Genelge Değişiklikleri

Genelge No: 286
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü
Konu : Üye Hatası Nedeniyle Gerçekleşen İşlemlerin
İptali Hk.
15/04/2008 tarih ve 284 no.lu Genelge
İlgi :
İstanbul, 08 Ağustos 2008
Sayın Üyemiz,
Üye emir ve işlemlerinin iptaline ilişkin İMKB Yönetmeliği’nin 23’üncü Maddesi’nin üye
hatası nedeniyle gerçekleşen işlemlerin Piyasa Müdürleri’nin onayıyla iptal edilebilmesine
imkan verecek şekilde değiştirilmesi amacıyla Borsamızın 29.05.2008 tarihinde gerçekleştirilen
Olağan Genel Kurul toplantısında alınan ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun 19.06.2008 tarih ve
17/694 sayılı toplantısında onaylanan kararlar 08.08.2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir. Bu nedenle 15.04.2008 tarih ve 284 sayılı Yabancı Menkul Kıymetler
Piyasası Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları Genelgesi hükümlerinde değişiklik yapılması
gereği doğmuştur.
Bu kapsamda İMKB Yönetim Kurulunun 30.07.2008 tarihli toplantısında Tahvil ve Bono
Piyasası işleyiş esaslarını düzenleyen 284 nolu Genelge’nin “1.21.1 Üye Hatası Sonucu
Gerçekleşen İşlemlerin İptali” başlıklı maddesi yeniden düzenlenmiş ayrıca Genelge’ye
“Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü İşlem İptal Formu” eklenmiştir.
15/04/2008 tarih ve 284 no.lu Genelge, söz konusu değişiklikleri içeren ekteki Genelge’nin
yürürlüğe girmesiyle iptal edilmiştir.
Gereği için bilgilerinizi rica ederim.
Saygılarımla,
İSTANBUL
MENKUL KIYMETLER BORSASI
BAŞKANLIĞI
Hüseyin ERKAN
Başkan
Ek: Değişiklikleri İçeren Yeni Genelge (19 sayfa)
EA/MB/AB
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Genel Esaslar
Genelge No: 286
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü
YABANCI MENKUL KIYMETLER PİYASASI
“ULUSLARARASI TAHVİL PAZARI” İŞLEYİŞ ESASLARI
1
GENEL ESASLAR
1.1 İŞLEM GÖRECEK MENKUL KIYMETLER
Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi tarafından ihraç edilen dış borçlanma araçları
(“Eurotahvil”) İMKB Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası (“Piyasa”) Uluslararası
Tahvil Pazarı’nda (“Pazar” veya “UTP”) işlem görür.
1.2 İŞLEM SAATLERİ
İşlemler her iş günü saat 09:30-12:00 ile 13:00-17:00 arasında yapılır.
1.3 PARA BİRİMİ
Eurotahvillere ilişkin alım-satım emirleri menkul kıymetin ihraç edildiği döviz cinsi
üzerinden verilir. Her bir döviz cinsinden ihraç edilen tahvillerde emirler aynı döviz
cinsi ve 100 birim üzerinden fiyatlandırılır ve tüm ödemelerde kullanılan döviz cinsi
işlem yapılan döviz cinsindendir.
1.4 İŞLEM VALÖRÜ
Eurotahvil alım satım işlemleri en az üç iş günü, en fazla onbeş gün valörle yapılabilir.
1.5 EMİR BÜYÜKLÜKLERİ
Emirler işleme konu menkul kıymetin nominal değerleri itibarıyla minimum emir
büyüklüğü ve katları şeklinde iletilir. Esas olarak minimum nominal emir büyüklüğü
10.000 USD/EUR ve maksimum nominal emir büyüklüğü 5 Milyon USD/EUR
tutarında olup, emirler 10.000 ve katları şeklinde verilir (USD: Amerikan doları,
EUR: Euro).
Kupür büyüklüklerinin asgari tutarı 10.000’in üzerinde olan Eurotahviller için
minimum emir büyüklükleri ayrıca belirlenir ve işleme açılma bilgisi ile birlikte
Bülten’de ilan edilerek duyurulur.
1.6 FİYAT TABANI
Alım satım emirleri Eurotahvilin ihraç edildiği para birimleri cinsinden “100” birim
fiyat tabanı esas alınarak iletilir.
08 Ağustos 2008
1/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Genel Esaslar
1.7 FİYAT VE FİYAT ADIMI
Emirler sadece temiz fiyat üzerinden iletilebilmektedir. Emirlerde fiyat virgülden
sonra 4 hane girilebilecek (ör.102,2222) şekilde verilebilir.
1.8
İŞLEMİŞ FAİZ
1.8.1 TANIMLAR
Fiyat: Eurotahviller için 100 birim nominal üzerinden verilen değer olup, temiz
fiyattır.
İşlemiş faiz: Dönemsel kupon faizinin; ilk kupon döneminde ihraç tarihinden, diğer
kupon dönemlerinde son kupon ödeme tarihinden valör tarihine kadar geçen gün
sayısına (GGS) isabet eden tutarıdır. Gün sayısının hesabında ilgili eurotahvilin gün
sayım konvansiyonu dikkate alınır.
İşlemiş Faiz = Dönemsel kupon x
GGS
x 100
Kupon dönemi içerisindeki gün sayısı
Temiz fiyat: İşlemiş faizi içermeyen fiyattır. Eurotahvilin kirli fiyatından işlemiş
faizin düşülmesi suretiyle bulunur.
Kirli fiyat: Menkul kıymetin işlemiş faizini de içeren fiyattır.
Takas fiyatı: İşlemin takas tutarının hesaplanmasında kullanılan fiyat olup kirli fiyata
eşittir.
İşlem hacmi = Nominal tutar x Takas Fiyatı / 100
İşlemiş faiz tutarı = Nominal tutar x İşlemiş faiz / 100
Anapara tutarı = Nominal tutar x Temiz fiyat / 100
1.8.2
İŞLEMİŞ FAİZ HESABI
Fiyat, son kupon ödeme tarihinden valör tarihine kadar olan süre içinde işlemiş olan
kupon faizini içermemektedir. Gerçekleşen bir işlemin alıcısı işlemiş faizi ödemekle
yükümlüdür. Aşağıdaki formüle göre işlemiş faiz hesabı yapılacaktır:
A CPN %
x
E
M
A
E
M
CPN %
:Son kupon ödeme tarihinden valör gününe kadar geçmiş gün sayısı
:Kupon ödeme dönemi içindeki gün sayısı
:Bir yıl içindeki kupon ödeme sayısı
:Yıllık kupon faiz oranı (%8 ise 8 girilecek)
08 Ağustos 2008
2/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Genel Esaslar
ABD doları cinsinden Eurotahviller için gün sayım konvansiyonu:
Valör tarihindeki işlemiş faizi hesaplayabilmek için baz alınacak gün sayısı (A)
aşağıdaki formülle hesaplanacaktır.
