brusellaya ba⁄lı bel a⁄rısı olgusu

BRUSELLAYA BA⁄LI BEL A⁄RISI OLGUSU
Havva fiAH‹N*, Özlem ALICI**, Cemile KOCA***
*Fatih Üniversitesi T›p Fakültesi Hastanesi, Acil T›p AD, Ankara
**Fatih Üniversitesi T›p Fakültesi Hastanesi, ‹nfeksiyon Hastal›klar› AD, Ankara
***Fatih Üniversitesi T›p Fakültesi Hastanesi, T›bbi Biyokimya AD, Ankara
Dr.Havva fiahin : [email protected]
Bu vaka sunumu “Acil T›p Kongresi, ‹stanbul 2006, 6-9 Eylül 2006”’de poster bildirisi olarak kabul edilmifltir.
ÖZET :
Bel a¤r›s› acil servise yap›lan baflvurular›n en s›k nedenleri aras›ndad›r ve ay›r›c› tan›s›nda pek çok neden yer almaktad›r.
Omurga ya da sakroiliak eklemin inflamasyon ve enfeksiyonlar› da bel a¤r›s› nedenleri aras›ndad›r. Bruselloza ba¤l› bel
a¤r›s› spesifik olmayan baz› bulgular nedeniyle lomber disk hernisi, siyatik a¤r›s› gibi tan›larla kar›flabilir. Tan› ve tedavide
gecikme komplikasyonlara neden olabilir. Biz bruselloza ba¤l› bir bel a¤r›s› olgusunu rapor ederek bu noktaya dikkat
çekmek istedik.
ANAHTAR SÖZCÜKLER : Bel a¤r›s›, Brusella
SUMMARY
Low back pain is an increasingly frequent cause of emergency room admissions, and its differential diagnosis may be
very difficult. Etiologies of such pain include inflammation and infections of intervertebral or sacroiliac joints. Brucellosisrelated vertebral infection might be misdiagnosed as a lumbar disc herniation and sciatica owing to nonspecific findings.
A delay in diagnosis may lead to progression of the disease and its complications. In this report, a patient with brucella
who presented to emergency room with low back pain is presented, and typical findings and treatment are discussed
KEY WORDS : Back pain, Brucellosis
% 28,8, monosit %10 olarak bulundu. C reaktif protein
(CRP) 40 mg/L, bir saatlik eritrosit sedimentasyon h›z›
(ESR) 38 mm olarak saptand›. Romatoid faktör 20
IU/ml’nin alt›nda idi. Kan biyokimyas›nda bir özellik
yoktu.. Hastan›n ateflinin yüksek olmas›, serum CRP ve
ESR de¤erlerinin yüksek saptanmas› üzerine, enfeksiyöz
bir neden olabilece¤i düflünüldü. Hastan›n anamnezi
derinlefltirildi¤inde Erzincanl› oldu¤u ve memleketinden
gelen taze peynir tüketti¤i ö¤renildi. Bunun üzerine
hastadan Brusella serum aglütinasyon testi istendi ve sonuç
1/320 olarak bulundu. Hastadan kan kültürü al›nd› ve 4.
günde kan kültüründe Brucella spp üredi. Bel a¤r›s›n›n
çok fliddetli olmas› sonucu vertebra tutulumu ve/veya
paravertebral apse oluflumu olma ihtimali üzerine hastaya
lomber spinal manyetik rezonans (MR) kontrastl›
incelemesi yap›ld›. L2-L4 düzeylerinde paravertebral
enfeksiyöz-inflamatuar de¤ifliklik görüldü. Bunun yan›
s›ra L2-L3 düzeyinde herni düflündüren MR bulgusu vard›.
Hastaya streptomisin (1 gr/gün) ve doksisiklin (200 mg/gün)
tedavisi baflland›. Beraberinde analjezik antienflamatuar
ajan kullan›ld›. Bir hafta sonra flikayetleri önemli ölçüde
azalan hastan›n tedavisi 6 hafta devam edecek flekilde
planlanarak hastaneden taburcu edildi.
