ARAŞTIRMA YAKLAŞIM - DESEN ve YÖNTEMLERİ

3/29/12
Epistemolojik Açıdan “Bilgi”
Nedir?
ARA TIRMA
YAKLA IM - DESEN
ve YÖNTEMLER
! 
! 
! 
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
“Gerceğe” nasıl ulaşırız?
Ontolojik Açıdan “Gerçek” Nedir?
! 
! 
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
“Gerçeğe” nasıl ulaşırız?
! 
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
ARA TIRMA YAKLA IMI - DESEN - YÖNTEM ?
" 
" 
" 
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
1
3/29/12
Yöntem Bilim Hangi Yöntem?
Nicel Araştırma — Nitel Araştırma
# 
Nicel araştırma
nesneldir
olan yöntemdir
$ Değişkenler kesin sınırlarıyla
saptanabilir ve bu değişkenler
arasındaki ilişkiler ölçülebilir
$ Araştırmacı olay ve olgulara dışardan
bakar, nesnel bir tavır geliştirir
$ Genelleme
$ Tahmin
$ Nedensellik ilişkisini açıklama
# 
# 
$ Gerçeklik
$ Gerçeklik
$ Asıl
$ Asıl
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Nicel araştırma
$  Kuram
$  Deney,
$  Kendi
ve denence ile son bulur
bütünlüğü içinde ve doğal
$  Araştırmacının kendisinin veri
toplama aracı olması
$  Örüntülerin ortaya çıkarılması
$  Çokluluk ve farklılık arayışı
$  Verinin, bütün derinlik ve zenginliği
içinde betimlenmesi
$  Olay ve olgulara dahil, öznel
perspektifi olan ve empatik
N CEL
KARMA
" Deney ve kontrol grubu belirlenir.
" Deney grubu üzerinde bir takım de i iklikler
yapılırken kontrol grubu sabit tutulur.
%
 
N TEL
DENEYSEL (EXPERIMENTAL) ARA TIRMA
 
 
 
 
 
 
• 
 
 
 
 
 
perspektiflerini anlama
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Araştırma Yaklaşım-DesenYöntemleri
# 
$  Aktörlerin
ARA TIRMA YAKLA IMLARI
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
 
 
 
 
$ Yorumlama
Nitel araştırma
$  Kuram
# 
oluşturulur
olan çalışılan durumdur
$ Değişkenler karmaşık ve iç-içe
geçmiştir ve bunlar arasındaki ilişkileri
ölçmek zordur
$ Araştırmacı olay ve olguları yakından
izler, katılımcı bir tavır geliştirir
$ Derinlemesine betimleme
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Nicel Araştırma — Nitel Araştırma
ve denence ile başlar
manipülasyon ve kontrol
$  Standardize edilmiş veri toplama
araçları kullanma
$  Parçaların analizi
$  Uzlaşma ve norm arayışı
$  Verinin sayısal göstergelere
indirgenmesi
$  Olay ve olguların dışında, yansız ve
nesnel
Nitel araştırma
• 
• 
 
 
 
 
 
