçekleşmiş olan pazarlıklı işlemlerin fiyatları Borsa bülteninde ilan edilmez, sadece
işlem hacimleri genel toplam içinde yer alır.
2.2.8 EMİR DEĞİŞİKLİĞİ VE EMİR İPTALİ
Duyuru emirleri istenildiği zaman değiştirilebilir ve iptal edilebilir. Pazarlıklı emirler
ise karşı üye onaylamadan önce değiştirilebilir ve iptal edilebilir.
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
11
2.3
PİYASA İZLEME BİLGİLERİ
Otomatik Alım Satım Sisteminde Yer Alan Bilgiler
Alan Adı
Açıklama
Valör 1
Tanım
VKG
Alış Derinliği
(Toplam)
Alış Derinliği
Alış
Satış
Satış Derinliği
Satış Derinliği
(Toplam)
Son Fiyat
Son işlem
Miktarı
Son İşlem Tutarı
En Yüksek Fiyat
En Düşük Fiyat
Ağr. Ort. Fiyat
İlgili satırdaki emirlerin valörü
Menkul kıymetin kodu
Vadeye kalan gün sayısı
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen tüm alım emirlerinin
toplam miktarı
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi fiyatlı alım emrinin/
emirlerinin toplam miktarı
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi alış emrinin fiyatı
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi satış emrinin fiyatı
İlgili menkul kıymet ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi fiyatlı satım emrinin/
emirlerinin toplam miktarı
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen tüm satım emirlerinin
toplam miktarı
İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin fiyatı
Veri
Dağıtım
V
V
V
İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin miktarı
«j>
CtJ
V
V
V
V
V
İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin tutarı (FiyatxMiktar)
İlgili valör tarihi için gün içerisinde gerçekleşen en yüksek fiyat
İlgili valör tarihi için gün içerisinde gerçekleşen en düşük fiyat
İlgili valör tarihi için gün içinde gerçekleşen işlemlerin ağırlıklı ortalama fiyatı
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için gün içinde gerçekleşen toplam işlem
Bugünkü Miktar
miktarı
Bugünkü İşlem İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için gün içinde gerçekleşen işlem hacmi
Hacmi
tutarı
İşlem Sayısı
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için gerçekleşen işlem adedi
Toplam Emir
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için verilen toplam emir sayısı
Sayısı
Açık Emir Sayısı İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen açık emirlerin toplam adedi
Kıymetin işlem görmeye başladığı tarihten itibaren gerçekleşen toplam işlem
Birikimli Miktar
miktarı
Birikimli İşlem Kıymetin işlem görmeye başladığı tarihten itibaren gerçekleşen toplam işlem
Hacmi
hacmi tutarı
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen alım emirlerinin toplam
Alış Emri Sayısı
adedi
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen satım emirlerinin toplam
Satış Emri Sayısı
adedi
Önceki Seans
Bir önceki işlem günü tarihi
Önceki Fiyat
Bir önceki işlem gününde gerçekleşen son işlemin fiyatı
Önceki Ort.
Bir önceki işlem gününde gerçekleşen ağırlıklı ortalama fiyat
Fiyat
Son İşlem Saati Gerçekleşen son işlemin saati Saat:Dakika: Saniye
Seans
İlgili menkul kıymette işlemlerin gerçekleştiği seans
Son Pazarlıklı
Gerçekleşen son Pazarlıklı işleminin fiyatı
İşlem
Pazarlıklı İşlem
Gerçekleşen son Pazarlıklı işlemin toplam miktarı
Miktarı
Menkul kıymetin işlem gördüğü pazar. İlgili satırdaki menkul kıymette bulunan
Pazar
en iyi alım/satım emirlerinin geçerli olduğu pazar
Tür,Estrüman
Menkul kıymetin türü (eurobond gibi..)