G‹R‹fi
Bel a¤r›s› acil servise s›k baflvuru nedenlerinden biridir
ve ay›r›c› tan›s› bazen çok zor olabilir. Bu flikayetle gelen
hastalarda spinal ya da sakroiliak eklemin inflamasyon ve
enfeksiyonlar› da ak›lda tutulmal›d›r. Biz bu nedenle bel
a¤r›s› flikayetiyle acilimize baflvuran bir brusella olgusunu
rapor etmek istedik.
OLGU:
53 yafl›nda kad›n hasta, son 2-3 günde olan iyice fliddetlenen
bel a¤r›fl› flikayetiyle acil servise baflvurdu. Yaklafl›k bir
aydan beridir tüm vücudunda yayg›n a¤r›s› varm›fl, a¤r›
özellikle belinde daha belirginmifl. Bu nedenle çeflitli
doktorlara baflvurmufl ve eklem romatizmas› olarak
de¤erlendirilmifl. Nonsteroid antiinflamatuar tedavisi alm›fl.
Bu tedavi ile k›smen flikayetleri geriliyormufl ancak
tamamen düzelememifl. fiikayetlerinin devam etmesi
üzerine yine romatizmaya ba¤l› oldu¤unu düflünerek
kapl›calaya gitmifl. Kapl›cada bel ve kalça a¤r›s› çok artm›fl
ve hastan›n hareketleri önemli ölçüde k›s›tlanm›fl. Bu
flikayetlerinin yan› s›ra ara ara atefli de yükselen hasta
acilservisimize baflvurdu.
Fizik muayenesinde 38°C atefli vard›. Laboratuar
tetkiklerinde; tam kan say›m›na bak›ld›: lökosit say›s›
5500/mm3, lökosit formülünde ise nötrofil % 60,6, lenfosit
ARALIK 2006
YIL:4
SAYI:8
TARTIfiMA:
Bel a¤r›s› yak›nmas› hastalar›n acil servise baflvurma
nedenlerinin bafl›nda gelmektedir. Bel a¤r›s›na yol açabilen
25
AKADEM‹K AC‹L TIP DERG‹S‹
BRUSELLAYA BA⁄LI BEL A⁄RISI OLGUSU
fiekil1. Olgunun transvers ve sagittal kesitte MR görüntüsü
serum tüp aglütinasyonu gibi serolojik testler de
istenmelidir(7). Bruselloz semptomatik seyredebilece¤i
gibi, asemptomatik veya atipik bulgularlada karfl›m›za
gelebilir(2). Tam kan say›m›, serum biyokimyas› gibi acil
serviste ilk planda kullan›lan rutin testler ve direkt
radyografiler gibi nonspesifik testler tan›da yard›mc› olsalar
da as›l tan› spesifik testlerle konuldu¤undan, hastan›n
anamnezi al›n›rken detayl› sorgulanmas› oldukça yol
gösterici olacakt›r. Bel a¤r›s› olgular›nda yapaca¤›m›z MR
tetkiki hem infeksiyondan kaynaklanan bulgular›
(ödem,abse gibi) gösterebilir, hem de lumbar disk
herniasyonu dahil pek çok ay›r›c› tan› için ipucu verebilir.
Bazen bu olguda oldu¤u gibi enfeksiyon, bir disk
herniasyonuyla ayn› anda bulunabilir. Serolojik testlerin
yan› s›ra, MR tetkiki, uygun vakalarda, tan› koydurucu
oldu¤u kadar, mevcut hastal›¤›n komplikasyonlar›n›
de¤erlendirmek aç›s›ndan da önemlidir. Ayr›ca tedavide
seçilecek ilaçlar›n ve tedavi süresinin planlanmas›nda da
yol göstericidir. Sonuç olarak bel a¤r›l› hastalarda anamnez,
klinik ve uygun laboratuar ve radyolojik tetkikler önemlidir.
