HÜTF Asistan Etik Eğitimi HÜTF Tıp Tarihi ve Etiği AD ve HÜTF Dekanlığı İşbirliği ile 1 NÜKET ÖRNEK BÜKEN Sürekli Tıp Eğitiminde Tıp Etiği Toplum hekimlerden sadece belirli bir düzeyde tıp bilgisine ve becerisine sahip olmasını beklemez, bunun yanı sıra hekim kimliğine uygun olduğu kabul edilmiş bazı moral değerleri de sergilemesini bekler. Hekimlik sanatının öğretildiği tıp fakülteleri hekimlik kimliğinin kazanılmasında son derece etkili kurumlardır. Yaşam boyu öğrenim ilkesinden hareketle mezuniyet sonrası sürekli tıp eğitimlerinin sürdürülmesi gerekli ve önemlidir. 3 NÜKET ÖRNEK BÜKEN İyi Hekimlik Meslek kimliği bilinci kazandırılmış, iletişimde ve insan ilişkilerinde başarılı, bilimsel ve teknik donanımı yanında meslek etiği açısından da donanmış, toplumunun sağlık sorunlarına duyarlı hekimler yetiştirmek ve mezuniyet sonrasında da bu eğitimleri sürdürmek tıp fakültelerinin öncelikli hedefi olmak durumundadır. 4 NÜKET ÖRNEK BÜKEN Dünya Hekimler Birliği’nin 1999 tarihli 51. Genel Kurul Toplantısı (Ekim 1999, Tel-Aviv) "Tıp Etiği ve İnsan Haklarının Tıp Eğitimi Programlarına Eklenmesi Önergesi" Tıp etiği ve insan hakları, tıp uygulamaları ve kültürünün içsel bir parçasını oluşturmaktadır. Tıp etiği ve insan hakları, DHB’nin tarihi, yapısı ve amaçlarının bir parçası durumundadır. DHB, dünyadaki tüm tıp fakültelerine tıp etiği ve insan hakları öğretimini programlarına zorunlu ders olarak eklemeleri için önemle çağrıda bulunmaktadır. 5 NÜKET ÖRNEK BÜKEN Etik, bir eğitim konusu mudur ? Etik eğitiminde, üç hareket göze çarpmaktadır; Değerlerin netleşmesi ve kendine saygı geliştirme gibi etkileyici yaklaşımlar Etik karar verme ve etik sorun çözme becerisi Karakter eğitimi 6 NÜKET ÖRNEK BÜKEN Neden Etik Eğitimi? Eğitim, bireylerde istendik davranış değişiklikleri meydana getirme sürecidir ve eğitimin kendisi aslında etik bir çabadır. 7 NÜKET ÖRNEK BÜKEN Mesleki Etik Eğitimi Neden Gereklidir? 8 Etik eğitimi, insanların verecekleri kararlarda, davranışlarında, mesleki faaliyetlerinde etik bir boyut olduğunu kavramalarına yardım eder. Etik eğitimi, bireylerin kişisel, örgütsel ve başkalarına ait değerleri anlamalarını sağlar, meslek alanında yaşanan etik sorunlara ilişkin duyarlılıklarını geliştirir. Etik eğitimi insanların, değerlerin mesleki yaşamdaki farklı davranış seçenekleri üzerindeki etkilerini tartmalarına, verecekleri kararın sonuçlarını hesaba katarak sorgulamalarına yardım eder. NÜKET ÖRNEK BÜKEN Mesleki Etik Eğitimi Neden Gereklidir? Bireyler arasındaki görüş ve anlayış farklılıklarına karşı hoşgörü geliştirir, çıkar çatışmaları, örgütsel normlar, etik ilkeler ve standartlar hakkında bilgilendirir. Mesleki örgütsel kültürü besler, etik davranışlar sergilemenin önemi ve etik sorunların çözümü konusunda beceri kazandırır. Etik eğitimi, insanlara özgür yaşamayı öğretir… 9 NÜKET ÖRNEK BÜKEN Tıp Etiği Eğitiminde Amaç Tıp etiği eğitiminde hedef, bireysel etik düşünmeyi ve ekip ortamında tartışmayı geliştiren birçok olguyu etkin biçimde ve tıp etiğinin metodolojisine uygun olarak çözme başarısını kazandırmak; etik sorunlar, yasaların ihlaline dönüşmeden çözüm bulma becerisini geliştirmek; doğal süreç içinde kazanılan ahlaki duyarlılığı, ahlaki bilinç biçimine dönüştürerek, eylemlerin bu bilinçle gerçekleştirilmesini; etik ilke ve değerlerin klinik uygulamalarda etkin biçimde kullanılmasını sağlamaktır. 