ًلْ َلَـَح يََٓا اَيُّهَا الن َاسُّ كُّلُّوا مِم َا فِي اْلا َراضِ طَـ

Ağustos 1987
İSLAMDA HELAL VE HARAM
Diyanet
ً‫اض ح ََـَلْل‬
َ ‫يََٓا اَيُّهَا‬
ُّ ‫الن‬
ِ ‫اس كُّلُّوا ِم َما ِفي ااْلَر‬
ً‫طَ ِـيبا‬
Muhterem Müslümanlar!
Bilindiği gibi İslam, sadece inanç ve bu inancın
ikrarından ibaret bir din değildir. Bu inancın
yanında, gerek ibadet yönünden ve gerekse helal ve
haram yönünden yapılması veya terkedilmesi
gereken bir takım mükellefiyetler de getirmiştir. Bu
itibarladır ki, kâinatı yaratan Yüce Allah,
Peygamberler göndermek ve kitaplar indirmek
suretiyle insanlara doğru yolu göstermiştir. Kitaplar
ve Peygamberler vasıtasiyle haram ve helali
bildirmiş, haram olanlardan kaçınılmasını, helal
olanlardan da faydalanılmasını emretmiştir. Bir
ayeti kerimede şöyle buyurulur:
"Ey insanlar! Yeryüzündeki temiz ve helal
şeylerden yeyin, şeytana ayak uydurmayın. Zira o
sizin için apaçık bir düşmandır". (1)
Bir başka ayetin meali de şöyledir:
"Ey inananlar! Allah’ın size helal ettiği temiz
şeyleri haram kılmayın, hududu da aşmayın,
doğrusu Allah aşırı gidenleri sevmez. Allah'ın size
verdiği rızıktan temiz ve helal olarak yiyin.
İnandığınız Allah'tan sakının". (2)
Aziz Müslümanlar!
Cenabı Allah, sayılamayacak kadar varlık ve
nimet yaratmış ve bunları insanların hizmetine
vermiştir. Temiz ve faydalı olanlardan istifade
etmenizi, zararlılardan da sakınmanızı emretmiştir.
Allah'ın kesin olarak yasak ettiği şeyler haramdır.
Bir şeyin haram olduğu, ancak Kuranı Kerim
ayetleri ve sahih hadislerle bilinir. Bunun haricinde
hiç kimsenin helal olan bir şeyi haram yapma
yetkisi olmadığı gibi, haram olan bir şeyi de helal
kılma yetkisi yoktur. Allahü teala bu konuda şöyle
buyurmuştur:
"Diliniz yalana alışmış olduğu için her şeye, şu
helal bu haramdır, demeyin. Zira Allah'a karşı yalan
uydurmuş olursunuz. Allah'a karşı yalan uyduranlar
ise, saadete şüphesiz erişemezler". (3)
İslam Dininde, "Eşyada aslolan ibahadır"
kaidesi vardır. Yani Allah'ın yarattığı bir nimetin
haram olduğu kesin olarak bildirilmemişse ve helal
olduğuna dair de delil varsa, artık bu nimetten
istifade etmemek düşünülemez.
Bir ayeti kerime mealen şöyledir:
"(Ey Muhammed) de ki, Allah'ın kulları için
yarattığı zinet ve temiz rızıkları haram kılan kimdir?
Bunlar, dünya hayatında inananlarındır. Kıyamet
gününde de yalnız onlar içindir, de. Bilen kimseler
için ayetlerimizi böylece uzun uzun açıklıyoruz".
(4)
İmansız
olanların
ahirette
nimetlerden
yararlanamayacakları da şöylece bildiriliyor.
Cehennemlikler cennetliklere, "Bize biraz su
veya Allah'ın size verdiği rızıktan gönderin diye
seslenirler. Onlar da, "Doğrusu Allah, inkârcılara
ikisini de haram etmiştir" derler. (5)
Muhterem Müminler,
Müslümanlar
böylece
helallerden
faydalanacaklar, haramlardan da korunacaklardır.
Allah'ın emrettiği görevleri yapmak vazifemiz
olduğu gibi haramlardan sakınmak da vazifemizdir.
Haram adeta ateş gibidir; ateş nasıl insanı ve eşyayı
yakarsa, haramlar da kişiyi azaba götürür.
Peygamber Efendimiz (s.a.s) bir hadislerinde şöyle
buyuruyorlar:
"Helal belli, haram da bellidir. İkisi arasında
şüpheli şeyler vardır ki, çok kimseler onları
bilmezler. Şüpheli şeylerden her kim sakınırsa,
dinini ve ırzını kurtarmış olur. Kim de şüpheli
şeylerin içine dalarsa haramın da içine dalmış olur.
(Böylece) tıpkı koru etrafında davar otlatan çoban
gibidir ki, sürüsünü o koruya götürüp otlatmak
tehlikesi karşısında bulunur. Haberiniz olsun ki, her
padişahın (kendisine mahsus) bir korusu vardır.
Unutmayınız ki, Allah'ın korusu da haram ettiği
şeylerdir. Bir de, uyanık olunuz ki, cesedin içinde
bir et parçası vardır. İşte o et parçası iyi olduğu
zaman bütün cesed iyi olur. Bozuk olduğu zaman da
bütün cesed bozuk olur. İşte biliniz ki o et parçası
kalbidir". (6)
Bu hadisten öğrendiğimize göre haram
olanlardan sakındığımız gibi şüpheli olanlardan da
sakınmamız gerekir. Muttaki olan kimseler, hem
haramlardan hem de şüpheli olan şeylerden
korunurlar. Burada haram olan şeylerden bazılarını
sayarak hutbemize son verelim: Allah'a ortak
tanımak, ana babaya asi olmak, adam öldürmek,
yalan söylemek, yalan yere yemin etmek, yetim
malı yemek, iffetli Mümin kadına iftira etmek, içki
içmek, kumar oynamak, zina etmek, zulüm ve
haksızlık etmek, kendisine haram olan kadınlarla
evlenmek, komşularına ve din kardeşlerine eziyet
etmek, hırsızlık yapmak, farz olan ibadet ve
görevleri terk etmektir.
Her Müslüman bütün günah ve kötülüklerden
uzak olmalıdır. Allah'a ve kullarına karşı olan
görevlerini eksiksiz yerine getirmelidir.
***
1) Bakara: 168
2) Mâide: 87-88
3) Nahl: 116
4) A'raf: 32
5) A'rai: 50
6) Kırk Hadis: Sh. 16