Bel a¤r›s›n›n s›k görülen nedenlerinin yan›nda brusella
gibi daha nadir görülen nedenlerini de acil serviste ay›r›c›
tan›da düflünmek gerekir.
nedenler oldukça çeflitlidir. Ancak bu nedenleri
saptayabilmek her zaman kolay olmayabilir ve MR gibi
ileri düzey ve pahal› tetkikler yapt›rmak gerekebilir.
Genellikle ortaya ç›kan ani ve fliddetli bel a¤r›s›n›n nedeni
disk hernisi gibi mekanik nedenlere ba¤l› olsa da bruselloz
gibi enfeksiyöz nedenlerin de bu tip bel a¤r›lar›na yol
açabilece¤i unutulmamal›d›r. Bilindi¤i gibi bruselloz
ülkemizde endemik olarak bulunan bir hastal›kt›r (1).
Özellikle do¤u ve güneydo¤u illerimizde yayg›n olarak
görülmektedir(1). Brusellozda, kas ve eklem a¤r›lar› ateflten
sonra rastlanan en önemli bulgulard›r(2). Ancak eklem
bulgular› genellikle hastal›¤›n 3. ve 4. haftas›nda ön plana
ç›kar(3,4). Bafll›ca eklem bulgular› ise artralji, artrit, spondilit,
osteomyelit, tenosinovit, bursit ve sakroileittir(3,4). Spondilit
genellikle hastal›¤›n 1.-2. ay›nda ortaya ç›kar, ateflle ilgili
de¤ildir ve genellikle lomber vertebra tutulumu olur(2,4,5).
Bazen tabloya paravertebral abseler de eklenebilir(2). Bizim
hastam›zda da bir ay devam eden bela¤r›s› flikayeti ön
plana ç›kmaktayd›. Bu olgudan yola ç›karak hastan›n
flikayetleri sorgulan›rken, hayvan temas› ve kaynat›lmam›fl
süt ve süt ürünleri tüketimi öyküsü olup olmad›¤› da
ö¤renilmelidir(1,2,6). Böyle bir öyküsü varsa ve klini¤i de
uygunsa bel a¤r›s›n›n ay›r›c› tan›s›nda bruselloz da
düflünülmeli ve bruselloza özgü lam aglütinasyonu ve
KAYNAKLAR
1. Pappas G, Papadimitriou P, Akritidis N, Christou L, Tsianos EV. The new global map of
human brucellosis. Lancet Infect Dis 2006; 6(2): 91-9.
2. Young EJ. Brucella species. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin J, editors. 4th ed. Mandell,
Douglas and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases. New York: Churchill
Livingstone; 1995. p.2053-60.
3. Ça¤atay A, Küçüko¤lu S, Berk H, Özsüt H, Eraksoy H, Dilmener M ve ark. Otuz Alt›
Bruselloz Olgusunun De¤erlendirilmesi. Klimik Derg 2002; 15(1): 19-21.
4. Memish Z, Mah MW, Al Mahmoud S, Al Shaalan M, Khan MY. Brucella Bacteraemia:
Clinical and Laboratory Observations in 160 Patients. J Infect 2000; 40: 59–63
AKADEM‹K AC‹L TIP DERG‹S‹
5. Nam›duru M, Güngör K, Dikensoy Ö, Baydar I, Ekinci E, Karao¤lan I et al. Epidemiological,
clinical and laboratory features of brucellosis: a prospective evaluation of 120 adult patients.
Int J Clin Pract 2003; 57(1): 20-4.
6. Sözen HS. Bruselloz. Topçu AW, Söyletir G, Do¤anay M, editörler. ‹nfeksiyon Hastal›klar›
ve Mikrobiyolojisi. ‹stanbul: Nobel T›p Kitabevleri; 2002: 636-42.
7. Y›ld›z F, Tanyel E, Hatipo¤lu CA, Ertem GT, Tülek N, Oral B. Evaluation of brucella tube
agglutination test in patients with brucellosis, patients with bacterial infections other than
brucellosis and healthy subjects. Mikrobiyol Bul 2005; 39(2): 211-7.
26
ARALIK 2006
YIL:4
SAYI:8