OBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI KAFEİN TÜKETİMİ VE ÖNERİLER Kafein, 60’dan fazla bitkide bulunan ve uyarıcı etkisi olan bir maddedir. En çok çayda, kakaoda ve kahvede bulunmaktadır. Kafein aynı zamanda içeceklere, protein tozlarında, diyet ürünlerine de eklenebiliyor. Vücutta geçici olarak kalp atımını hızlandırıp, tükenmişlik durumunda enerjik olamaya yardımcı olması nedeniyle tercih edilebiliyor. Kafeinin diüretik etkisinin olması aynı zamanda sıvı kayıplarının da olacağının bir göstergesi oluyor. Kafein, vücuttan ayrılırken susamışlık hissi verir ve burda asıl dikkat edilmesi gereken tabi ki yeterince sıvı almak olmalıdır. Kafeinin normal bir kişi tarafından günlük alınması gereken miktarı 300 miligramdır. Bu da yaklaşık olarak günlük 3-5 küçük fincan kahveye denk gelmektedir. Fakat obezite cerrahisi sonrasinda kafeinden özellikle kaçınmak gerekir. Her 240 ml’lik kafenli içecek içtiğinizde, en az bir o kadar daha su içilmesi önerilmektedir. Dolayısıyla ameliyat sonrasında kafeinli içecek içenler, aynı zamanda sıvı almakta da zorluk çekiyorlarsa bu durum onlar için oldukça sıkıntılı bir süreci başlatacaktır. Ameliyattan sonraki ilk üç-altı aylık periyotda kafein kısıtlaması, hastalarımızın daha rahat bir dönem geçirmesi için oldukça önemlidir. Eğer fazla miktarda kafein tüketimi söz konusu olursa; 1. Kafeninin diüretik (idrar söktürücü) etkisinden dolayı, özellikle ameliyat sonrası erken dönemde dehidratasyon (vucudun sıvısız kalması) görülebilir 2. Kafein yemek borusu alt kas tonusunu gevşettiği için, reflü şikayetlerinde artma ve buna bağlı rahatsızlık hissinde artma söz konusu olabilir Obezite cerrahisi öncesi eğer kafein tüketimiz gün içinde fazla ise, ameliyata hazırlık döneminde kafein tüketiminizi lütfen azaltınız. Bazı Yiyecek ve İçeceklerin Kafein Miktarları Yiyecek ve İçecekler Miktar Kafein (mg) Fitre Kahve 1 fincan 135-200 Espresso 1 fincan 100 Cappuccino 1 fincan 100 Türk Kahvesi 1 fincan 57 Kafeinsiz Kahve 1 fincan 5 Demleme Çay 1 SB 20-175 Hazir Çay 1 SB 30 İce Tea 1 kutu 330ml 70 Kola 1 kutu 330ml 30-56 Diyet Kola 1 kutu 330ml 38-45 Meyveli 1 kutu 0 60 g 50 Gazoz Çikolata *SB: su bardagi = 200 ML. Eğer ameliyattan sonra kafein alışkanlığınızı azaltmada sorun yaşıyorsanız mutlaka Cerrahınız ve Bariatrik Diyetisyeniniz ile irtibata geçiniz. Böyle durumlarda decafe (kafeinsiz) kahve ve benzer ürünlerden kontrollü olarak kullanmanız sağlanabilir. Kafein kullanımınız ameliyat sonrasında sizin beslenme düzeniniz ve kontrollerinizdeki olası klinik durumunuza göre verilmesi gereken bir karardır ve kişiden kişiye göre değişim gösterebilmektedir. Uzm. Dyt. Nazlı Acar OBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI GEBELİKTE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ÖNEMLİ UNSURLAR Obezite cerrahisi sonrasında gebelik düşünen ve/veya gebe kalan danışanlarımız için bu konuyu detaylıca araştırarak sizler için değerlendirdik. 1.Mutlaka Takip Altında Olun! Obezite cerrahisi gebe kalma ihtimalinizi arttırabilmektedir. Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing Dergisinin Kasım 2005 sayısında obeziteye bağlı gebe kalma problemi olan kadınların ameliyat sonrasında gebe kalma ihtimalin arttığını vurgulamaktadır. Önemli Uyarı: Ameliyat sonrasında gebelik düşünüyorsanız mutlaka doktor ve bariatrik diyetisyen takibi altında olunuz. 2. Ameliyat Sonrası 18 ay! Obezite cerrahisi sonrasında sağlıklı gebelik için, doktor kontrolünde 18 ay beklemek en doğrusudur. Kaybedilen kilolar bu dönemden sonra daha sabit hale gelir. Obezite cerrahisi sonrasında vücudunuz potansiyel stresli bir durumdan geçer ve beslenmenizde ciddi bir şekilde değişiklik olduğu için bebeğinizin büyümesinde sorun teşkil edebilir o nedenle kilo kaybınızın hızlı olduğu dönemde gebelikten kaçınılmalı ve operasyondan 18 ay sonra doktorunuza danışarak gebelik planı yapmalısınız. 3. Besin Alımınız son Derece Önemli! Ameliyat sonrasındaki dönemde birçok kadında gebelik süresince besin yetersizliği sorunu olabilir. American Medical Science Dergisinin Nisan 2006 sayısında B12, demir, kalsiyum ve D vitamini eksikliğini yaygın olarak görülebileceği vurgulandı! Gebelikten kaynaklı mide bulantısı besin alımını daha da zorlaştıracaktır. Sabah mide bulantısı iştihanızı tamamen kesiyor ve besin alımınızı etkiliyorsa doktorunuzla iletişim halinde olunuz. Kendiniz ve bebeğiniz için yeterli besin almadığınızı düşünüyorsanız mutlaka bariatrik diyetisyenden destek alınız. Kadın doğum doktorunuz, obezite cerrahınız ve bariatrik diyetisyeninizin takibinde çok rahat bir gebelik geçirebilirsiniz. 4. Vücuttaki Olası Değişiklikler! Ameliyat sonrasında gebelik kadınlar için en büyük duygusal değişimlerden biridir ve yeni beden imajı algısı ortaya çıkar. Obezite cerrahisi olmuş çoğu bayan kilo alımını psikolojik olarak zor kabul eder. Operasyon sonrası doktor kontrolünde gebe kalmış bayanlar, bu özel durumu ‘evet, şimdi kilo alma zamanı ‘ şeklinde düşünmemelidirler. Vücut değişiklikleri evet olacaktır fakat bu durumun getirebileceği psikolojik farklılıklar için konusunda uzman psikiyatr/psikolog ile iletişim halinde olmalıdırlar. 5. Beklenen Gün ve Doğum Şekli! American Obstetrics and Gynecology Dergisinin 2004 yılında yayımlanan araştırmasına göre obezite cerrahisi sonrası gebe kalan kadınların sezaryen olma olasılığı daha yüksek bulunmuştur. Bu durum herkes için geçerli değildir bu yüzden en doğru kararı kadın doğum doktorunuz verecektir. Gebelik süresince doktor ve bariatrik diyetisyen kontrolünde kilo kontrolünde kalmak ve düzenli egzersiz yapmak sezaryen olma olasılığınızı azaltabilmektedir. *Bu makale, Journey Clinic ‘Seven Facts About Pregnancy After Weight-Loss Surgery’ makalesi kaynak olarak hazırlanmıştır. Uzm. Bariatrik Diyetisyen Nazlı ACAR OBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI REAKTİF HİPOGLİSEMİ VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER Obezite cerrahisi sonrası reaktif hipoglisemiyle karşılaşabilirsiniz! Bu durum yüksek miktarda şeker ve şeker gibi basit karbonhidrat içeren yemekler yenildikten sonra oluşur. Hipoglisemi düşük kan şekeri anlamına gelir Reaktif hipoglisemide yemek sonrasında düşmesidir Reaktif hipoglisemi belirtileri nelerdir? Açlık hissi Terleme Titreme Endişe Baş dönmesi