Uluslararas Uluslarar asıı Sermaye açısından Kurumsal Yönetim ilkelerinin önemi ve Aile Şirketlerine öneriler 2 Haziran 2009 n Finansal ve stratejik işletme arayışında olan aile işletmelerinde, uluslararası sermayenin dikkat edeceği en önemli prensipler; – büyümenin elde edilmesi – sürekliliğin sağlanması n Bu iki amaca ulaşmada kurumsal yönetim prensipleri önem arzeder Şirketlerde büyüme Büyüme n Büyüme alternatifleri A) Satış/Ciro bazlı B) Pazar paylı C) Kar marjlı D) Şirket değeri ile Büyüme n A) Satış / Ciro bazlı büyüme – – – – İskontolu büyüme Düşük kar marjlı büyüme Vade Vadelili ödeme ile büyüme vd. (kampanya) Büyüme n B ) Pazar paylı büyüme – Sıfırdan yeni bir ürün ile pazara girme ve büyüme – Teknoloji+ArG Teknoloji+ArGe e+İnovasyon (yenilik) ile pazar yaratma – İhtiyaç olan iç pazarlardaki bölgeler ve dış pazarlara açılma ve potansiyel pazarları geliştirme Büyüme n C) Kar Marjlı Büyüme – EBITDA(VAFÖK) A-Net Satışlar B-Satışların Maliyeti C-Faaliyet giderleri D-Faaliyet karı/(zararı) karı/(zararı)(A (A--(B+C)) E-Finansman giderleri F-Amortisman G-VAFÖK (D+E+F) (zarar oluş oluşmas masıı halinde D eksi olarak dikkate al alıınacakt nacaktıır) H-VAFÖK ORANI (G/A) 80.000 75.000 15.000 - 10.000 0 12.000 2.000 (%)2,5 (%) 2,5 Performans değerlendirmesinde ve borç veren açısından önemlidir. Büyüme n D) Şirket Değeri (market capitalization) ile büyüme – Endeks bazlı – Sektör bazlı – Ülke ve global piyasalar bazlı Büyüme Avantaj ve dezavantajlar n Satış/Ciro bazlı büyüme – Bu tarz büyümeler, nakit akışında süreklilik sağlayabilir ve yabancı kaynak finansmanının geri ödemesinde kolaylık sağlar – Düşük kar, uygun ve uzun vadeli ödeme şartları sonucunda, pazar payı büyütülebilir – Ancak, piyasada bu şartlar sabitleşir veya yer eder Büyüme Avantaj ve dezavantajlar n Pazar paylı büyüme – – – – Hitab edilen pazarda öncelik sağlar Marka duyarlılığını ve değerini öne çıkartır Şirketin ürün ve pazarını çeşitlendirir Ancak, yatırım isteyen bir faaliyet alanıdır Büyüme Avantaj ve dezavantajlar n Kar Marjlı Büyüme – Stratejik ve finansal ortaklık sürecinin en önemli kriteridir – Ancak, gerçekleştirilmesi en zor olanıdır Büyüme Avantaj ve dezavantajlar n Şirket Değeri (market capitalization) ile büyüme – Halka açık veya hedefi halka açılmak olan şirketler için en önemli kriterdir – Bürokratik işlemleri son derece kapsamlıdır – Uluslararası bir tanımlama/standart sağlar – Ancak, genel kriz, sektörel kriz ve dış faktörlerden kolay etkilenir Büyüme n Seçilen yöntemler bir ya da birden çok olabilir. – Her biri ayrı uzmanlık ve süreklilik ister – Dolayısı ile ile,, aile anayasası ve kurumsal yönetim prensipleri ile bağdaşması önemlidir. n Yabancı Ortaklıklar + Yabancıya Yabancıya Satış ve bunların olası şartları – Süreklilik – Kriterler içermesi gerekir n n A (satış/ciro) (satış/ciro)+ + B(pazar paylı) à Klasik şirketlerde C (kar marjlı) marjlı)+D +D (şirket değeri) à Kurumsal ve halka açık şirketlerde Şirketlerde Süreklilik Süreklilik n Durum tesbiti ve iş ortamı – – – – Pazar Üretim Finansman İstihdam tespitleri ve piyasa ortamına göre versiyonları ve süreklilik göstermesi Süreklilik n Kriz ortamı / iş ortamının bozulması ve uygulanabilecek öneriler – Sürekliliğin bozulması ve kriz ortamında şartlarının değişmesi – Şirket ve finansal kurumlar ile ilişkiler n n n n n n n n Şeffaflık Bilgilendirme Karlılık/Ciro Büyümede bahsedilen faktörlerin önemi Tedarikçi, satıcı/alıcı ve dağıtım kanallarının yeni şartlara uyarlanması Küçülme (çözüm mü mü?...) ?...) Yatırım ertelemesi (çözüm mü mü?...) ?...) Tanıtım giderlerini kısmak (çözüm mü mü?...) ?...) Süreklilik n Uygula ygulamaya maya dönük yöntemler – Ar Ar--Ge – İnovasyon (yenilik) – Marka değeri Süreklilik n İleriye dönük hedef saptaması – Stratejik yönetim – Sermaye ve varlıkların güçlendirilmesindeki tedbirleri almak – Stratejik ve finansal ortaklık öncesi şirket hazırlığı – Yeniden mali yapılandırma Stratejik ve Finansal Ortaklık Avrupa Girişim Sermayesi Birliği arama sayfası Avrupa Girişim Sermayesi Birliği arama sayfası Yatırım Kriterleri