up,yeni genel check-up,hepatit c,ast,kar

LABORATUVAR
KLİNİK YORUMU
TESTLERİNİN
Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) :
Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları (
hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında
ve ilaçlara bağlı olarak artar.
Albümin:
Artmış albümin dehidratasyon da, azalmış albümin ise
karaciğer hastalıklarında, nefrotik sendromda, kalp
yetmezliğinde, açlık ve yetersiz beslenmede, barsak
emilim bozukluklarında, lösemide olur.
Alkali Fosfataz (ALP):
Yüksek alkali fosfataz ergenlikte hızlı kemik gelişimi
dönemlerinde, kemik hastalıklarında, kırıklarda,
karaciğer ve kemik tümörlerinde, lösemide görülür.
Aspartat Transaminaz ( AST=SGOT):
Yüksekliği alkolizm, siroz, hepatit, ilaca bağlı, safra
yolu hastalıklarında görülür. Azalmış AST üremide, B6
eksikliğinde ve ilaca bağlı olarak görülür.
Direk Bilirübin:
Artmış direk bilirübin hepatit, siroz, neoplazm, safra
yolu hastalıkları ve yeni doğan sarılığında görülür.
Total Bilirübin:
Karaciğer hastalıkları (hepatit, siroz, neoplazm),
alkolizm, hemolitik hastalıklar, safra yolu
hastalıkları ( taş, tıkanma, tümör) yeni doğan sarılığı
ve anoreksi de görülür.
Kalsiyum:
Artmış kalsiyum hiperparatiroidizm de, akciğer ve meme
kanserinde, kemik resorbsiyonu nun arttığı durumlarda
görülür. Azalmış kalsiyum beslenme bozukluklarında,
barsak emilim bozukluklarında, Vit D eksikliğinde
görülür.
Karbon Dioksit:
Artmış karbon dioksit Respiratuvar asidoz ve/ veya
metabolik alkalozda, azalmış karbon dioksit
respiratuvar alkaloz ve / veya metabolik asidoz da
görülür.
Klor ( Cl):
Artmış klor miktarı dehidratasyonda, metabolik
asidozda, azalmış klor miktarı ise aşırı hidrasyonda
respiratuvar asidoz ve metabolik alkaloz da görülür.
Total kolesterol:
Artmış total kolesterol, beslenme bozukluğu,
hipotiroidizm de görülür. Azalmış total kolesterol
beslenme bozukluğu, emilim bozukluğu ve hematolojik
hastalıklarda görülür.
Kreatinin:
Artmış kreatinin renal hastalıklarda, böbrek
yetmezliğinde, Glomerüler filtrasyonun düştüğü
durumlarda artar, düşük kreatinin ise kas kitlesinin
azaldığı durumlarda, karaciğer hastalıklarının ileri
dönemlerinde görülür.
Ferritin:
Artmış ferritin hemokromatoz, hematolojik hastalıklar,
akut karaciğer hastalıkları, lenfoma ve hepatosellüler
karsinomada görülür. Düşük ferritin ise demir
eksikliğinde görülür.
Gama Glutamik transferaz ( GGT):
GGT safra yolu tıkanmalarında, siroz da, hepatitlerde,
karaciğer ve pankreas kanserlerinde ve alkolizm de
artar.
Glikoz:
Kan şekeri diyabet de yüksek, insülinoma da düşük
seyreder.
High Density Lipoprotein ( HDL):
Artmış HDL östrojen yüksekliğinde, Doğum kontrol
hapları kullanımı sırasıdna, ilaçlara bağlı olarak
yüksek seyreder,
obezite de, diyabette ve üremi de
düşük seyreder.
Demir ( Fe):
Yüksek demir hemakromatoz da, hemolitik anemide, akut
karaciğer hastalıklarında yüksek görülür. Düşük demir
ise demir eksikliği anemisinde görülür.
Laktat Dehidrojenaz (LDH):
Neoplazm larda, hematolojik hastalıklarda, miyokard,
pulmoner ve renal infarktüslerde, infeksiyöz
mononükleozisde LDH yükselir.