Halsizlik Uyku hali Sersemlik kan şekeri Yemekten sonra reaktif hipoglisemi yaşıyorsam ne yapmalıyım? Düşük kan şekeri sağlığınız için iyi değildir ve bu durum sürekli devam ediyorsa kilo alma ihtimalinizi yükseltir. Kan şekerinizi düştükçe şekere eğiliminiz artar ve şekerli gıdalar tüketirsiniz. Bu durum ardından ani olarak kan şekerinin yükselmesine sonrasında düşmesine sebep olur. Her tüketilen şekerli besin sayesinde bu kısır döngü sürer ve kişi sonunda şekerli gıdalardan gelen enerji ile kilo almaya başlar. Reaktif hipoglisemi olduğunuzu düşünüyorsanız, kan şekerinizi kontrol ediniz Beslenme programınızı uzman eşliğinde gözden geçiriniz Reaktif hipoglisemi nasıl önlenir? Obezite cerrahisi için diyet önerilerine hipoglisemiyi önlemeye yardımcı olur. uymak reaktif Günde 3 sağlıklı ana öğün ve 2 sağlıklı ara öğün yapın Kendiniz çok aç bırakmayın 2-3 saat aralıklarla beslenin Her ana öğünde ve ara öğünde proteinli besinler tüketin Öğün atlamayın Alkolden uzak durun, alkol hipoglisemiyi arttırır Kurabiye, kek, şeker, hazır meyve suları, tatlı içeceklerden kaçının Obezite cerrahisi sonrasında diyet aşamasına uyum sağladığınızda diyetinize bunları eklemeyi deneyebilirsiniz! Öncelik Proteinlerde! Proteinli besinler: Peynir çeşitleri Et, tavuk, balık Mercimek gibi baklagiller Yumurta Yoğurt, süt, kefir, ayran Basit karbonhidratlar yerine komplex karbonhidratları tercih edin! Kompleks karbonhidratlar: Kepekli, yulaflı kraker Kepekli veya tambuğdaylı ekmek Kabuklu pirinç Mercimek gibi baklagiller *Bu makale St.Joseph’s Healthcare, “Reactive Hypoglsemia After Bariatric Surgery” makalesi kaynak olarak hazırlanmıştır. Uzm. Bariatrik Diyetisyen Nazlı ACAR OBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI PROTEİN SHAKE GEREKLİLİĞİ Obezite cerrahisi olmaya karar verdiyseniz veya obezite cerrahisi geçirdiyseniz proteinler hayatınızın bir parçası olacaktır. Besinlerden yeterli proteini almak bazen zor olabilir. Bu durumlarda protein tozlarına ihtiyacınızı karşılayabilir. Protein shakelerini seçerken obezite cerrahisi için farklılıkları anlamak ve doğru olan protein tozunu seçmek çok önemlidir. Hazır olarak satın aldığınız protein shakeler veya kendi yaptığınız shakeleri tüketirken en iyi tolere edebilebileceğiniz protein shakei tercih etmeniz çok önemlidir. Protein shakeler arasındaki farklılıklar nelerdir? Protein türü Proteinin porsiyon miktarı Ne kadar şeker ilavesi olduğu Ne kadar yağ ilavesi olduğu Ne kadar farklı şeyler olduğu (gıda boyası, yapay tatlandırıcılar gibi) Protein Çeşitleri Protein kaynağı çeşitli gıdalardan elde edilebilir. Protein kaynağını belirlemek için ürünün etiketini okuyabilirsiniz. Aşağıdakilerden biri olacaktır: Hayvansal Kaynaklar: Whey protein Yumurta proteini Whey protein yani peynir altı suyu proteini iki çeşittir: Konsantre whey protein Hidrolize whey protein İzole whey protein Laktoza karşı intolerasyonunuz varsa izole whey protein tercih etmeniz daha doğru olacaktır. Bitkisel Kaynaklar: Soya proteini Pirinç proteini Kuru baklagiller En popüler protein shakeler; izole whey protein, konsantre whey protein, soya sütü ve soya sütü whey