Global Gelişmeler 2 Aralık 2016 Can Uz İtalya Referandumu [email protected] +90 (212) 334 98 37 İtalyanlar Pazar günü anayasa değişikliği için referanduma gidiyorlar. Yasama organı Senato ve Meclis’ten oluşan İtalya için referandumun konusu Senato’nun yetkilerini (ve senatörlerin sayısını) kısarak yasa tekliflerinin geçmesi için onay hakkının bundan böyle sadece Meclis’e tanınması (İtalya’da bir kanun teklifinin 1300 günde yasalaşmış olması çok sıradışı görülmüyor). Başbakan Matteo Renzi’nin hükümeti zaten bu hükümleri Meclis’ten geçirdi ancak kanunlar için alınan oy bir referandumu zorunlu kıldı. “Evet” kampanyası yürüten Renzi’nin politik kariyeri bu referanduma bağlı. Anayasa değişikliğinin kabul edilmemesi halinde muhtemelen Renzi istifa edecektir. “Hayır” oylarının taraftarlığını ise Beş Yıldız Hareketi (M5S) yapmakta. Popülist söylemlerinde referandum karşıtı en temel argümanları planlanan reform paketinde yeni bir seçim sisteminin yer alması ve bu yeni sistemde İtalyan halkının kendi temsilcilerini seçemeyecek olması. Bu referandumla İtalya’nın değişik bölgelerinin yerel yetkilerinin bazıları merkezi hükümete geçebilir. M5S, referandumu sonrasında Renzi istifa ederse hemen seçime gidilmesini ve ardından da AB’den çıkış için bir referandum düzenlenmesini vaad ediyor. Fakat bu noktada ciddi bir sorun var: İtalyan anayasasına göre yurtdışı anlaşmaları referanduma götürülemiyor. Yani Beş Yıldız önce anayasayı değiştirmek durumunda kalacak. Bu planların ancak Pazar günkü anayasa değişikliği “red”di üzerine somut hale gelebileceği düşüncesinden hareketle kendilerinin de istedikleri yönde bir anayasa değişikliğini başarabilmelerinin görünürde bir garantisi yok. Dolayısıyla bizce Pazar günü referandumda çıkacak sonuç büyük bir marjla “Hayır” oyu olmadıkça (yani M5S’i heyecanlandıracak yeni bir rüzgar yaratılmadıkça) İtalya özelinde ve Euro Bölgesi genelinde büyük bir şok dalgası yaşanmayacaktır. “Evet” oyu bankacılık sektörü üzerinden kısa süreli bir relief rally yaratabilir. Ancak referandumun sonucundan bağımsız olarak ülkede ekonomik/finansal reform ihtiyacı konusunda çok büyük bir ihtiyaç olduğu gerçeği referanduma müteakip Pazartesi günü de herkesin malumu olacaktır. Öte yandan, Renzi’nin referandumdaki olası bir başarısızlık sonrasında bir bankacılık krizi gibi bir sonuca karşı istifa etme düşüncesinden vazgeçmesi için baskı artıyor. İtalya Cumhurbaşkanı’nın Renzi’ye meclisten yeniden güvenoyu istemesi için ısrar edebileceği belirtiliyor. Tüm bankacılık sisteminde 356 milyar euroluk problemli kredi olduğu düşünülürse acil diye nitelendirebileceğimiz sermaye ihtiyacı yaklaşık 20 milyar Euro. Örneğin, İtalya’nın üçüncü büyük bankası Monte di Paschi di Siena 28 milyar euroluk NPL sebebiyle Aralık ayının ilk haftasında 5 milyar euroluk bedelli sermaye artırımı için çağrı yaptı. Hafta başında açıklanan debtto-equity swap programı için teklifler bugün tamamlanacak (yakından tanıdığımız Generali’nin teklif verdiği biliniyor). Haftaya ise hisse satışları başlayacak ve ECB’nin ek sermayelendirme için verdiği son tarih olan 31 Aralık’a kadar en az 4 milyar euroluk hisse satışı planlanıyor. Eğer siyasi istikrarsızlık baş gösterirse (hisselerin de daha fazla değer kaybedeceği beklentisinden hareketle) yatırımcıların ilgisi çok sınırlı kalabilir. Banka’yı kurtarmak İtalyan hükümetine düşerse ilk yarayı banka tahvillerini elinde tutan yatırımcılar alacaktır (ellerindeki 2 milyar euroluk bonoların değeri %80 değer yitirmiş banka hisselerine eşitlenecek). Ancak MPS bu durumdaki tek banka değil. Eas sorun şu ki İtalya da perakende tahvil sahipliği demek “halk” demek. Böyle bir durumda geniş kitlelerin yöneliminin ne olacağı ise malum. Renzi’nin 2015 sonunda referandumu kaybederse istifa edeceğini söylemiş olması, büyük bir hataydı: Muhalefet, Pazar günkü referandumu Renzi’nin 2,5 yıllık iktidarı için bir güven oylamasına dönüştürdü. Öte yandan merkez solu temsil eden Renzi’nin yenilgisi gelecek yıl Fransa ve Almanya’da yapılacak seçimlerden önce popülist sağcı partilerin rüzgarını