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
12
İtibari Değer
Durum
Notlar
Kupon Faizi
İşlemiş Faiz
Son İşlem Takas
Fiyatı
Alış Takas
Fiyatı
Satış Takas
Fiyatı
2.4
Kıymetin birim nominal değerleme tutarı (100 USD/EUR)
Menkul kıymetin işlem görme durumu. A:aktif,D: durdurulmuş
İlgili menkul kıymete ait açıklayıcı kod
Kuponlu menkul kıymetlerde ödenecek ilk kupon faizi (%, dönemsel)
Dönemsel kupon faizinin; ilk kupon döneminde ihraç tarihinden, diğer kupon
dönemlerinde son kupon ödeme tarihinden valör tarihine kadar geçen gün sayısına
isabet eden tutarı
İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin takas fiyatı
İlgili menkul kıymette, ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi alış emrinin takas
fiyatı
İlgili menkul kıymette, ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi satış emrinin takas
fiyatı
DUYURU EMİRLERİ BİLGİLERİ
Otomatik Alım Satım Sisteminde Yer Alan Bilgiler
Alan Adı
Açıklama
Emir
Saat
Son Güncelleme
Durum
Pazar
Menkul Kıymet
Valör 1
Alış/Satış
Fiyat
Miktar
Referans
Kullanıcı
Uye
2.5
V
Veri
Dağıtım
Girilen emre sistem tarafından verilen emir numarası
Emrin sisteme giriş saati
İlgili emirle ilgili olarak sistemde gerçekleşen son değişiklik
Enirin sistemdeki geçerlilik durumu. Açık, Gerçekleşmiş gibi.
Emrin girildiği pazar. Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Pazarı olmak zorundadır.
Emrin menkul kıymetinin tanımı
Emrin valörü
Emrin alış/satış olarak türü
Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Pazarı işlemlerinde enirin fiyatı.
Emrin toplam miktarı.
Emir girişi sırasında özel bir referans bilgisi girilmişse bu alanda görünür.
Emri giren üye kullanıcısının kodu. Bu alan sadece emri giren üye için görünür.
Diğer üyelerde boş görünür.
Emrin ait olduğu üye kodu
V
V
V
V
V
V
PAZARLIKLI İŞLEMLER BİLGİLERİ
Otomatik Alım Satım Sisteminde Yer Alan Bilgiler
Alan Adı
Açıklama
Sözleşme
Karşı taraf
sözleşmesi
Sözleşme
Zamanı
Son
Güncelleşme
Durum
A/S
Menkul Kıymet
Pazar
Kullanıcı
Uye
Pazarlıklı işlem talebinin/işleminin numarası
Pazarlıklı işlemin karşı üyesine ait talebin numarası
Girilen pazarlıklı işlemin gerçekleşme zamanı
Emrin durumunda herhangi bir değişiklik olduğunda (değişiklik ya da iptal )
değişikliğin gerçekleştiği saat
Taleplerin sistemdeki geçerlilik durumu. Açık, gerçekleşmiş, iptal gibi.
Girilen Pazarlıklı işlem talebinin yönü. Alış-satış, gibi.
Talebin menkul kıymetinin tanımı
Talebin girişinin yapıldığı pazar
Girişi yapan kullanıcı kodu. Borsa eksperleri tarafından yapılan girişlerde, girişin
hangi üye kullanıcısı adma yapıldığını gösterir.
Talebin hangi üye tarafından/adına girildiğini gösterir.
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
«i
Veri
Dağıtım
^
13
Karşı Uye
Kullanıcısı
Karşı Uye
Hesap
Fiyat
Miktar
Tutar
Valör 1
Takas Merkezi
Teyit Süresi
Referans
Talebin karşı üyesinin kullanıcı kodu
Emrin karşı üyesinin üye kodu
İşlemin takasında kullanılacak hesap
Pazarlıklı işlem talebinde fiyat
Pazarlıklı işlem talebinin miktarı
Pazarlıklı işlem talebinin tutarı (Miktar x Fiyat)
Pazarlıklı işlem talebinin valörü
İşlemin takasının Takas Bankası kanalıyla yapılıp yapılmama
durumu. Evet: İşlemin takası Takas Bankası kanalıyla yapılacak.
Hayır: Üyeler işlemin takasını kendi aralarında yapacaklar.
Pazarlıklı işlem talebinin, karşı üye tarafından ne kadarlık bir zaman süresi içinde
onaylanması gerektiği. Bu süre içinde onaylanmayan talepler için karşı üyeye
uyarı mesajı gider.
Kullanıcının Pazarlıklı işlem talebi girişi sırasında girdiği serbest bilgi
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
u
«<• •
14
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Eurotahvil Pazarları işleyiş Esasları
3.
