haftalık bülten

HAFTALIK BÜLTEN
5 Eylül 2016
Ali Orhan YALÇINKAYA
TİM Ekonomisti
DÜNYA
IMF, yayınladığı Küresel Görünüm ve Politika Zorlukları
başlıklı raporunda ticaretteki yavaş büyüme ve çok düşük
enflasyonun küresel ekonomide 2016’da çok daha ılımlı bir
hızda büyüme olacağına işaret ettiğini; rekor düşük seviyedeki faiz oranlarına rağmen yatırımların hayal kırıklığı yaratmaya devam ettiğini belirtti. Yatırımlardaki zayıflığın talep
şartlarını yansıtmakta olduğunu ve şirketlerin yüksek borç
yükleri ve zayıf finans sektörü bilançolarının da yatırımlarda
zayıflıkta rol oynadığına vurgu yaptı.
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) verilerine göre gelişmekte
olan piyasa portföylerine sermaye girişi, Temmuz ayında 30
milyar dolar civarındayken Ağustos’ta 24,6 milyar dolar oldu.
IIF, Haziran ayı için sermaye girişi tahminini 13,3 milyar dolardan 21,6 milyar dolara, Temmuz tahminini 24,8 milyar
dolardan 29,8 milyar dolara revize etti. Ağustos ayında gelişmekte olan piyasalara giren sermayenin 13,3 milyar dolarlık
kısmı borçlanma kağıtlarına, 11,3 milyar doları ise hisse senedi piyasalarına yöneldi.
ABD
Geçen haftaki Jackson Hole toplantılarında Fed Başkanı ve
Başkan Yardımcısının yaptığı açıklamalar Eylül’de faiz artırımı olasılığını yükseltmişti. Ağustos ayı Tarım Dışı İstihdam
verisinin beklentilerin(180K) altında kalarak 151K olarak
gerçekleşmesi sonrası Fed’in Eylül ayında bir faiz artırımına
gitme olasılığı kalktı.
ABD’de Temmuz ayında kişisel harcamalar beklentilere paralel bir önceki aya göre %0,3 artarken, gelirlerdeki artış %0,4
oldu. Kişisel tüketim harcamaları enflasyonunda yıllık artış
%1,6 oldu (beklenti %1,5). Fed’in yıl sonu hedefi %2,0
EURO BÖLGESİ
Euro Bölgesinde enflasyonun Ağustos ayında %0,2 ile zayıf
seyretti. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) almış olduğu önlemlere rağmen enflasyonun %2’nin altında olması ECB’den
genişlemeci adımlar atılmasına yönelik beklentiyi artırdı.
Euro Bölgesi, Ağustos ayı İmalat Sektörü PMI verisi 51,7
(beklenti 51,8, önceki 51,8) olarak açıklanırken imalat sektöründeki büyümenin yavaşlayacağının sinyallerini verirken
Brexit’in etkisinin hissedilmeye başlandığını gösterdi. Aynı
etkiyi ekonomik ve iş güven endeksinde de gördük. İş ortamı
0,38’den 0,02’ye düşerken (beklenti: 0,36), ekonomik güven
endeksi 104,1’den 103,5’e geriledi.
Almanya’da ise Ağustos ayı enflasyonu beklenti %0,5’in altında kalarak %0,3 olarak gerçekleşti.
UZAK DOĞU
Çin’de resmi İmalat Sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksi
(PMI) Ağustos ayında 50,4 seviyesine çıkarak beklentilerin
(49,9) üzerinde artış gösterdi. Caixin İmalat Özel Sektör Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) ise Ağustos’ta bir önceki
aya göre hafif bir düşüş göstererek 50,6’dan 50,08 seviyesine
geriledi. Uygulamaya konan tedbirlerin ivme kazandırmakta
zorlandığı değerlendirilmesi yapıldı.
Ekonomisini ihracat/imalat tabanlı bir yapıdan hizmetler/
iç tüketim tabanlı bir yapıya dönüştürmeye çalışan Çin’in
Hizmetler Sektörü PMI verisine baktığımızda ise düşüş tren-
2016
TİM HAFTALIK BÜLTENİ
dinin sürdüğünü ve 53,9’dan 53,5’e gerilediğini gördük. Rakamlar, ekonomi yönetiminin arzu ettiği dönüşümün gerçekleştirilmesinden uzakta olunduğuna işaret etti.