Low Density Lipoprotein (LDL):
Yüksek LDL ateroskleroz ve koroner kalp hastalıklarında
yüksek bulunur.
Magnezyum (Mg):
Yüksek Mg böbrek yetmezliği ve solunum yetmezliğinde,
düşük Mg epilepsi ataklarında, tetani de, kardiak
aritmilerde, Ca ve K düşüklüğünde görülür.
Fosfor ( fosfat) :
Böbrek taşlarına, böbrek yetmezliğinde, akromegalide,
hipoparatiroidizm de, kemik metastazlarında yüksek
görülür. Osteomalazi de, hiperparatiroidide düşük
bulunur.
Potasyum (K):
Yüksek potasyum travma ve ezilmelerde, Addison
hastalığında, asidoz da, böbrek hastalıklarında yüksek
bulunur. Primer aldosteronizm de metabolik alkaloz da,
Cushing sendromunda, renal tübüler hastalıklarda ise
düşer.
Total Protein:
Dehidratasyonda total protein yüksek bulunur, beslenme
bozukluğu, emilim bozuklukları ve ödem de düşük
bulunur.
Sodyum (Na):
Yüksek Na dehidratasyonda, Cushing sendromunda,
aldosteronizm de görülür. Düşük Na ise addison
hastalığı, over hidrasyon, hipopituitarizm ve karaciğer
hastalıklarında görülür.
Total Demir Bağlama Kapasitesi (TDBK):
Artmış TDBK demir eksikliğinde.
hemokromatoz da görülür.
Azalmış
TDBK
Trigliserid:
Artmış trigliserid aterosklerotik hastalıklarda,
koroner arter hastalıklarında, aşırı karbonhidrat
alımında, obezite ve pankreatitte görülür.
Üre:
Artmış üre kronik böbrek hastalıklarında, akut böbrek
yetmezliğinde, ketoasidoz da, dehidratasyonda ve GİS
kanamalarda görülür. Düşük üre ise gebeliğin son
dönemlerinde, protein alımının azaldığı durumlarda,
aşırı hidrasyonda, SIADH ve karaciğer yetmezliğinde
görülür.
Ürik Asit:
GUT hastalığında, böbrek taşında, metabolik
hastalıklarda, diüretik kullanımında, dissemine
neoplazm larda, alkol alımında, böbrek yetmezliğinde
hipertansiyonda artar.
SPOR CHECK-UP PROGRAMI
SPOR CHECK-UP özellikle aşağıda sayılan risk faktörlerinin bir
veya birkaçını taşıyan kişilerin spor veya bir egzersiz
programına başlamadan önce metabolik, kardiak durumlarının
tespitini, sarılık testlerini, kan sayımını, tiroid, böbrek ve
karaciğer fonksiyon testlerini içerir.
Not : Ücret bilgisi sadece telefon ile verilebilmektedir. 0
216 369 31 88
Spor için risk faktörleri nelerdir ?
Kalp krizi geçirmiş kişiler,
Kilolu kişiler,
Sigara içenler,
Ailede kalp hastalığı olan kişiler,
Ailede CVA hastalığı olan ( felç, geçici felç )
kişiler,
Kolesterol düzeyi yüksek erkekler,
40 yaşın üstü ve hiç spor yapmamış kişiler,
Perimenapoz ve menapozda olan kadınlar ,
Kardiak ritm bozuklukları olanlar ,
Tiroid hastalığı olanlar,
Diyabetik ler,
Akciğer hastalığı olanlar,
Hipertansif kişiler,
Böbrek ve karaciğer fonksiyon bozukluğu olanlar,
Kronik iltihabi hastalığı olanlar,
Kanama ve pıhtılaşma bozukluğu olanlar,
Kronik anemisi olan kişiler için spor öncesi yapılması
önerilen chec up programıdır.
