Komisyon ÖABT DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 5 DENEME ISBN 978-605-318-171-2 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. © Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı: Haziran 2015, Ankara Proje-Yayın Yönetmeni: Elif Külah Dizgi-Grafik Tasarım: Sibel Karataş Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA (0312-394 55 90) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 13987 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51 Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60 Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08 Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60 İnternet: www.pegem.net E-ileti: [email protected] ÖABT DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 00000000001 2015 YENİ YAYINLARIMIZ 2015 2015 4 94 AÇIKLAMA 1. Bu kitapçıkta Alan Bilgisi ve Alan Eğitimi Testi bulunmaktadır. 2. Bu test için verilen toplam cevaplama süresi 75 dakikadır. 3. Bu kitapçıktaki testlerde yer alan her sorunun sadece bir doğru cevabı vardır. Bir soru için birden çok cevap yeri işaretlenmişse o soru yanlış cevaplanmış sayılacaktır. 4. İşaretlediğiniz bir cevabı değiştirmek istediğinizde, silme işlemini çok iyi yapmanız gerektiğini unutmayınız. 5. Bu testler puanlanırken her bölümde doğru cevaplarınızın sayısından yanlış cevaplarınızın sayısının dörtte biri düşülecek ve kalan sayı o bölümle ilgili ham puanınız olacaktır. 6. Cevaplamaya istediğiniz sorudan başlayabilirsiniz. Bir soru ile ilgili cevabınızı, cevap kâğıdında o soru için ayrılmış olan yere işaretlemeyi unutmayınız. 7. Sınavda uyulacak diğer kurallar bu kitapçığın arka kapağında belirtilmiştir. KPSS / ÖABT DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ TESTİ 000000001 Bu testte 50 soru vardır. 1. Hz. Peygamber dedesi Abdülmuttalib’i kaybettikten sonra amcası Ebu Talib’in yanında yaşamaya başlamıştır. Amcası Ebu Talib, Hz. Muhammed’i kendi çocuklarından hiç ayrı tutmamıştır; Resûlullâh'ın “ikinci annem” dediği yengesi de ona kendi çocukları kadar değer göstermiştir. 3. Hz. Muhammed’in “ikinci annem” dediği bu kişi aşağıdakilerden hangisidir? A) Ümmü Eymen B) Şifâ Hatun C) Fâtıma binti Esed D) Kuteyle b. Nevfel E) Süveybe I. Mute Savaşı II. Uhud Savaşı III. Hendek Savaşı IV. Tebük Seferi V. Hudeybiye Antlaşması Yukarıdaki olayların kronolojik sırası aşağıdaki hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? 4. A) V-IV-III-II-I B) II-III-V-I-IV C) III-II-V-IV-I D) I-II-III-IV-V E) II-V-III-I-IV Hadis rivayet eden bir ravinin güvenilmez bir kişi olduğunu gösteren on kusura metâin-i aşere (on suçlama noktası) adı verilmektedir. Söz konusu kusurlardan birine veya birkaçına sahip olan ravinin hadis rivayeti kabul edilmezdi. Hadis alimlerinin belirledikleri bu on kusurun beş tanesi ravinin adalet, beş tanesi de zabt yönüyle alakalıdır. Aşağıdakilerden hangisi ravinin zabt yönünü ilgilendiren kusurlarından biridir? 