YATIRIM FONLARI
İLİŞKİN ESASLAR
VE
ORTAKLIKLARININ
İŞLEMLERİNE
Yatırım Fonu ve Yatırım Ortaklıkları adına yapılan işlemlerde Pazarların işleyiş
kurallarına ek olarak aşağıdaki esaslar uygulanır:
1. Yatırım ortaklığı veya yatırım fonu portföyüne alım veya satım emirleri, Yabancı
Menkul Kıymetler Piyasası'nda işlem yapmaya yetkili bir kuruluşun yetkili
elemanları tarafından Borsa'ya iletilir. Emir verilirken, emrin hangi yatırım
ortaklığı veya yatırım fonu için olduğu mutlaka belirtilir. Bu emirleri verirken,
Borsa tarafından her bir yatırım fonu ve ortaklığı için geliştirilen standart kodlar
kullanılır. Yetkili aracı kuruluşların aynı anda sadece tek bir yatırım fonu ve
ortaklığı adına emir iletmesi gerektiğinden tek bir işlemle birden fazla fon/ortaklık
adına işlem yapılması mümkün değildir.
2. Yatırım ortaklığı veya yatırım fonu portföyünden satış yapılıyorsa, önce satış emri
Borsa'ya iletilir ve sisteme girilir. Yatırım ortaklığı veya yatırım fonu portföyüne
alış yapılıyorsa önce alış emri Borsa'ya iletilir.
3. Emri ileten yetkili kuruluş (örneğin fon yöneticisi Banka), başka bir alıcı veya
satıcı çıkmadığı takdirde söz konusu menkul kıymeti kendisi alabilir veya satabilir.
Ancak, emir ekranda göründükten sonra 10 saniye geçmeden, yetkili kuruluş karşıt
emrini Borsa'ya iletemez.
4. Gerçekleşen yatırım fonu işlemlerinde yapılan fon kodu hatalarına ilişkin düzeltme
talebi Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü'ne yazılı olarak iletilir.
Müdürlüğün değerlendirmesi sonucunda geçerli bir sebebe dayanan değişiklik
talepleri kabul edilerek gerekli düzeltme Müdürlük tarafından yapılır.
5. İşlem aynı yetkili üye ile gerçekleştiği takdirde, alım-satım aynı üye tarafından
yapılmış olacağından takas gerekmeyecektir. Aksi takdirde, normal prosedüre
uygun şekilde takas yapılır.
6. Üyelerin adına işlem yapacakları yatırım fonu ve yatırım ortaklıklarının Borsa
işlem kodlarını bildirmeleri; bu bildirimlerinde daha sonra meydana gelebilecek
değişiklikleri de yine yazılı olarak yatırım fonu ya da ortaklık adına işlemlere
başlamadan en az bir gün önce Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü'ne
iletmeleri gerekir.
4.
4.1
TAKAS ESASLARI
GENEL ESASLAR
1. UTP ve EPİP'de işlem gören Eurotahvillerin menkul kıymet ve nakit takas
işlemleri İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) tarafından
birleştirilerek yapılan ikili netleştirme sürecinin sonucunda oluşturulan takas
talimatları doğrultusunda, Takasbank tarafından belirlenen uluslararası takas
15
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Eurotahvil Pazarları İşleyiş Esasları
ve saklama kuruluşu nezdinde ilgili üye hesapları kullanılarak, teslim karşılığı
ödeme prensibine göre gerçekleştirilir.
2. Takasbank tarafından uluslararası takas ve saklama kuruluşu olarak Euroclear
Bank belirlenmiştir.
3. İşleme taraf olan aynı üyeler (iki üye) arasında; kıymet tanımı, valör, döviz
birimi bazında ikili netleştirme yapılır. Netleştirme sonucunda oluşan
yükümlülüklere ilişkin talimatlar Takasbank tarafından Euroclear Bank'a
gönderilir.
4. Takas süresi (valör) en az bir iş günüdür. İş günü Takasbank ve Euroclear
Bank'm resmi olarak açık olduğu gündür.
5. Pazarlarda (UTP/EPİP) işlem yapacak üyeler, Euroclear Bank nezdinde hesap
açmak ve bu hesap numarasını Takasbank'a yazılı olarak bildirmekle
yükümlüdürler. Hesap numarasına ilişkin değişikliklerin ise işlem tarihinden
en az iki iş günü önce Takasbank'a bildirilmesi gerekmektedir. Belirtilen süre
içinde bildirim yapılmadığı takdirde temerrüt hükümleri uygulanır.
