Ekonomi Bülteni

Ekonomi Bülteni
14 Aralık 2015, Sayı: 39

Yurt Dışı Gelişmeler

Yurt İçi Gelişmeler

Finansal Göstergeler

Haftalık Veri Akışı
Ekonomik Araştırma ve Strateji
Dr. Saruhan Özel
Ezgi Gülbaş
Orhan Kaya
İnci Şengül
1
14 Aralık 2015
DenizBank Ekonomi Bülteni
Yurt Dışı Gelişmeler
● Çin’de bu haftanın verileri beklentilerle paralel ancak ekonomide aşağı yönlü risklerin devam ettiğini
gösteriyor. Çin’de Kasım ayı dış ticaret verileri 3. Çeyrekte de
100
daralmanın devam ettiğini gösterdi. İhracat Kasım’da bir önceki
80
yıla
göre
-%6.8
geriledi.
İthalattaki
%8.7’lik
düşüş
ise
beklentilerden yumuşak olsa da daralmanın devam ettiğini
gösterdi.
Beklenti
ithalatın
%11.9
seviyesinde
Çin Dış Ticaret Yıllık Değişim (%)
60
İhracat (%)
40
İthalat (%)
20
%-6.8
0
düşeceği
-20
yönündeydi. Çin’in emtia ihracatçısı Rusya’dan ithalatı gerilmeye
%-8.7
-40
devam ederken (-%19.1), Brezilya ve Hindistan ithalatı uzun süre
-60
sonra ilk defa artış gösterdi (sırasıyla %34.9 ve %3.0). Enflasyon
tarafında ise üretici fiyat endeksi beklentilerin (beklenti: -%6) hafif
üzerinde -%5.9 geldi ancak 45 aylık düşüşüne devam etmiş oldu.
Tüketici fiyat endeksi ise %1.4 olan beklentilerin üzerinde, %1.5
seviyesinde
gerçekleşti.
Dış
ticaretteki
ve
fiyatlardaki
bu
gelişmeler Çin’in büyüme hedefini yakalayabilmek adına iç talebi
canlandırmak için attığı adımların önemini bir kez daha göstermiş
10
6
4
%1.5
2
0
-2
-4
oldu. Deflasyon ve düşük büyüme riski karşısında son bir yılda
-6
altı defa faiz indirimi yapan Çin Merkez Bankasının genişlemeci
-8
politikalarına devam etmesi bekleniyor.
Çin Fiyat Endeksleri
8
TÜFE
ÜFE
%-5.9
-10
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
● Euro Bölgesi’nde 3. Çeyrek büyüme verisi beklentilerle paralel. Öncü verilere göre Euro Bölgesi ekonomisi 3.
Çeyrekte çeyreklik bazda piyasa beklentisine paralel %0.3 büyüdü. Yıllık bazda büyüme ise %1.6 olarak gerçekleşti. Yılın
ikinci yarısında toparlanma beklentilerine karşılık özellikle küresel bazdaki risklerin toparlanmanın hızını yavaşlatıcı
nitelikte olduğunu görüyoruz. Çin’in tüketici odaklı büyümeye geçiş süreci, Almanya gibi ihracata odaklı ekonomiler için
riskler içeriyor. Yılın ilk yarısında toparlanma sinyalleri veren Almanya sanayi üretiminde ikinci yarıdan itibaren dünya
ekonomisinde yaşanan durgunluk ve zayıflayan dış talep sebebiyle bir yavaşlama söz konusuydu. Bu hafta açıklanan
Almanya Ekim ayı sanayi üretim verisi geçtiğimiz aylarda yaşanan düşüşten sonra aylık bazda %0.2 artış göstermiş olsa
da beklentileri karşılayamadı (beklenti:%0.8) ve risklerin yılın son çeyreğinde de devam ettiğini göstermiş oldu. Avrupa
Merkez Bankası (AMB) Başkanı Mario Draghi bu ayki toplantıda benzer risklere dikkat çekmişti. AMB büyüme tahmini bu
yıl için %1.5 düzeyinde. 2016 ve 2017 beklentileri ise %1.7 ve %1.9 seviyelerinde.
