yeni diyabet check up,polikistik over sendromu,anti insülin antikoru

advertisement
YENİ DİYABET CHECK UP
Toplumda giderek artan sıklıkta görülmeye başlanan ve
başlangıç yaşı genç yaşlara doğru kayan şeker hastalığının
erken teşhisi için bir Check Up programı hazırladık. Diyabet
Check Up paketi aşağıdaki laboratuar testlerini içerir.
Not : Ücret bilgisi sadece telefon ile verilebilmektedir. 0
216 369 31 88
Testler:
Açlık Kan şekeri
Post Prandial 2. Saat kan şekeri
Açlık İnsulin düzeyi
HOMA –IR ( insulin direnci hesaplanması )
Hemoglobin A1c ( 3 aylık şeker bilançosu )
HOMA _ IR :
İnsülin direnci hesaplamasıdır. Pankreas tarafından üretilen
insülin’in vücut için gerekli ve yeterli etkiyi
sağlayamamasıdır. İnsüline karşı direnç gelişir ise yağ
hücrelerinde depolanmış trigliserid ler enerji sağlamak
amacıyla kana verilir ( kanda trigliserid artar ), şekerin kas
ve karaciğere girmesi zorlaşır, kanda şeker artar. İnsülin
direnci sonucu ortaya çıkan bu durum kan da yüksek
seviyelerdeki insülin ve şeker oranına yol açar. İnsülin
direnci genellikle metabolik sendrom ve tip 2 diyabete sebep
olur. HOMA – IR testi ile erken dönemde insülin direncinin
tespit edilmesi diyabet ve metabolik sendromun erken dönemde
tespiti ve önlenmesi için ilk adımdır.
Hemoglobin A1c:
Diğer ismiyle şekerlenmiş hemoglobin ( yada kısaca Hba1c),
şeker hastalığında tedavinin etkinliğini ölçmek, kimi zaman da
şeker hastalığı tanısı koymak için kullanılan bir testtir.
Hemoglobin A1c sıklıkla HbA1c olarak da kısaltılır. Şeker
hastalığı tedavisinde geçmiş iki-üç aya ait kan şekeri profili
hakkında bilgi verdiği için geçtiğimiz yıllarda artan sıklıkla
kullanılmaya başlamıştır. Açlık kan şekerinden farklı olarak
şekerin gün içindeki artışını da gösterir, şeker hastalığı
teşhisinde kullanılır. Hastanın şeker kontrolünü başarıp
başaramadığını yani tedavinin başarısını gösteren en basit
testtir.
İnsülin:
Vücudumuzda karbonhidrat metabolizmasının en önemli
düzenleyicisidir. Pankreastan salınır. Kan şekerini düşüren en
önemli tek hormondur. İnsülün karbonhidrat metabolizmasının
birinci ve en önemli düzenleyicisi olmakla birlikte yağ ve
protein meatbolizmaları üzerinde de önemli etkileri vardır.
İnsuli in tam yokluğunda tipI şeker hastalığı ( insuline
bağımlı şeker hastalığı ), bu hormonun eksikliği yada buna
karşı direnç gelişmesi durumunda da Tip II şeker hastalığı
ortaya çıkar.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU
Polikistik Over Hastalığı; PCOS; Stein Leventhal
Sendromu; Polifolliküler Over; Hiperandrojenik
Anovulasyon;
Polikistik over sendromu kronik endokrin bir hastalıktır,
kadınlarda görülür, karakteristik olarak hastalarda erkeklik
hormonları yüksektir (androjenler),
Kısırlık vardır,
Obezite vardır,
İnsülin direnci vardır,
Yüz ve vücutta kıllanma artışı olur,
Anovülasyon olur (overlerden olgunlaşmış
salınamaz).
yumurta
Overler yumurtayı tutan ve olgunlaştıran folliküller yapar,
olgunlaşan yumurtayı daha sonra döllenmek üzere dışarı
salarlar daha sonra follikül ortadan kaybolur. Polikistik over
sendromunda overler follikülleri yapar ancak ya yumurta
olgunlaşamaz yada dışarı salınamaz. İşini bitiremeyen follikül
ise kistleşir ( içi sıvı dolar ). Polikistik over sendromu
hastaların overlerinde birçok kist görülür. Overlerde kist
gelişmesinin tek sebebi polikistik over hastalığı değildir,
birçok hastalık overlerde kist gelişmesine neden olabilir.
Polikistik over sendromu bu hastalıklar içinde en sık
görülenlerden birisidir.
Polikistik over neden olur?
Polikistik over sendromunun gerçek sebebi bilinmemektedir.
Genetik yapı ve genetik meyil olduğu düşünülmektedir. İnsülin
direncinin hastalıkta rol oynadığına dair bulgular vardır.