n n n n n n n n n n Kurumsal yönetim ilkelerine uyumluluk Yeni düşüncelere açık ve ileri görüşlü yönetim İçinde bulunulan sektörde belirgin rekabetçi üstünlük Pazarda özel bir yere sahip olma Tüketici trendlerinden faydalanma Şirketin gelişim aşamasına bağlı olarak yakın ve orta vadede yüksek ciro ve kazanç artışı potansiyelinin olması Hızlı büyüme, cazip fırsatlar, rekabet azlığı gibi cazip sektör dinamikleri Ortaklıktan sağlanacak fonun uygun kullanımı ve cazip bir gelecek hikayesi Yatırımcının yatırımının belli bir süre sonra geri dönüşü için uygun planların ve stratejilerin olması Ciro ve Pazar payı İş planı içeriği n n n n n n n The market-Pazar Ürün veya hizmet -The product or service Üst Yönetim Ekibi-The management team Tarihçe İş akışları ve faaliyet alanı-Business operations Mali projeksiyon-Financial projections Gereken finansman miktarı-Amount and use of finance required and exit opportunities Ortaklık sözleşmeleri n n n n Hisse alım satımını engelleyen veya limit koyan maddeler Yönetim değişikliğini engelleyen veya değişikliği halinde parasal cezalar getiren maddeler Temerrüt hallerinde ortaya çıkacak yükümlülükleri düzenleyen maddeler Sözleşmenin süresini belirleyen maddeler Ortaklık sözleşmeleri n Ortaklık sözleşmelerinde üzerinde hassasiyetle durulması gereken konuları ise şöyle sıralayabiliriz: – Hakların karşılıklı tespiti için imtiyazları belirleyen maddeler – Kitlenme hallerinde çözüm yolları sağlayan maddeler – Şirketin yönetim ve temsilinin belirlendiği maddeler – Bilgi alma ve inceleme hakkına ilişkin maddeler – Genel kurul toplantı ve karar nisaplarına (yeter sayılarına) ilişkin maddeler – İhtilaf hallerinde yetkili hukuk ve mahkeme seçimini veya tahkime başvurulmasını düzenleyen maddeler Özel Sermaye Fonu yatırım süreci Özel Sermaye Fonunun muhtemel katkıları n n PEF-fon şirkete danışmanlık sağlayarak, katma değer yaratacak ve şirkete bir çok konuda yol gösterecektir. Fon, şirketin ortaklarından olmasının getirdiği sorumlulukla hareket edecektir. PEF-fon şirkete ilave finansman sağlanması, yatırım kararları, uzun dönemli stratejilerin geliştirilmesi ve dünyada benzer veya sinerji sağlanabilecek şirketlerle bilgi aktarımı ve stratejik işbirliği imkanları yaratılmasında katkı sağlayacaktır. Özel Sermaye Fonunun muhtemel katkıları n n n Şirket profesyonel bir fonun kendine ortak olması ile piyasadaki kredibilitesini arttırabilir ve şirketin bankalardan veya tahvil piyasasından sağlayacağı fonların maliyetini düşürebilir. PEF-fon’un bankalar nezdinde şirketin güvenini arttırıcı etkisi olabilir. Anlaşmalar tamamen girişimci ve fon arasındaki görüşmeler sonucunda belirlenir. Eğer PEF-fon ile anlaşan şirket halka açık değil ise kamuyu bilgilendirme gereği en alt düzeydedir. Özel Sermaye Fonunun muhtemel katkıları n n n n Şirket projeksiyonlarını ve projelerini güvenli ve uzun bir zaman diliminde fona açıklayıp doğrudan girişimciler tarafından savunulabilir. PEF-fon kademeli finansman sağlayabilir ve anlaşmalar ihtiyaca göre esnek olabilir. Anlaşma şirket ile fon arasında gizli tutulabilir. Şirket halka açık değil ise piyasalardaki dalgalanmalardan değeri doğrudan etkilenmeyeceğinden, yönetim uzun vadeli stratejik hedeflere yönelebilir. Projelerin gizliliği korunup, rakiplerin bunları öğrenmesi engellenmiş olur. Exit / Çıkış n Özel Sermaye Yatırımlarında Çıkış Seçenekleri – – – – Halka Arz Stratejik Ortağa Satış Finansal Ortağa (diğer bir PEF-fon’a) satış Şirket Ortaklarına geri satış Kritik Konular n n n n n n n n n Aile anayasası + yeni TTK’na uygunluk ve bunların yabancı ortak ve kanunlarla uyumu Yabancı ortağın kullandığı sistem IPO ve IPO öncesi alınacak tedbirler Fikri mülkiyet hakları (IP/Royalty (IP/Royalty)) ile ilgili çözümler Fon yaratmada öneriler/Cross öneriler/Cross border traiding İlgili taraflar + Transfer fiyatlandırması + Kontrol edilebilir yabancı kurum (CFC (CFC)) dikkat edilmes edilmesi Aile işletmelerinde veraset sorunu Karar alma sürecinde çok yönlü danışmanlık alınması Farklı disiplindeki uzmanların ekip çalışmasının koordinasyonu