Ürotelyal kanserin morfolojik varyantları

Ürotelyal kanserin morfolojik
varyantları
Dr. Kürşat Yıldız
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
Patoloji Anabilim Dalı
1
Tarihçe
• İbni Sina 3 tip mesane kanseri
tanımlamış:
• İnflamatuar
• İnfiltratif
• Ülseratif (Perforatif)
• Tıp Kanunu‟nda iki major mesane kanser
türünden söz ediliyor:
• Papiller (Ekzofitik)
• İnfiltratif-ülseratif veya sesil
Madineh SMA, Avicenna’s Canon of Medicine and
Modern Urology Part III: Other Bladder Diseases. Urol
2
J. 2009;6:138-44. www.uj.unrc.ir
WHO / ISUP classification of tumors of
urinary tract (2004)
• Infiltrating urothelial carcinoma
8120/3
with squamous differentiation
with glandular differentiation
with trophoblastic differentiation
Nested
Microcystic
Micropapillary 8131/3
Lymphoepithelioma-like 8082/3
Lymphoma-like
Plasmacytoid
Sarcomatoid 8122/3
Giant cell 8031/3
Undifferentiated 8020/3
4
Ürotelyal kanserin histolojik varyantları
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Urothelial carcinoma, nested variant
Urothelial carcinoma, inverted papilloma-like variant
Urothelial carcinoma, micropapillary variant
Urothelial carcinoma, microcystic variant
Urothelial carcinoma, lymphoepithelioma-like variant
Urothelial carcinoma, plasmacytoid/lymphoma-like variant
Urothelial carcinoma, clear cell (glycogen-rich) variant
Urothelial carcinoma, lipoid cell variant
Urothelial carcinoma with syncytiotrophoblastic giant cells
Sarcomatoid urothelial carcinoma (carcinosarcoma)
Small cell carcinoma
Urothelial carcinoma with mixed differentiation
– Squamous differentiation
– Glandular differentiation
– Other (specify type and percentage)
Large cell undifferentiated carcinomaa
Urothelial carcinoma with unusual stromal reactions
– Pseudosarcomatous stroma
– Stromal osseous or cartilaginous metaplasia
– Osteoclast-type giant cells
– Prominent lymphoid infiltrate
5
6
7
8
Ne sıklıkta görülüyor?
9
Neden önemli?
• Benign lezyonlar ile ayrıcı tanı güçlüğü
• Klinik gidişi olağan ürotelyal kanserlerden
farklı
• Klinik görüntüleri farklı
• Genellikle saptandıklarında muskularis
propria invazyonu yapmışlardır.
• Lenf düğümü metastazları daha sık
• Tedavide farklı seçenekler var
10
Tedaviye yanıtları farklı mı?
• Lenfoepitelyoma benzeri ÜK kemoterapiye
duyarlı
• Küçük hücreli karsinom EGFR > Hedefe yönelik
tedavi
• T1 tümörler <4cm ise intravezikal BCG‟den yarar
görebiliyor
11
Kılavuzlar ne diyor?
