Renal Fizyoloji - e
advertisement
14.02.2017 Renal Fizyoloji 1 2 Kalp debisinin yaklaşık %25’ i böbreklerden geçer Kimyasal Parametreler - pH İDRARIN MİKTARI Renal kan akımı → 1000 ml/dk/1.73 m2 Renal plazma akımı → 600 ml/dk/1.73 m2 • Renal plazma akımının ölçülmesinde kullanılan madde – PAH (para amino hippurat) – Organik bir asittir, hem glomerülden filtre olur hemde tübülüslerden sekrete edilir • Renal plazma akımı = (İdrar PAH’ı x İdrar volümü) / Plazma PAH düzeyi 4 3 • Normal pH 4,5-6 arasındadır •Diyet, çevre ısısı, aktiviteye bağlı değişir. •Normal yetişkin erkekte günde 800 mL – 1800 mL Normal yetişkin kadında günde 600 mL – 1600 mL civarındadır •3000 mL üstü poliüri •500 mL altı oligüri •50 mL’ den az veya hiç olmaması anüri 5 • İdrar pH sı genellikle dipstick yöntemi ile tayin edilir, indikatör 4.5-8 aralığında bilgi verir • Kesin ölçüm için cam elektrod tercih edilmelidir • pH’ nın 5 olması idrar asidifikasyon yeteneğinin iyi olduğunu gösterir. 6 1 14.02.2017 Glukoz İdrar PH sı • Diyetin asit ya da alkali olması ile değişir. Renal Fizyoloji • Böbreğin işlevsel üniteleri olan glomerüller, gelen plazmayı filtre ederek proteinsiz kısmını tübüler sisteme iletirler. • Normalde tamamı filtre olur ve çok büyük kısmı proksimal tübülden geri emilir. • Protein alımı, uyku, metabolik asidoz, açlık, diyare ile asit pH • Bol sebze alımı, metabolik alkaloz, idrar yolu enfeksiyonu, salisilat zehirlenmesi ile alkali pH • Rutin metotlarla tespit edilemeyecek kadar idrarda bulunabilir (1-15 mg) • Mevcut metotlarla müsbet çıkması patolojiktir ve idrarın dansitesi yüksek olur. • Sabah ilk idrar asit pH’dadır P Efferent Arteriyol Proksimal Tübülüs • Kanda 180 mg/dL’yi geçtiğinde idrara çıkar. • Bekletilen idrar alkali pH’dadır (üreden amonyak oluşumu) Afferent Arteriyol • Dipstick ile tesbit edilir 7 8 Plazmanın Glomerülden Bowman Aralığına Filtrasyon Yolu 9 Plazmanın Glomerülden Bowman Aralığına Filtrasyon Yolu •Kapiller endotel – kapiller bazal membran – visseral epitel hücre tabakası •Filtrasyonun temel belirleyicisi molekülün çapı daha az olarak da şarj durumudur •Mezenşial hücreler – •Kapiller arasındaki boşlukları doldururlar, •kontraktil özellikler taşırlar, •filtrasyon için uygun olan kapiller yüzey alanını değiştirme yeteneğine sahiptirler •Filtrasyona karşı direnç; •efektif moleküler yarıçap 2 nm’ nin hafifçe altında başlar, •4 nm’ nin üzerinde filtrasyon olmaz 10 11 12 2 14.02.2017 GFH nın Otoregülasyonu Slit diyaframların ana filtrasyon bariyeri olduğuna inanılır •Kapiller endotel hücreleri arası ; 50-100 nm •Podositlerin ayaksı çıkıntıları arasındaki oluk benzeri porlar ; 30-40 nm •Bu porlar kısmen fermuar benzeri yapılarla kapanmıştır (slit diyaframlar) •Podosit ve endotel hücreleri – glikoprotein •Bazal membran – heparan sülfat içeriği nedeniyle negatif yüklüdür •Küçük iyonlar (Na, Cl) ve moleküller için şarjın filtre olma üzerine etkisi görülmezken •Moleküler çapı (>1.6 nm) olan negatif yüklü moleküller, nötral moleküller yada katyonlara göre daha zor filtre olurlar •Kan basıncındaki değişiklikler renal kan akımı ve glomerüler filtrasyon hızında değişikliklere neden olmakla birlikte kompansatuar mekanizmalar ile bu durum hızla normale yakın düzeye döner Otoregülasyon mekanizmaları – •Miyojenik refleks ve •tübüloglomerüler feedback mekanizma •Miyojenik refleks – Renal perfüzyon basıncı arttığı zaman afferent arterioler düz kas hücreleri otomatik olarak kasılır 13 14 15 Tübüloglomerüler Feedback (TGF) •Henle kulpunun son bölümünde distal tübülüsün başlangıcında makula densa denen kendi glomerülünün afferent ve efferent arteriolü ile yakın temasta olan bir yapılanma mevcuttur – Juxta glomerüler apparatus •TGF mekanizmanın temel mediatörü ADENOZİN dir. Afferent arteriyoldeki A1 reseptörlerini etkiler •Makula densaya artmış NaCL sunumu olduğunda – bu hücreler tarafından extrasellüler aralığa ATP salınır (ATP – Nükleotidaz – Adenozin) •TGF aynı zamanda lokal olarak üretilen Anjiyotensin II, nitrik oksit ve eikosanoidler tarafından düzenlenir 16 17 18 3
