ATP (Adenozin Tri Fosfat)

Canlı
hücreler iş yapabilmek için, bir
enerjiye ihtiyaç duyarlar.
Bu
enerji, vücuda alınan besin maddeleri
içindeki organik moleküllerin ayrışması
sonucu ortaya çıkan bir çeşit kimyasal
enerjidir.
Bu
kimyasal enerji de ATP
tarafından taşınmaktadır.
Bütün
canlılar hayatsal etkinliklerinde ,
doğrudan ATP enerjisi kullanırlar.
Virüsler
hariç her canlı kendi
ATP’sini üretir ve kullanır.
ATP
depo edilemez, hücrede
gerektiği kadar üretilip kullanılır.
ATP
hücreden hücreye
nakledilemez.
ATP’nin Yapısı:
ATP,
3 bileşenden oluşur.
1. Adenin
organik baz
2.Riboz
şekeri (5C’lu =Pentoz)
3. 3
tane Fosfat
 Bu
3 bileşenden ATP molekülünün
sentezlenmesi aşamalı olarak şu şekildedir.

1- Adenin + Riboz
Adenozin

2- Adenozin +Pi+ Enerji
AMP

3- AMP + Pi +enerji
ADP

4- ADP + Pi + Enerji
ATP

 (Pi
: inorganik fosfat)
ATP
molekülünde bulunan kimyasal
enerjinin büyük bir kısmı, fosfat grupları
arasındaki yüksek enerjili bağlar içinde
tutulmaktadır.

Bu bağlar (  ) ile gösterilir
ADP
molekülüne bir P (fosfat) daha
bağlanarak, ATP molekülünün
sentezlenmesine, fosforilasyon denir.
Fosforilasyon
çeşitleri:
1. Fotofosforilasyon:
Sadece
klorofile sahip (fotosentez yapan)
canlılar tarafından yapılır.
Işık enerjisiyle ATP sentezlenmesidir.
2. Kemosentetik
Sadece
fosforilasyon:
Kemosentez yapan bakteriler
tarafından gerçekleştirilir
3. Oksidatif
Sadece
Fosforilasyon:
oksijenli solunum yapan canlılar
tarafından gerçekleştirilir.
4. Substrat
Tüm
düzeyinde Fosforilasyon:
canlılarda gerçekleştirilir.
 ATP
molekülleri, hücrede enerji gerektiği
zaman su ile yıkılarak, yüksek enerjili
bağlarındaki enerji serbest kalır ve kullanılır.
(defosforilasyon)
Enzim
 ATP
+ H2O
ADP+ Pi + Enerji
Enzim
 ADP
+ H2O
AMP +Pi + Enerji
NOT:
ATP
yıkımı kademeli olur. Böylece
1. Enerji ekonomik kullanılmış olur,
2. Yıkımında oluşabilecek fazla
ısıdan hücre korunmuş olur.
 ATP’nin
yapımı ve yıkımı birbirinin tersi
olaylardır.
 Yapımı
endergonik (endotermik),
 Yıkımı ise egzergonik (ekzotermik)
tepkimelerdir.
 Endergonik:
Enerji(ısı) gerektiren/alan,
 Egzergonik: Enerji (Isı) oluşturan/veren
terkime
 SORU:
 ATP’nin
yapısında aşağıdakilerden
hangileri yoktur?
 I. Timin
 II.Adenin
 III.Deoksiriboz
 IV.Riboz
 V.Fosfat
 A) I-II
B) I-III C) I-II-IV D) IV-V E) II-III
 ATP’de
……..tane fosfat, ve …….tane yüksek
enerjili fosfat bağı vardır.
 ATP’nin
yapısında olmayan bağ
aşağıdakilerden hangisidir?
 A) Glikozit bağı
 B) Ester bağı
 C) Peptit bağı
 D) Yüksek enerjili fosfat bağı
 Aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
 A) ATP hücreden hücreye aktarılmaz
 B) ATP 3 tane yüksek enerjili fosfat bağı içerir
 C) ATP’nin yıkımı Ekzotermik bir tepkimedir
 D) Tüm canlılar ATP enerjisi kullanır
 E) ATP hücrede depo edilmez.
 Aşağıdaki
olaylardan hangileri endotermik
(endergonik) bir tepkime/olay değildir?
 A) Kas hareketi
 B) Mitoz bölünme
 C)Protein sentezi
 D) Oksijenli solunum
 E) Aktif taşıma
 ADP’de
…….tane fosfat ve ……..tane yüksek
enerjili fosfat bağı vardır.