Fazla İnsülin overlerden fazla androjen üretilmesine bununda
ovülasyona
engel
olup
kistleşmeye
neden
olduğu
düşünülmektedir.
Polikistik over kimlerde görülür?
Polikistik
yükselir:
over
sendromu
Obezite varlığında,
gelişmesi
aşağıdaki
durumlarda
Sedanter ( hareketsiz ) yaşam tarzında,
Ailede polikistik over hastası var ise,
Polikistik over gelişme şansı yüksektir. Hastalık genellikle
15 – 30 yaş arasında başlar.
Polikistik over belirtileri nelerdir?
Polikistik over hastalığı aşağıdaki şikayetlere neden olur:
Adet düzensizliği yada adet yokluğu,
Kısırlık,
Yüz ve vücutta kıllanma,
Kilo alma,
Obezite,
Akne,
Koltuk altı, kasık ve ensede cilt koyulaşması,
Nadiren seste boğukluk,
Nadiren temporal bölgede saç dökülmesi ( erkek tipi saç
dökülmesi ) görülür.
Bu şikayetler sadece polikistik over hastalığına özgü
şikayetler değildir, birçok sebebe bağlı olabilir.
Polikistik over hastalarında aşağıdaki hastalıklar da
sık görülür:
Tip 2 diyabet ( İnsülin direncine bağlı olarak ortaya
çıkar. Diyabet den önce metabolik sendrom gelişir),
Hiperlipidemi ( kan yağları ve kolesterolün artması),
Uterus iç tabakasının kalınlaşması ( endometriyel
hiperplazi: kanserojen bir durumdur),
Endometriyel kanser,
Hipertansiyon,
Kalp hastalıkları,
Metabolik sendrom ( Obezite + İnsülin direnci+ yüksek
tansiyon + hiperlipidemi ve pıhtılaşma hastalıkları
kombinasyonuna metabolik sendrom denir).
Polikistik over teşhisi nasıl konur?
Hastanın şikayetleri ve fizik muayene teşhise yardımcı olur.
Adet düzensizliklerinin detaylı olarak doktora anlatılması
gerekir. Ultrason incelemesinde polikistik görünün önemlidir.
Kesin teşhis laboratuar testleri ile konur. Polikistik over
şüphesinde aşağıdaki testlerin yapılması gerekir:
Total testosteron,
Serbest testosteron,
DHEA-S,
Prolaktin,
Tiroid fonksiyon testleri;
T3, T4,
FT3, FT4,
TSH,
Açlık kan şekeri,
Açlık İnsülin seviyesi,
OGTT,
Lipit profili,
HOMA – IR
Polikistik over tedavisi:
Polikistik over tedavisi gebelik isteyip istememeye göre
farklılık gösterir. Tedavide ana amaç hastalığa eşlik eden
İnsülin direnci ile mücadele etmektir. Tedavinin ana noktaları
şunlardır:
Şikayetlerin azaltılması,
Kilo vermek,
Egzersiz,
İnsülin rezistansı, glikoz intoleransı ve metabolik
sendrom ile mücadele
Oral anti diyabetiklerin kullanılması
Metformin,
Glukofaj vb,
Oral kontraseptif kullanımı ( adet düzensizlikleri için
),
Ovülasyon indüklemesi ( gebelik için ),
Komplikasyonların izlenmesi,
Anti androjen ilaçlar.
Polikistik over
değişiklikleri:
sendromu
tedavisinde
yaşam
tarzı
Kolesterol ve hiperlipidemi seviyesini düşürmek, tip 2 diyabet
gelişimini durdurmak, hipretansiyon gelişimini ve kalp
problemlerini engellemek amacıyla polikistik over hastalarının
yaşam tarzlarına dikkat etmeleri gereklidir. Özellikle
Diyabet, kolesterol ve yüksek tansiyon açından düzenli
Check – Up ve kontrol,
Düzenli egzersiz,
Düşük yağlı diyet,
İdeal kiloyu sağlamak bu hastalıkların ortaya çıkışını
ve kontrolünü sağlamak açısından önemlidir.
Polikistik overde hormon tedavisi:
Doğum kontrol hapları adet düzensizliklerini ortadan kaldırır
ve uterus epitelinin düzenli yenilenmesini sağlayarak kanser
gelişme riskini azaltır. Doğum kontrol hapları aynı zamanda
aşırı kıllanmayı azaltır, androjeni baskılayarak akne
gelişimini engeller. Progestin gibi diğer hormonlarda adet
düzensizlikleri için kullanılabilirler. Gebe kalmak isteniyor
ise hormonlar ile ovülasyon indüklemesi yapılabilir.