artırabilir; bu sebeple özellikle Fransa’da ön seçimini henüz yapmamış olan liberaller bu haftasonunu kaygıyla izleyecektir. Öte yandan Renzi başbakanlığı bırakırsa, seçim kanunu değiştirilmek kaydıyla, İtalya genel seçimleri 2017 yıl ortasına çekilebilir. İtalya’da referandum öncesi son iki hafta anket düzenlenemiyor. En son açıklanan anketlerin ortalamalarına bakılınca Hayır oyları %53,5 ve Evet oyları %46,5 gibi bir kompozisyon ortaya çıkıyor. “2016 yılında önemli tüm politik gelişmeler öncesinde yayınlanan anketler yanıldı, yine yanılırlar.” argümanı Pazar akşamı pek tabi doğrulanabilir. Ancak bu seferki anket sonuçları statüko temsilinin (hükümet, Confindustria gibi büyük lobby grubu ve küresel yatırımcılar) karşısında bir sonuç öneriyor. Bu ayrımı önemli görmekteyiz. Tabi ortadaki büyük ironiye dikkat çekmek isteriz: Bu sefer “yerleşik düzeni temsil eden” İtalyan hükümeti 1948’den bu yana İtalya Senatosu’nda yer alan 315 senatörün 215 tanesini işinden etmek için düğmeye basmış durumda ve buna “hayır” diyen grup İtalya’yı AB’nden çıkartmaya kararlı. Yatırım Finansman Menkul Değerler Nispetiye Caddesi Akmerkez E–3 Blok Kat:4 Etiler / İstanbul Tel: +90 (212) 317 69 00 Faks: +90 (212) 317 69 32 UYARI NOTU: Bu e-posta mesajı ve ekleri gönderildiği kişi ya da kuruma özeldir ve gizlidir. Hiçbir şekilde üçüncü kişilere açıklanamaz ya da yayınlanamaz. Yetkili alıcılardan biri değilseniz, bu mesajın herhangi bir şekilde ifşa edilmesi, kullanılması, kopyalanması, yayılması veya mesajda yer alan hususlarla ilgili olarak herhangi bir işlem yapılmasının kesinlikle yasak olduğunu bildiririz. Eğer mesajın alıcısı veya alıcısına iletmekten sorumlu kişi değilseniz lütfen mesajı sisteminizden siliniz ve göndereni uyarınız. Gönderen ve Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş., bu mesajın içerdiği bilgilerin doğruluğu, güncelliği ve eksiksiz olduğu konusunda bir garanti vermemektedir, içerik Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş. tarafından her zaman değiştirilebilir. Bu e-posta yer alan bilgiler “Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş.” tarafından genel bilgilendirme amacı ile her türlü veri, yorum ve değerlendirmeler hazırlandığı tarih itibariyle mevcut piyasa koşulları ve güvenilirliğine inanılan kaynaklara dayanılarak hazırlanmıştır. Bu kaynakların kullanılması nedeni ile ortaya çıkabilecek hatalardan Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş sorumlu değildir. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan içerik, yorum ve tavsiyeler ise genel nitelikte olup, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu e-posta içeriğinde yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş. sorumlu tutulamaz. Mesajın içeriğinden, iletilmesinden, alınmasından, saklanmasından, gizliliğinin korunamamasından, virüs içermesinden ve sisteminizde yaratabileceği zararlardan Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş. sorumlu tutulamaz. Yatırım Finansman bu mesajın içeriği ve ekleri ile ilgili olarak hukuki açıdan herhangi bir sorumluluk kabul etmemektedir. Teşekkür ederiz. Levent Durusoy Hakan Tezcan Koordinatör Koordinatör [email protected] [email protected] +90 (212) 334 98 33 +90 (212) 317 68 16 Vekil Müdür Başekonomist [email protected] [email protected] +90 (212) 334 98 39 +90 (212) 334 98 37 Müdür Müdür Yrd. Kıdemli Uzman Uzman Yrd. [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] +90 (212) 317 68 62 +90 (212) 334 98 44 +90 (212) 334 98 70 +90 (212) 334 98 47 Müdür [email protected] +90 (212) 334 98 61 Araştırma Bölümü Mehmet Akif Daşıran Can Uz Yatırım Danışmanlığı Bölümü Dr. Nuri Sevgen Göksel Tekiner Kemal Ozan Sayın Kamer Külek Kurumsal Finansman Bölümü Pervin Bakankuş Hizmet Noktalarımız Genel Müdürlük Antalya Bakırköy Fındıklı Çiftehavuzlar Samsun +90 (212) 317 69 00 +90 (242) 243 02 01 +90 (212) 543 05 04 +90 (212) 334 98 00 +90 (216) 302 88 00 +90 (362) 431 46 71 Merkez Ankara Ataşehir Bursa İzmir 2 +90 (212) 263 00 24 +90 (312) 417 30 46 +90 (216) 386 74 00 +90 (224) 224 47 47 +90 (232) 441 80 72