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
%
" Ortaya çıkan sonuçlara göre bu iki grup
kar ıla tırılarak neden-sonuç ili kisine bakılır.
" 4 alt gruba ayırabiliriz:
# 
# 
# 
# 
Zayıf Deneysel (Pre-Experimental)
Tam Deneysel (True experimental)
Yarı Deneysel (Quasi-experimental)
Tek Denekli (Single subject)
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
2
3/29/12
Zayıf deneysel modeller...
ZAYIF DENEYSEL
(Pre-Experimental)
Seçkisiz atamanın olmadığı tek grup
desenler ile seçkisiz atama ve
eşleştirmenin olmadığı karşılaştırmalı
grup desenlerinden oluşur
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Tek grup öntest-sontest desen
Statik grup karşılaştırmalı desen
(Sontest denkleştirilmemiş gruplu desen)
Statik grup öntest-sontest desen
(öntest-sontest denkleştirilmemiş desen)
EBE Z Eğitimde
Araştırma Yöntemleri
Yarı-deneysel modeller
YARI-DENEYSEL
(Quasi-experimental)
Deney ve kontrol Gruplarının seçimi
rasgele yapılması yerine bazı ön
ölçümler ve ölçütlere göre
belirlenir.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
EBE Z Eğitimde
Araştırma Yöntemleri
Tam deneysel modeller...
TAM DENEYSEL
(True experimental)
Deney ve kontrol gruplarına seçim
tesadufi bir ekilde yapılır. Yani bir
bireyin herhangi bir grupta olma ihtimali
e ittir.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Sontest kontrol
gruplu seçkisiz desen
Öntest-sontest
kontrol gruplu
seçkisiz desen
EBE Z Eğitimde
Araştırma Yöntemleri
3
3/29/12
Tam deneysel modeller...
TEK DENEKL
(Single Subject)
Eşleştirilmiş
seçkisiz
desenler
• Geli igüzel bir denek seçimi yoktur.
•  Ara tırmaya uygun olan bir veya birkaç
ki i ile çalı ma yapılır.
EBE Z Eğitimde
Araştırma Yöntemleri
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
DENEYSEL OLMAYAN
(NON-EXPERIMENTAL) ARA TIRMA
"  Denekler ve bulundukları ortam üzerinde de i iklik yapılmaz.
"  Mevcut durumu tanımlamak amacıyla ölçümler ve gözlemler
yapılır.
"  Deneysel dizaynda oldu u gibi neden-sonuç ili kisini göstermek
amaçlanmaz.
"  6 alt gruba ayırabiliriz:
#  Betimsel (Descriptive)
#  Karşılaştırmalı (Comparative)
#  Korelasyonel-İlişkisel (Correlational)
#  Tarama (Survey)
#  Ex-post Facto
#  İkincil veri analizi (secondary data analysis)
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
KAR ILA TIRMALI
(COMPARATIVE) YÖNTEM
İki veya daha fazla grup veya olgu
arasında farklılık olup almadığı
araştırılır.Betimsel yöntemin bir
kademe ileriye götürülmüş halidir.
BET MSEL (DESCRIPTIVE)
YÖNTEM
Karakterize edilmiş kişiler veya gruplar
sayısal olarak tanımlanmaya çalışılır.
Mevcut durumun değerlendirmesi
yapılır.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
KORELASYONEL- L K SEL
(CORRELATIONAL) YÖNTEM
İki veya daha fazla grup veya olgu
arasındaki bir ilişkinin olup olmadığı
incelenir.
Pozitif Korelasyon
Negatif Korelasyon
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
4
3/29/12
TARAMA (SURVEY)
EX-POST FACTO
(ETKEN-FAKTÖR SONRASI)
Tutumlar, inanışlar, görüşler gibi
bilgi türlerini belirlemede kullanılır.
Neden-sonuç ilişkisi aranır.
Genellikle veriler anket yoluyla toplanır
ve örneklem geniş turulur.
Deneysel dizayndan farklı olarak
nedenler (faktörler) çok öncesinden
gerçekleşmiştir veya ortamda
mevcuttur.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
N TEL (QUALITATIVE) ARA TIRMA
K NC L VER ANAL Z
(SECONDARY DATA ANALYSIS)
Daha önceden farklı amaçlar için
toplanılıp kullanılmış verilerden
yararlanarak yeni araştırmalar yapmak
amacıyla veri analizine dayalı
araştırma.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Kültür Analizi (Ethnographic)
Bir kültürü, o kültürdeki inanış ve
değerleri ve bunların oluşma
süreçlerini incelemek amacıyla yapılan
araştırmalardır.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
" Birebir etkile im ile veri toplama esasına
dayalı ara tırmalardır.
" 6 alt gruba ayırabiliriz:
#  Kültür Analizi (Ethnographic)
#  Olgubilim ncelemeleri (Phenomenology)
#  Durum Çalı ması-Örnek Olay ncelemesi (Case
Study)
#  Teori Olu turma (Grounded theory)
#  Yorumlama (Hermeneutics)
#  Ele tirel Çalı mlar (Critical Studies)
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Olgubilim
(Phenomenography)
Bildiğimiz fakat tam olarak
anlayamadığımız olguları araştırmayı
amaçlayan çalışmalardır.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
5
3/29/12
Durum Çalı ması
(Case Study)
Bir duruma ilişkin etkenlerin (ortam,
bireyler, olaylar, süreçler vb) bütüncül
bir yaklaşımla araştırıldığı ve ilgili
durumu nasıl etkiledikleri ve ilgili
durumdan nasıl etkilendikleri üzerine
odaklanılan bir araştırma yöntemidir.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Yorumlama
(Hermeneutics)
Bir metnin, sanatsal ürünün,
davranışın veya bir konuşmacının
söylediklerinin ne anlama geldiğini
derinlemesine irdelemeyi amaçlayan
bir yöntemdir
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Teori Olu turma
(Grounded Theory)
Sistematik olarak toplanan ve analiz
edilen verilere dayalı teori oluşturma
yöntemidir.
Olgu bilime benzer fakat olgu bilimde
olgulara ilişkin kuramlar ortaya koyma
yoktur.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Ele tirel Çalı malar
(Critical Studies)
Genelde toplum içinde marjinal
grupların sorunlarını incelmeyi
amaçlayan çalışmalardır. Özellikle
feminist, etnik ve cinsiyet konularıyla
ilgilenir.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
ANAL T K (ANALYTICAL) ARA TIRMA
" Birebir etkile im gerektirmeyen daha
çok dokümanlara dayalı veri toplama ve
analiz esasına dayalı nitel ara tırma
desenidir.
" 5 alt gruba ayırabiliriz:
# 
# 
# 
# 
# 
Tarihsel Ara tırma (Historical Research)
Kavram Analizi (Concept Analysis)
Derleme (Review)-Meta Analiz/Sentez
Politika Analizleri (Policy Analysis)
De erlendirme Ara tırmaları (Evaluation Research)
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Tarihsel Ara tırma
(Historical Research)
Tarih içerisinde gerçekle mi
olayların dokümanlara dayalı
olarak incelenmesidir.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
6
3/29/12
Kavram Analizi
(Concept Analysis)
Bir kavramın ve özelliklerinin
etraflıca açıklanmasına dayalı
çalı malardır.
Derleme-Meta Analiz
(Review-Meta Analysis/
Syntesis)
Herhangi bir alandaki çalı maların
anla ılır bir ekilde sentezlenmesi
ve özetlenmesidir.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Politika Analizleri
(Policy Analysis)
De erlendirme Ara tırmaları
(Evaluation Research)
E itimle ilgili politika üretme,
politikaları inceleme ve ele tirme
ve geli tirme i leriyle ilgilenir.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
Bir i lemin veya sürecin nasıl
i letildi inin incelendi i ve
de erlendirildi i ara tırmalardır.
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
KARMA ARAŞTIRMALAR
" Açıklayıcı-Do rulayıcı
(Nicel % Nitel)
(Explanatory-Confirmatory)
" Exploratory (Ke fedici)
(Nitel % Nicel)
" Çe itleme (Triangulation)
(Nicel + Nitel Çe itleme)
EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri
7