Geçen Gün Sayısı (A) = (D2-D1)+30 (M2-M1)+360 (Y2-Y1)
D1: Son Kupon Ödemesinin Yapıldığı Gün
D2: Valör Tarihindeki Gün
M1: Son Kupon Ödemesinin Yapıldığı Ay
M2: Valör Tarihindeki Ay
Y1: Son Kupon Ödemesinin Yapıldığı Yıl
Y2: Valör Tarihinin İçinde Bulunduğu Yıl
Yukarıdaki formülde (GGS) Şubat ayı hariç her ay 30 gün sayılır. Şubat ayında ise
takvim günü sayısı dikkate alınır. Dönem başlangıç günü (D1) veya dönem bitiş günü
(D2) ayın 31. gününe denk geliyorsa ilgili ay 30 gün olarak sayılır. Bir yıl 360 gün
olarak hesap edilir.
Euro cinsinden Eurotahviller için gün sayım konvansiyonu:
Ay ve yıl gün sayısı hesabında takvim günü sayısı dikkate alınarak hesaplanacaktır.
1.9 EMİR TİPLERİ
Limitli Emir: Limitli emirler fiyat ve nominal tutar belirtilerek, minimum emir
büyüklüğünün katları şeklinde verilir. Emrin gerçekleşmeden kalan kısmı pasif olarak
bekler.
Piyasa Emri: Bu tür emirlerde fiyat belirtilmez. Minimum emir büyüklüğünün katları
şeklinde verilen emir pasif emirlerle kısmi veya tamamen karşılaşır, emrin
gerçekleşmeden kalan kısmı iptal edilir.
1.10 ÖZEL KOŞULLU EMİRLER
Yukarıdaki emir tipleri ile birlikte kullanılmak üzere aşağıdaki özel koşullu emirler de
verilebilir.
Kalanı İptal Et Emri: Kısmen gerçekleşme koşulu ile verilen aktif emir tipidir. Emir
girildiği anda bekleyen karşıt emirler ile eşleşir, gerçekleşmeyen kısmı otomatik
olarak iptal edilir. “Limitli Emir” veya “Piyasa Emri” şeklinde verilebilir.
Gerçekleşmezse İptal Et Emri: Tamamı gerçekleşme koşulu ile verilen aktif emir
tipidir. Emir girilir girilmez bu koşul sağlanmadığı takdirde iptal edilir. “Limitli Emir”
veya “Piyasa Emri” şeklinde verilebilir.
08 Ağustos 2008
3/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Genel Esaslar
1.11 MENKUL KIYMET TANIMI
Piyasa’da Eurotahvillerin tanımı olarak uluslararası menkul kıymet tanımlaması olan
ISIN kullanılacaktır. Yeni ihraç edilen veya işleme yeni açılan menkul kıymetler için
ISIN Borsa Günlük Bülteni’nde yayınlanır. İlave ihraçlarda, söz konusu ilave ihraca
ilk ihraçtan farklı bir ISIN veriliyorsa sistemde ilave ihraç ilk ihraçtan farklı ISIN ile
ayrı bir sırada işlem görecektir.
Söz konusu ISIN’ın yanısıra aşağıdaki esaslara göre oluşturulmuş ihraçcı, itfa tarihi
ve ihraç para birimini içeren bir açıklama da alım-satım sisteminde ayrı bir sütunda
yer alacaktır. Bu kısaltmada sırasıyla TR ihraçcı Türkiye Cumhuriyetini, altı hane
(ggaayy) itfa tarihini, U ya da E ilgili para biriminin baş harflerini (U-USD, E-EUR)
temsil etmektedir.
Örnekler:
UTP Tahvil
Tanımı (ISIN)
US900123AY60
US900123AT75
US900123AL40
XS0212694920
XS0245387450
DE000A0AU933
İtfa
Açıklama Notu İhraçcı
Tarihi
TR170336U
TR
17.03.2036
TR140234U
TR
14.02.2034
TR150130U
TR
15.01.2030
TR160217E
TR
16.02.2017
TR010316E
TR
01.03.2016
TR100214E
TR
10.02.2014
Para
Birimi
USD
USD
USD
EUR
EUR
EUR
1.12 EMİRLERİN BORSAYA İLETİLMESİ
Pazar'da işlem yapan aracı kuruluşların temsilcileri üye merkez ofislerinden emirlerini
iletirler. Üye merkez ofisindeki terminaller kanalıyla emirlerin iletilemediği
durumlarda ise Borsa binası üye ofisindeki terminalleri kanalıyla veya Yabancı
Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü'nü (212) 298 23 60 nolu telefondan arayarak
emirlerini iletirler. Telefonla işlem yapan aracı kuruluşun yetkili temsilcisi, kendisine
verilen kodu piyasa eksperlerine söyledikten sonra, işlem yapmak istediği menkul
kıymetin sırasıyla,
1. Tanımını
2. İşlem türünü (alım-satım)
3. Valörünü
4. Müşteri/Fon emri ise hesap kodunu
5. Nominal tutarını
6. Fiyatını
7. Emir Tipini
bildirir. Telefonla yapılan işlemlerde, emir Piyasa eksperleri tarafından sisteme girilir
ve sistem tarafından üretilen "emir no"su yetkili temsilciye bildirilir. Temsilci verdiği
emirle ilgili yapmak istediği değişikliklerde kendisine verilen "emir no"sunu
eksperlere söylemek zorundadır. Bu nedenle emir numarası mutlaka dikkatli bir
şekilde not edilmelidir.
08 Ağustos 2008
4/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Genel Esaslar
1.13 EMİRLERİN İŞLEME SOKULMASI
Pazar’a iletilen talep ve teklifler üye temsilcileri veya piyasa eksperleri tarafından
sisteme girilir. Pazar’da yer alan emirler piyasa izleme ekranlarından takip edilir.
Ayrıca Pazar’da yer alan emirler içerisinden alımda en yüksek fiyatlı, satımda en
düşük fiyatlı emirler bilgi dağıtım firmalarının veri dağıtım kanalları aracılığıyla
anında piyasa katılımcılarına iletilir.
