Ders Adı : HADİS TETKİKİ (SEÇMELİ) Ders No : 0070040135 Teorik
advertisement
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : HADİS TETKİKİ (SEÇMELİ) Ders No : 0070040135 Teorik :2 Pratik :0 Kredi :2 ECTS :2 Ders Bilgileri Ders Türü Seçmeli Öğretim Dili Türkçe Öğretim Tipi Yüz-Yüze Ön Koşul Dersleri YOK ADİL YAVUZ, BİLAL SAKLAN, FİKRET KARAPINAR, HURİYE Dersi Verenler MARTI, MAHMUT YEŞİL, MEHMET EREN, MUHİTTİN UYSAL, ÖMER ÖZPINAR, Genel Bilgiler Dersin Amaçları Hadis rivâyetlerinin sahîhlik ölçüsünü tespit etmede ve Hz. Peygamber'e âidiyetini belirlemede sened ve metnin rolünü kavramak, İslâm medeniyeti tarihinde bu yönde ortaya konan çabaları, yaşanan ihtilâfları gözden geçirmek, konuyla ilgili teknik kriterleri incelemek. Dersin İçeriği 1 Sünnetin tedvîni, lafzî ve ma'nevî rivâyet 2 Hadisin unsurları: Sened ve Metin 3 Hadisleri değerlendirmede metnin rolü: Oryantalistlerin iddiaları, metni tenkîd etmenin anlamı 4 Sahâbeye göre metin tenkîdi: Sünnet'in Kur'ân'a arzı, Sünnet'in Sünnet'e arzı 5 Sünnet'in akla arzı 6 Hadis tenkîdinde akıl-nakil çatışması 7 Muhaddislere göre metin tenkîdi ölçüleri: Kur'ân'a arz, Sünnet'e arz 8 Ara Sınav 9 Târihî, içtimâî ve tecrübî bilgilere arz, lafız ve mânâda bozukluk (dil ve üslup), dînî esaslara aykırılık, akla aykırılık 10 Fakihlere göre metin tenkîdi ölçüleri: Kur'ân'a arz, Sünnet'e arz 11 İcmâa arz, sahâbe uygulamasına arz, kıyâsa arz 12 Batı'da ve İslâm tarihindeki metin tenkîdi anlayışının mukâyesesi 13 Türkiye'de ve İslâm dünyasında metin tenkîdine farklı yaklaşımlar 14 Hadiste muhtevâ/içerik tenkîdinin genel sorunları Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Öğrenim Kazanımları # Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; 1 Bir hadisin ana unsurları olan 'sened ve metin' ile 'tenkîd' kavramını tanımlayabilecek;; ; ; 2 Sened-metin ya da râvî-mervî'nin sıhhat belirlemedeki fonksiyonunu öğrenecek 3 Hadisin her iki parçasını kritik edebilmek için gereken dengeyi kurabilecek İsnad ve metin tenkîdi kriterlerinin öncelik sırası ve bunların muhaddis ve fukahâ arasında ne şekilde 4 paylaşıldığı üzerindeki tartışmaları görerek bilgi sahibi olacak Muteber hadis kaynaklarından seçilmiş örnek metinler ve İslâm âlimlerinin cerh-ta'dîl metodlarına dair 5 kaleme aldıkları eserler üzerinden öğrendiklerini uygulamaya geçirebilecektir. Ders Akışı Hafta Konu Ön Hazırlık Öğretme Metodu 1 Sünnetin tedvîni, lafzî ve ma'nevî rivâyet Teorik 2 Hadisin unsurları: Sened ve Metin Teorik 3 4 Hadisleri değerlendirmede metnin rolü: Oryantalistlerin iddiaları, metni tenkîd etmenin anlamı Sahâbeye göre metin tenkîdi: Sünnet'in Kur'ân'a arzı, Sünnet'in Sünnet'e arzı Teorik Teorik 5 Sünnet'in akla arzı Teorik 6 Hadis tenkîdinde akıl-nakil çatışması Teorik 7 Muhaddislere göre metin tenkîdi ölçüleri: Kur'ân'a arz, Sünnet'e arz Teorik Târihî, içtimâî ve tecrübî bilgilere arz, lafız ve mânâda 8 bozukluk (dil ve üslup), dînî esaslara aykırılık, akla Teorik aykırılık 9 10 11 12 Fakihlere göre metin tenkîdi ölçüleri: Kur'ân'a arz, Sünnet'e arz İcmâa arz, sahâbe uygulamasına arz, kıyâsa arz Batı'da ve İslâm tarihindeki metin tenkîdi anlayışının mukâyesesi Türkiye'de ve İslâm dünyasında metin tenkîdine farklı yaklaşımlar Teorik Teorik Teorik Teorik 13 Hadiste muhtevâ/içerik tenkîdinin genel sorunları Teorik 14 Hadis Tenkidinde Yeni Metodlar Teorik Kaynaklar Ders için gerekli kaynaklar 1. Polat, Salahattin, Metin Tenkidi, İstanbul 2010. 2. Karacabey, Salih, Hadis Tenkidi: Hadislerin Hz. Peygamber'e Aidiyetini Belirleme Yolları, İstanbul 2010. Ders için önerilen kaynaklar 1. Dayhan, Ahmet Tahir, 'Hadis Tenkîdi Kriterleri', D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi İlitam Uzaktan Eğitim Yay., No. 10, İzmir 2012; Buhârî'ye Yöneltilen Bazı Tenkitler, Yüksek Lisans Tezi, D.E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir 1995. 2. Özşenel, Mehmet, 'Hadiste İsnad ve Metin Tenkidi', Anadolu Üniversitesi İlahiyat Önlisans-HADİS, Eskişehir 2010. 3. Dümeynî, Misfir b. Gurmullâh, Hadis'te Metin Tenkidi Metodları, Terc. İlyas Çelebi-Adil Bebek, İstanbul 1997. 4. Ebû Şehbe, Muhammed, Sünnet Müdafaası I-II, Terc. Mehmed Görmez-M. Emin Özafşar, Ankara 1990. 