www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Mart Ayı Ödemeler Dengesi Göstergeleri Merkez Bankası tarafından 11/05/2011 tarihinde açıklanan, 2011 yılı Mart ayı “Ödemeler Dengesi” bültenine göre; 2010 yılı Mart ayında 4.281 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, 2011 yılının aynı ayında %128,1 oranında artışla 9.766 milyon ABD Doları açık vermiştir. 2010 yılının Ocak-Mart döneminde 10.029 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, bu yılın aynı döneminde 12.089 milyon ABD Doları artarak 22.118 milyon ABD Doları açık vermiştir (Bkz, Grafik 1) . 2011 yılı ilk üç aylık dönemindeki cari işlemler açığında gözlemlenen bu gelişme geçen yılın aynı dönemine göre %133,6 oranında artış gösteren dış ticaret dengesi açığında en önemli etken olmuştur. 2011 yılının ilk üç ayında yatırım gelir dengesi kaleminde yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda toplam 2.939 milyon dolar net çıkış olmuştur. 2010 yılının Ocak-Mart döneminde 2.556 milyon ABD Doları giriş olan portföy yatırımlarında bu yılın aynı döneminde 9.435 milyon ABD Doları net giriş gerçekleşmiştir. Geçen yılın Ocak-Mart dönemine göre turizm gelirleri %28,5 oranında artarak 3.100 milyon ABD doları; turizm giderleri de %20,8 oranında artışla 1.196 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Sayfa 1 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.3/10 11.05..2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] 5.000 2.500 0 -2.500 -5.000 -7.500 -10.000 -12.500 -15.000 -17.500 -20.000 -22.500 -25.000 -27.500 -30.000 -32.500 -35.000 -37.500 -40.000 www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr (Milyon Dolar) -6.061 -6.128 -10.029 -8.833 -6.291 -6.160 -9.766 -8.347 -20.635 -22.118 2010 Ocak-Mart 2011 Ocak CARİ AÇIK 2011 Şubat 2011 Mart 2011 Ocak-Mart DIŞ TİCARET DENGESİ Kaynak: TCMB. Grafik 1. 2011 ve 2010 Yılı Ocak-Mart Dönemi için Cari İşlemler Hesabı ve Dış Ticaret Dengesi 2011 yılı Mart ayında cari işlemler hesabı 2010 yılının aynı ayına göre %128,1 oranında artışla açık vererek 9.766 milyon ABD Dolarına ulaşmıştır. Cari işlemler açığındaki yüksek oranlı artışta dış ticaret açığındaki artış etkili olmaya devam etmiştir (Bkz, Tablo 1) . Dış ticaret dengesi 2010 yılı Ocak-Mart döneminde 8.833 milyon ABD Doları açık verirken, 2011 yılı Ocak-Mart döneminde %133,6 oranında artarak 20.635 milyon ABD Doları açık vermiştir. Böylece 2010 yılının Ocak-Mart döneminde 10.029 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, bu yılın aynı döneminde 12.089 milyon ABD Doları artarak 22.118 milyon ABD Doları açık vermiştir. Cari açıkta beklentilerinde üzerindeki yüksek oranlı açık, ekonomide önemli bir risk oluşturmaktadır. Hizmetler Dengesi kalemi altında turizm gelirleri, bir önceki yılın aynı dönemine göre % 28,5 oranında, turizm giderleri de % 20,8 oranında artmıştır. Sayfa 2 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.3/10 11.05..2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen toplam net çıkış 2.939 milyon ABD Doları olmuştur. Bu çıkışta, kar transferlerini içeren doğrudan yatırım/gider kaleminde Mart ayında gerçekleşen 1.367 milyon ABD dolarlık rakam etkili olmuştur (Bkz, Grafik 2). Tablo 1. Ödemeler Dengesi 2010 Ocak-Mart CARİ İŞLEMLER HESABI İhracat f.o.b. İthalat f.o.b. Mal Dengesi Hizmetler Dengesi: Gelir Hizmetler Dengesi: Gider Mal ve Hizmet Dengesi Gelir Dengesi: Gelir Gelir Dengesi: Gider Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi Cari Transferler SERMAYE HESABI FİNANS HESABI Yurtdışında Doğrudan Yatırım Yurtiçinde Doğrudan Yatırım Portföy Hesabı-Varlıklar Portföy Hesabı-Yükümlülükler Hisse Senetleri Borç Senetleri Diğer Yatırımlar-Varlıklar Merkez Bankası Genel Hükumet Bankalar Diğer Sektörler Diğer Yatırımlar-Yükümlülükler Merkez Bankası Genel Hükumet Bankalar Diğer Sektörler Cari,Sermaye ve Finansal Hesaplar NET HATA VE NOKSAN GENEL DENGE REZERV VARLIKLAR Resmi Rezervler Uluslararası Para Fonu Kredileri -10.029 27.884 -36.717 -8.833 4.929 -4.070 -7.974 1.320 -3.639 -10.293 264 -9 9.436 -449 1.554 -1.024 3.580 578 3.002 3.415 0 0 2.822 593 2.360 -36 423 4.729 -2.756 -602 1.493 891 -891 -891 0 2011 Ocak -6.061 10.039 -16.167 -6.128 1.802 -1.406 -5.732 353 -932 -6.311 250 0 5.367 -672 470 218 2.021 -630 2.651 2.846 0 0 476 2.370 484 -68 35 234 283 -694 1.557 863 -863 -863 0 Şubat -6.291 10.618 -16.778 -6.160 1.813 -1.511 -5.858 323 -838 -6.373 82 0 4.839 -125 691 226 1.777 -554 2.331 4.921 0 0 -1.335 