MÜSLÜMANLIKTA, DÜŞÜNCE VE İNANÇ FARKLILAŞMASI İSLAMİYET • • • • KİTAP (Kuran’ı Kerim ) SÜNNET (Hadis-i Şerifler) MÜSLÜMANLIK • TÜRKİYE • • • • • • • • • PAKİSTAN MALEZYA ÇİN GÜNEY AFRİKA AMERİKA AVRUPA SUUDİ ARABİSTAN İRAN ÇEZAYİR MEZHEP NEDİR? Mezheb, gidilen yol, benimsenen metod ve görüş demektir. Dini manada mezheb ise, müctehid bir alimin fikir ve görüşlerini benimseyen insanların meydana getirdiği dini ekollere denir. Mezhebler arasında esasta hiçbir ayrılık yoktur. Ayrılık, teferruatta, dinin özüne dokunmayan fer'i mes'elelerdedir. Hiçbir müctehid kendi adına bir mezheb kurmak iddiasıyla ortaya çıkmamıştır. Kur'an ve hadislerden çıkardıkları hükümlerin başkaları tarafından benimsenmesi neticesinde, kendiliğinden o müctehid adına bir mezheb teşekkül etmiştir. MEZHEPLE İLGİLİ BAZI TEMEL KAVRAMLAR MEZHEPLERİN ÇIKIŞ SEBEPLERİ 1-DiNİ KAYNAKLARDAN SEBEPLER KURAN AYETLERİNDEKİ SORULAR (MUHKEM-MÜTEŞABİH AYETLER ) HADİSLERLE İLGİLİ YÖNTEM FARKLILIKLARI CÖZÜMLEMEDEKİ YÖNTEML FARKILIKLARI • “Rey, içtihat, kıyas, örf ve icmanın dindeki değeri nedir? 2-İNSANÎ FARKLILIKLAR (insanların yapısı ) 3-SİYASİ SEBEPLER 4-TARİHÎ ARKAPLAN VE SOSYO-KÜLTÜREL SEBEPLER Coğrafya ,Zenginlik,Geçmiş Kültür,Fetihler,Ticari Hayat 5-KABİLECİLİK YERELLİK Bölgesellik Müctehidler Arasında Görüş Ayrılıklarının Zararı Var mıdır? Bu ihtilaflar, müslümanlar için rahmet olmuştur. Herhangi bir mes'ele hususunda bir mezhebde zorlukla karşılaşınca, zaruret halinde, o mes'ele başka bir mezhebin kolaylık ifade eden hükmü ile halledilme yoluna gidilmiştir. Böylece mezheblerin varlığı ümmet için kolaylık ve genişliğe vesile olmuştur. “Ümmetimin ihtilafında rahmet vardır" mealindeki hadis-i şerifin ifade etmek istediği mana da bu olsa gerektir. MEZHEPLERE GEREKLİMİDİR ? Herkes Kur'an'ı ve Hadisi Okuyup Hüküm çıkaramaz mı? Müslüman olan her ferdin, dini mes'eleleri ve hükümleri doğrudan doğruya Kur'an ve Sünnetlerden öğrenmesi mümkün değildir. Bunu, ancak müctehid İslam alimleri yapabilir.Çünkü uzmanlık işidir .Nasılki İlaçların ham maddesi bitkiler, otlar, madenler vs. olduğu halde, herkes ondan ilaç yapamıyor, bu iş için ayrıca eczacılık tahsili gerekiyorsa, dini mes'elelerde temel kaynak KUR'AN VE SÜNNET olduğu halde, ondan hüküm çıkarmak işini de sıradan her Müslüman yapamaz. Herkesin dini kaynaklardan hüküm çıkarmağa ilmi, aklı, idrak seviyesi, basiret ve feraseti yetmez. MEZHEPLERİN SINIFLANDIRILMASI I.SİYASİ FIRKALAR ?/Mezhepler: Şia, Hariciye Gibi. II.İTİKADİ FIRKALAR ? /Mezhepler: Cebriye, Kaderiye, Mürcie, Mutezile, Eşariye, Maturudiye, Selefiyye Gibi. III.FIKHİ MEZHEPLER ? / Hanefilik, Şafilik, Hanbelilik, Malikilik ,Caferilik ,Zeydiyye Vb. Mezheplerin Dindeki Yeri Mezheplerin olmaması, insanların TEKİL düşünmesi mümkün değildir. Beşerin olduğu her yerde mutlaka farklılaşma, mezhepleşme olacaktır. Müslümanlar da beşer olduklarına göre İslam’da da mezhepler kaçınılmazdır. Ancak var olan durum olması gereken durum da değildir.