Polikistik overden korunma:
10 lu yaşlardan itibaren ailede polikistik over şikayeti olan,
obezite ye meyilli olan, adet düzensizliği olan çocukların
dikkatle izlenmesi gerekir. Bu çocuklarda kilo alımının
engellenmesi, düzenli egzersiz, diyet ve erken teşhis ile
polikistik over ve buna bağlı şikayetlerin engellenmesi,
azaltılması mümkündür.
Referanslar:
1. The American Congress of Obstetricians and Gynecologists
http://www.acog.org/
2. The International Council on Infertility Information
Dissemination, Inc.
http://www.inciid.org/
3. Polycystic Ovarian Syndrome Association
http://www.pcosupport.org/
4. The Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada
http://www.sogc.org/
5. Womens Health Matters
http://www.womenshealthmatters.ca/
6. American College of Obstetrics and Gynecologists. American
College of Obstetrics and Gynecologists website. Available at:
http://www.acog.org . Accessed June 15, 2008.
7. American College of Obstetricians and Gynecologists
Practice Bulletin: polycystic ovary syndrome. Obstet Gynecol .
2002;100:1389-1402.
8. The American Fertility Association. The American Fertility
Association website. Available at: http://www.theafa.org/ .
Accessed June 15, 2008.
9. Baillargeon JP. Use of insulin sensitizers in polycystic
ovarian syndrome. Curr Opin Invetig Drugs . 2005:6:1012-1022.
10. Dambro MR, Griffith HW. Griffiths 5-Minute Clinical
Consult . 1999 ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams &
Wilkins; 1999.
11. The InterNational Council on Infertility Information
Dissemination. The International Council on Infertility
Information
Dissemination
website.
Available
at:
http://www.inciid.org . Accessed June 15, 2008.
12. Polycystic ovary syndrome. American Academy of Family
Physicians
website.
Available
at:
http://familydoctor.org/online/famdocen/home/women/reproductiv
e/gynecologic/620.html . Published September 2000. Updated
June 2005. Accessed June 15, 2008.
13. Polycystic Ovarian Syndrome Association. Polycystic
Ovarian Syndrome Association website. Available at:
http://www.pcosupport.org . Accessed June 15, 2008.
14. Stadmauer L, Oehninger S. Management of infertility in
women with polycystic ovary syndrome: a practical guide. Treat
Endocrinology . 2005;4:279-292.
15. Stout DL, Fugate SE. Thiazolidinediones for treatment of
polycystic ovary syndrome. Pharmacotherapy . 2005;25:244-252.
16. Vibikova J, Cibula D. Combined oral contraceptives in the
treatment of polycystic ovary syndrome. Hum Reprod Update .
2005;11: 277-29
ANTİ İNSÜLİN ANTİKORU
İnsülin kan şekerini kontrol eden en önemli hormondur. İnsülin
pankreas bezinden kana salgılanır. Anti insülin antikor
laboratuar testi kanda insüline karşı antikor varlığını
araştırır.
Anti İnsülin Antikor için normal değerler:
normalde anti insülin antikor negatif olmalıdır.
Kanda insülin antikoru ne için bakılır?
Tip 1 diyabet teşhisinde,
İnsülin kullanan hastalarda insüline karşı alerjik
cevap varsa,
İnsülin kullanan hastada insüline rağmen kan şekerini
kontrol etmek zor ise bakılır.
Kanda insülin antikoru varlığı ne demektir?
Kanda IgG veya IgM tipi antikor var ise vücut insülin i
yabancı olarak kabul edip ona karşı savaşıyor anlamına gelir.
Bu durumda insülin işini yapamaz. İnsülin etkisiz olunca kan
şekeri artar. Kan şekerini kontrol etmek için daha fazla
insüline ihtiyaç olur. Buna insülin direnci denir.
Tip 1 diyabetli hastalarda insülin antikorları vardır.
Uzun süre insülin kullanan hastalarda insülin antikorları
insülinin etkisini azaltır, hastalar giderek daha yüksek
dozlarda insülinle kan şekerini kontrol etmek zorunda
kalırlar. İnsüline karşı giderek artan bir direnç gelişir.
Eğer insüline karşı IgE tipi antikorlar gelişir ise insüline
karşı alerji vardır denir. İnsülin alerjik reaksiyona yol
açar. Bu durumda cilt reaksiyonları, döküntü ve ciddi alerjik
reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Bu durumda insülin kortizon ve
alerji ilaçları ile birlikte kullanılır.
Referanslar:
1. Buse JB, Polonsky KS, Burant CF. Diabetes mellitus. In:
Kronenberg HM, Melmed S, Polonsky KS, Larsen PR. Williams
Textbook of Endocrinology. 11th ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2008:chap 30.
2. Eisenbarth S, Polonsky KS, Buse JB. Type 1 diabetes
mellitus. In: Kronenberg HM, Melmed S, Polonsky KS, Larsen PR.
Williams Textbook of Endocrinology. 11th ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier; 2008:chap 31
Download