Yozgat Milletvekili Abdullah Baştürk
advertisement
M. Meclisi B : 60 5. — Yozgat Milletvekili Abdullah Baştürk'ün; besin maddelerinin üretim, kalite, fiyat so­ runlarım, vatandaşlarımızın iyi beslenme düzeni­ ne kavuşturulması için gerekli çalışmaları tvspit etmek ve bir «Beslenme Bakanlığı» nın kurulma­ sının gerekli olup olmadığını incelemek mıksadiyle Anayasanın 88 nci maddesi uyarınca bir Mec­ lis araştırynası yapılmasına dair önergesi. (10/97) BAŞKAN — Yozgat Milletvekili Sayın Abdullah Baştürk'ün, besin maddeleri konusunda Meclis araştırması önergesi vardır, okutuyorum. Millet Meclisi Başkanlığına Ekte sunduğum önergemin işleme konması hususunda gereğini arz ederim. 10.3.1972 Yozgat Milletvekili Abdullah Baştürk 15 . 3 . 1972 O : 1 reği gibi beslenmesi için yasa yapıcı organlar ile icra organları çok ciddî ve etkili çalışmalar yap­ maya zarlayan yasal ve bilimsel zorunluklar ol­ duğu halde, yıllardır uygulamakta olduğumuz düzen içinde sözü edilen konu ciddî bir şekilde ele alınmış, ekmeklik buğdaydan başlayarak, ye­ meklik yağımız ve daha sonra et ile diğer hay­ vansal ürünler toplumun ihtiyacını karşılamaz hale geldiği için küçümsenmeyecek sayıda aile, «Gizli Açlık» veya «Yalancı Tokluk» olarak ni­ telenen bir ortamda yaşamaya terk edilmiştir. 1972 bütçesine ek olarak dağıtılan Yıllık Ekono­ mik Raporda belirtildiği .üzere, bir tarım, hay­ vancılık ülkesi olan Türkiye 1971'de 94 milyon dolarlık, takriben 1 milyar 400 milyon liralık ta­ rım ürünü ve besin maddesi ithal etmek zorunda kalmıştır. Türkiye'de hayat pahalılığının hızlı arttığı ve geçim koşullarının güçleştiği, bilinen ve ka­ muoyunu her şeyden çok ilgilendiren bir konu haline gelmiştir. İnsanın temel ihtiyaçlarından biri ve vazgeçilmez ihtiyaçlarının en önemlisi olan Besin maddelerinin miktar ve kalite bakı­ mından yeterli ölçüler içinde tedariki, geliri sı­ nırlı olan çoğunluk için mümkün olamamakta ve Türk toplumunun temeli olan aileler (Anayasa, madde 35) bu olumsuz koşullar altında beslen­ meye, yaşamaya ve ayakta durmaya çalışırlar­ ken, bir taraftan sağlığın bozulması, bir taraftan da kol ve kafa gücünün yetersiz bir hal alıp, üre­ timi ters yönde etkilemesi Önlenememektedir. İç ve dış çıkar çevrelerinin suni olarak hazırladiK'arı bir ortamda, yasaların boğluklanndan bu alandaki bildir.*':!*, ilgisizlik ve konıral suzluktan yararlanarak. Tür^r toplumunu varlık içinde yokluk çeken bir tüketim toplumu haline dönüştürmek isteyenlere Devlet olarak mücadele etmek ve bu mücadelenin yasal dayanaklarım hazırladıktan sonra uygulamaya geçmek için me­ seleye Yüce Meclisin sahip çıkması gerekmekte­ dir. özellikle birtakım çevrelerin telkin ve teşvikleriyle bol bol ithal edilen nebatî yağ ham­ maddelerinin vasıfları ve ülkemiz bakımından gerekli olup olmadıkları ciddî bir araştırma ko­ nusudur. Ekonomik koşulları ülkemize benzeyen ülke­ lerde, aile gelirinin önemli bir bölümü (tahminen % 60 - 65 kadarı) yiyecek tedariki için harcan­ makta olduğundan, besin maddelerinin bollaştınlması, aracıların ve perakendecilerin olumsuz davranışlarından kurtarılarak, miktar ve kalite ile fiyat açısından vatandaşın ihtiyaçlarına ve olanaklarına uyarlı bir duruma getirilmesi siya­ sal iktidarların başlıca konusu olmuştur. Kötü, yetersiz ve kalitesiz beslenme, bireyle­ rin, ailelerin ve giderek toplumun sosyal davra­ nışının bozulmasında biyolojik tatminsizliklerin önemli etkileri olduğu bilimsel bir şekilde ispat­ lanmıştır. Anayasamızın (52) nci maddesi Devleti va­ tandaşların gereği gibi beslenmeleri için lüzumlu tedbirleri almakla görevlendirmiştir. Halkın ge­ Fiyat sorunları: Yiyeceğin üreticiden tüketiciye intikal zin­ ciri üzerinde 'kurulu düzene göre şekillenmiş ve çok zaman gereksiz çeşitli basamaklar vardır. Toplayıcı, birinci toptancı, ikinci toptancı, üçün­ cü toptancı, perakendeci olarak ve yasalara da­ yanmak suretiyle yiyecek fiyatlarını etkileyen kişiler ve gruplar dışında, ithalât ve ihracatçı­ ların da fiyatları istedikleri şekilde etkiledikle­ ri ve hattâ yerli ve yabancı sermayenin el koy­ duğu bazı yiyecek maddeleri üzerinde suni te­ kellerin teşekkül ettiği bilinmektedir. Bu durum­ da yiyeceği fiyatı onun beslenme bakımından önemine ve ekonomik kriterlere göre değil, bu zincirlerin çeşitli halkalarında .yer tutmug çıkar gruplarının kâr isteklerine göre şekillenmekte, bunu sağlamak için de çoğu zaman yasa dışı — 260 —