6.256 -2.651 -53 141 -2.394 -345 -1.452 1.801 349 -349 41 -390 2011 Mart -9.766 12.424 -20.771 -8.347 2.223 -1.865 -7.989 377 -2.261 -9.873 107 0 12.064 -145 2.792 404 4.789 -97 4.886 706 1 0 -696 1.401 3.518 -94 -7 1.365 2.254 2.298 949 3.247 -3.247 -3.100 -147 Ocak-Mart -22.118 33.081 -53.716 -20.635 5.838 -4.782 -19.579 1.053 -4.031 -22.557 439 0 22.270 -942 3.953 848 8.587 -1.281 9.868 8.473 1 0 -1.555 10.027 1.351 -215 169 -795 2.192 152 4.307 4.459 -4.459 -3.922 -537 Kaynak: TCMB. Sayfa 3 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.3/10 11.05..2011 2011 yılı Ocak-Mart döneminde yatırım gelir dengesi başlığı altında yer alan doğrudan Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr önceki yılın aynı dönemine göre 2.399 milyon ABD Doları artarak 3.953 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Bu dönemde yurt dışı yerleşiklerin yurt içinde gerçekleştirdiği net gayrimenkul yatırımları 461 milyon ABD Dolarına ulaşmıştır. (Milyon Dolar) 5.000 2.500 859 0 -2.500 -2.319 -5.000 -7.500 -10.000 -8.833 -12.500 -15.000 -17.500 -20.000 -22.500 -25.000 -27.500 -30.000 -32.500 -35.000 -37.500 -40.000 2010 Ocak-Mart 396 354 302 -515 -579 -6.128 1.056 -1.884 -2.978 -6.160 -8.347 -20.635 2011 Ocak Mal Dengesi 2011 Şubat Hizmetler Dengesi 2011 Mart 2011 Ocak-Mart Gelir Dengesi Kaynak: TCMB. Grafik 2. Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi Yurt içinde yerleşik kişilerin yurt dışında yaptıkları net yatırımlar, 2011 yılının ilk üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %109,8 oranında artışla net 942 milyon ABD Doları tutarında gerçekleşmiştir. Bankaların yurt dışında sahip oldukları yabancı para ve TL cinsinden efektif ve döviz mevcutları, bu yılın ilk üç ayında 1.300 milyon ABD Doları tutarında artış göstermiştir. Bu artışın 744 milyon ABD dolarlık kısmı TL’den, 556 milyon ABD Doları da yabancı paradan kaynaklanmıştır. Öte yandan diğer sektörlerin yurt dışındaki mevduat varlıkları bu yılın ilk çeyreğinde 10.228 milyon ABD Doları tutarında azalma göstermiştir. Yurt dışında yerleşik kişiler hisse senedi piyasasında ilk üç ayda 1.281 milyon ABD Doları tutarında net satım gerçekleştirmiştir. Sayfa 4 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.3/10 11.05..2011 Yurt dışında yerleşik kişilerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, 2011 yılı ilk çeyreğinde bir Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Yurt dışında gerçekleştirilen tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak, Genel Hükümet Mart ayında 2.275 milyon ABD Doları tutarında ihraç gerçekleştirerek, ilk üç aylık dönemde 2.271 ABD Doları tutarında net borçlanmada bulunmuştur. Bunun yanı sıra, Mart ayında yapılan 500 milyon ABD Doları tutarındaki tahvil ihracıyla birlikte bankacılık sektörü, bu yılın ilk üç ayında toplam 1 milyar ABD Doları tutarında yurt dışında tahvil ihracı gerçekleştirmiştir. Yurt içinde gerçekleştirilen menkul kıymet ihraçlarıyla ilgili olarak yurt dışı yerleşikler, net 6.648 milyon ABD Doları tutarında devlet iç borçlanma senetleri alımı gerçekleştirmişken, bankacılık sektörünün yurt içi tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak 50 milyon ABD Doları tutarındaki net satım yapmıştır. 2011 yılı Ocak-Mart döneminde yurt dışında yerleşik kişilere net olarak 254 milyon ABD Doları tutarında nakit kredi açılmışken, yurt dışı yerleşiklerden sağlanan nakit kredi tutarı 7.084 milyon ABD Doları olmuştur. Bankacılık sektörünün kısa vadeli kredi kullanımı, 2011 yılı Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı döneminde 198 milyon ABD Doları iken, bu yılın aynı döneminde 3.539 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Bunun sonucunda bankacılık sektörünün net kredi kullanımı toplamda 4.766 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Diğer sektörler ise, bir önceki yılın aynı döneminde 2.849 milyon ABD Doları net uzun vadeli kredi ödeyicisi konumunda iken, bu yılın aynı döneminde 2.220 milyon ABD Doları tutarında net uzun vadeli kredi kullanıcısı olmuştur. Yurt dışı bankaların yurt içinde sahip oldukları yabancı para mevduatları söz konusu dönemde 1.110 milyon ABD Doları azalmışken, TL mevduatları da 4.756 milyon ABD Doları azalış kaydetmiştir. Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde YAYINLAR başlığı altında, Takvimden görebilirsiniz. Sayfa 5 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.3/10 11.05..2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]