protein kombinasyonudur. Sizin için doğru olan protein kaynağı hangisidir? Obezite cerrahisi hastaları öncelikli olarak whey protein daha sonra soya ve yumurtayı tercih etmelidir. Diğer bitkisel protein seçenekleri daha sonra tercih edilmelidir. Whey protein, soya ve yumurtadan düşük kaloride yüksek protein alabilirsiniz. Protein shakeinizi 150- 250 kalori aralığında tercih etmelisiniz. Laktoz intolerasyonunuz varsa (genellikle gastrik bypass sonrası görülebilir) izole whey proteini veya soya proteinini tercih ediniz. Konsantre whey protein tüketmekten kaçınınız. Protein shakelerden ne kadar protein alabilirsiniz? Protein shakelerden ne kadar protein alacağınız markaya bağlı olarak değişebilir. Bunun için etiket okumak çok önemlidir. Protein shake/ tozunun almadan önce 1 ölçeğinde ne kadar protein içerdiğini inceleyiniz. Protein içeriği en az 15 g olan protein shakelerini tercih ediniz. Günlük protein ihtiyacınız kişiden kişiye göre değişebilir ama genellikle almanız gereken protein 60-80 g/gündür (Doktor/Diyetisyen kontrolünde olunuz). Günde 15 g protein içeren 2 protein shake tüketerek günlük protein ihtiyacınızın yarısını karşılayabilirsiniz. Kalan proteini de beslenmenizle sağlayabilirsiniz. 1 ölçek whey protein ortalama 23 g protein içerir. 1 bardak sütle tükettiğinizde alabilirsiniz. yaklaşık olarak 30 g protein Şeker ilavesi Protein shakelerdeki şeker ilavesi markadan markaya değişebilir. Şekerli protein tozunun tadı güzel olacaktır fakat özellikle gastrik bypass sonrası dumping sendromuna neden olabilir. Şeker ilavesinin tolere edilebilir en yüksek düzeyi 5 g’dır. Şeker miktarı ne kadar az gibi görünse de mümkün olduğunca şekersiz olanları tercih ediniz. Aromasız, şekersiz protein shakelerini tercih ettiyseniz ve içmekte zorlanıyorsanız güvenilir bir tatlandırıcıyla, sevdiğiniz meyveleri ilave edip, kalorisine dikkat ederek tüketebilirsiniz. Yağ ilavesi Yağ ilavesi markadan markaya değişebilir. Çok fazla yağ, şeker gibi dumping sendromuna ve fazla kalori alımına neden olabilir. Etiket okurken yağ miktarı 5 g’dan az olan protein shakelerini tercih ediniz. Katkı maddeleri Bazı protein shakeleri protein, şeker, yağ dışında bazen sodyum, gıda boyaları, tatlandırıcı, vitamin ve mineral eklenmiş olabilir. Bu maddeler bazen midenizi bulandırabilir. Renk vermek için kullanılan gıda boyaları sağlık açısından tehlikeli olabilir ve midenizi rahatsız edebilir. Eklenmiş bazı vitamin ve minerallerinde protein tozundaki formları mide bulantısına sebep olabilir. Protein shakeinizi seçerken etiketteki tüm besin bileşenlerini dikkatlice okuyunuz. Kimyasal madde içerenleri tercih etmekten kaçınınız. Obezite cerrahisi hastaları için en doğru protein shake/tozu nasıl olmalıdır? 14- 25 g protein içermeli 150-250 kalori arasında olmalı 5 g’dan az şeker içermeli 5 g’dan az yağ içermeli Mümkün olduğunca az katkı maddesi içermeli Protein kaynağı olarak whey, soya veya yumurta proteini içermel Bu makale http://www.personal-nutrition-guide.com/protein-shakes.html kaynak alınarak düzenlenmiştir. Bariatrik Dyt. Nida Yıldız OBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI 7 ÖNEMLİ BESLENME İPUCU Obezite cerrahisi sonrası 7 önemli beslenme ipucu! 