6. Pazarlarda işlem yapan üyeler, kıymet ve nakit yükümlülüklerini valör
gününde takas süresi son saatine kadar ilgili hesaplarında hazır bulundurmak
ve takibini yapmakla yükümlüdürler.
7. Eurotahvillerin menkul kıymet ve nakit takas işlemleri Takasbank'ın
talimatları doğrultusunda Euroclear Bank nezdinde ilgili üye hesapları
kullanılarak teslim karşılığı ödeme prensibine göre gerçekleştirilir.
4.2
YÜKÜMLÜLÜKLERİN YERİNE GETİRİLMESİ
1. Alıcı üye, (nakit borçlu, kıymet alacaklı) valör günü itibariyle Euroclear Bank
işlem saatleri dahilinde ilgili döviz birimi cinsinden nakit borcunu Euroclear
Bank nezdindeki hesabında bulundurmakla yükümlüdür.
2. Satıcı üye (nakit alacaklı, kıymet borçlu) valör günü itibariyle Euroclear Bank
işlem saatleri dahilinde menkul kıymet borcunu Euroclear Bank nezdindeki
hesabında bulundurmakla yükümlüdür.
3. Takas yükümlülüklerinin en geç valör gününde 18:30'a kadar (Belçika saati
ile) yerine getirilmesi gerekmektedir.
4.3 ALACAKLARIN ÖDENMESİ
Takas işlemlerinin Euroclear Bank nezdinde teslim karşılığı ödeme prensibine göre
gerçekleşmesi nedeni ile nakit ve menkul kıymet alacakları, alacak karşılığı olan borç
tutarlarının Euroclear Bank nezdindeki hesaplardan çıkışı ile eş zamanlı olarak ilgili
hesaplara aktarılır.
Yabancı Menkul Kıvmetler Pivasası
16
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Eurotahvil Pazarları işleyiş Esasları
5.
TEMERRÜT VE DİSİPLİN ESASLARI
5.1 TEMERRÜT ESASLARI
Eurotahvillere ilişkin olarak gerçekleşen işlemlere ait nakit ve kıymet yükümlülüğünü
valör gününde Euroclear Bank tarafından uygulanan saatler içerisinde yerine
getirmeyen üyeye uygulanacak temerrüt faizi, mağdur üyelere ödenecek tutarlar ve
disiplin hükümlerine ilişkin esaslar aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.
5.1.1 TEMERRÜT MATRAHI
Bu Genelge'de belirtilen süreler içerisinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi
halinde temerrüde düşülen tarih ile taahhüdün yerine getirildiği tarih arasındaki
günler dikkate alınarak;
i)
menkul kıymet için, ilgili işlem gününde (temerrüde konu menkul kıymetin
işlem günleri farklı ise valör gününe en yakın olan işlem gününde)
gerçekleşen işlemlerin ağırlıklı ortalama takas fiyatından hesaplanan değeri,
ii) nakit için, nakit tutarı,
esas alınarak hesaplanır.
5.1.2 TEMERRÜT FAİZİ
Menkul kıymet ya da nakit yükümlülüğünün valör gününde yerine getirilememesi
durumunda, temerrüt matrahı üzerinden, İMKB Repo Ters Repo Pazarı'nda veya
TCMB İnterbank Para Piyasası'nda oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz
oranlarından en yüksek olanının, bu oranı aylık Londra Bankalararası Borçlanma
Oranının (LIBOR) 1.25 katma eşitleyen katında temerrüt faizi uygulanır. Döviz
üzerinden hesaplanan temerrüt faizi, ilgili günler için temerrüde düşen üyelerden
tahsil edilir.
Aynı gün içinde bir defadan fazla nakit ve/veya birden fazla menkul kıymette
temerrüde düşülmesi halinde bu durum tek bir temerrüt hali olarak değerlendirilir.
Temerrüde düşen üyelere ayrıca bu Genelge'de belirtilen esaslar çerçevesinde disiplin
cezası uygulanır.
Menkul kıymet veya nakit yükümlülüğünün bu Genelgede belirtilen sürelerde yerine
getirilememesi Borsa, Takasbank veya Euroclear Bank'ın sisteminde meydana gelen
sorunlardan kaynaklandığı takdirde, bu hususların Takasbank Temerrüt Komitesi
tarafından geçerli bilgi veya belgeler ile tespit edilmesi halinde temerrüt faizi alınmaz.