Sistemde Pazar’da yer alan iki karşıt emrin eşleşmesi, Pazar’a verilmiş emirler
arasında fiyat ve zaman öncelikleri göz önünde bulundurularak alımda en yüksek
fiyatlı, satımda en düşük fiyatlı emirlere öncelik verilerek sağlanır. Başka bir ifadeyle,
fiyat eşitliği olan emirlerin gerçekleşmesinin yanısıra, varolan alış emrinin fiyatından
daha düşük fiyatlı satış emri geldiğinde veya varolan satış emrinin fiyatından daha
yüksek fiyatlı alım emri geldiğinde iki karşıt emrin eşleşmesi mümkündür.
Pazar’da bir alım veya bir satım emriyle birden fazla karşıt emri aynı anda karşılamak
mümkündür.
Pazar’da iletilen emirler içerisinde en iyi talep veya tekliften işlem olması durumunda
sonraki bekleyen en iyi teklif veya talep otomatik olarak ekrana gelir. Daha kötü
fiyatlı emirler fiyat ve zaman önceliğine göre sistemde yer alır ve derinlik
ekranlarından izlenebilir.
Telefonla işlem yapan üyeler istedikleri takdirde, ekranda yer alan en iyi emir
dışındaki geçerli emirleri öğrenebilirler.
Pazar’a iletilen aynı fiyatlı alım ve satım emirleri ekranlarda birikimli olarak görünür.
1.14 EMİR EŞLEŞME KURALLARI
Pazar’da emirler “çok fiyat-sürekli müzayede” yöntemiyle eşleşmektedir. İki karşıt
emrin eşleşmesi, alımda en yüksek fiyatlı, satımda en düşük fiyatlı emirlere öncelik
verilerek sağlanır. Aynı fiyatlı emirlerde zaman önceliği uygulanır.
Fiyat eşitliği olan emirlerin gerçekleşmesinin yanısıra, var olan alış emrinin fiyatından
daha düşük fiyatlı satış emri geldiğinde veya var olan satış emrinin fiyatından daha
yüksek fiyatlı alış emri geldiğinde de iki karşıt emrin eşleşmesi mümkündür. Fiyat
eşitliğinin olmadığı durumda, sistemde öncelikle varolan emrin fiyatı işlem fiyatıdır.
1.15 EMİRLERİN GEÇERLİLİĞİ
Bütün emirler, emrin verildiği gün saat 17:00’ye kadar geçerlidir. Üyeler Pazar’a
verdikleri emirlerden karşılanmamış olanları istedikleri an iptal edebilirler veya
değiştirebilirler.
1.16 EMİRLERİN GERÇEKLEŞTİĞİNİN BİLDİRİMİ
Pazar’da işlem yapan banka ve aracı kurumlar işlem sırasında birbirlerini bilmezler.
İşlemin teyidi ve karşı taraf bilgisi işlem gerçekleştikten sonra üyelere iletilir.
08 Ağustos 2008
5/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Genel Esaslar
Telefonla iletilen ve aktif olarak yapılan işlemlerde işlemin teyidi ve karşı tarafı üyeye
telefonda anında bildirilir ve işleme ait döküm her iki üyeye de en kısa sürede
fakslanır. Söz konusu dökümde işlem numarası, menkul kıymet tanımı (ISIN), valör
tarihi, fiyat, miktar, tutar ve karşı üye bilgileri yer alır. Üye merkez ofisi kanalıyla
yapılan işlemlere ilişkin bilgiler ve dökümler üye tarafından sistemden alınır.
1.17 TEŞEKKÜL EDEN FİYATLARIN İLANI
Pazar’da yapılan işlemler sonucunda kayda alınan fiyatlar izleyen işgünü Borsa
bülteninde ilan edilir. Bültenlerde, seansta menkul kıymet bazında kayda alınan en
düşük, en yüksek ve ağırlıklı ortalama fiyat, işlemiş faiz, takas fiyatı, işlem hacimleri
ve sözleşme sayıları yer alır. Ancak, bu Genelge’nin 1.18 maddesinde tarif edilen tek
üyenin taraf olduğu işlemler gerçekleştirilmekle beraber oluşan fiyatlar Borsa
Kaydına alınmaz.
1.18 TEK ÜYENİN TARAF OLDUĞU İŞLEMLER
Pazar’da aracı kuruluş tarafından kendi portföyüne, yatırım fonu/yatırım ortaklığı
hesabına veya müşterileri hesabına iletilen emirlerin yine aynı kuruluş tarafından
karşılanması ile ilgili bekleme süresi 30 saniyedir. Emri ileten aracı kuruluş, iletilen
emir başka bir aracı kuruluş tarafından karşılanmadığı takdirde söz konusu emre karşıt
emir girerek işlemi gerçekleştirebilir. Ancak, emir ekranda göründükten sonra 30
saniye (yarım dakika) geçmeden aracı kuruluş karşıt emrini Borsa'ya iletemez.
1.19 EMİR DEĞİŞİKLİĞİ
Pazar’a iletilen emirlerden karşılanmamış olanlar ile kısmen karşılanmış emirlerin
karşılanmadan kalan kısımları değiştirilebilir.
Emrin fiyatındaki değişiklik, nominal tutarındaki artış ve işlem hesap sahibinin
değişimi zaman önceliğinin kaybedilmesine neden olurken, temsilci referansı ile
nominal tutarın azaltılması emrin önceliğinin kaybedilmesi sonucunu doğurmaz.
1.20 EMİR İPTALİ
Pazar’a iletilen emirlerden karşılanmamış olanlar ile kısmen karşılanmış emirlerin
karşılanmadan kalan kısımları iptal edilebilir.