2. A) Kesretu’l-galat B) Kizbu’r-ravi C) İttihamu’r-ravi bi’l-kizb D) Bid’atü’r-ravi E) Cehâletü’r-ravi Müslümanların Mekke’den Habeşistan’a göç etmesiyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? • Sözlükte “durdurulmuş” anlamına gelmektedir. • Terim olarak sahabelerden rivayet edilen söz, fiil ve takrirlere verilen isimdir. A) Mekkeli muhacirlerin Habeşistan halkı tarafından iyi bir şekilde karşılanması • Bu rivayetlerde isnad Hz. Muhammed’e ulaşmaz, sahabede son bulur. B) İkinci Habeşistan hicretine Cafer b. Ebû Talib’in başkanlık etmesi Yukarıda özellikleri verilen hadis türü aşağıdakilerden hangisidir? C) Habeşistan’a hicretin Hz. Peygamberin tebliğinin 5. yılının Recep ayında gerçekleşmesi A) Maktu Hadisler D) Hz. Osman ile eşi Hz. Rukiye’nin, Habeşistan’a ikinci göç kafilesi ile hicret etmesi B) Kutsî Hadisler C) Merfû Hadisler E) Habeşistan’a hicrete değişik kabilelerden Müslümanların iştirak etmesi D) Âhâd Hadisler E) Mevkuf Hadisler Mekke, müşriklerin her gün biraz daha artan eziyet, hakaret ve işkenceleri neticesinde Müslümanlar için yaşanması zor bir şehir hâline gelmişti. Durumun vahametini anlayan ve söz konusu olumsuzlukları bertaraf etmeye gücü yetmeyen Hz. Muhammed, ashabının ölüm korkusu sebebiyle dinlerini değiştirmelerinden de endişelenerek onlara Habeşistan’a hicret etmeleri konusunda tavsiyede bulunmuştur. 5. 1 Diğer sayfaya geçiniz. KPSS / ÖABT 6. 000000001 Sahih ve Hasen hadiste bulunması gereken şartları taşımayan hadislere zayıf hadis adı verilmektedir. Bu hadisler dinî konularda delil olarak kullanılmazlar. Bu tür hadislere, zayıf olmalarına yol açan eksikliklerden dolayı çeşitli isimler verilmiştir. 9. Aşağıdakilerden hangisi “raviye yapılan ithamlardan doğan zayıf hadis” türlerinden biri değildir? 7. A) Münker Hadis B) Metruk Hadis C) Mürsel Hadis D) Müdrec Hadis E) Muallel Hadis Ali b. Ebû Talib Osman b. Affan C) Zeyd b. Sâbit D) Ömer b. Abdülaziz E) Ubey b. Ka’b • Ebü’l-Esved ed-Düelî’nin koyduğu yuvarlak noktalar yerine yatık elif, vav ve uzatılmış yâ harflerinin küçük şekillerinden hareketle bugün kullandığımız fetha, zamme ve kesreyi bulan kişidir. A) Halil b. Ahmed B) Ziyâd b. Ebîh C) Yahyâ b. Ya’mer D) Abdullah b. Mesud E) Nasr b. Âsım 10. Hz. Peygamberin Mekke’nin önde gelen kabile reislerine davette bulunduğu bir esnada, bölge halkından fakir ve gözleri görmeyen bir kimse yanına gelerek kendine Kur’an-ı Kerim’den bazı öğütler söylemesini istemiştir. Hz. Muhammed ise böyle hassas bir zamanda kendisinin rahatsız edilmesinden hoşlanmamış ve bu kişiye yüzünü ekşiterek sırtını dönmüştür. Hz. Peygamberin bu tavrı Allah tarafından hoş karşılanmamış ve Kur’an’da yer alan bu surenin başındaki ayetlerle ciddi bir şekilde uyarılmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu vahiy katiplerinden biri değildir? B) Nahiv ve aruzun yeni bir ilim dalı olarak ortaya çıkmasına katkı sağlayan ünlü bir dil ve edebiyat alimidir. Bu parçada özellikleri verilen İslam alimi aşağıdakilerden hangisidir? Hz. Peygamber; kendisine vahyedilen Kur’an ayetlerini katiplerine yazdırıyor, aynı zamanda onlara hangi ayetin nereye konulacağını da bizzat söylüyordu. Zamanla Hz. Peygamberin emrinde çalışan bu yazıcılara