MÜFREDATLARDA ÇAĞDAŞ HUKUK VE LAİKLİK

MÜFREDATLARDA ÇAĞDAŞ HUKUK VE LAİKLİK KARŞITLIĞI
İmam Hatip Ortaokul Temel Dini Bilgiler Dersi müfredatında “Adab-ı Muaşeret” ünitesinde
“Giyim Kuşam Adabı” konusu ele alınırken tesettüre yer verilmektedir.1 Tesettür imam hatip ders
kitaplarında belirtildiği gibi el ve ayak hariç bütün vücudun kapatılmasıdır. Zaten 7. Sınıfın “Günlük
Hayatta İslam” ünitesinde tesettürün dediğimiz şekilde anlaşılması gerektiği “ İslam’da giyim kuşam
konusu işlenirken Nur suresi 30-31; Ahzab suresi 59. ayetlerinden faydalanılacaktır” ifadesinden
anlaşılmaktadır.2
Fıkıh Okumaları ders kitabında kadının yabancı erkekler karşısında avret yeri “yüzü, elleri ve
–Hanefi mezhebine göre ayakları hariç- bütün vücududur.”3 Kadının avret yeri Hanefilik’e ve diğer
mezheplere göre değişmektedir.
Şefkat değil kısasa kısas
İmam Hatip Ortaokul Temel Dini Bilgiler Dersinde ahlaki ilkeler arasından sayılanlardan biri
de “Merhamet Etmeyene Merhamet Olunmaz: Şefkat” ilkesi.4
Şefkatten ziyade kısasa kısas uygulanması gerektiği bilinçaltına aşılanıyor.
7. sınıfta “Allah’a Kulluk ve İbadet” ünitesinde cihad başlığı da vardır. Cihad “Allah
Yolunda Mücadele” olarak tanımlanmıştır.
Liselere yönelik Temel Dini Bilgiler dersinde tartışmalı kavramlar var. Bunlardan edile-i
şeriyye, had, talak, mehir, tesettür, öşür dikkat çekiyor.5
Edille–i Şeriyye; şerî deliller, şeriat hukukuna uygun deliller demektir. Bu beraberinde “şerî
cezalar” demek olan “had” kavramını da gündeme getirmektedir.
Had cezaları hırsızın elinin
kesilmesi, zina edenlerin recm edilmesi yahut belli sayıda sopa ya da kırbaç vurularak halkın gözü
önünde cezalandırılması, dinden dönenin öldürülmesi gibi cezalardır. Dahası şerî ceza olarak “kısasa
kısas” da vardır.
Mecelle’nin kabulü isteniyor
Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Dini Bilgiler İslam 1 dersinde, 1926’da Medeni Kanun’un
kabul edilmesiyle yürürlükten kaldırılan Mecelle’yi anlatacak. “İslam ve Hukuk” ünitesinde öyle bir
ifade var ki Mecelle, sadece tarihte kalan bir düzenleme olarak anılmıyor, yeniden uygulanması
isteniyor. İşte o ifade:
İmam Hatip Ortaokul Temel Dini Bilgiler Dersi Öğretim Programı, s.19.
Age, s.28.
3
Kahraman, Bayındır, Özdirek, Memduhoğlu, Yılmaz, Özdemir, Fıkıh Okumaları, 2016, s.124-125.
4
İmam Hatip Ortaokul Temel Dini Bilgiler Dersi Öğretim Programı, s.25.
5
Ortaöğretim Temel Dini Bilgiler (İslam 1-2) Dersi Öğretim Programı, s.14-15.
1
2
1
“Helal ve haram koyma yetkisinin Allah ve Resulüne ait olduğuna vurgu yapılacaktır. Ayrıca
konular Mecelle’nin külli kaideleri ile ilişkilendirilerek ele alınacaktır.”6
Görüldüğü gibi helali ve haramı anlatırken Mecelle’yle bağlantı kurulacakmış. Helal ve
haramın neler olduğu İslami bir yasa olan Mecelle’deki düzenlemeye göre belirlenmesi isteniyor. Bu
Mecelle’nin yeniden gündeme getirilmesini istemektir.
Müftülere resmi nikah yetkisi vermek
Mecelle’ye adım atmak olarak değerlendirilmelidir.
Mecelle ile bağlantılı olarak “İslam ve Sosyal Hayat” ünitesinde öğretilecek kavramlar
arasında “talak” ve “mehir” de yer aldı. 7 Boşanma anlamına gelen talak, egemen anlayışa göre
yalnızca erkeğin hakkı; mehir ise evlilik öncesinde erkeğin kadına verdiği maddi bedel anlamına
geliyor.
Şeriat hükümlerinin işleneceği dersin tartışma yaratacak bir diğer ünitesi ise İslam ve Sosyal
Hayat. Evlilik ve Nikâh, Eşlerin Karşılıklı Sorumlulukları, Boşanma, Zina konularının işleneceği bu
ünitede İslam’ın sosyal hayatla ilgili temel ilkeleri ayet ve hadislerle açıklanacak. Bu ünitede
öğrencilere nikâh, talak ve mehir kavramları öğretilecek. İslam ve Hayat adlı bu ünitede öğrencilere
öğretilecek olan bir diğer kavram ise tesettür olacak.