Testler:
• AÇLIK KAN ŞEKERİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
HEMOGRAM ( TAM KAN SAYIMI )
WBC
RBC
PLT
HB
HTC
MCV
MCH
MCHC
RDW
TAM İDRAR TAHLİLİ
ÜRE
KREATİNİN
SGOT
SGPT
SEDİMENTASYON
TOTAL KOLESTEROL
HDL KOLESTEROL
LDL KOLESTEROL
VLDL KOLESTEROL
TRİGLİSERİD
TSH
ANTİ HAV IgM
HBs AG
ANTİ HCV
EKG
DETAYLI KADIN CHECK- UP
Detaylı kadın check-up programında : tam kan sayımı anemi (
kansızlık ), enfeksiyon hastalıklarının taraması, tam idrar
tahlili, açlık kan şekeri, 3 aylık kan şekeri bilançosu, vücut
insülin direnci, kan insülin seviyesi, böbrek fonksiyonları,
karaciğer fonksiyonları, kan yağları ve kolesteroller in
analizi, kalp fonksiyonları ve EKG, bağırsak gizli kanama
taraması, dışkı mikroskobisi ve parazit taraması, kalsiyum
miktarı, over ve meme kanseri ön taraması, hepatit B virüs
taşıyıcılık ve aşı taraması, hepatit A taraması, tiroit
fonksiyonları taramaları yapılmaktadır.
Not: Ücret bilisi sadece telefonla verilebilmektedir 0216 369
31 88
Detaylı kadın Check
testlerini kapsar.
Up
programı
aşağıdaki
Testler :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
TAM KAN SAYIMI ( HEMOGRAM ),
SEDİMENTASYON,
TAM İDRAR ANALİZİ,
DIŞKIDA GİZLİ KAN,
DIŞKI MİKROSKOPİSİ VE PARAZİT ARAŞTIRMASI,
AÇLIK KAN ŞEKERİ,
HBA1C ( 3 AYLIK KAN ŞEKERİ BİLANÇOSU ),
HOMA – IR ( İNSULİN DİRENCİ ),
İNSULİN,
ÜRE,
KREATİNİN,
ÜRİK ASİT,
Na, K, Cl ( ELEKTROLİTLER ),
TOTAL KALSİYUM,
SGOT ( AST ),
SGPT ( ALT ),
GGT ( GAMMA GLUTAMİL TRANSFERAZ ),
LDH ( LAKTAT DEHİDROGENAZ ),
ALP ( ALKALEN FOSFATAZ ),
TOTAL KOLESTEROL,
HDL KOLESTEROL,
LDL KOLESTEROL,
laboratuvar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
VLDL KOLESTEROL,
TRİGLİSERİD,
Ca 125 ( OVER KANSER TARAMASI ),
Ca 15-3 ( MEME KANSER TARAMASI ),
CRP,
ROMATOİD FAKTÖR,
HBs Ag ( HEPATİT B ANTİJENİ ),
ANTİ HBs ( HEPATİT B ANTİKORU ),
ANTİ HAV TOTAL ( HEPATİT A ANTİKORU ),
TSH ( TROİD STİMULAN HORMON ),
T3 (TRİİODOTRİONİN ),
T4 ( TETRAİODO TRİONİN ),
EKG ( ELEKTROKARDİOGRAFİ ).
YENİ GENEL CHECK-UP
Yeni genel check up programında : anemi ( kansızlık ),
enfeksiyon hastalıklarının taraması, idrar tahlili ve açlık
kan şekeri taraması, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarının
taraması, kan yağları ve kolesterol analizi, tiroid
fonksiyonları taraması, kalp fonksiyonları, akciğer
fonksiyonları ile hepatit A ve hepatit B taramaları
yapılmaktadır.
Not : Ücret bilgisi sadece telefon ile verilebilmektedir. 0
216 369 31 88
Testler:
•
•
•
•
TAM KAN SAYIMI ( hemogram )
SEDİMENTASYON
TAM İDRAR ANALİZİ
AÇLIK KAN ŞEKERİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ÜRE
KREATİNİN
ÜRİK ASİT
SGOT ( AST )
SGPT ( ALT )
TOTAL KOLESTEROL
HDL KOLESTEROL
LDL KOLESTEROL
TRİGLİSERİD
TSH ( TİROİD STİMULAN HORMON )
T3 ( TRİİODO TRİONİN – TİROİD HORMONU )
T4 ( TETRAİODO TRİONİN – TİROİD HORMONU )
HBs Ag ( HEPATİT B ANTİJENİ )
ANTİ HB s ( HEPATİT B ANTİKORU )
ANTİ HAV ( HEPATİT A ANTİKORU )
EKG ( ELEKTROKARDİOGRAM )
HEPATİT C
Non A Non B Hepatit;
Hepatit C viral bulaşıcı karaciğer iltihabıdır. Hepatit C
virüsü ile meydana gelir, aşısı yoktur. Hepatit C virüsü
bulaşırsa büyük oranda kronikleşir. Kronik Hepatit C karaciğer
yetmezliği, siroz ve karaciğer kanserine yol açabilir. Kronik
hepatit C hastalığının ilaçla tedavisi bazen başarılı
olabilmektedir. Son dönem kronik hepatit C hastalığında
karaciğer nakli de düşünülmelidir.