● ABD’de Perakende Satışlar Kasım ayında %0.2 arttı. Perakende satışlarda Kasım ayında artış %0.3 olan piyasa
beklentisinin altında kalsa da Temmuz ayından bu yana en büyük yükselişin yaşanması piyasalar tarafından olumlu
karşılandı. Otomotiv ve yakıt harcamaları hariç perakende satışlar kalemi piyasa beklentisinin üstünde %0.5 artış
gösterdi. İşsizlik oranında yaşanan düşüş ve kazançlarda yaşanan yavaş artışın perakende satışlara olumlu yansımaya
başladığı gözlemleniyor. Perakende satışlara olumlu etki yapması beklenen bir diğer gelişme ise benzin fiyatlarında
yaşanan düşüş. Benzin fiyatlarındaki düşüş şu ana kadar ABD’de tasarruf oranlarının artmasına neden olmuştu. Aralık
ayında Noel ve yılbaşı tatili döneminde iç talepte yaşanan canlanma ile perakende satışlarda artış devam edebilir.
2
14 Aralık 2015
DenizBank Ekonomi Bülteni
Yurt İçi Gelişmeler
GSYH, 3.Çeyrek 2015
● Türkiye ekonomisi 2015 yılı ikinci çeyreğinde geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %2.7 olan
piyasa beklentisinin üzerinde %4.0lık büyüme kaydetti. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH
ise geçen yılın aynı çeyreğine göre %5.4 oranında büyüdü. Mevsim ve takvim etkilerinden
arındırılmış GSYH’nın büyüme hızında ise %1.3lük büyüme görüldü. Yılın ilk 9 ayında GSYH
%3.4 büyüdü.
● Talep tarafını incelediğimizde, büyümenin büyük ölçüde hane halkı ve kamu
tüketimi kalemlerinden geldiğini görüyoruz. 2. çeyrekte %5.5 artış gösteren hane
halkı harcamaları, 3. çeyrekte %3.4 arttı ve büyümeye +2.2 puan katkı sağladı.
Kamu tüketiminde ise büyüme hızını arttırarak devam etti ve 3. çeyrekte %7.8 artış gösterdi. Kamu tüketiminin büyümeye katkısı +0.8
puan oldu. Son 3 çeyrekte büyümeye negatif katkı sağlayan net ihracat kalemi ise bu çeyrekte +0.1 puan katkı sağladı. Stok değişmeleri
kalemi ise bir önceki çeyrek büyümeye -0.2 puan katkı sağlarken, 3. çeyrekte katkısı +1.0 puan oldu. Kamu sektörü yatırım harcamaları 3.
çeyrekte büyümeye 0 puan katkı sağlarken, özel sektör yatırım harcamaları -0.1 puan katkı sağladı.
● İktisadi faaliyet kollarına göre ise, tarım sektöründe üçüncü çeyrekte %11.1, imalat sektöründe %1.3, inşaatta %1.9 ve finans ve sigorta
sektöründe %13.8 büyüme görüldü. İnşaat sektörünün büyümeye katkısı bir önceki çeyrekle aynı seviyede kaldı ve +0.1 puan oldu.