Nakit veya menkul kıymet alacaklı üyelere, valör gününde yapılamayan ödeme veya
teslimler için, valör günü ile ödeme veya teslimlerin yapıldığı tarih arasındaki takvim
günleri esas alınarak; her gün için günlük hesaplanan temerrüt faizinin lA katı ödenir.
Bu ödemenin yapılabilmesi için, valör günü yapılamayan teslim ya da ödemenin
İMKB, Takasbank veya Euroclear Bank'm sisteminde meydana gelen sorunlardan
kaynaklanmaması, nakit veya menkul kıymet alacaklı üyenin nakit veya menkul
kıymet yükümlülüğünü zamanında yerine getirmesi, nakit veya menkul kıymet
Yabancı Menkul Kıvmetler Pivasası
17
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Eurotahvil Pazarları işleyiş Esasları
temerrüdüne düşen üyenin yazılı itirazının geçersiz kabul edilerek temerrüt faizinin
tahsili gerekmektedir.
Temerrüt faizi, temerrüde düşen üye tarafından kendisine bildirim yapılan tarihten
itibaren bir iş günü içerisinde ödenir.
5.1.3 TEMERRÜT SONUÇLANDIRMA İŞLEMLERİ
Valör (V) günü nakit veya menkul kıymet yükümlülüklerini yerine getirememiş
üyeler ve temerrüde konu işlemler ertesi iş günü sabahı Takasbank tarafından Borsa
Başkanlığı'na bildirilir. Temerrüde düşen üye temerrüt halini Borsa Başkanlığı'nca
belirlenen ve kendisine tebliğ edilen zamanda sona erdirmek zorundadır. Temerrüt
durumunun sona erdirilmemesi halinde, İMKB Yönetmeliği'nin 35. Maddesi
hükümleri çerçevesinde, aşağıda belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesini
takiben işlem yapılır.
Yükümlülüğünü yerine getirmiş olan üye temerrüde konu işlem ile ilgili takas
talimatını iptal ederek, en geç V+l günü saat 12:00'a kadar işlem karşılığı olan nakit
ya da kıymetini Euroclear Bank nezdindeki 97325 no'lu Takasbank hesabına aktarır.
Temerrüde düşen üyenin de V günü itibariyle gerçekleşmemiş işlemine ait takas
talimatını V+l günü saat 12:00'a kadar iptal etmesi zorunludur. îlgili talimatın V+l
günü 12:00'a kadar üye tarafından iptal edilmemesi durumunda, söz konusu talimat
Takasbank tarafından re'sen iptal edilir.
Temerrüt işlemleri ertesi gün valörlü olarak sonuçlandırılır. Temerrüt durumunu sona
erdirmeyen üyeye ait işlem konusu menkul kıymetler Borsa tarafından re'sen aldırılıp
sattırılır. Alım veya satım işlemleri Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası'nda Borsa
eksperlerinin emir girmesi ile gerçekleştirilir. Emirlerin seans süresince
gerçekleşmemesi durumunda Tahvil ve Bono Piyasası Otomatik Alım-Satım sistemi
mesaj modülü kullanılarak piyasa katılımcısı üyelerden teklifler toplanıp
değerlendirilir ve işlem sonuçlandırılır.
Temerrüt nedeni ile yapılan işlem eskisine göre daha olumsuz şartlarda yapılmışsa
yükümlülüğünü yerine getirmeyen üye aradaki farkı Euroclear Bank nezdindeki
97325 no'lu Takasbank hesabına yatırmak zorundadır.
5.2 DİSİPLİN CEZALARI
ÎMKB Yönetmeliği'nin 3 5'inci maddesi çerçevesinde, üyenin Pazarlar'da oluşacak
temerrüdüne bağlı olarak ortaya çıkan yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle
söz konusu temerrüt tarihini takip eden bir yıllık süre içerisinde aynı durumun
tekerrürü halinde İMKB Yönetmeliği'nin 53'üncü maddesi uyarınca disiplin cezası
uygulanır.
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
18
EK - 1 : YABANCI MENKUL KIYMETLER PİYASASI MÜDÜRLÜĞÜ
İŞLEM İPTAL FORMU
İşlem No :
İşlem Tarihi/Saati:
M.K Tanımı:
Alan:
Satan :
İşlem Fiyatı / Miktarı
Nominal Miktar:
İşlem Valörü :
İptal Nedeni :
İMKB Yönetmeliği'nin 23'üncü maddesinin -b- bendi hükümleri doğrultusunda işlemin iptali
hususunu uygun görüşle tensiplerinize arz ederim.