Hepatit C virüsü nasıl bulaşır?
Hastalık Hepatit C virüsü taşıyan kişilerden temas yoluyla
bulaşır. En çok bulaşma yolu:
Cinsel temas,
Kirli aletler ile yapılan manikür, pedikür, dövme,
akupunktur, piercing ve vücut deldirme gibi girişimler,
Kirli aletler ile yapılan diş müdahalesi, cerrahi
girişim, endoskopi,
Diş fırçası, tırnak makası, tıraş bıçağı gibi aletlerin
paylaşılması,
Uzun süre diyaliz aletine bağlanmak,
Hepatit C hastası ile uzun süre temas halinde olmak,
aynı evi paylaşmak,
1992 yılından önce kan transfüzyonu yapılmış olması
En sık görülen Hepatit C bulaşma yollarıdır.
Hepatit C doğum sırasında hasta anneden bebeğine bulaşabilir.
Hepatit C virüsü havadan solunum yoluyla, öpüşmeyle ve anne
sütünden bulaşmaz.
Kimler Hepatit C hastalığı için risk altındadır?
Özellikle 1992 yılından önce kan transfüzyonu ve kan
ürünü almış olan kişiler,
Uzun süre diyaliz makinesine bağlı olan kişiler,
Dövme, vücut deldirme, body piercing yaptıran kişiler,
Şüpheli cinsel temasta bulunan kişiler Hepatit C
hastalığı için risk altındadır.
Hepatit C hastalığı ne şikayetlere yol açar?
Hepatit C virüsü karaciğerde yerleşir ve karaciğerde iltihap
yapar. Hastaların büyük çoğunluğunda hiçbir şikayet olmaz
ancak % 20 hastada şikayetler ortaya çıkar. Hepatit C
hastalığı büyük oranda kronikleşir ve karaciğere tamamen
yerleşir. İleride karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer
kanserine yol açar.
Hastalarda en sık görülen şikayetler şunlardır:
Halsizlik, yorgunluk,
Çabuk yorulma,
Sarılık, ciltte ve göz aklarında sararma,
İştah kaybı,
İdrarda koyulaşma,
Dışkı renginde açılma,
Karın ağrısı,
Kas eklem ağrıları,
Kaşıntı,
Ürtiker şeklinde döküntü,
Sigaradan tiksinti,
Bulantı, kusma,
En sık görülen şikayetlerdir. Hastalık kronikleşirse ilave
olarak güçsüzlük, kas gücünde düşme, aşırı yorgunluk,
iştahsızlık görülür. Kronikleşir ise ilk önce karaciğer
yetmezliği ortaya çıkar, hastalık siroz ve karaciğer kanseri
ile sonuçlanabilir.
Hepatit C teşhisi nasıl konur?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı
olur, kesin teşhis laboratuar incelemeleri ile konur. Hepatit
C şüphesinde aşağıdaki testlerin yapılması gerekir:
Anti HCV,
Karaciğer fonksiyon testleri.
SGOT (ALT),
SGPT (AST),
GGT (Gama Glutamil Transferaz ),
ALP (Alkali Fosfataz),
LDH (Laktat Dehidrogenaz ),
Total bilirübin,
Direk bilürübin,
Total protein,
Albümin,
Koagülasyon testleri istenir,
Karaciğer ultrasonografisi yapılır.