Recommendations for assessment of tumour
specimens
Mandatory evaluations
•Depth of invasion (categories pT2 vs pT3a, pT3b or pT4)
•Margins with special attention paid to the radial margin
•Histological subtype, if it has clinical implications
•Extensive lymph node representation (more than nine)
Optional evaluations
•Bladder wall blood vessel invasion
•Pattern of muscle invasion
12
Küçük hücreli karsinom
Skuamöz ve/veya glandüler farklılaşma gösteren
Ürotelyal Karsinom
İğsi hücreli (Sarkomatoid) karsinom
Trofoblastik farklılaşma gösteren Ürotelyal Karsinom
Mikropapiller Ürotelyal Karsinom
“Nested” Karsinom
13
Ürotelyal tümörler
İnfiltratif ürotelyal karsinom
Skuamöz diferansiasyonlu
Glandüler diferansiasyonlu
Trofoblastik diferansiasyonlu
“Nested”
Mikrokistik
Mikropapiller
Lenfoepitelyoma benzeri
Lenfoma benzeri
Plazmositoid
Sarkomatoid
Dev hücreli
Andiferansiye
Non-invaziv ürotelyal neoplaziler
Ürotelyal karsinoma in situ
Non-invaziv papiller ürotelyal
karsinom, yüksek dereceli
Non-invaziv papiller ürotelyal
karsinom, düşük dereceli
Düşük malignite kapasiteli noninvaziv papiller ürotelyal neoplazi
Ürotelyal papillom
İnverted ürotelyal papillom
Skuamöz neoplaziler
Skuamöz hücreli karsinom
Verrüköz karsinom
Skuamöz hücreli papillom
Glandüler neoplaziler
Adenokarsinom
Enterik
Müsinöz
Taşlı yüzük hücreli
Berrak hücreli
Villöz adenom
Nöroendokrin tümörler
Küçük hücreli karsinom
Karsinoid
Paragangliom
Melanositik tümörler
Malign melanom
Nevüs
Mezenkimal tümörler
Rabdomyosarkom
Leiomyosarkom
Anjiosarkom
Osteosarkom
Malign fibröz histiositom
Leiomyom
Hemanjiom
Diğerleri
Hematopoietik ve lenfoid tümörler
Lenfoma
Plazmasitoma
Değişik tümörler
Skene, Cowper ve Litre bezlerinin
karsinomları
Metastatik tümörler ve diğer
organlardan tümör yayılımları
14
Black PC, Urol Oncol, 2009
15
“Nested varyant”
• Erkek baskın
• Tedaviye rağmen sağkalım
oranı düşük
• Hücreler çok atipik değil
• Ama tümör agreziv
seyredebilir, metastaz yapar.
• İnfiltratif büyüme paterni
• p53 yaygınlığı tanıya
yardımcı
• Yüksek dereceli olarak
tanımlamak ürologun
kararına yardımcı olur.
16
Ayırıcı tanı:
• Von Brunn
hiperplazisi
• Paraganglioma
• Nefrojenik adenom
• Prostatik
adenokarsinom
metastazı
• Malign melanom
17
403-11
İnverted papillom benzeri ÜK
•
•
•
•
İnverted papillom
Sistitis sistika ve glandülaris
„Nested varyant‟
Verrüköz yassi epitel hücreli karsinom
•
•
•
•
•
Kordonların düzensizliği
Girintili çıkıntılı kenarlar
Desmoplastik stroma
Atipi, mitoz, Ki67 ve p63 yüksekliği yardımcı
Destrüktif stromal invazyon yoksa metastaz
olasılığı azdır
19
Mikropapiller
• 1994 Amin tanımladı
• %0,6-1 E:K = 10:1
• Overin seröz papiller
karsinomuna benzer
• >%50 Cis var
• Prognoz,
mikropapiller
komponentin
yaygınlığına paralel
20
Mikropapiller ürotelyal karsinom
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Primer adenokarsinom
Overin seröz papiller karsinomu
Akciğer, meme, pankreas kanser metastazı
Malign Mezotelyoma
M. Propria yoksa rebiyopsi
İntravezikal tedaviye dirençli, LVİ sık
Sağkalım oranı düşük
Nükslerinde progresyon sık
T1 tümörde bile erken sistektomi önerilmeli
• Erken sistektomi yapılan hastalarda (n=100)
progresyon sonrası sistektomiye göre daha uzun
sağkalım (%72 vs. %60)
Kamat et al, Cancer, 2007
3657-11
Mikrokistik
•
•
•
•
Nadir
Sistitis sistika
Nefrojenik adenom,
Primer – sekonder
adenokarsinom ile
karışabilir
• Boş, nekrotik debri
veya müsin içeren
boşluklar görülür
• Tanı güçlüğü
yaratabilir
24
Lenfoepitelyoma
benzeri
• Nazofarinks
karsinomuna benzer
• Geç yaşta (ort. 69)
• Saf veya ÜK ile birlikte
• Lenfoid zeminde
sinsityal tümör hücreleri
• Lenfoma ve sistitle
karışabilir
• Sitokeratin pozitif
• EBV negatif
• Saf formu kemoterapiye
25
duyarlı
7186-10
Plazmasitoid
• İnvaziv tm içinde % 2,7
• AT: Multipl myelom /
lenfoma, lobüler meme
karsinomu, mide
kanseri
• Tanı sırasında ileri evre
ve metastaz (+)
• Ekzantrik çekirdekler,
eozinofilik sitoplazma
• Sitokeratin pozitif
• CD138 ve LCA negatif
• E-cadherin negatif
• Adjuvan kemoterapi
deneyimi sınırlı
29
30
Berrak hücreli
Ürotelyal karsinom
• Ürotelyal karsinomların çoğunda berrak
hücre var, bunlar tümüyle berrak hücreli
• AT: berrak hücreli adenokarsinom veya
berrak hücreli böbrek hücreli karsinom
• Lenf düğümü metastazı sık
• Sitokeratin 7 pozitif
31
3350-11
Lipoid hücreli
• Ürotelyal karsinoma
eşlik eden taşlı
yüzük benzeri lipoid
hücreler
• Yaşlı erkek hastalar
• İHK: Epitelyal
• AT: Liposarkom
komponenti olan
primer veya
sekonder
karsinosarkom
33
Trofoblastlar içeren
Ürotelyal Karsinom
• AT: Osteoklastik dev
hücreden zengin ÜK
• Metastatik germ hücreli
tümör, koryokarsinom
• Sarkomatoid karsinom
• Ürotelyal karsinomlar da
sinsityotrofoblastlar ve
β-HCG içeriyor.