1.21 İŞLEMLERİN İPTALİ
1.21.1 ÜYE HATASI SONUCU GERÇEKLEŞEN İŞLEMLERİN İPTALİ
Üye hatası sonucunda gerçekleşen işlemler prensip olarak iptal edilmez. Ancak alıcı
ve satıcı üyeler tarafından yazılı olarak onaylanan ve Borsa tarafından kabul edilebilir
bir gerekçeye dayanan iptal talepleri değerlendirilerek işlem iptali yapılabilir. Bu
değerlendirmede kabul edilebilecek gerekçeler aşağıda sıralanmıştır.
a) Sehven alış emri yerine satış emri veya satış emri yerine alış emri girmek ,
b) Emir girerken fiyat veya miktar girişlerinde maddi hata yapmak,
c) Portföyünde veya müşterisinde olmayan kıymeti sehven satmak,
08 Ağustos 2008
6/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Genel Esaslar
Yukarıdaki gerekçelerden en az biri nedeniyle iptal talebinde bulunan ve işlem
veya işlemlerin karşı taraflarının yazılı onaylarını alan üyenin işlem/leri, kendi
talebi ve karşı üyelerin onaylarının Borsaya yazılı olarak iletilmesini takiben
hazırlanacak olan ve bir örneği EK-1’de verilen “İşlem İptal Formu”
kullanılarak İMKB Yönetmeliği’nin 23’üncü maddesi hükümleri uyarınca
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürü tarafından iptal edilebilir. "İşlem
İptal Formu" taraflara faks yoluyla gönderilir.
1.21.2 EKSPER HATASI SONUCU GERÇEKLEŞEN İŞLEMLER İPTALİ
1.21.2.1 GENEL ESASLAR
Hatalı işlemlere itiraz süresi, işlem teyidinin üyeye iletilmesinden itibaren 15
dakikadır. Üyeler itirazlarını Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü’ne
yukarıda belirtilen süre içerisinde telefonla iletmelerini takiben en geç 15 dakika
içinde yazılı olarak da fakslarlar.
Yapılan itirazlar Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından aşağıdaki
esaslar gözönünde bulundurularak değerlendirilir.
1.Üyelerin iletişim araçlarında meydana gelen teknik arızalar veya bildirimi
yapılmayan değişiklikler (faks numarası, vb.) itirazlarda dikkate alınmaz.
2.Üye temsilcileri tarafından Pazar’a iletilen emirler Yabancı Menkul Kıymetler
Piyasası eksperi tarafından tekrar edilip üye temsilcisinin onayı alındıktan sonra
sisteme girilmektedir. Eksper tarafından yapılan tekrarda herhangi bir hata yapılmış
ise üye temsilcilerinin anında düzeltmeleri gerekmektedir. Aksi takdirde, yanlış
yapılmış tekrarın üye temsilcisi tarafından onaylanması söz konusu olur ve işleme
itiraz kabul edilmeyerek işlem geçerli sayılır.
Yukarıda belirtilen eksper tekrarı, işlemlerin yoğunluğu nedeniyle yapılamadığı
takdirde, üye temsilcisinin ilettiği emir geçerli olup itirazın değerlendirilmesinde esas
olarak alınır.
3. İşlemin sadece eksper hatası sonucu gerçekleşmiş olması esastır. Bunun tespitinde
telefon kayıtları ile Borsa bilgisayar sistemindeki bilgiler esas alınır.
4. İtirazın geçerli bulunması halinde işlem iptal edilerek, bu durum taraflara teyid
edilir. Üyenin/üyelerin iptal edilen işleme ilişkin telafi edici işlem talepleri olması
halinde, telafi edici işlem Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından,
hakkaniyet ve piyasa kuralları çerçevesinde ilgili kuruluşlar ile koordineli olarak
sonuçlandırılır.
5. Bu işlemlerin öncelikle Uluslararası Tahvil Pazarı’nda söz konusu üye/ler adına
ilgili valörle yaptırılmasına çalışılır. Emirler eksper tarafından sisteme girilir ve alımsatım işlemleri gerçekleştirilir.
08 Ağustos 2008
7/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Genel Esaslar
6. Üyenin/üyelerin alınan karara itiraz hakkı saklı olup, itirazlar işlem iptalini takiben
en geç 1 iş günü içinde Borsa Başkanlığı’na yazılı olarak yapılır.
7. Eksper hatası nedeniyle farklı üye adına gerçekleştirilmiş işlemler için Yabancı
Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından telafi edici işlem yapılmaz, sadece
üye kodu değişikliği yapılarak işlem sonuçlandırılır.
1.21.2.2 MAĞDURİYETİN OLUŞMASI
Mağduriyet, eksper hatası sonucu yanlış olarak gerçekleşen işlemin iptal edilerek,
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından yukarıda belirtilen esaslar
doğrultusunda telafi edici işlemin yapılması halinde, üyenin iptal edilen işlemindeki
koşullar ile Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğünün gerçekleştirdiği
işlem/işlemlerin koşulları arasında varsa, üye aleyhine oluşan farktır.
Telafi edici işlem talebinde bulunmayan üye, herhangi bir mağduriyet ve hak
iddiasında bulunamaz.
1.21.2.3 TAZMİN EDİLECEK TUTAR
Verilmiş emirdeki koşullarla, daha sonra gerçekleşen telafi edici işlem/işlemlerdeki
koşullar arasında varsa üye aleyhine oluşmuş olan fark yani mağduriyet miktarı
tazmine konu tutarın bazını oluşturur. Ancak, işlem başına her bir üyeye ödenecek
tutar her durumda 100 ABD dolarını geçemez. Mağduriyet tutarı 100 ABD dolarını
aştığı takdirde konu olay bazında Borsa Yönetim Kurulu’nca değerlendirilir.
Tazmine konu tutar ancak üyenin Borsa’ya ibraname vermesinden sonra kendisine
ödenir. Ödemeler üyelerin T. İş Bankası A.Ş. Borsa Şubesi nezdindeki hesaplarına
yapılır.
1.22 TEMİNAT
Pazar’da işlemler İMKB Tahvil ve Bono Piyasası işlem limitleri kapsamında
yapılacak olup, ilave bir teminat istenmez.
1.23 BORSA PAYI
Pazar’da yapılan işlemler için tarafların her birinden ayrı ayrı işlem tutarı üzerinden
%0,0015 (yüzbinde 1,5) oranında borsa payı alınır.
Üyeler borsa payı borçlarını “Üyelerimiz Tarafından Borsamıza Ödenmesi Gereken
Ücretler ve Söz konusu Ücretlerin Tahsil Süresi ve Şekli Hk.” 28.03.2002 tarih ve 174
nolu Genelge çerçevesinde ödemekle yükümlüdürler.
08 Ağustos 2008
8/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Genel Esaslar
1.24 PİYASA İZLEME BİLGİLERİ
Otomatik Alım Satım Sisteminde Yer Alan Bilgiler
Alan Adı
Açıklama
Valör 1
Tanım
VKG
Alış Derinliği
(Toplam)
İlgili satırdaki emirlerin valörü
Menkul kıymetin UTP kodu.