Eğer Anti HCV pozitif bulunursa:
Hepatit C virüs PNA PCR istenir PCR yüksek bulunur ise
HCV tip tayini ve
Karaciğer biyopsisi yapılır.
Kronik hepait C hastalarına tedavi programlaması için
karaciğer biyopsisi yapılmalıdır. Karaciğer biyopsisi ince bir
iğne ile yapılır.
Hepatit C tedavisi:
Akut Hepatit C tedavi edilirse kronikleşme şansı çok azalır.
Ancak akut Hepatit C hastalarının ancak % 20 sinde şikayet
olduğundan ve büyük kısmında hiçbir şikayet olmadığından
yakalanmaları zordur. Kronik Hepatit C hastalığı ataklar
halinde seyreder. Hastalık zaman zaman alevlenir. Kronik
Hepatit C hastaları alevlenmeler döneminde tedavi edilirler
ise karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer kanseri gelişimi
durdurulabilir. Hepatit C tedavisinde interferon ve ribavirin
kullanılır. Tedavi başarısız olur ise karaciğer nakli
düşünülmelidir.
Hepatit C den nasıl korunurum?
Hepatit C den korunmak için Hepatit C virüsünün nasıl
bulaştığı bilinmelidir.
Enjektör, tıraş bıçağı, iğneli küpe, diş fırçası,
tırnak makası gibi kişisel hijyenik eşyalar
paylaşılmamalıdır.
Şüpheli cinsel temastan kaçınılmalı, prezervatif
kullanılmalıdır,
Kirli ve temizliği şüpheli yerlerde cerrahi girişim,
endoskopi, diş müdahalesi yapılmamalı,
Kirli ve temizliği şüpheli yerlerde dövme, vücut
deldirme,
body
piercing,
kulak
deldirme
yaptırılmamalıdır,
Hepatit C li hastaların çıkartıları ile temas
edilmemelidir.
Hepatit C hastalarının dikkat etmesi gereken
kurallar nelerdir?
Hepatit C hastası iseniz hastalık bulaştırmamak için
herhangi bir girişim öncesi doktorunuzu, diş hekiminizi
ve hemşirenizi uyarınız,
Karaciğere dokunacak ilaçlardan, bilmediğiniz
ilaçlardan uzak durunuz,
Alkol ve sigara içmeyiniz,
Hepatit A ve hepatit B aşınızı olunuz,
Doku, organ ve kan bağışında bulunmayınız,
İyi geleceği söylenen yapma ilaçlar, bitki ilaçları vb.
kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışınız,
Hepatit C nin aşısı yoktur. Hepatit C den korunmanın en etkili
yolu bilgi sahibi olmaktır.
Referanslar:
1. American Liver Foundation
http://www.liverfoundation.org/
2. Hepatitis Foundation International
http://www.hepfi.org/
3. Canadian Institute for Health Information
http://www.cihi.ca/cihiweb
4. Canadian Liver Foundation
http://www.liver.ca/
5. Berkow R. The Merck Manual of Medical Information . New
York, NY: Pocket; 2000.
6. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually
Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010. MMWR
2010;59(No. RR-12):1-110.
7. Hepatitis C. Centers for Disease Control and Prevention
website. Available at: http://www.cdc.gov/hepatitis/HCV.htm .
Updated March 2009. Accessed July 1, 2009.
8. Hepatitis C. EBSCO DynaMed website. Available at:
http://www.ebscohost.com/dynamed/. September 29, 2011.
Accessed October 20, 2011.
9. What are the risks of a blood transfusion. National Heart
Lung and Blood Institute website. Available at:
http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/bt/bt_risk.html .
Accessed August 24, 2011.
10. Sexual transmission of hepatitis C virus among HIVinfected men who ahve sex with men—New York City, 2005-2010.
MMWR Morb Mortal Wkly Rep . 2011 Jul 22;60:945-50.
11. What I need to know about hepatitis C. National Digestive
Diseases Information Clearinghouse website. Available at:
http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/hepc_ez/
.
Published April 2009. Accessed July 1, 2009
AST
SGOT; Aspartat Aminotransferaz; Serum Glutamik
Oksalasetik Transaminaz;
Karaciğer, kalp kası ve kaslarda bolca bulunan bir enzimdir.