TÜRKİYE
Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı özetlerinde, büyüme
görünümüne dair tüketim harcamalarının yavaşladığı ve yatırımların zayıf seyrettiği belirtilerek Temmuz’da yaşanan iç
gelişmelerin, jeopolitik faktörlerin, zayıflayan küresel büyümenin ve turizmdeki bozulmanın ekonomik aktivite üzerinde risk oluşturduğuna dikkat çekildiğini gördük. Çekirdek
enflasyondaki düşüşün kademeli olarak süreceği, işlenmemiş
gıda fiyatlarında Ağustos’ta aşağı yönlü bir düzeltme olabileceği ve Temmuz’daki sigara zamlarının etkilerinin daha az
da olsa bu ay da görüleceğine dikkat çekilmiş. Sadeleşmenin
hızının ve zamanlamasının enflasyon ve finansal istikrarı etkileyen gelişmelere bağlı olacağı vurgulanmış olsa da özetlerden, marjinal fonlama faizinden indirimlerinin devam edilebileceğine dair işaretler gördük.
Merkez Bankası, altın cinsinden tasarrufların ekonomiye
kazandırılması ve rezervlerin artırılması amacıyla Rezerv
Opsiyon İmkânı kapsamında zorunlu karşılığa standart altın
kabulü için sağlanan % 30 oranına ilave olarak % 5 oranında
yeni bir dilimin eklenmesine karar verdi.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı(GTB), Ağustos ayı geçici dış
ticaret istatistiklerine göre ihracat %7,6 artarak 11,9 milyar
dolar, ithalat %3,8 artarak 16,6 milyar dolar oldu. Dış ticaret
hacmi %5,3 artışla 28,4 milyar dolar, dış ticaret açığı %4,7
azalarak 4,7 milyar dolar olurken ihracatın ithalatı karşılama
oranı 2,7 puan artışla %71,7 oldu. Ocak-Ağustos döneminde
ihracat %2,3 azalarak 93,4 milyar dolar, ithalat %7,2 azalarak
130,8 milyar dolar olurken dış ticaret açığı %17,3 azalarak
37,5 milyar dolara geriledi. TİM rakamlarına göre Ağustos
ayı ihracatı %6,9 azalışla 11,2 milyar dolar olmuştu. TİM rakamları ile GTB rakamları arasındaki 700 milyon dolarlık
farkta altın ihracatından kaynaklanmakta.
Temmuz ayında dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına göre
%32,5 azalarak 4,788 milyar dolar oldu. Geçen yılın aynı
ayında açık 7,096 milyar dolar düzeyindeydi. Temmuz ayı
itibariyle ihracat %11,5 azalarak 9,855 milyar dolar olurken,
ithalat %19,7 azalışla 14,643 milyar dolar olarak gerçekleşti.
12 aylık birikimli ihracat 140,771 milyar dolar olurken ithalat
ise 196,546 milyar dolar oldu. 2015 sonunda 63,356 milyar
dolar olan dış ticaret açığı Temmuz ayında 55,775 milyar dolara gerilemiş bulunmakta.
İSO İmalat Sektörü PMI verisi, üretim ve yeni siparişlerdeki daralmanın etkisiyle Ağustos’ta bir önceki aya göre %1,3
geçen yılın aynı ayına göre %4,6 gerileyerek 47 değerini aldı.
Yeni ihracat siparişleri ve istihdamdaki artış ile girdi enflasyonundaki son 4 ayın en düşük seviyesine gerileme olumlu
gelişmeler olmakla birlikte imalat sektöründeki yavaşlamanın Ağustos ayında da devam etmekte olduğunu gördük.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından açıklanan Türkiye’yi
ziyaret eden yabancı sayısı 2016 yılının Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre % 36,72 azalarak 3,468,202 oldu.
Temmuz ayı itibariyle birikimli olarak baktığımızda toplam
gelen ziyaretçi sayısı 30,077,804 oldu. 2015 yılında toplam
ziyaretçi sayısı 36,244,632 milyon olduğu dikkate alındığında %17’lik bir düşüşe karşılık gelmekte. Rusya ile ilişkilerin
düzelmesi konusunda adımlar atılmış olsa da bunun olumlu
katkısının 2016 yılında sınırlı olacağı görülmekte.