10 NÜKET ÖRNEK BÜKEN ETİK EĞİTİMİ İçgörüş sağlar Algılamaya yardımcı olur Öngörüşe zemin hazırlar. 11 NÜKET ÖRNEK BÜKEN Etik eğitimi ile normları öğretilebilirsiniz ancak normlara uygun davranılmasını sağlayamazsınız… Bireylerin etik dışı yollara başvurmalarının önemli etkenlerinden biri de bilgisizliktir. O halde iyi düzenlenmiş eğitim çalışmaları ile bireylerin etik değerler ve ilkeler konusunda bilgilendirilmesi ve bunları uygulaması sağlanabilir Etik eğitiminin amacı, insanları, ahlak üzerinde kendi kendine yargılama yapabilecek duruma getirmek olmalıdır. Her insan kendi kararlarını, kendi özgür düşüncesi ile verebilmelidir. 12 NÜKET ÖRNEK BÜKEN Bir mesleğin etik değerlerinin öğretilmesi, meslek eğitiminin ayrılmaz bir parçasıdır Görev ve sorumluluklar, mesleğe ilişkin kuramsal ve teknolojik bilgi kadar değer yaratan ve normatif gelenekleri de içerir Eğitim sonunda edinilen yetkinlik, kişinin iradesini, kuramsal yoldan edindiği bilgiyi, uygulamaya aktarması, pratikte kanıtlamasıyla ve bu iradeye uygun eylemleri yapabildiğini göstermesiyle kendini belli eder, ispatlar… 13 NÜKET ÖRNEK BÜKEN HÜTF Asistan Etik Eğitimi Bu bağlamda tıp etiği eğitiminin tıp eğitiminin her aşamasında (lisans, uzmanlık, sürekli tıp eğitimi) başından sonuna kadar temel bilimler ve klinik eğitiminin içine etkili biçimde yerleştirilmiş olması gerekmektedir. Bu gereklilikten hareketle HÜTF Tıp Tarihi ve Etiği AD 2001 yılından beri her akademik yılda 2 defa olmak üzere Asistan Etik Eğitimini Sürekli Tıp Eğitimi(STE) ve Sürekli Mesleki Gelişim(SMG) bağlamında uzmanlığını almadan önce Tıp Fakültesindeki her bir asistanın bu eğitimden geçmesini sağlayacak şekilde sürdürmektedir. 14 NÜKET ÖRNEK BÜKEN HÜTF Asistan Etik Eğitimi 2001’den – 2017’e… 15 Asistan Etik Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 7-8 Mayıs 2015 Asistan Etik Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 30-31 Ekim 2014 Asistan Etik Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 12-13 Eylül 2013 Asistan Etik Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 16-17 Nisan 2013 Asistan Etik Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 20-21 Eylül 2012 Tıp Etiği Asistan Eğitimi. Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı. 04-05 Mart 2010 Tıp Etiği Asistan Eğitimi. Deontoloji, Tıp Etiği ve Tarihi Ana Bilim Dalı. 15-16 Ocak 2009 Tıp Etiği Asistan Eğitimi. Deontoloji, Tıp Etiği ve Tarihi Ana Bilim Dalı. 6-7 Aralık 2007 Tıp Etiği Asistan Eğitimi. Deontoloji, Tıp Etiği ve Tarihi Ana Bilim Dalı 1-2 Mart 2007 Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 25-26 Ekim 2005 Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 7-8 Aralık 2004 Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 16-17 Aralık 2003 Tıp Etiği Asistan Eğitimi HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 29-30 Nisan 2003 Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 14-15 Kasım 2002. Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 13-14 Haziran 2002 Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 21-22 Mart 2002 Tıp Etiği Asistan Eğitimi. HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 24-25 Ocak 2002 Tıp Etiği Asistan Eğitimi HÜ. Tıp Fak. Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı 3-4 Aralık 2001 NÜKET ÖRNEK BÜKEN 9-10 Kasım 2015, Senato Salonu, Hacettepe 09 Kasım 2015 Pazartesi 10 Kasım 2015 Salı 09.30–10.00 Araştırma Etiği Prof. Dr. Nüket Örnek Büken Prof. Dr. Nüket Örnek Büken 10.00–10.30 Yayın Etiği İhlalleri 10.00–10.30 Biyoetikte Sorun Kümeleri, Yaşamın Başı ve Sonu ile İlgili Etik Konular Prof. Dr. Nüket Örnek Büken Prof. Dr. Nüket Örnek Büken 10.30–11.00 Hayvan Araştırmalarında Etik Kurul Başvurusu 11.00-11.30 Hekim - Hasta İlişkisinin Belirleyenleri ve İyi Hekimlik Doç. Dr. İlyas Onbaşılar Prof. Dr. Selçuk Dağdelen 11.00-11.30 Kahve Arası 11.30-12.00 Hekimin Etik Sorumluluğu ve Hekim Hakları 11.30-12.00 Klinik Araştırmalarda Etik Kurullar Prof. Dr. Nurten Akarsu 12.30- 13.30 Öğle Yemeği 12.00–12.30 Vaka Tartışmaları 13.30–14.00 Aydınlatılmış Onam 12.30–13.30 Öğle Yemeği Öğr. Gör. Dr. Müge Demir 13.30–14.00 Akademik Etik Konular Prof. Dr. Nüket Örnek Büken 14.00–14.30 Vaka Tartışmaları 14.30–15.00 Hekimlikte Toplumsal Cinsiyete Dayalı Yaklaşımlar 15.30-16.00 Hekiminin Hukuki Sorumluluğu ve Malpraktis Doç. Dr. Nüket Paksoy Erbaydar Prof. Dr. Ali Rıza Tümer 15.00-15.30 Vaka Tartışmaları 15.30-16.00 Katılım Belgesi Dağıtımı ve Kapanış 09.00–09.30 Açılış Konuşması Tıp Tarihi ve Etik AD Başkanı- Tıp Fakültesi Dekanı 09.30–10.00 Etik, Biyoetik, Biyoteknoloji - Tıp Etiğinde Temel Kavramlar 10.30-11.00 Kahve Arası Doç. Dr. Orhan Odabaşı 12.00–12.30 Vaka Tartışmaları 14.00–14.30 Klinik Etik - Hastane Etik Kurulları Öğr. Gör. Dr. Müge Demir 14.30–15.00 Tıpta Örselenebilir/Savunmasız Gruplar ve Hekim Yaklaşımı Doç. Dr. Aysun Balseven Odabaşı 15.00-15.30 Kahve Arası 16.00-16.30 Vaka Tartışmaları 16 NÜKET ÖRNEK BÜKEN HÜTF Asistan Etik Eğitimi, 30-31 Ekim 2014 17 9.00-9.30 Açılış Konuşmaları 9.30-10.00 Etik, Biyoetik, Biyoteknoloji - Tıp Etiğinde Temel Kavramlar Prof. Dr. Nüket Örnek Büken 10.00-10.30 Biyoetikte Sorun Kümeleri, Yaşamın Başı ve Sonu ile İlgili Etik Konular Prof. Dr. Nüket Örnek Büken 10.30-11.00 Kahve arası 11.00- 11.30 Hekim - Hasta İlişkisinin Belirleyenleri Öğr. Gör. Dr. Müge Demir 11.30- 12.00 Aydınlatılmış Onam Öğr. Gör. Dr. Aslıhan Akpınar 12.00-12.30 Etik Vaka Tartışmaları 12.30- 13.30 Öğle yemeği 13.30- 14.00 Hekimin Etik Sorumluluğu ve Hekim Hakları Öğr. Gör. Dr. Müge Demir 14.00- 14.30 Klinik Etik - Hastane Etik Kurulları Öğr. Gör. Dr. Aslıhan Akpınar 14.30-15.00 Tıpta Örselenebilir Gruplar ve Hekim Yaklaşımı Doç. Dr. Aysun