Vadeye kalan gün sayısı
İlgili menkul kıymet ilgili valör tarihi için bekleyen tüm alım emirlerinin toplam
miktarı
İlgili menkul kıymet ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi fiyatlı alım emrinin/
Alış Derinliği
emirlerinin toplam miktarı
Alış
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi alış emrinin fiyatı.
Satış
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi satış emrinin fiyatı.
İlgili menkul kıymet ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi fiyat satım emrinin/
Satış Derinliği
emirlerinin toplam miktarı
Satış Derinliği İlgili menkul kıymet ilgili valör tarihi için bekleyen tüm satım emirlerinin toplam
(Toplam)
miktarı
Son Fiyat
İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin fiyatı.
Son İşlem
İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin miktarı
Miktarı
Son İşlem
İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin tutarı (FiyatxMiktar)
Tutarı
En Yüksek
İlgili valör tarihi için gün içerisinde gerçekleşen en yüksek Fiyat.
Fiyat
En Düşük
İlgili valör tarihi için gün içerisinde gerçekleşen en düşük Fiyat.
Fiyat
Ağr. Ort. Fiyat İlgili valör tarihi için gün içinde gerçekleşen işlemlerin ağırlıklı ortalama fiyatı.
Bugünkü
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için gün içinde gerçekleşen toplam işlem
Miktar
miktarı.
Bugünkü İşlem İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için gün içinde gerçekleşen işlem hacmi
Hacmi
tutarı.
İşlem Sayısı
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için gerçekleşen işlem adedi
Toplam Emir
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için verilen toplam emir sayısı
Sayısı
Açık Emir
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen açık emirlerin toplam adedi
Sayısı
Birikimli
Kıymetin işlem görmeye başladığı tarihten itibaren gerçekleşen toplam işlem
Miktar
miktarı.
Birikimli İşlem Kıymetin işlem görmeye başladığı tarihten itibaren gerçekleşen toplam işlem
Hacmi
hacmi tutarı.
Alış Emri
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen alım emirlerinin toplam adedi
Sayısı
Satış Emri
İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen satım emirlerinin toplam
Sayısı
adedi
Önceki Seans Bir önceki işlem günü tarihi.
Önceki Fiyat Bir önceki işlem gününde gerçekleşen son işlemin fiyatı.
Önceki Ort.
Bir önceki işlem gününde gerçekleşen ağırlıklı ortalama fiyat
Fiyat
Son İşlem
Gerçekleşen son işlemin saati Saat:Dakika:Saniye
Saati
Seans
İlgili menkul kıymette işlemlerin gerçekleştiği seans.
Menkul kıymetin işlem gördüğü pazar. İlgili satırdaki menkul kıymette bulunan en
Pazar
iyi alım/satım emirlerinin geçerli olduğu pazar.
08 Ağustos 2008
9/20
Veri
Dağıtım
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Genel Esaslar
Tür,Estrüman Menkul kıymetin türü. (eurobond gibi..)
İtibari Değer Kıymetin birim nominal değerleme tutarı (100 USD/EUR )
Durum
Menkul kıymetin işlem görme durumu. A:aktif,D: durdurulmuş
Notlar
İlgili menkul kıymete ait açıklayıcı kod
Kupon Faizi
Kuponlu menkul kıymetlerde ödenecek ilk kupon faizi (%, dönemsel)
Dönemsel kupon faizinin; ilk kupon döneminde ihraç tarihinden, diğer kupon
İşlemiş Faiz
dönemlerinde son kupon ödeme tarihinden valör tarihine kadar geçen gün sayısına
isabet eden tutarı
Son İşlem
İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin takas fiyatı
Takas Fiyatı
Alış Takas
İlgili menkul kıymette, ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi alış emrinin takas
Fiyatı
fiyatı
Satış Takas
İlgili menkul kıymette, ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi satış emrinin takas
Fiyatı
fiyatı
08 Ağustos 2008
10/20
√
√
√
√
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
2
YATIRIM FONLARI
İLİŞKİN ESASLAR
VE
Yatırım Fonları ve Ortaklıklarının
İşlemlerine İlişkin Esaslar
ORTAKLIKLARININ
İŞLEMLERİNE
Yatırım Ortaklıklarına ilişkin Seri VI, No:4 sayılı Sermaye Piyasası Kurulu Tebliğinin
Bölüm:III, Madde:18 (e) bendi “Borsada ve borsa dışında teşkilatlanmış piyasalarda
işlem gören kıymetlerin portföye alımlarının ve satımlarının borsa veya bu piyasalar
kanalıyla yapılması zorunluluğu” hükmü gereğince, Yatırım Fonlarına ilişkin Seri
VII, No:10 sayılı Sermaye Piyasası Kurulu Tebliğinin Bölüm:VI, Madde:41 (c) bendi
“Borsada işlem gören varlıkların alım satımlarının borsa kanalıyla yapılması
zorunludur” hükmü gereğince ve Emeklilik Yatırım Fonlarına ilişkin Bireysel
Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’na dayanılarak SPK tarafından
çıkarılan Emeklilik Yatırım Fonlarının Kuruluş ve Faaliyetlerine ilişkin Yönetmeliğin
20. Maddesinin d bendinde yer alan “Portföy yöneticisi, Borsada işlem gören
varlıkların alım satımlarını borsa kanalıyla yapmak ve fon portföyüne alım satım
işlemlerinde, işlemi gerçekleştiren aracı kuruluşun, fonu temsil eden fon kodu ile
borsalarda işlem yapmasını temin etmek zorundadır.” hükmü gereğince Pazar’da
gerçekleştirecekleri Eurotahvil işlemlerinde Pazar’da uygulanan kurallara ek olarak
aşağıdaki kurallar esas alınır:
1. Yatırım ortaklığı veya yatırım fonu portföyüne alım veya satım emirlerini Pazar'da
işlem yapmaya yetkili bir kuruluşun yetkili elemanları Borsa'ya iletir. Emir verilirken,
emrin hangi yatırım ortaklığı veya yatırım fonu için olduğu mutlaka belirtilir. Bu
emirleri verirken, Borsa tarafından her bir yatırım fonu ve ortaklığı için geliştirilen
standart kodlar kullanılır. Yetkili aracı kuruluşların aynı anda sadece tek bir yatırım
fonu ve ortaklığı adına emir iletmesi gerektiğinden tek bir işlemle birden fazla
fon/ortaklık adına işlem yapılması mümkün değildir.