• Radyoterapiye dirençli
• İdrar ve serum HCG
yüksek
34
Sarkomatoid Ürotelyal
Karsinom
•
•
•
•
RT veya siklofosfamid tedavisi öyküsü olabilir
Patolojik evre sağkalımı belirler (Ort. 1 yıl)
Olguların %30‟unda CİS eşlik eder
Ürotelyal, glandüler ve sarkomatoid paternler
birlikte olabilir
• AT: İnflamatuar psödotümör, sarkom
• Sitokeratin pozitif
• Heterolog elemanlar (Osteosarkom,
kondrosarkom, RMS)
35
11937-09
12166-11
41
42
Küçük hücreli karsinom
•
•
•
•
•
•
•
•
•
%0,5-1
Ürotelyal karsinom ile aynı klonal kökene sahip
Tanı sırasında çoğu kasa invaze
Kötü prognoz
LD, kemik, Kc ve Akciğer metastazları
Paraneoplastik sendrom (Ca, K, ACTH)
TTF-1 %20-25‟inde (+) !
P53 (%75) C-kit (%27) ve EGFR (%27)
Beyin metastazı ÜK‟dan çok akciğer KHK‟dan az
44
Küçük hücreli karsinom ayırıcı tanı
•
•
•
•
•
•
Kronik sistit
Lenfoma
Yüksek dereceli Ürotelyal karsinom
Alveoler Rabdomyosarkom
Prostatik KHK metastazı
Akciğer KHK metastazı
•
•
•
•
Akciğer KHK gibi hedefe yönelik tedavi ??
Lokal evrede cerrahi veya RT
Neoadjuvan tedavi
1 yıllık sağkalım %20-44
8170-10
8763-10
Büyük hücreli
indiferansiye
• Ürotelyal karsinom
ama sınıflandırılamıyor
• Agresiv, ileri evre, LD
(+) tümörler
• Akciğerin dev hücreli
karsinomuna benzer
• AT: Metastatik dev
hücreli tümörler
• Yüksek dereceli ÜK
• Sitokeratin pozitif
48
Lobüler kanser
benzeri ÜK
49
5811
9264-10
54
5933-11
Dev Hücreli Mesane Tümörleri
Dev hücreli karsinom
Osteoklastik stromal reaksiyon gösteren ürotelyal karsinom
Anaplastik iğsi dev hücreler içeren sarkomatoid karsinom
Sinsityotrofoblastik hücreler içeren ürotelyal karsinom
Osteoklasttan zengin indiferansiye karsinom
Tedaviye (BCG vb.) bağlı dev hücreler içeren ürotelyal
karsinom
59
Varyant histolojiyle karşı karşıya mıyız?
•
•
•
•
•
•
•
Daha fazla örnekle
Komşu mesane mukozasını incele
Benign – malign ayrımı yap
Primer – sekonder tümör ayrımı yap
Gerekirse immünohistokimyasal inceleme
Önce iyi bir klinik öykü
Raporda belirt, oranını ver