Balseven Odabaşı 15.00-15.30 Kahve arası 15.30-16.00 Hekimin Hukuki Sorumluluğu ve Malpraktis Prof. Dr. Ali Rıza Tümer 16.00-16.30 Etik Vaka Tartışmaları NÜKET ÖRNEK BÜKEN ASİSTAN ETİK EĞİTİMİ TIP TARİHİ VE ETİK ANABİLİM DALI 12-13 Eylül 2013 Etik, Biyoetik, Biyoteknoloji- Tıp Etiği'nde Temel Kavramlar Biyoetikte Sorun Kümeleri, Yaşamın Başı ve Sonu ile İlgili Etik Konular Aydınlatılmış Onam Hekim - Hasta İlişkisinin Belirleyenleri Klinik Etik - Hastane Etik Kurulları Hekim Sorumluluğu ve Malpraktis Araştırma Etiği Yayın Etiği Hayvan Araştırmalarında Etik Kurul Başvurusu Klinik Araştırmalarda Etik Kurullar Akademik Etik Konular ve HÜ Akademik Etik Kurulu Ölü Vericiden Organ Aktarımının Etik Yönleri Tıpta Örselenebilir Gruplar ve Hekim Yaklaşımı Hekimlikte Toplumsal Cinsiyete Dayalı Yaklaşımlar AIDS ve Etik Hekimlerin Etik Sorumlulukları ve Hekim Hakları 18 NÜKET ÖRNEK BÜKEN ASİSTAN ETİK EĞİTİMİ TIP TARİHİ VE ETİK ANABİLİM DALI 16-17 Nisan 2013 Tıp Etiği'nde Temel Kavramlar Klinik Etik - Hastane Etik Kurullar Hekim - Hasta İlişkisinin Belirleyenleri Etik Vaka Tartışmaları Aydınlatılmış Onam Hekim - Hasta Arasında Sınır Aşımları Hekimlerin Etik Sorumlulukları ve Hekim Hakları Hekim Örgütlerinin Etik Sorumluluğu Araştırma Etiği Hayvan Araştırmalarında Etik Kurul Başvurusu Klinik Araştırmalarda Etik Kurullar Akademik Etik Konular Bilimsel Çalışmalarda Etik Konular Hekim Sorumluluğu ve Malpraktis Hekimlikte Toplumsal Cinsiyete Dayalı Yaklaşımlar Diş Hekimlerinin Etik Sorumlulukları'nın "Türk Diş Hekimleri Birliği Meslek Etiği Kuralları" Üzerinden Değerlendirilmesi 19 NÜKET ÖRNEK BÜKEN TIP ETİĞİ ASİSTAN EĞİTİMİ Deontoloji, Tıp Etiği ve Tarihi Anabilim Dalı 4–5 Mart 2010 HÜ. Kültür Merkezi S salonu I. Gün 09.30–10.20 Klinikte etiğin önemi Serhat Ünal (Dekan) 10.30–11.20 Tıp etiğinde temel kavramlar Erdem Aydın 11.30–12.20 Hasta hakları Erdem Aydın 12.20–13.30 Yemek Arası 13.30- 14.20 Biyoetik konuları-I Nüket Örnek Büken 14.30–15.20 Biyoetik konuları-II Nüket Örnek Büken 15.30–16.20 Komplikasyon ve malpraktis Ali Rıza Tümer II. Gün 09.30–10.20 Hemşirelik hizmetlerinde etik Hülya Uçar 10.30–11.20 Klinik ilaç araştırmaları ÜmitYaşar 11.30–12.20 Etik kurul başvurusu Ediz Demirpençe 12.20–13.30 Yemek Arası 13.30–14.20 Araştırma ve yayın etiği Mustafa İlhan 14.30–15.20 Halk sağlığı ve etik Dilek Aslan 20 NÜKET ÖRNEK BÜKEN TIP ETİĞİ ASİSTAN EĞİTİMİ Deontoloji, Tıp Etiği ve Tarihi Anabilim Dalı 15–16 Ocak 2009 Hacettepe Üniversitesi Kültür Merkezi S salonu 15 Ocak 2009 Perşembe 09.30–10.20 Etiğin önemi Dr. Meral Özgüç (DekanYardımcısı) 10.30–11.20 Tıp etiğinde temel kavramlar Dr. Erdem Aydın 11.30–12.20 Hasta hakları Dr. Erdem Aydın 12.20–13.30 Yemek Arası 13.30–14.20 Biyoetik konuları-I Dr. Nüket Örnek Büken 14.30–15.20 Biyoetik konuları-II Dr. Nüket Örnek Büken 15.30–16.20 Yayın etiği Dr. Şevket Ruacan 16 Ocak 2009 Cuma 09.30–10.20 Hemşirelik hizmetlerinde etik Dr. Leyla Dinç 10.30–11.20 Yasalarımızda hekim sorumluluğu Dr. Ali Rıza Tümer 11.30–12.20 İlaç