/
/....
Müdür Yrd.
OLUR
/
/.
Müdür
EK-1 : İşlem İptal Talebi
EK-2 : Karşı üye/ler İptal Kabulü
EK-3 : İptal edilecek işlemleri, öncesi ve sonrasına ait işlemlerle birlikte içeren döküm
Üyelere faks gönderimi
!
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası «
Ql
0
19
EK - 2 : YABANCI MENKUL KIYMETLER PİYASASI MÜDÜRLÜĞÜ
TEMİNAT YATIRMA/ÇEKME/DEĞİŞTİRME YAZISI ÖRNEĞİ
Tarih
İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI
MALİ İŞLER MÜDÜRLÜĞÜ'NE
İMKB
Yabancı
Menkul
Kıymetler
Piyasası'nda
gerçekleştireceğimiz
/gerçekleştirdiğimiz işlemler karşılığında aşağıda detayları belirtilen teminat/ları
yatırma/çekme/değiştirme işlemlerimizin yapılabilmesi için gereğini müsadelerinize
arz ederiz.
Saygılarımızla,
Türü
Açıklama
Miktar
Banka Adı
Hesap No
Nakit
- ABD Doları
- Euro
Banka Teminat Mektubu
- ABD Doları cinsinden
- Euro cinsinden
Kıymetler
- İMKB Tahvil ve Bono
Piyasası'nda
işlem
gören
Devlet Tahvili ve Hazine
Bonoları
Kuruluşun Ünvanı ve Kaşesi
Yetkili İmzalar
Yetkili İmzalar
Teslim alacak yetkilimiz* :
Ad Soyad ve İmza
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
m? ^ £
20
EK - 3 : YABANCI MENKUL KIYMETLER PİYASASI MÜDÜRLÜĞÜ
KESİN TEMİNAT MEKTUBU ÖRNEĞİ
KESİN TEMİNAT MEKTUBU ÖRNEĞİ
(DÖVİZ CİNSİNDEN)
İstanbul, ../../20..
İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI' NA,
'mn (Borçlu), borsa işlemleri dolayısıyla müşterilerine,
diğer aracı kuruluşlara ve/veya Borsa'ya verebileceği zararlara karşılık vermek
zorunda
olduğu
kesin
teminat
tutarı
azami
USD/EUR
(Yalnız
ABD Doları / Euro) Bankamız tarafından garanti edildiğinden, Borçlu'nun
müşterilere, diğer aracı kuruluşlara ve/veya Borsa'ya karşı taahhütlerini, Borsanın tabi
olduğu mevzuat hükümlerine göre kısmen veya tamamen yerine getirmediğini ve
verilen zararları ödemediğini bildiren ilk yazılı talebiniz üzerine önceden bir
ihtarname keşidesine, Borçlunun rızasını almaya lüzum olmadan, Mahkeme kararma
ihtiyaç kalmaksızın, adı geçen ile Kurumunuz arasında ortaya çıkacak herhangi bir
uyuşmazlık ve bunun akıbet ve kanuni neticeleri nazarı itibare alınmaksızın, kayıtsız
şartsız, azami yukarıdaki meblağı derhal ve gecikmeksizin Kurumunuza veya
emrinize nakden ve tamamen ilk yazılı talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçecek
günlere ait Libor/Euribor faiz oranının 1.25 katı ile bulunan faizi ile birlikte
ödeyeceğimizi Bankamızın yetkili imzaları olarak kabul, beyan, taahhüt ve garanti
ederiz.
İşbu teminat mektubunun tazmin edilmesi gerektiği takdirde; tazmin tarihindeki T.C.
Merkez Bankası efektif alış kuru ile
USD/EUR çarpılarak tazmin
edilecek Türk Lirası miktarı belirlenecektir.
Uyuşmazlık halinde, Türk Hukuku ile İstanbul Mahkemeleri ve icra daireleri
yetkilidir.
İşbu teminat mektubu kat'i ve süresizdir.
Yetkili İmzalar
Not : İmza sahiplerinin noter onaylı imza örnekleri ile Ticaret Sicil Gazetesi'nde
yayınlanmış imza yetkisini gösteren metinlerin ekte yer alması gerekmektedir.
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Q.t
§
21