vahiy katipleri adı verilmiştir. A) • Hz. Peygamberin Kur’an-ı Kerim’de uyarıldığı bu sure aşağıdakilerden hangisidir? A) 8. Kur’an-ı Kerim’de bulunan bazı ayetler arasında ihtilaf veya tezat var olduğu zannedilmektedir. Aslına bakılırsa Kur’an’da birbiriyle uyumlu olmayan veya birbiriyle çelişki arzeden ayetlerin bulunduğunu söylemek kesinlikle söz konusu değildir. Nitekim yüce yaratıcı; “Eğer o, Allah’tan başkası tarafından olsaydı elbette içinde birbirini tutmayan birçok şeyler bulurlardı.” (Nisâ, 4/82), diyerek bu gerçeğe dikkat çekmektedir. Ancak Kur’an konusunda yeterli bilgiye sahip olmayan kimselerin anlaması için ilk okunduğunda birbirine zıt manalar taşıdığı sanılan ayetlerin bağdaştırılması lüzumu, bu ilmin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Münâfikûn Suresi B) Yasin Suresi C) Hucurât Suresi D) Nazi’at Suresi E) Abese Suresi 11. Kur’an-ı Kerim’in indiriliş süreciyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Kur’an-ı Kerim’in ilk ayetleri Miladi 610 yılında inmiştir. Parçada belirtilen ilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? B) İlk inen Kur’an ayetleri Alak suresinin 1-5. ayetleridir. A) Emsâlü’l-Kur’an C) B) Müşkilu’l-Kur’an Kur’an ayetlerinin 10 yılı Mekke, 13 yılı Medine döneminde inmiştir. C) Müphematu’l-Kur’an D) D) Fedâilu’l-Kur’an Kur’an ayetleri Hz. Peygamber ile onun ashabına her daim destek olmuştur. E) Aksâmu’l-Kur’an E) Kur’an ayetleri öncelikle indiği toplumun yaşadığı temel problemlere somut çözümler üretmiştir. 2 Diğer sayfaya geçiniz. KPSS / ÖABT DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ 000000001 1. Parçada sözü edilen bu kişi Fâtıma binti Esed’tir. Fâtıma 4. B, C, D ve E seçeneklerinde belirtilen hususlar ravinin ada- binti Esed, Hz. Muhammed’in amcası Ebu Talib’in eşi, İslam’ın dördüncü halifesi olan Hz. Ali’nin annesi, peygamberimizin kızı Hz. Fâtıma’nın kayınvalidesidir. Aynı zamanda o, Hz. Hatice annemizden sonra Müslüman olan ilk kadınlardan biridir. Şıklardaki diğer isimlerle ilgili şunları söylemek mümkündür; let yönünü ilgilendiren kusurlardan biridir. A seçeneğinde yer alan Kesretu’l-galat ise ravinin zabt yönünü ilgilendiren kusurlarındandır. Kesretu’l-galat, ravinin bir hadisi alırken ve başkasına naklederken çok fazla hata yapması anlamına gelmektedir. Cevap A Ümmü Eymen: Hz. Muhammed’in dadısıdır. Şifâ Hatun: Hz. Peygamberin doğumunda bulunan ve annesinin doğumuna yardım eden kadındır. Kuteyle b. Nevfel: Peygamberimizin babasına hayranlık duyan ve onunla evlenmek isteyen kadındır. Süveybe: Ebû Leheb’in cariyesidir. Hz. Peygamber doğduktan sonra ona süt emziren kadınlardandır. Cevap C 5. Maddelerde özellikleri belirtilen hadis çeşidi Mevkuf hadisler- 2. Peygamber efendimizin tavsiyesi üzerine Mekke’de bulu- dir. Bu hadis çeşidinde söz, fiil ve takrirler Hz. Muhammed’e değil sahabelere aittir. Yani Hz. Peygamber'den sadır olan söz, fiil ve takrir’i mevkuf hadiste sahabe yapmaktadır. nan Müslümanlar iki defa Habeşistan’a hicret etmişlerdir. Tebliğin 5. yılı Recep ayında ilk kafile yola çıkmıştır. Bu ilk kafilede