REŞİD RIZA VE ÜSTADLARI EFGANİ İLE ABDUH HAKKINDA www.at-tawhid.org SORU: Reşid Rıza kimdir? CEVAP: Bismillahirrahmanirrahim, El-Menar adlı tefsiri yakın zamanda bir kısım sünnet inkarcısı modernistler tarafından Türkçeye de -sanki çok büyük ihtiyaçmış gibi- tercüme edilen bu zat, İslamı modern çağa uyarlamayı savunan yani modernist zihniyetteki Cemaleddin Afgani ve Muhammed Abduh’un öğrencisidir. Bu şahıslar İslam'da reform heveslisi bir takım şahsiyetlerdir. Kendilerine selefi ismini vermeleri ve bazı tasavvufçuların onları selefi olarak nitelendirmesi bir aldatmacadan ve karıştırmadan ibarettir. bu şahısların normalde selefi akideyle hatta genel anlamda ehli sünnet akidesiyle bir ilgileri yoktur. Bir çok sahih hadisi inkar ettikleri gibi ehli sünnete aykırı bir çok görüşleri vardır. Bunların selefilikten tek anladıkları taklidi reddedip içtihadı teşvik etmektir. Yani İbni Teymiye vb selefi davet imamlarının sadece işlerine gelen bazı fikirlerini almışlar ve selefi ismini kullanarak kendilerine bir meşruiyet sağlamaya çalışmışlardır. Reşid Rıza onlara nazaran biraz daha hakka yakındır hatta hocalarından ayrı olarak Hanbeli mezhebine ve selef akaidine meyletmiştir. Ama yine de Efgani ve Abduhu üstad olarak görmeye devam etmiştir. Hatta Tarihu Ustaz il İmam adlı eserinde Muhammed Abduh’un hayatını anlatmış ve onu üstad ve imam olarak tanımlamıştır. Halbuki Abduh ve Efgani masondur ve de vahdeti vücud, dinlerin birliği gibi düşünceleri savunmuşlardır. Efgani zaten İranlı bir şiidir. Reşid Rıza’nın da Nüzul-u İsa’yı inkar etmesi, Ebrehe ordusunu dağıtan Ebabil kuşlarının çiçek mikrobu attığını savunması gibi modernist, mutezili fikirleri mevcuttur. Kısacası Reşid Rıza, İbn Kudame’nin el-Muğni’si gibi Hanbeli fıkhına dair eserleri ve Necd ulemasının kitaplarını bastırması gibi hizmetleri olsa da görüşlerine itibar edilecek birisi değildir. Vallahu alem.