5. Karadâvî, Yûsuf, Sünneti Anlamada Yöntem, Terc. Bünyamin Erul, İstanbul 2008. Değerlendirme Metodu Yarıyıl Çalışmaları Adet Yüzde Arasınav 1 40 Devamsızlık 0 0 Quiz 0 0 Ödev 0 0 Proje 0 0 Saha Çalışması 0 0 Sunum/Seminer 0 0 Uygulama Çalışmaları (Laboratuar, Stüdyo Çalışmaları vb) 0 0 Diğer (Staj vb) 0 0 1 40 Toplam Yarıyıl Çalışmaları Yüzde Yıl içinin Başarıya Oranı 40 Finalin Başarıya Oranı 60 Toplam 100 Öğrenme Kazanımlarına Katkı No Katkı Seviyesi Öğrenme Kazanımları En Az 1, En çok 5 1 2 3 4 5 ☐ ☑ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ İlahiyat alanındaki tarihi ve güncel bilgileri içeren kaynaklar, ilahiyat bilimleri ve 1 uygulama alanları hakkında ileri düzeydeki teorik ve uygulamalı bilgilere sahip olur. 2 İslam'ın inanç, ibadet ve ahlak esaslarını bilir ve bunları dinin temel kaynaklarıyla ilişkilendirir. 3 Kur'an'ın nüzulü, içeriği ve yorumu hakında güvenilir bilgiye sahip olur. ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ 4 Vahiy, akıl, bilim ilişkisini kavrar. ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☑ ☐ Hadis ve Sünnetin İslam'ı anlamadaki yerini ve önemini bilir. Hz. Peygamberin 5 söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlâkî özellikleri, hadis ilminin tarihî seyri, usulü, problemleri, yorumlanması, hadis külliyatı ve değerlendirilmesi ile ilgili bilgi sahibi olur. No 6 7 8 9 Katkı Seviyesi Öğrenme Kazanımları En Az 1, En çok 5 1 2 3 4 5 Hadis külliyatı ve değerlendirmesi ile ilgili bilgi sahibi olur. ☐ ☐ ☑ ☐ ☐ İslam'da kelam, fıkıh ve tasavvuf ekollerinin şekillenişi ve ana görüşlerini bilir ve ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ günümüzdeki dini oluşumlarla karşılaştırabilir. Kelam, fıkıh ve tasavvufun temel kavramlarını, kaynaklarını ve yorum üretme yöntemlerini bilir. İslam dünyasında dini siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir. 10 Dinler ve inançlar hakkında mukayese yapabilecek seviyede bilgiye sahiptir. ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ 11 Din ve dini konuları felsefi, psikolojik ve sosyolojik açıdan değerlendirebilir. ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ 12 İslam tarihi, medeniyeti ve bilimi ile ilgili konuları bilir ve değerlendirir. ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ İslam'ın etkisiyle şekillenen sanatlar ve Türk İslam Edebiyatı hakkında genel ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ 13 düzeyde bilgi sahibi olur. 14 İlahiyat alanlarıyla ilgili Arapça temel kaynakları okuyup anlayabilir. ☑ ☐ ☐ ☐ ☐ 15 Kur'an'ı usulüne göre okuyabilir ve anlamını kavrar. ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☑ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☑ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ Dinin ana kaynakları ile tarih boyunca oluşan kültür mirasını birlikte 16 değerlendirir.İlahiyat alanında edindiği ileri düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri sözlü ve yazılı olarak kullanır. İlahiyat alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak bu 17 alandaki sorunları belirler, araştırır, ulaştığı bulgu ve verileri analiz eder, değerlendirir ve güncel sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirir. 18 19 20 Çeşitli eğitsel ve dini içerikli etkinliklerde topluma hizmet sunar, projeler üretir, bu amaçla materyal geliştirir. Hedef kitlenin özelliklerini dikkate alarak din eğitimi ve din hizmetlerini planlar, uygular ve değerlendirir. Bireylerin dini içerikli soru ve sorunlarına ilişkin dini-psikolojik yardım becerisine sahip olur. ECTS / Öğrenci İş Yükü Aktiviteler Sayısı Saat Toplam Ders Süresi(Hafta) 14 2 28 Ders notları ön hazırlanması, kendi kendine çalışma 14 1 14 Ödev 0 0 0 Sunum/Seminer 0 0 0 Quiz 0 0 0 Arasınav 1 5 5 Proje 0 0 0 Saha Çalışması 0 0 0 Aktiviteler Sayısı Saat Toplam Uygulama Çalışmaları (Laboratuar, Stüdyo Çalışmaları vb) 0 0 0 Final Sınavı / Dönem Projesi / Tez Hazırlık 0 0 0 Diğer (Staj vb) 0 0 0 Toplam İş Yükü 47 Toplam İş Yükü / 25 ECTS Diğer Dersle İlgili Etik Kurallar(Varsa) Değerlendirme Ölçütleri YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYISI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 1 40 Kısa Sınav 0 0 Ödev 0 0 Yıl Sonu Sınavı 1 60 Toplam 2 100 Yıl içi çalışmalarının Başarıya Oranı 40 Finalin Başarıya Oranı 60 Toplam 100 1.88 2