Hz. Osman ve eşi Hz. Rukiye, Ebû Huzeyfe b. Ubte ve hanımı, Sehle bint. Süheyl, Ebû Seleme ve hanımı Ümmü Seleme gibi sahabeler bulunuyordu. Bu ilk hicretten yaklaşık bir yıl sonra Cafer b. Ebû Talib başkanlığındaki kafile ikinci Habeşistan hicretini gerçekleştirmiştir. Habeşistan’a hicrete değişik kabilelerden birçok Müslüman iştirak etmiştir. Bu Müslümanlar Habeşistan halkı tarafından güzel bir şekilde karşılanmıştır. Cevap E Cevap D 3. Uhud Savaşı 625, Hendek Savaşı 627, Hudeybiye Antlaş- 6. A, B, D ve E seçeneklerinde belirtilen hadisler raviye yapı- ması 628, Mute Savaşı 629, Tebük Seferi 630 yılında yapılmıştır. Buna göre II-III-V-I-IV şeklindeki kronolojik sıralama doğrudur. lan ithamlardan doğan zayıf hadis türlerindendir. C seçeneğinde belirtilen Mürsel hadis ise senetteki kopukluktan doğan zayıf hadis türlerinden biridir. Cevap B Cevap C 1 Diğer sayfaya geçiniz. KPSS / ÖABT 000000001 7. A, B, C ve E seçeneklerinde belirtilen sahabeler Hz. Pey- 11. A, B, D ve E seçeneklerinde belirtilen hususlar Kur’an-ı gamberin görevlendirdiği vahiy katiplerindendir. D seçeneğinde belirtilen Ömer b. Abdülaziz ise Emevilerin sekizinci halifesi olan kişidir. Hz. Ömer’den sonra Ömer ismiyle halife olan ikinci kişi olduğundan II. Ömer olarak da zikredilmektedir. Kerim’in indiriliş sürecinde yaşanan olaylardır. C seçeneğinde belirtilen husus ise yanlıştır; çünkü Kur’an ayetlerinin inişinin 13 yılı Mekke’de, 10 yılı ise Medine’de gerçekleşmiştir. Bu nedenle bu sürelerde inen Kur’an ayetleri Mekkî ve Medenî olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Cevap D Cevap C 8. Kur’an konusunda yeterli bilgiye sahip olmayan kimselerin 12. Kur’an-ı Kerim’de bulunan ve ayetlerinin içerdiği mana itiba- anlaması için ilk okunduğunda birbirine zıt manalar taşıdığı sanılan ayetlerin bağdaştırılması lüzumu Müşkilu’l-Kur’an ilminin ortaya çıkmasına neden olmuştur. riyle “Ümmü’l-Kur’an / Ümmü’l-Kitap” olarak da isimlendirilen sure Fatiha suresidir. Cevap D Cevap B 13. Mu’tezile kelamcıları tarafından ortaya konan bu teoriye tevlîd adı verilmektedir. Tevlîd, sözlükte doğurmak, meydana getirmek, bir şeyi başka bir şeyden elde etmek manalarına gelmektedir. Terim olarak ise kulun, ihtiyarî fiillerini Allah’ın herhangi bir müdahalesi olmadan tabiat içerisindeki işleyiş çerçevesinde meydana getirmesi şeklinde tanımlanmaktadır. 9. Parçada özellikleri belirtilen İslam alimi Halil b. Ahmed’tir. Cevap A Cevap B 14. B, C, D ve E seçeneğinde belirtilen İslam alimleri Eş’arîlik ekolünün temsilcileridir. A seçeneğinde belirtilen Ebu’l-Muîn en-Nesefî ise Maturidîlik ekolünün en önemli temsilcilerinden biridir. Nesefî, Mâverâünnehir bölgesinde yetişmiş önemli bir kelam alimidir. Tabsıratü’l-Edille, Şerhu’l-Câmiî’lKebîr, Menâhicu’l-Eimme adlı kitaplar Nesefî’nin en önemli eserlerindendir. 10. Hz. Peygamberin Kur’an-ı Kerim’de uyarıldığı bu süre Abese suresidir. Abese suresinin ilk on ayetinde parçada belirtilen olaydan bahsedilmektedir. Bu sure Kur’an’da 80. sırada yer almaktadır ve 42 ayettir. Cevap E Cevap A 2 Diğer sayfaya geçiniz.