Kandaki miktarına bakılır.
AST testi ne için yapılır?
Test karaciğer hastalıklarının teşhis ve takibinde ayrıca kalp
kası hasarının tespitinde kullanılır. Beraberinde ALT ve ALP
testleri de istenir.
AST testi için normal değerler:
Erişkin: 10-35 IU/L dir.
AST seviyesini arttıran sebepler:
Karaciğer hücrelerini etkileyen bütün hastalıklar kanda AST
yükselmesine sebep olur. Sadece AST yükselmesi bir hastalığı
göstermez.
•
Hepatitler,
•
Karaciğer iskemi ve nekrozu,
•
Siroz,
•
Karaciğer yetmezliği,
•
Akut böbrek yetmezliği,
•
Kalp krizi,
•
Hemokromatoz,
•
Hemolitik anemiler,
•
Karaciğer tümörleri ve metastazları,
•
Karaciğere zarar veren ilaçlar,
•
İnfeksiyöz mononükleozis,
•
Kas travması ve ezilmesi,
•
Pankreatitler.
Ayrıca aşağıdaki durumlarda da AST artar:
•
•
Yanıklar,
Kalp girişimleri,
•
•
Epilepsi krizleri,
Ameliyatlar.
AST seviyesi gebelikte ve egzersiz sonrasında normal olark
artar bu artış hastalık anlamına gelmez.
Referanslar:
1.
Berk PD, Korenblat KM. Approach to the patient with
jaundice or abnormal liver test results. In: Goldman L,
Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier; 2007:chap 150.
2.
Pratt DS. Liver chemistry and function tests. In:
Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ, eds. Sleisenger and
Fordtran’s Gastrointestinal and Liver Disease. 9th ed.
Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier;2010:chap 73
KARACİĞER KANSERİ
(Malignant
Hepatoma;
Hepatocellular
Carcinoma; Primary Liver Cancer)
Karaciğer kanserlerinin en büyük sebeplerinden birisi kronik
hepatitlerdir. Tedavi edilmeyen Kronik Hepatit B ve Kronik
Hepatit C siroza ve karaciğer kanserine yol açabilir.
Karaciğer
Karaciğer sağ kaburga altında yer alan vücudumuzun en büyük
organıdır. Bağırsaklardan emilen tüm besinler karaciğerde
işlenerek kullanılırlar. Karaciğer bir filtre gibi kandaki tüm
zararlı maddeleri süzer ve atar. Karaciğer kanseri karaciğer
hücrelerinin kontrol dışı çoğalmalarıdır.
Kanser hücrelerin kontrol dışı çoğalmaları demektir. Kontrol
dışı çoğalan hücrelerin oluşturduğu kitleye tümör denir.
Kanserler kötü huylu tümörlerdir ve vücuda hızla yayılarak
diğer hücrelerinde çalışmasını bozarlar.
Karaciğer kanseri neden olur:
Karaciğer kanserleri birçok sebebe bağlı olabilir en sık
görülen sebeplerin başında kronik hepatitler yani kronik
hepatit B ve kronik hepatit C gelmektedir.
Karaciğer kanseri risk faktörleri şunlardır:
Erkek cins,
40 yaş üstü,
Kronik Hepatit B veya Kronik Hepatit C,
Siroz,
Aşırı alkol tüketimi,
Kötü beslenme,
Obezite,
Karaciğer Paraziter hastalıkları,
Hemakromatoz ( karaciğerde demir birikimi),
Metabolik hastalıklar ( Alfa 1 anti tripsin eksikliği ve
Tirozinemi ),
Bazı ilaç ve kimyasal maddeler
Aflatoksin: bakliyat ve baharatlarda üreyen bir
küf zehiridir,
Arsenik, Vinil klörür, Thoryum Klorür, Karbon
tetraklörür: Sanayi kimyasalları,
Hormonlar: Vücut geliştirme, Spor, Doping amacıyla
kullanılan anabolik steroid ve testosteron
türevleri
Kullanmak karaciğer
faktörlerdir.