2. Yatırım ortaklığı veya yatırım fonu portföyünden satış yapılıyorsa, önce satış emri
Borsa'ya iletilir ve sisteme girilir. Yatırım ortaklığı veya yatırım fonu portföyüne alım
yapılıyorsa önce alım emri Borsa'ya iletilir.
3.Emri ileten yetkili kuruluş (örneğin fon yöneticisi Banka), başka bir alıcı veya satıcı
çıkmadığı takdirde söz konusu menkul kıymeti kendisi alabilir veya satabilir. Ancak,
emir ekranda göründükten sonra 30 saniye (yarım dakika) geçmeden, yetkili kuruluş
karşıt emrini Borsa'ya iletemez.
4. Gerçekleşen yatırım fonu işlemlerinde yapılan fon kodu hatalarına ilişkin düzeltme
talebi Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü’ne yazılı olarak iletilir.
Müdürlüğün değerlendirmesi sonucunda geçerli sebebe dayanan değişiklik talepleri
kabul edilerek gerekli düzeltme Müdürlük tarafından yapılır.
5. İşlem aynı yetkili üye ile gerçekleştiği takdirde, alım-satım aynı üye tarafından
yapılmış olacağından takas gerekmeyecektir. Aksi takdirde, normal prosedüre uygun
şekilde takas yapılır.
7. Üyelerin Pazar’da adına işlem yapacakları yatırım fonu ve yatırım ortaklıkları
Borsa işlem kodlarını bildirmeleri; bu bildirimlerinde daha sonra meydan gelebilecek
değişiklikleri de yine yazılı olarak yatırım fonu ya da ortaklık adına işlemlere
başlamadan en az bir gün önce Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü’ne
iletmeleri gerekir.
08 Ağustos 2008
11/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
3
Takas Esasları
TAKAS ESASLARI
3.1 GENEL ESASLAR
1. Eurotahvillerin menkul kıymet ve nakit takas işlemleri İMKB Takas ve Saklama
Bankası A.Ş. (Takasbank) tarafından yapılır. Ancak, Pazar’da işlem görecek menkul
kıymetlerin yurtdışında bulunması ve işlemlerin döviz cinsinden yapılması
nedeniyle Takasbank söz konusu işlemleri muhabir bankaları aracılığı ile
sonuçlandırır.
2. Menkul kıymet takas işlemleri Takasbank’ın Euroclear Bank nezdinde açtırdığı
97325 nolu hesap üzerinden sonuçlandırılır ve Pazar’da işlem yapan üyeler kıymet
yükümlülüklerini bu hesaba yatırarak yerine getirirler.
3. Takas süresi en az üç iş günüdür. İş günü Türkiye, Euroclear Bank ve işlem yapılan
döviz cinsinin yerel piyasalarının resmi olarak açık olduğu gündür. ABD doları
cinsinden işlemlerde iş günleri Türkiye, Euroclear Bank ve Citibank/New York’un,
Euro cinsinden işlemlerde iş günleri Türkiye, Euroclear Bank ve
Citibank/Frankfurt’un resmi olarak açık olduğu günlerdir.
4. İşlemlerin nakit takası menkul kıymetlerin ihraç edildikleri döviz birimi cinsinden
yapılır.
5. Yükümlülükler netleştirilmiş tutarlar üzerinden yerine getirilir. Menkul kıymet
tanımı, valör ve döviz birimi bazında netleştirme yapılır. Değişik döviz cinsleri
arasında netleştirme yapılmaz.
6. Pazar’da işlem yapacak üyeler, işlem konusu menkul kıymetlerini Euroclear Bank
nezdinde veya herhangi bir saklama kuruluşunda saklatabilecekleri gibi
Takasbank’ın menkul kıymet muhabiri nezdinde açtırdığı saklama hesabında
saklatabilirler. Esas olan üyelerin kıymet yükümlülüklerini Takasbank’ın Euroclear
Bank nezdinde açtırdığı 97325 nolu hesaba belirtilen takas süreleri içinde
devrederek yerine getirmeleridir.
7. Üyeler, nakit yükümlülüklerini Takasbank’ın muhabir bankası olan Citibank
nezdinde Takasbank’ın açtırdığı hesaplara (ABD doları için Citibank/New York
nezdindeki 36125331 nolu hesap; Euro için Citibank/Frankfurt nezdindeki
4115556016 nolu hesap) yatırmak sureti ile yerine getirirler.
8. Üyeler, işlem yaptıkları her bir döviz cinsine göre nakit alacaklarının
gönderilmesini istedikleri bankayı ve hesap numarasını genel bir talimatla
Takasbank’a bildirirler. bankayı veya hesap numarasını değiştirmek isteyen üyeler,
bu değişikliği en az 1 işgünü önce Takasbank’a bildirmekle yükümlüdürler.
9. Üyeler, menkul kıymet alacaklarının gönderilmesini istedikleri saklama kuruluşu ve
hesap numarasını genel bir talimatla Takasbank’a bildirirler. Söz konusu kuruluşu
08 Ağustos 2008
12/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Takas Esasları
veya hesap numarasını değiştirmek isteyen üyeler, bu değişikliği en az 1 işgünü
önce Takasbank’a bildirmekle yükümlüdürler.
10. Takas işlemlerinde riski en aza indirmek için, karşılığını almadan teslim etmeme
veya ödememe prensibi esas alınmaktadır. Yükümlülüklerini yerine getirmiş üyelere
nakit ve/veya menkul kıymet alacaklarının ödenmesi/aktarılması, diğer üyelerin
yükümlülüklerini yerine getirmeleri sonucunda ilgili nakit ve menkul kıymetlerin
takas havuzunda mevcut olmasına bağlıdır.
3.2
ABD DOLARI CİNSİNDEN GERÇEKLEŞTİRİLEN İŞLEMLER
3.2.1 YÜKÜMLÜLÜKLERİN YERİNE GETİRİLMESİ
• Alıcı üye, (nakit borçlu, kıymet alacaklı) kendi muhabir bankasına Takasbank’ın
Citibank/New York nezdindeki 36125331 nolu hesabına V günü valörü ile ödeme
yapılması için talimat gönderir. Nakit yükümlülükleri V gününde yerine getirilmiş
olmalıdır. Aksi halde üye temerrüde düşmüş sayılır ve temerrüt hükümleri
uygulanır.
• Satıcı üye (nakit alacaklı, kıymet borçlu) V günü saat 16:30’a (Türkiye saati) kadar
menkul kıymet borçlarını Takasbank’ın Euroclear Bank nezdindeki 97325 nolu
hesabına aktarır. Menkul kıymet yükümlülüklerini V günü saat 16:30’a (Türkiye
saati) kadar yerine getirmeyen üye temerrüde düşmüş sayılır ve temerrüt hükümleri
uygulanır.
