Baharatlardan Elde Edilen Uçucu Yağların In

Baharatlardan Elde Edilen Uçucu Yağların In-Vitro Koşullarda
Cerrahi Yara Enfeksiyonu Yapan Mikroorganizmalara Karşı
Antimikrobiyal Etkinliğinin Araştırılması
Benan Kelle, Berna Demir, Erman Akkuş, Gökçen Arslan, Mert Aydoğan
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem III Öğrencileri
PROJENİN AMACI
Baharatlar, yüzyıllardır çeşitli hastalıkları tedavi etmek ve hastalıklardan korunmak için yaygın olarak kullanılan, ulaşımı kolay doğal bitkisel ürünlerdir.
Cerrahi yara enfeksiyonlarından en sık izole edilen bakteriler, Staphylococcus aureus, Enterococcus faecalis, Escherichia coli ve Pseudomonas aeruginosa ’dır. Bu etkenler sıklıkla
çoklu antimikrobiyal direnç göstermesi nedeniyle antimikrobiyal tedavi seçenekleri kısıtlıdır.
Bu projenin amacı; Türkiye’de yetişen ve sık tüketilen baharatlardan kekik ve tarçından elde edilen uçucu yağların, S. aureus, E. faecalis, P. aeruginosa ve E. coli üzerine
antimikrobiyal etkinliğinin araştırılmasıdır.
GEREÇ VE YÖNTEM
Araştırma deneysel bir laboratuvar çalışması olup , Şubat-Mayıs 2013 tarihleri arasında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı’nda gerçekleştirilmiştir.
Bakteriler: S. aureus, E. faecalis, P. aeruginosa ve E. coli türleri için birer adet standart suş (S. aureus ATCC 25923, E. faecalis ATCC
29212, E. coli ATCC 25922, P. aeruginosa ATCC 27853) ile onar adet cerrahi yara enfeksiyonu etkeni olarak izole edilmiş klinik izolat
değerlendirilmiştir.
Baharatlar: Kekik ve tarçın uçucu yağları ticari olarak (Defne Essencia , Nu-Ka Ltd. Şti., Alanya, Türkiye) temin edilmiş, uçucu
yağların farmakope analizleri Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesinde yaptırılarak uygunlukları gösterilmiştir.
Antimikrobiyal Etkinliklerin Belirlenmesi: Baharat uçucu yağlarının antimikrobiyal etkinliğinin belirlenmesinde sıvı
mikrodilüsyon yöntemi kullanılmıştır. Bu amaçla, uçucu yağlar, literatürde belirtildiği şekilde %10 DMSO içerisinde çözündürülmüş
ve 96 kuyucuklu mikroplaklarda Mueller-Hinton sıvı besiyeri içerisinde iki katlık seri sulandırımları yapılmıştır. Üzerlerine 0,5
McFarland (1,5 x 108 bakteri/ml) bulanıklığında hazırlanan bakteri süspansiyonları 1:1 oranında eklenmiş ve plaklar 24 saat süreyle
37 C’de normal atmosfer şartlarında inkübe edilmiştir. İnkübasyon süresi sonunda tüm kuyucuklardan kanlı agarlara pasaj
yapılarak 24 saat 37 C’de normal atmosfer şartlarında inkübe edilmiştir. Bakteri üremesinin görülmediği son kuyucuktaki baharat
konsantrasyonu, “minimum bakterisidal konsantrasyon (MBK)” olarak tanımlanmıştır.
İstatistiksel Analiz: Baharatların antimikrobiyal etkinliğinin, bakteri türleri ve gram pozitif/gram negatif bakterilerin
duyarlılıklarının ve standart suşlarla klinik izolatların duyarlılıklarının karşılaştırılmasında, “SPSS v15.0” programında MannWhitney U, Kruskal Wallis ve Wilcoxon testleri kullanılmıştır. p<0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.
BULGULAR
Değerlendirilen klinik izolatlarda ve standart suşlarda tespit edilen en düşük ve en yüksek MBK ve MBK50 değerleri tabloda verilmiştir.
Baharatlar Arasındaki Antimikrobiyal Etkinliklerin Karşılaştırılması:
P. aeruginosa hariç, diğer bakterilere karşı kekik, tarçına kıyasla daha düşük
MBK değerlerinde etkili bulunmuştur.
S.aureus, E. faecalis ve E. coli’ye karşı kekik tarçından daha etkilidir (p<0,001).
P. aeruginosa izolatları kekiğe dirençli, tarçının 0,031-0,008 sulandırımlarına
duyarlıdır (p<0,001).
Bakteri türlerinin Kekik ve Tarçın Duyarlılıklarının Karşılaştırılması
Kekiğe; E.faecalis en duyarlı, P. aeruginosa en dirençli türlerdir (p<0,001).
Tarçına; S.aureus en duyarlı, P. aeruginosa en dirençli türlerdir (p<0,001).
Gram pozitif ve Gram-negatif Bakterilerin Kekik ve Tarçın Duyarlılıklarının Karşılaştırılması
Gram pozitif bakterilere karşı kekik daha düşük MBK konsantrasyonlarında etkilidir (p<0,001)
Tarçın tüm bakteri türlerine 0,063-0,002’lik sulandırımlarda mikrobisidal etkinlik göstermiş,
gram-pozitif ve gram-negatif bakteriler arasında fark bulunmamıştır (p>0,05).
Standart Suşlar ve Klinik İzolatların Kekik ve Tarçın Duyarlılıklarının Karşılaştırılması
P. aeruginosa hariç tüm klinik izolatların MBK değerleri, standart suşlara kıyasla daha yüksektir
(p=0,05).
Tablo: Bakterilerin kekik ve tarçına duyarlılıkları
Cerrahi yara enfeksiyonları, ameliyat sonrası morbidite ve mortalitenin önemli nedenidir.
Cerrahi yara enfeksiyonlarının en sık etkenleri olan S. aureus, E. faecalis, P. aeruginosa ve E. coli, çoklu antimikrobiyal direnci göstermektedir.
Yeni antimikrobiyal geliştirilmesindeki güçlükler, bu türlerle gelişen enfeksiyonların tedavisinde kullanılacak tedavi seçeneklerini gün geçtikçe azaltmaktadır.
Kekik ve tarçın uçucu yağları, en sık cerrahi yara enfeksiyonuna neden olan bakteri türleri üzerine çeşitli sulandırımlarda bakterisidal etkinlik göstermektedir.
Bu yağların antimikrobiyal etkinlik gösteren etken maddelerinin tanımlanması ve faz çalışmalarının yapılması, klinik kullanımlarına olanak verebilecektir.
KAYNAK:
ZCK