● Özel tüketim harcamaları artışı politik belirsizlikler etkisiyle 3. çeyrekte ivme kaybetse de, büyümeye en yüksek pozitif katkıyı yapmış
durumda. Politik belirsizliğin Kasım ayında azalması ve 2016’da yapılacak asgari ücret zammı ile iç talebin büyümeye güçlü katkısının
devam etmesi beklenebilir. İhracattaki ılımlı toparlanmanın ve ithalattaki sert düşüşün etkisi ile pozitif katkı sağlayan net ihracat kaleminin
pozitif katkısının, AB’deki toparlamanın devam etmesi ile 4. çeyrekte de artarak sürmesi beklenebilir. Nitekim bu hafta açıklanan Ekim ayı
sanayi üretim verisi piyasa beklentisinin üzerinde yıllık bazda %4.6 artış kaydetti. Son çeyreğe dair gelen ilk veri önceki çeyrek
ortalamalarının üzerinde ve son çeyrekte pozitife dönen öncü göstergeleri doğrular nitelikte. Ancak sanayi üretim verisinin önceki aylarda
gösterdiği volatil seyri göz önünde bulundurduğumuzda takip eden aylardaki gelişmeleri takip etmek önemli. Ayrıca artan jeopolitik risklerin
ihracat kalemi üzerinde aşağı yönlü oluşturduğu riskler de takip edilmeli. Beklentilerin üzerinde gelen 3. çeyrek büyüme verisi ile
yılsonunda GSYH büyümesi %3’ün üzerinde gerçekleşebilir.
Ödemeler Dengesi, Ekim 2015
● Ekim ayında cari denge, 133 milyon $ cari açık verdi. (Bloomberg Beklenti: 200
milyon $ cari açık) Cari dengenin artıya geçmesinde ithalatta devam eden gerileme
ve ihracatta Ekim ayında yaşanan toparlanma etkili oldu. Eylül ayında 2.5 milyar $
olan dış ticaret açığı 2.4 milyar $ seviyesine geriledi. 12 aylık kümülatif cari açık ise
Eylül’deki 40.6 milyar $ seviyesinden (GSYH'ya oranı %5.4) 38.1 milyar $
seviyesine (GSYH'ya oranı %5.1) gerilemiş durumda.
● Finansman tarafında nette 1.1 milyar $’lık giriş yaşandı. Doğrudan yatırımlarda
0.4 milyar $, portföy yatırımlarında 0.1 milyar $, diğer yatırımlar kaleminde ise 0.6
milyar $’lık giriş yaşandı. Hisse senedi piyasasına 204 milyon $ seviyesinde giriş yaşanırken, yılbaşından bu yana toplam çıkış 873 milyon
$ seviyesine geriledi. Devlet tahvillerinden aylık bazda 61 milyon $ çıkış yaşanırken, yılbaşından bu yana toplam çıkış 5.7 milyar $ oldu.
● Bankaların kredi vadelerini kısadan uzuna çevirme trendi devam ediyor. Bankaların kısa vadeli kredi kullanımı 2 milyar $ azaldı. Uzun
vadeli kredi kullanımı ise 2 milyar $ artış gösterdi. Şirketlerin 12 aylık kümülatif uzun vadeli borç çevirme oranı %154, bankaların uzun
vadeli borç çevirme oranı ise %316 seviyesinde. Yılın ilk 9 ayında bankalar nette 4.9 milyar $, diğer sektörler 9.8 milyar $ yurt dışından
kredi kullandılar.
● Net turizm geliri kalemi Ocak – Ekim 2015 döneminde 2014 yılının aynı dönemine göre %12 azalarak 19.7 milyar $ seviyesinde
gerçekleşti. Net Hata Noksan kaleminde bu ay 2 milyar $’lık çıkış yaşandı ve yılbaşından bu yana yaşanan giriş 11.2 milyar $ seviyesine
geriledi. Rezerv varlıklarda ise Ekim ayında yaşanan 1.2 milyar $’lık azalma ile yılbaşından bu yana toplam 4.9 milyar $ azalma yaşandı.
● Cari dengedeki iyileşmenin devam etmesinde en büyük etken enerji dengesindeki iyileşme olmaya devam ediyor. 12 aylık enerji açığı bu
ay bir önceki senenin Ekim ayına göre %27 daralarak 36.1 milyar $ seviyesine geriledi. Enerji dengesindeki bu iyileşmenin gelecek aylarda
da devam etmesini bekliyoruz.
3
14 Aralık 2015
DenizBank Ekonomi Bülteni
Haftalık ve Aylık Getiri
Finansal Göstergeler
Para Piyasaları
Bu hafta gelişmekte olan ülke piyasalarına negatif seyir hakimdi.