3.2.2 ALACAKLARIN ÖDENMESİ
• Menkul kıymet yükümlülüklerini V günü saat 16:30’a (Türkiye saati) kadar yerine
getiren üyelerin nakit alacaklarının, V günü valörüyle ilgili hesaplara ödenmesi
için Takasbank tarafından Citibank/New York’a talimat gönderilir.
• Nakit yükümlülüğünü V günü saat 16:30’a kadar (Türkiye saati ile) yerine getiren
üyelerin menkul kıymet alacaklarının aktarılması için Takasbank tarafından V
günü Euroclear Bank’a talimat gönderilir.
• Ancak, nakit yükümlülüğünü V günü saat 16:30’dan sonra (Türkiye saati ile)
yerine getiren üyelerin menkul kıymet alacakları ilgili hesaplarına V+1 günü
aktarılabilir.
3.3
EURO CİNSİNDEN GERÇEKLEŞTİRİLEN İŞLEMLER
3.3.1 YÜKÜMLÜLÜKLERİN YERİNE GETİRİLMESİ
• Alıcı üye, (nakit borçlu, kıymet alacaklı) kendi muhabir bankasına Takasbank’ın
Citibank/Frankfurt nezdinde açtırdığı 4115556016 nolu hesaba V günü valörü ile
ödeme yapılması için talimat gönderir. Nakit yükümlülükleri V gününde yerine
08 Ağustos 2008
13/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Takas Esasları
getirilmiş olmalıdır. Aksi halde üye temerrüde düşmüş sayılır ve temerrüt
hükümleri uygulanır.
• Satıcı üye ( nakit alacaklı, kıymet borçlu ) V günü saat 16:30’a (Türkiye saati)
kadar menkul kıymet borçlarının Takasbank’ın Euroclear Bank nezdindeki 97325
nolu hesabına aktarır. Menkul kıymet yükümlülüklerini V günü saat 16:30’a
(Türkiye saati) kadar yerine getirmeyen üye temerrüde düşmüş sayılır ve temerrüt
hükümleri uygulanır.
3.3.2 ALACAKLARIN ÖDENMESİ
• Menkul kıymet yükümlülüklerini V günü saat 16:30’a (Türkiye saati) kadar yerine
getiren üyelerin nakit alacaklarının, V günü valörüyle ilgili hesaplara ödenmesi
için Takasbank tarafından Citibank/Frankfurt’a talimat gönderilir.
• Nakit yükümlülüğünü V günü saat 16:30’a kadar (Türkiye saati ile) yerine getiren
üyelerin menkul kıymet alacaklarının, aktarılması için Takasbank tarafından V
günü Euroclear Bank’a talimat gönderilir.
• Ancak, nakit yükümlülüğünü V günü 16:30’dan sonra (Türkiye saati ile) yerine
getiren üyelerin menkul kıymet alacakları ilgili hesaplarına V+1 günü aktarılabilir.
08 Ağustos 2008
14/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
4
Temerrüt ve Disiplin Esasları
TEMERRÜT VE DİSİPLİN ESASLARI
4.1 GENEL ESASLAR
Eurotahvillere ilişkin olarak gerçekleşen işlemlere ait nakit ve kıymet yükümlülüğünü
yukarıda belirtilen sürelerde yerine getirmeyen üyeye uygulanacak temerrüt faizine,
mağdur üyelere ödenecek tutarlara ve disiplin hükümlerine ilişkin esaslar aşağıdaki
şekilde düzenlenmiştir.
Üyelerin kesinleşen alım-satım işlemlerine ait yükümlülükleri, işlemin kesinleşmesini
takip eden ve bu Genelge’de belirtilen süreler içerisinde yükümlülüğünü yerine
getirmeyen üyeden temerrüde düştüğü tarihten itibaren taahhüdünü yerine getirdiği
tarihe kadar;
i)
temerrüde düşülen menkul kıymetler için, ilgili menkul kıymetlerin
işlem günlerindeki ağırlıklı ortalama fiyatlarından hesaplanan toplam
Borsa değerleri,
ii)
temerrüde düşülen nakit için, toplam nakit değeri,
esas alınarak temerrüt faizi hesaplanır.
Temerrüde düşülen nakit veya menkul kıymetin Yeni Türk Lirası değeri T.C. Merkez
Bankası tarafından ilan edilen ilgili valördeki döviz alış kuru esas alınarak bulunur.
4.2 UYGULANACAK TEMERRÜT FAİZLERİ
Üyeler,
i)
menkul kıymet yükümlülüğünü aynı gün valörüyle
arasında yerine getirirse, İMKB Repo Ters Repo
TCMB İnterbank Para Piyasası’nda oluşan bir
ortalama faiz oranlarından en yüksek olanın 0,50
faizi
saat 16:31-17:30
Pazarı’nda veya
gecelik ağırlıklı
katı ön temerrüt
ii)
menkul kıymet yükümlülüğünü valör günü saat 17:30'dan sonra
yerine getirirse veya valör günü yükümlülüğünü yerine getirmezse,
İMKB Repo Ters Repo Pazarı’nda veya TCMB İnterbank Para
Piyasası’nda oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en
yüksek olanın 3 katı temerrüt faizi
iii)
nakit yükümlülüğünü valör günü yerine getirmezse, İMKB Repo Ters
Repo Pazarı’nda veya TCMB İnterbank Para Piyasası’nda oluşan bir
gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanın 3 katı
temerrüt faizi
uygulanır.
Menkul kıymet yükümlülüğünü (i) fıkrasında belirtilen saat içinde yerine getiren
üyelere uygulanacak en az ve en yüksek ön temerrüt faizi yeniden değerleme oranı
08 Ağustos 2008
15/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Temerrüt ve Disiplin Esasları
dikkate alınarak bu oranı geçmeyecek şekilde her takvim yılı için Borsa
Başkanlığı’nın teklifi üzerine Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. 2008 yılı için alt
sınır 12,69-YTL, üst sınır 216.212,29 YTL olarak belirlenmiştir.