kanser
riskini
arttıran
önemli
Karaciğer kanseri belirtileri
Karaciğer kanserinin erken dönemlerinde pek şikayet olmaz,
ileri dönemlerde şikayetler ortaya çıkmaya başlar. En sık
görülen şikayetler:
İştah kaybı,
Kilo kaybı,
Ateş,
Halsizlik,
Çabuk yorulma,
Karın ağrısı,
Karında şişme,
Bulantı,
İdrarda koyulaşma,
Ciltte ve gözlerde sarılık,
Ciltte kaşıntı,
Sersemlik hali,
Uykuya meyil,
Bu şikayetler karaciğer kanseri dışında birçok sebebe de bağlı
olarak oluşabilir. Karaciğer kanserine özgü şikayetler
değildir.
Karaciğer kanseri teşhisi nasıl konur
Yukarıda yer alan şikayetler karaciğer kanseri araştırmasını
gerektirir. Laboratuar testleri teşhise yardımcı olur:
Kan
testleri:
Karaciğer
fonksiyonlarını
değerlendirmeye
yarayan testlerdir.
SGOT, AST
SGPT , ALT
GGT,
LDH,
ALP,
Bilirubin,
Albümin,
Total Protein,
PT,
Hepatit A, Hepatit B, Hepatit C testleri,
Tümör markerları,
ANA, ASMA,
Bakır, serüloplazmin
Karaciğer ultrasonu, Bilgisayarlı Tomografi, Manyetik Rezonans
görüntüleme, gerekirse anjiografi yapılarak karaciğer kanseri
teşhisi doğrulanmaya çalışılır. Kesin teşhis biyopsi ile
konulur. Karaciğerde görülen bir lezyon var ise iğne biyopsisi
ile alınan parçanın incelemesi kesin teşhis koydurur.
Karaciğer kanseri tedavisi
Karaciğer kanser teşhisi konduktan sonra evrelemesi
yapılmalıdır. Evreleme karaciğer kanserinin ne derece
yayıldığını gösterir. Karaciğer kanserinde kemoterapi,
radyoterapi ve cerrahi tedavi yöntemleri denenir.
Cerrahi: tümöral bölgenin etraf doku ile birlikte
çıkarılmasıdır. Çok nadir durumlarda böyle bir imkan
ortaya çıkar. Karaciğer kanserleri genellikle teşhis
edildikleri dönemde yaygın olurlar.
Kriyosurgery (kriyocerrahi): bir metal uç ile kanser
dokusunun olduğu bölgenin dondurularak tedavisidir.
Etanol ablasyon (alkol ablasyon ): kanser dokusunun
içine alkol enjekte ederek tümör hücrelerinin
öldürülmesidir,
Radyoterapi: radyasyon ile kanser hücrelerinin
öldürülmesidir. Dışarıdan yada radyoaktif maddelerin
yerleştirilmesi ile içeriden yapılabilir,
Radyofrekans ablasyon: bir metal uç ile tümör
hücrelerinin yakılmasıdır,
Kemoterapi: ilaçlar ile tümör hücrelerinin öldürülmeye
çalışılmasıdır. İlaçlar hap, iğne yada o bölgeye
yerleştirilen bir kateterden verilebilir.
Biyolojik tedavi: vücut hücreleri tarafından yapılan ve
kansere karşı mücadeleyi arttıran maddelerdir. Biyolojik
cevap arttırıcılar (biological response modifier (BRM))
de denir.
Karaciğer kanserinden korunma
Karaciğer kanserinden korunmak için hepatit aşılarınızı olun,
hepatitten korunun, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan
korunun, prezervatif kullanın, aşırı alkol kullanmayın,
kimyasal maddeler ile çalışırken gerekli önlemi alın.
Çocuklarınızı hepatite karşı aşılatın.
Referanslar:
1. American Cancer Society http://www.cancer.org/
2. A m e r i c a n
Liver
Foundation
http://www.liverfoundation.org/
3. BC Cancer Agency http://www.bccancer.bc.ca/
4. Canadian Cancer Society http://www.cancer.ca/
5. All about liver cancer. American Cancer Society website.
Available at: http://www.cancer.org/ . Accessed July 1,
6.
7.
8.
9.
2009.