Bu konuların hangi anlayışa göre işleneceği ders kitabında göreceğiz. Dahası öğretmenin din
algısına göre de konu işlenebilecektir.
Erkek 3 kere “boş ol” diyerek kadını boşayabilecek
Talak, egemen dini anlayışa göre boşama hakkı sadece erkeğindir. Erkek “boş ol” dediğinde
eşinin boşamış olur. Bir erkek eşini üç kez boşarsa onunla yeniden evlenebilmek için eşinin bir
başka erkekle evlenip boşanması gerekir. Bu noktada hülle nikahı icat edilmiştir. Kadının, kendisini
boşayan erkekle tekrar evlenebilmesi için başka erkekle göstermelik nikah yapması ve o erkekle bir
süre birlikte yaşamasıdır. Mevcut müfredatta birlikte yaşamanın zifafı içereceği yazılıdır.
Erkeğin, evlendiği kadına mehir adı verilen bir maddi bedel ödemek zorunluluğu da
müfredata eklenmiştir.
Laiklik ahlaki yozlaşmanın sebeplerindenmiş!
“İslam ve Sosyal Hayat” ünitesinde “ahlaki yozlaşmanın sebepleri” arasında “dünyevileşme”
de sayıldı. 8 Laiklik kavramının eş anlamlısı olarak kullanılan kavram, laiklik dememek için bu
adlandırmayla müfredata girmiştir.
Dinin ekonomiyi belirlemesi isteniyor
6
Age, s.22.
Age, s.20.
8
Aynı yer.
7
2
“İslam ve Ekonomik Hayat” ünitesinde İslam hukukuna göre faiz, rüşvet, hileli satışlar,
infak kültürü, helal kazanç, işçi ve işveren hakkı gibi konulara yer verildi. Ekonomik hayatı olumsuz
etkileyen uygulamalar arasında “faiz” de sayılarak ekonomik hayatın dine göre düzenlenmesi
gündeme getirilmek istenecektir.9
Öğretilecek kavramlardan biri de ihtikâr. Hanefîlere göre ihtikâr, bir gıda maddesini satın
alarak, fiyatların yükselmesini sağlamak amacıyla saklamaktır. İhtikâr da “İslami suç” kapsamına
girmektedir.
“İş yerinde aşırı tedbiri savunmak yüce Allah’a imanı zayıflatır” mı?
“İşçi ve İşveren Hakkı” konusu işlenirken çalışanların iş sağlığı ve güvenliği bağlamında işçi
ve işveren sorumluluklarına dikkat çekileceği belirtilmiştir. 10 Yalnız İstanbul Müftülüğü’nün “iş
yerinde aşırı tedbiri savunmak yüce Allah’a imanı zayıflatır” vaazı vermişti. İş güvenliğini sağlamak
işverenin sorumluluğu değil midir?
Müfredat işlenirken iş güvenliğine emekçiler penceresinden bakılmayacağı müftülüğün bu
vaazıyla ortadadır.
İslami ceza hukuku anlatılacak
“İslam hukukunun kaynakları, edille-i erbaa ile sınırlandırılacaktır” 11 ifadesiyle modern
hukuka karşı çıkılmakta ve “İslam hukuku”ndan bahsedilmektedir. Edille-i Erbaa, “dört delil”
demektir. Bunlar Kur'ân, Sünnet, İcmâ, Kıyas.
“İslam ve Hukuk” ünitesinde öğrencilere şerî ceza anlamına gelen had ve edille-i şeriyye
(şerî deliller) kavramları da öğretilecek.
Suçun şahsiliğinden kısasa kısasa
Bu ünite işlenirken teklif, mükellef, edille-i şeriyye, fıkıh, fıkıh usulü, hukuk, adalet, hikmet,
ahlak, had, ceza kavramları öğretilecekmiş. Ünitede “suçun şahsiliği”nden bahsedilmektedir. Hal
böyle olunca “islami ceza” anlamına gelen “had” içinde “kısasa kısas” var mıdır? Varsa “suçun
şahsiliği” gereği eli kesilen, elini kesenin kısas uygulamasına tabi olmasını isteyebilir mi?
İnsanlar inanca göre sınıflanıyor
İslam 2 dersinde “İman” ünitesinde inanç bakımından insanlar, Mü’min, Münafık, Kâfir
olarak tespit edilmiş. 12 Böyle bir adlandırma insanların birbirini günlük hayatta birbirinin inanç
penceresinden sınıflandırmasına yöneliktir. Zaten “inanç bakımından insanları sınıflandırır”
9
Age, s.21.
Aynı yer.
11
Age, s.22.
12
Age, s.26.
10
3
ifadesiyle açıkça da yazıyorlar. Ulus, ahlak, meslek gibi sınıflandırmalardan ziyade insanlar birbirini
Mü’min, Münafık, Kâfir elinde dinsel bir sınıflandırmaya tabi tutsun diye bu konu müfredata
eklenmiş. Bu insanları inanç temelinde bölmektir, ulusu parçalamaktır.
Tarihçi-yazar
Mustafa SOLAK
4