Üye menkul kıymet ve/veya nakit yükümlülüğünü (ii ve iii) fıkralarında belirtilen
çerçevede yerine getirirse üst sınır uygulanmaz. Temerrüde düşülen tarih ile
yükümlülüklerin yerine getirildiği tarih arasındaki takvim günleri esas alınarak her bir
gün için oluşan referans faiz oranına göre temerrüt faizi hesaplanır. Aynı gün içinde
bir defadan fazla nakit ve/veya birden fazla menkul kıymette temerrüde düşülmesi
halinde bu durum tek bir temerrüt hali olarak değerlendirilir. (ii ve iii) fıkraları
çerçevesinde temerrüde düşen üyelere ayrıca bu Genelge’de belirtilen esaslar
çerçevesinde disiplin cezası uygulanır.
Yükümlülüklerini aynı gün valörüyle yerine getirmeyen üyelere uygulanacak en düşük
temerrüt faizi yeniden değerleme oranı dikkate alınarak bu oranı geçmeyecek şekilde
her takvim yılı için Borsa Başkanı’nın teklifi üzerine Yönetim Kurulu’nca belirlenir.
Menkul kıymet veya nakit yükümlülüğünün bu Genelgede belirtilen sürelerde yerine
getirilememesi Borsa, Takasbank veya üyenin kendi iradesi dışında gelişen teknik ve
benzeri nedenlerden kaynaklandığı takdirde, bu hususların Takasbank Temerrüt
Komitesi tarafından geçerli bilgi veya belgeler ile tespit edilmesi halinde temerrüt
faizi alınmayacağı gibi, söz konusu temerrüdü nedeniyle işlem limitinin
hesaplamasında kullanılan katsayı da düşürülmez.
Nakit veya menkul kıymet alacaklı üyelere, valör gününde yapılamayan ödeme veya
teslimler için, valör günü ile ödeme veya teslimlerin yapıldığı tarih arasındaki takvim
günleri esas alınarak her bir gün için İMKB Repo Ters Repo Pazarı’nda veya TCMB
İnterbank Para Piyasası’nda oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en
yüksek olanın 2 katının %100’ü ödenir. Bu ödemenin yapılabilmesi için, valör günü
yapılamayan teslim ya da ödemenin İMKB, Takasbank veya Takasbank’ın muhabir
bankalarının sisteminde meydana gelen sorunlardan kaynaklanmaması, nakit veya
menkul kıymet alacaklı üyenin nakit veya menkul kıymet yükümlülüğünü zamanında
yerine getirmesi, nakit veya menkul kıymet temerrüdüne düşen üyenin yazılı itirazının
geçersiz kabul edilerek temerrüt faizinin tahsili gerekmektedir.
Öntemerrüt ve temerrüt faizleri, tahakkuk tarihinden itibaren bir iş günü içerisinde
ödenir.
Valör günü nakit veya menkul kıymet yükümlülüklerini yerine getirmeyen üyeler ve
temerrüde konu işlemler ertesi iş günü sabahı Takasbank tarafından Borsa
Başkanlığı’na bildirilir. Temerrüde düşen üye temerrüt halini Borsa Başkanlığı’nca
belirlenen ve kendisine tebliğ edilen zamanda sona erdirmek zorundadır. Temerrüt
durumunu sona erdirmeyen üyeye ait menkul kıymetlerde İMKB Yönetmeliği’nin 35.
Maddesi hükümleri çerçevesinde işlem yapılır.
08 Ağustos 2008
16/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Temerrüt ve Disiplin Esasları
Pazar’da gerçekleştirdiği işlemler nedeniyle 3 aylık dönemde 2’den fazla sayıda ertesi
gün valörlü temerrüde düşen üyenin işlem limitinin hesaplanmasında kullanılan
katsayı (katsayı = işlem limiti / net işlem limiti karşılığı) dönem içerisindeki 3’üncü
ve takip eden her bir temerrüt hali için 1 puan azaltılır. Örneğin, 3 aylık dönem
içerisinde 3 kez temerrüde düşen üyenin katsayısı içinde bulunulan dönem için
mevcut katsayı olan 20’den 19’a, 4 kez temerrüde düşen üye için katsayı 19’dan 18’e
indirilir. Üç aylık süre dolması ile beraber üye için esas alınacak katsayı ilk haline
getirilir.
Üçer aylık dönemler 1 Ocak – 31 Mart, 1 Nisan – 30 Haziran, 1 Temmuz – 30 Eylül,
1 Ekim – 31 Aralık olarak uygulanır. Temerrüt haline ilişkin itirazlar Takasbank’a
yapılır.
4.3 DİSİPLİN CEZALARI
İMKB Yönetmeliği’nin 35’inci maddesi çerçevesinde, Pazar’da oluşacak temerrüdüne
bağlı olarak ortaya çıkan yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle bu
yükümlülükleri işlem limiti karşılıklarından karşılanan üyeler için söz konusu temerrüt
tarihini takip eden bir yıllık süre içerisinde aynı durumun tekerrürü halinde İMKB
Yönetmeliği’nin 53’üncü maddesi uyarınca disiplin cezası uygulanır.
08 Ağustos 2008
17/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
5
İşlem Yapacak Aracı Kuruluşlar
İŞLEM YAPACAK ARACI KURULUŞLAR
Pazar’da, İMKB Tahvil ve Bono Piyasası kesin alım-satım işlem yapma yetkisi
verilen banka ve aracı kurumlar işlem yapabilirler. Söz konusu yetkili banka ve aracı
kurumlar işlemlerini İMKB Tahvil ve Bono Piyasası’nda işlem yapma yetkisi olan
temsilcileri ile gerçekleştirirler.
08 Ağustos 2008
18/20
Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası
Uluslararası Tahvil Pazarı İşleyiş Esasları
Ekler
EK-1
YABANCI MENKUL KIYMETLER PİYASASI MÜDÜRLÜĞÜ
İŞLEM İPTAL FORMU
İşlem No :
İşlem Tarihi/Saati :
M.K Tanımı :
Alan :
Satan :
İşlem Fiyatı / Miktarı :
Nominal Miktar :
İşlem Valörü :
İptal Nedeni :
IMKB Yönetmeliği’nin 23’üncü maddesinin -b- bendi hükümleri doğrultusunda işlemin iptali
hususunu uygun görüşle tensiplerinize arz ederim.
…..../…..../2008
Müdür Yrd.
OLUR
…..../…..../2008
Müdür
EK-1 : İşlem İptal Talebi
EK-2 : Karşı üye/ler İptal Kabulü
EK-3 : İptal edilecek işlemleri, öncesi ve sonrasına ait işlemlerle birlikte içeren döküm
Üyelere faks gönderimi
08 Ağustos 2008
19/20