M. Meclisi B : 53 14 . 2 . 1967 O : 2 Türkiye Petrolleri Anonim
advertisement
M. Meclisi B : 53 Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı bün­ yesi içine alacak yeni arama, istihsal, tevzi ve satış muamelelerinin bir ekle toplanmasını te­ min edecek »olan Petrol Ofisi ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığını birleştirecek kanunun biran evvel tedvini zaruridir. Bu mevzuda ikinci bir nokta pipe - line mevzuudur. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının rialize ettiği pipe - lıinie ıtesisleıi dolayısiyle bu müesseseye minnet ve şük­ ranlarımızı ifade etmek isteriz. Ancak bu te­ sislerin bir kısmının Hükümetçe satılacağını da maalesef ifade etmek isteriz. Ancak bu tesislerin bir kusmımıı Hükümetçe satılacağını 'da malesef basında yer alan ve tekzibedilmiyen haberlerden öğrenmiş bulunuyoruz. Esasen yurdumuz için stratejik önemi aşikâr olan bu tesise bâzı ecnebi şirketle­ rin ortak olma yolunda gayretler sarf ettik­ lerini öteden beri duymakta klik. İstihsa­ lin kontrolü ve lüzumunda' şevki yönlünden ol­ duğu kadar kârlılık ve döviz tasarrufu yönünden de tamamen millî olmasında sayısız faydalar sağlanacağına inandığımız bu te­ sise, ecneibi şirketlerin iştirak ettirilin eleri­ nin biraz evvelki mâruzâtımızın ışığı altın­ da büyük bir hata teşkil edeceği inancı için­ deyiz. Bu mütalâalarımız, söylediğimiz şartlar içinde millî menfaatlerimize uygun olmak şartiyle müktesep haklarını kullanarak faa­ liyet gösterecek şirketlerin gayretlerinden müstağni ka'lumaımız gerektiği mıânıaisına alınmamalıdır. Ancak böylelikle faaliyetleri hu­ duttan diril mış »alan ecndbi şirketlerin fonksi­ yonlarını ifa etikteıı sonra yerlerini zama­ nında, millî şirketlerimize ter'k etmek zo­ runda kalmaları mümkün olabilir. Hulâsa Türkiye Petrolleri Aruonıiım Ortalklığınca realite edıilmiiş olan plipe - line tesisle­ rinin satışından vazgeçilmelidir. Şayet Hükü­ metçe satılmasında mutlak bir zaruret varsa bu çok kâr getirecek tesisin ecnebi şirket­ lere veya esasen malî durumu müsaidolan ve yârana peşkeş çeMlrnJc'siinc mâni olunacak tedbirler mutlaka almımalıdıır. Değil beş - onbin liralık parçalara ayrılması lıis'se senetleri­ nin en ufak parçalara ayrılmış dahi olsa ser­ best bir satış bu korktuğumuz hususların vu­ 14 . 2 . 1967 O :2 kuuna mâni olamaz. Kanaatimizce bu senetler âhara devretmek ve satmak imkânı olmamak kaydiyle ve nama muharrer olarak pipe - line güzergâhında bulunanlardan başlamak üzere köy muhtarlıkları, kasaba ve şehir beledi­ yeleri ve özel idarelerin şaihsiyeti mâneviyelerine satılmalı ve artarsa tasarruf bina­ ları mukabilinde küçük memur ve işçilerden başlamak suretiyle diğer memur ve hizmet­ lilere verilmeli, böylece hem Hükümetin borç­ tan kurtulması ve hem de memur ve işçi gibi salbit, dar gelirli vatandaşlara çalışamaz hale geldikleri zaman dayanacak ve giiveneceJkteri bir destek ve bir gelir kaynağı sağ­ lanması düşünmelidir. Aneak bütün 'bunllıarıın toerübesıiziliğini Se­ nato huzurunda bizzat itiraf eden bir Bakan marifetiyle ıslahını mümkün görmüyoruz. Tecrübesizliği itiraf etmek nezaketini gös­ teren Balkandan yerini daha tecrübeli birisine terk etmek büyüklüğünü göstermesini de bek­ lemekteyiz. Muhterem milletvekilleri : Şilmdi bir mdbze de yalbaıncı sermeye ve memleketmizdeki kredi mevzuu ve politikası üzerinde duracak ve bunlarla ilgili temel gö­ rüş ve tamenniler'iımiz i arz ederek Hüküme­ tin bu mevzuraki bâzı yanlış tutum ve davnışiarı m tebarüz ettirmeye çalışacağız. Kalkınma gayretlerimizin lüzumlu kıldığı ithalât hacmi ve dış ticaret açığımız muva­ cehesinde yabancı sermayenin bir zaruret ola­ rak düşünülmesi mümkündür. Biz Millet Partisi olarak, şahsi teşeb­ büsün bilgi ve sermayesinin erişemiyeceği büyük çaplı iktisadi teşebbüslere de, şahsi teşeb­ büsle yalbancı sermaye ve bilginin iştirakini tec­ viz ederiz. Ancak yabancı sermaye ile yapılacak işbirliğinin, karşılıklı menfaat edasına müesses olmasını da şart koşarız. Millî bünyemiz içinde halledebileceğimiz konulara el atan veya dış ticaret dengemize yardımı melhuz bulunmıyan yabancı sermaye­ nin yurda girmesinin faydadan çok zarar getireceğine inanmaktayız. Bugüne kadar mevcudolan tatbikatta bâzı yalbancı firmalara, millî menfaatlerimize ay­ kırı aşırı imtiyazların tanınmış olduğunu esefle kay d et m ek isteriz.