1 – Her Zaman Öncelik Proteinlerde! Günde en az 60 gr protein almalısınız. Protein kaynaklarını bilmeli, tercihlerinizi proteinlerden yana kullanmalı ve yediklerinizin protein miktarını hesaplayabilmelisiniz. 2 – Öğün Atlamayınız! Kendinizi uzun süre aç bırakmayınız. Günde en az 3 ana öğün ve en az 1–2 protein ağırlıklı ara öğün yapmalısınız. 4 saatten daha fazla aç kalmamak hem hızlı ve çok yemek yemenizi önlediği gibi hem de metabolizmanızın çalışır olarak kalmasına yardımcı olacaktır. 3 – Yemek Masada Yenir! Yemek saatinde, masada olunuz. En az 30 dakikanızı yemek yemeğe ayırmalısınız. Televizyon karşısında, buzdolabının önünde, ayakta durup konuşarak, başka bir işle ilgilenerek yemeğinizi yememelisiniz. 4 – Porsiyon Kontrolüne Dikkat! Küçük porsiyon tercih etmelisiniz. Küçük ve renkli tabaklar tercih edebilir, yiyeceklerinizi minik parçalara ayırarak yiyebilirisiniz. Tokluk hissinizi hissettiğiniz anda yemek yemeği sonlandırınız. 5 - Sıvılar Unutulmamalı! En az 6-8 bardak sıvı tüketmelisiniz. İçtikleriniz kafeinsiz, şekersiz ve karbonhidratsız içecekler olmalıdır. İçeceklerinizi, yemeklerden 30 dakika önce yada 30 dakika sonra tercih etmelisiniz. Katılarla sıvılar birlikte alındığında kusma ve bulantıya sebep olabilir. 6 - Vitamin ve Mineraller Düşündüğünüzden Daha Önemli! Size önerilmiş olduğu gibi vitamin ve minerallerinizi günlük, düzenli olarak alınız. Duruma göre C ve B vitamini gibi ekstra vitamin ve mineraller ilave edilebilir. 7 – Yeni Hayata Başlangıç! Lütfen ”sürekli beslenmeme dikkat mi etmeliyim?”, “ eğer dikkat edeceksem ben bu ameliyatı neden oldum ki?” diye düşünceleri aklınızdan çıkarın! Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinip, yaşam tarzı haline getiriniz. Artık yeni hayatınız ve sonrası olmalı! Uzm. Bariatrik Dyt. Nazlı Acar BARİATRİKLAB SHOP – ONLİNE BESLENME DESTEĞİ Bulunduğunuz ülke/şehirde bariatrik diyetisyen mi yok? Bulunduğunuz hekim/ekipteki diyet desteğinden emin değil misiniz? Bariatrik Diyetisyene gidecek vaktiniz mi yok? Türkiye’nin ilk ve TEK [çift yurtdışı onay ve sertifikalı ] bariatrik diyetisyen ekibinden oluşan #bariatriklab artık ONLİNE olarak TEK TIKLA hizmetinizde. Online hizmetimiz iki kısımdan oluşuyor. 1- Bariatrikshop mağazamızdan ameliyatınıza göre olan diyeti seçip satın almak. Geniş seçeneklerimiz arasında ameliyat öncesi sıvı diyeti, ameliyat sonrası sıvı ve püre diyeti, ileri dönem diyetleri de mevcuttur. (Örneğin 3.ayınıza gireceksiniz. Mağazamızdan 3-6.ay diyetini satın almanız önerilir.) 2- Online Bariatrik Beslenme Paketleri Bu paketlerimizde hem online yüzyüze destek (skype aracılığıyla) hem de mail desteği alabileceksiniz. (Örneğin Online Beslenme Programı / Standart Paketi seçip satın aldığınızda: Bariatrik Diyetisyenimizle 1 adet 30 dk. lık (ilk görüşme) + 2 adet 20 dk.lık Skype üzerinden görüşme + 3 ay boyunca mail desteği alabileceksiniz. Online ürünlerimize ulaşabilirsiniz: mağazamız BariatrikLAB – SHOP’tan http://shop.bariatriklab.com/ Sorularınız, önerileriniz olursa [email protected]’dan ulaşabilirsiniz. bizlere