H. Senedi Piyasaları
USD Libor faizlerinde bu hafta yükseliş devam etti.
Global hisse senedi piyasalarına genelde negatif seyir hakimdi.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.
4
14 Aralık 2015
DenizBank Ekonomi Bülteni
Tahvil Piyasaları
Finansal Göstergeler
Döviz Piyasaları
Gösterge tahvil getirisi %11 seviyesine yaklaştı.
Emtia Piyasaları
Gelişmekte olan ülke para birimleri bu hafta Dolar’a karşı değer kaybetti.
Enerji endeksi bu haftayı negatif kapattı. VIX endeksi yükseldi.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.
5
14 Aralık 2015
DenizBank Ekonomi Bülteni
Veri Akışı
Haftalık Veri Takvimi
Ülke
Veri
Saat
Beklenti
Gerçekleşen
Önceki
Revize
Önem
Euro Bölgesi Sanayi Üretimi (Aylık Değişim, % ) (Ekim)
15 Aralık Salı
12:00
0.30%
--
-0.30%
--
Orta
Türkiye
İşsizlik Oranı (Eylül)
10:00
10.50%
--
10.10%
--
Orta
Türkiye
Bütçe Gerçekleşmeleri (Kasım)
11:00
--
--
--
--
Orta
İngiltere
TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Kasım)
11:30
0.10%
--
-0.10%
--
Orta
Euro Bölgesi ZEW Beklenti Endeksi (Aralık)
12:00
--
--
28.3
--
Orta
Almanya
12:00
15
--
10.4
--
Orta
ABD
TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Kasım)
16 Aralık Çarşamba
15:30
0.50%
--
0.20%
--
Orta
Almanya
PMI Hizmet (Aralık, Geçici)
10:30
55.5
--
55.6
--
Orta
Almanya
PMI İmalat (Aralık, Geçici)
10:30
52.8
--
52.9
--
Orta
Euro Bölgesi PMI Bileşik (Aralık, Geçici)
11:00
54.2
--
54.2
--
Orta
Euro Bölgesi PMI Hizmet (Aralık, Geçici)
11:00
54
--
54.2
--
Orta
Euro Bölgesi PMI İmalat (Aralık, Geçici)
11:00
52.8
--
52.8
--
Orta
İngiltere
11:30
5.30%
--
5.30%
--
Orta
Euro Bölgesi TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Kasım, Nihai)
12:00
0.10%
--
--
0.10%
Yüksek
ABD
Yapı İzinleri (Aylık Değişim, %) (Kasım)
15:30
-0.10%
--
4.10%
5.10%
Orta
ABD
15:30
1160k
--
1150k
1161k
Orta
ABD
Yapı İzinleri (Kasım)
Konut Başlangıçları (Aylık Değişim, %)
(Kasım)
15:30
7.60%
--
-11.00%
--
Orta
ABD
Konut Başlangıçları (Kasım)
15:30
1140k
--
1060k
--
Orta
ABD
Kapasite Kullanım Oranı (Kasım)
16:15
77.40%
--
77.50%
--
Orta
ABD
Sanayi Üretimi (Aylık Değişim, %) (Kasım)
16:15
-0.10%
--
-0.20%
--
Orta
ABD
Markit PMI (Aralık, Geçici)
16:45
52.6
--
52.8
--
Yüksek
ABD
FED Faiz Kararı
17 Aralık Perşembe
21:00
0.50%
--
0.25%
--
Yüksek
Almanya
11:00
109
--
109
--
Orta
ABD
Haftalık İşsizlik Başvuruları (Ara 12)
18 Aralık Cuma
15:30
270k
--
282k
--
Orta
Türkiye
14:30
--
--
--
--
Orta
14 Aralık Pazartesi
ZEW Beklenti Endeksi (Aralık)
İşsizlik Oranı (Ekim)
IFO İş ortamı endeksi (Aralık)
Merkez Bankası Beklenti Anketi
Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg’den alınmıştır.
6