Liver cancer. National Cancer Institute. National
Institutes of Health (NIH) website. Available at:
http://www.cancer.gov/ . Accessed July 1, 2009.
Salem, R, Lewandowski, RJ, Mulcahy, MF, et al.
Radioembolization for hepatocellular carcinoma using
Yttrium-90 microspheres: a comprehensive report of longterm outcomes. Gastroenterology. 2010;138:52.
SHARP: study of heart and renal protection. Clinical
Trials.gove
website.
Available
at:
http://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT00125593 . Updated
2006. Accessed July 1, 2009.
3/19/2010 DynaMed Systematic Literature Surveillance
DynaMed’s Systematic Literature Surveillance : Saunders
D, Seidel D, Allison M, Lyratzopoulos G. Systematic
review: the association between obesity and
hepatocellular carcinoma—epidemiologic evidence. Aliment
Pharmacol Ther. 2010 Feb 18.
HEPATİT C TEŞHİSİ
Akut hepatit C teşhisi koymak nHastanın şikayetleri ve muayene
bulguları teşhise yardımcı olur, kesin teşhis laboratuar
incelemeleri ile konur. Hepatit C şüphesinde aşağıdaki
testlerin yapılması gerekir:
1.
Anti HCV,
2.
Karaciğer fonksiyon testleri,
SGOT (ALT),
SGPT (AST),
GGT (Gama Glutamil Transferaz ),
ALP (Alkali Fosfataz),
LDH (Laktat Dehidrogenaz ),
Total bilirübin,
Direk bilürübin,
Total protein,
Albümin,
Koagülasyon testleri istenir,
Karaciğer ultrasonografisi yapılır.
3.
Eğer Anti HCV pozitif bulunursa:
Hepatit C virüs PNA PCR istenir PCR yüksek bulunur ise,
HCV genotip tayini ve
Karaciğer biyopsisi yapılır.
Kronik hepait C hastalarına tedavi programlaması için
karaciğer biyopsisi yapılmalıdır. Karaciğer biyopsisi ince bir
iğne ile yapılır.
HEPATİT B TEŞHİSİ
Hepatit B nasıl teşhis edilir?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı
olur. Birçok hastada sarılık görülmediği sadece halsizlik ve
eklem ağrıları görüldüğü unutulmamalıdır. Hepatit B kesin
teşhisi laboratuvar incelemeleri ile konulur. Hepatit B
düşünülen her hastadan aşağıdaki laboratuvar testleri
istenmelidir.
Hepatit B
nelerdir?
laboratuvar
testleri
HBs Ag,
Anti HBs IgG,
Anti HBs IgM,
Anti HBc IgM,
SGOT,
SGPT,
Gama Glutamil Transferaz,
Laktat Dehidrogenaz,
Hemogram,
Protrombin zamanı,
CRP,
Sedimantasyon,
Hepatit B takibi ve karaciğerdeki harabiyetin düzeyi
laboratuar testleri ile takip edilmelidir. Altı aydan uzun
süren Hepatit B vakaları kronikleşmiş kabul edilir. Bu durumda
tedavi planlaması amacıyla aşağıdaki testler istenir:
Hepatit B tip tayini,
HBV DNA PCR testleri istenir,
Karaciğer biyopsisi: Kronik hepatit B hastalığında
karaciğerdeki hasar karaciğer biyopsisi ile tespit edilir.
HEPATİT A TEŞHİSİ
Hepatit A Teşhisi Nasıl Konur ?
Hepatit A laboratuar testleri
ile kolayca teşhis edilir.
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı
olur. Hepatit A hastalığında hastaların çoğunluğunbda grip
şikayetleri dışında şikayet olmadığı unutulmamalıdır. Hepatit
A düşünülen hastadan aşağıdaki testler istenir:
Anti HAV IgM,
Anti HAV IgG,
Kan sayımı,
Karaciğer enzimleri
SGOT ( ALT),
SGPT (AST),
Gamma GT,
Laktat Dehidrogenaz LDH,
Alkali Fosfataz ALP,
CRP,
Sedimantasyon,
Bilirübin,
Kanama ve pıhtılaşma zamanı,
Amonyak,