2016
TİM HAFTALIK BÜLTENİ
Yurt dışında yerleşik kişilerin 26 Ağustos itibarıyla portföyünde bir önceki hafta 42,549 milyar dolar olan hisse stok
miktarı 41,644 milyar dolara, 1,015 milyar dolar olan özel
sektör tahvil ve bonoları ise 995 milyon dolara inerken,
36,619 milyar dolar olan DİBS stok miktarı 36,759 milyar
dolara yükseldi. Piyasa fiyatı ve kur hareketlerinden arındırılmış olarak hesaplandığında hisse senedi değerinde 132,2
milyon dolar, özel sektör tahvil ve bonolarında ise 19,7 milyon dolar düşüş gerçekleşirken, DİBS değerinde ise 556,4
milyon dolar artış gözlendi
Bloomberg HT Tüketici Güven Endeksi Ağustos ayında bir
önceki aya göre %15,04 artarak 94,14 değerini alarak 2014
yılı Mayıs ayından bu yana en yüksek değerine ulaştı. Tüketici güven endeksinde yukarı yönlü bir artış eğiliminin güçlenerek devam ederken iç talebin önümüzdeki dönemde artabileceği sinyalini vermekte.
HAFTANIN GÜNDEMİ
Pazartesi günü Ağustos ayı Tüketici Fiyatları Endeksi açıklanacak. TÜFE’de aylık medyan tahmin %-0,10 olarak gerçekleşirken, 2016 sonu için medyan %8,30 oldu. Temmuz
ayında TÜFE aylık %1,16 olarak açıklanmıştı. İstanbul Ticaret Odası’nın açıkladığı Ağustos ayı perakende fiyatları
%0,14 azalırken, işlenmemiş gıda fiyatları kategorisi altında
yer alan Yaş Kuru ve Sebze Meyvalar’daki aylık artışın %0,25
olduğunu gördük. Gıda harcamalarındaki aylık artış %1,23
düzeyinde seyrederken Giyim Harcamaları ile Kültür ve Eğitim harcamalarında ise sırasıyla %6,61 ve %5,46’lık düşüşler
olduğuna işaret etti. Pazartesi günü açıklanacak Ağustos ayı
TÜFE rakamlarına ilişkin olarak gıda fiyatlarından gelebilecek katkının sınırlı olacağını düşünmekteyiz.
Perşembe günü açıklanacak Temmuz ayı Sanayi Üretim
Endeksi’ne (önceki 126,6) III. Çeyreğe başlangıç açısından
önemli. Diğer taraftan sanayi üretim endeksinin öncüsü olan
İstanbul Sanayi Odası PMI verisi düşüş olabileceğine işaret
etmekte. Cuma günü II. Çeyrek Büyüme rakamları ile Temmuz ayı Ödemeler Dengesi İstatistiklerini takip edeceğiz. II.
Çeyrek GSYH beklentisi %3,35, 2016 yılı geneli için ise %3,50
yönünde. Ödemeler Dengesinin Temmuz ayında 28,6 milyar
dolar açığa gerileyeceğini beklemekteyiz.
Yurtdışında ise Perşembe günü Avrupa Merkez Bankası’nın
toplantısı olacak. ECB’nin genişleme yönünde bir sinyal verip
vermemesi açısında önem arzetmekte. ABD’de ise Çarşamba
günü Bej Kitap açıklanacak. Ayrıca Hizmet ve Bileşik Satın
Alma Yöneticileri Endekslerini de takip edeceğiz.
VERİ TAKVİMİ
2012 yılının Ocak ayından beri hesaplanmakta olan Ekonomik Güven Endeksi en düşük değerini 2016 yılının Şubat
ayında 71,5 ile almıştı. Ondan önce 2015 yılının Eylül ayında
72,6 değerine kadar gerilediğini görmüştük.
5 EylülTüketici Fiyat Endeksi
Çin, Japonya, Almanya, Euro Bölgesi Hizmet Sektörü ve Bileşik Satın Alma Yöneticileri Endeksi
Euro Bölgesi Sentix Yatırımcı Güveni
6 EylülReel Efektif Döviz Kuru
Euro Bölgesi GSYH
7 EylülAlmanya Sanayi Üretimi
ABD Fed Bej Kitap
8 EylülSanayi Üretim Endeksi
Avrupa Merkez Bankası Toplantısı
9 EylülII. Çeyrek GSYH
Ödemeler Dengesi İstatistikleri
Sanayi Ciro Endeksi
Dış Ticaret Endeksleri
Almanya Dış Ticaret Dengesi
2016