deuterated bipiridîn izotopomerlerinin sentezi ve metal kompleks

XIII. Ulusal Kimya Kongresi, Samsun, 1999
S-0212
DEUTERATED BİPİRİDÎN İZOTOPOMERLERİNİN SENTEZİ VE METAL
KOMPLEKS İYONLARININ SULU ÇÖZELTİLERDE HİDROKSİT İLE
REAKSİYONLARININ İNCELENMESİ
Abdurrahman SENGÜL
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Devrek Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü,
67100 Zonguldak
Sulu çözeltilerde hidroksit iyonu ile bis-(2,2*-bipiridil)platmum(II) kompleks iyonunun
oluşturduğu 1:1 adduct literatürde çok büyük bir münakaşaya sebep olmuştur1,2. Baz
eklenmesiyle elektronik spektrumiarda meydana gelen büyük değişiklik aşağıdaki
denge (l)’e göre yorumlanmıştır.
[ Pt(L)2 ] 2+ + Nu~ ■„ ....s£s.
A
[pt(L)2Nu]+
B
(1)
L = bipiridin (bpy) ve onun izotopomerleri, Nu = OH*
(Spektroskopik değişimler hızlı ve asit eklenmesiyle tamamen tersinirdir)
Reaksiyonun meydana geldiği karbon atomu üzerindeki hidrojen atomu deuterium ile
değiştirilirse (reaksiyon sonucu bağ kopması yok), reaksiyon hızında bir değişiklik
meydana gelir ve bu olay Secondary Kineüc Isotope Effect olarak bilinir. Yukardaki
dengeye göre oluşan (B) nin doğasını ve aromatik halkadaki nükleofılik katılmanın
olduğu pozisyonun açıklanması için [Pt(bpy)2]2+ ve seçici deuterated [Pt(3,3-[2H2]bpy)2]2+ ve [Pt(6>6'-[2H2]-bpy)2]2+ izotopomerik komplekslerin hidroksit ile olan
reaksiyon dengeleri mukayeseli olarak çalışılmıştır.
Bu çalışmada'elde edilen ligand ve kompleksler elementel analiz, UV-VİS, FT-IR, ]H
NMR ve erime noktası tayini ile karakterize edilmişlerdir. Denge çalışmaları
spektrofotometrik titrasyon!a yapılmıştır.
Gözlenen SKİE önerilen pseudobase mekanizmasına en güçlü delildir; hidroksitin (B)
deki ligand karbon atomuna bağlanması trigonal aromatik C-H ("sp2") hibridasyonunu
tetrahedral alifatik CH(OH) ("sp3") değiştirir, bir secondary deuterium kinetic isotope
effect (S K lE f
1. E.C. Constable, Polyhedron, 1983, 2, 551.
2. O. Farver, O. Monsted and G. Nord, J. Am. Chem. Soc., 1979,101, 6118.
.3. A. Gameiro, R. D. Gillard, M. M. Rashad Bakhsh and N. H. Rees, Chem. Commun.,
1996, 2245.