Araştırmalarında iyi klinik uygulamalar Dr. Oğuz Güç 12.20–13.30 Yemek Arası 13.30–14.20 Etik kurul başvurusu Dr. Ediz Demirpençe 14.30–15.20 Etik yönünden tıpta araştırma Dr. Nüket Örnek Büken 15.30–16.20 Mesleki yükümlülük ve Toplum sağlığı hizmetlerinde etik Dr. Dilek Aslan 21 NÜKET ÖRNEK BÜKEN HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Katılım ücretsizdir Etkinliğe Dâhil Hizmetler Katılım Sertifikası Kahve Araları Öğle Yemeği İletişim Dilek Çalışkan Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Sekreteri Tel: 0 312 305 43 61 0 530 884 02 03 E-posta: [email protected] Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı 06100 Sıhhiye - Ankara Tel: 0 (312) 305 10 98 Faks: 0 (312) 310 05 80 Asistan Etik Eğitimi 28-29 Nisan 2017 E-posta: [email protected] URL: www.deontoloji.hacettepe.edu.tr Yer: HÜ Yeni Senato Salonu, Rektörlük girişi, Sıhhiye HÜTF Asistan Etik Eğitimi 28-29 Nisan 2017 HÜTF Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Program 28 Nisan 2017 - Cuma 09.00–09.30 Açılış Konuşması Prof. Dr. Nüket Örnek Büken- HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD Başkanı Prof. Dr. Bülent Altun- HÜTF Dekanı 09.30–10.00 Hekim - Hasta İlişkisinin Belirleyenleri ve İyi Hekimlik Prof. Dr. Selçuk Dağdelen 10.00–10.30 Etik, Biyoetik, Biyoteknoloji - Tıp Etiğinde Temel Kavramlar Prof. Dr. Nüket Örnek Büken Bilimsel Sekreterya Dr. Şükrü Keleş HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD [email protected] 0 534 550 12 54 10.30-11.00 Kahve Arası 11.00-11.30 Biyoetikte Sorun Kümeleri, Yaşamın Başı ve Sonu ile İlgili Etik Konular Prof. Dr. Nüket Örnek Büken 11.30-12.00 TTB’nin Çalışmaları Bağlamında Hekimin Etik Sorumluluğu ve Hekim Hakları Doç. Dr. Orhan Odabaşı 12.00–12.30 Vaka Tartışmaları 12.30- 13.30 Öğle Yemeği 13.30–14.00 Aydınlatılmış Onam Yrd. Doç. Dr. Önder İlgili 14.00–14.30 Klinik Etik Değerlendirme Süreci ve Hastane Etik Kurulları Öğr. Gör. Dr. Müge Demir 14.30–15.00 Sağlık Hizmeti Sunumunda Örselenebilir/Savunmasız Gruplara Yaklaşım Dr. Şükrü Keleş 15.00-15.30 Kahve Arası 15.30-16.00 Sağlık Sistemi İçinde LGBTİ+ Hastalara/Danışanlara Yaklaşım Dr. Şükrü Keleş 16.00-16.30 Vaka Tartışmaları 29 Nisan 2017 - Cumartesi 09.30–10.00 Araştırma Etiği Prof. Dr. Nüket Örnek Büken 10.00–10.30 Hayvan Araştırmalarında Etik Kurul Başvurusu Doç. Dr. İlyas Onbaşılar 10.30-11.00 Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalarda Etik ve Etik Kurullar Prof. Dr. Nurten Akarsu 11.00-11.30 Kahve Arası 11.30–12.00 Klinik Araştırmalarda Etik ve Etik Kurullar Prof. Dr. Mutlu Hayran 12.00-12.30 Sorular-Tartışma 12.30–13.30 Öğle Yemeği 13.30–14.00 Yayın Etiği İhlalleri ve değerlendirilme süreçleri Öğr. Gör. Dr. Müge Demir 14.00-14.30 Akademik Etik Konular Prof. Dr. Nüket Örnek Büken 14.30-14.45 Kahve Arası 14.45–15.15 Hekimlikte Toplumsal Cinsiyete Dayalı Yaklaşımlar Doç. Dr. Nüket Paksoy Erbaydar 15.15-15.45 Hekiminin Hukuki Sorumluluğu ve Malpraktis Prof. Dr. Ali Rıza Tümer 15.45-16.00 Katılım Belgesi Dağıtımı ve Kapanış