21 Aralık 2012 - 20 Ocak 2013

Ortadoğu Güncesi
Ortadoğu Güncesi
21 Aralık 2012 - 20 Ocak 2013
Günce No: 50
Hazırlayan:
Seval KÖK, ORSAM Uzman Yardımcısı
+.'
Ortadoğu Güncesi
21 Aralık 2012: Birleşmiş Milletler, Suriye’de
Esad rejimi ve muhalifler arasında 21 aydır devam eden çatışmaların ülkedeki Nusayri ve Sünni gruplar arasında mezhep çatışmasına dönüşmekte olduğu uyarısında bulundu.
21 Aralık 2012: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey
Lavrov, yaptığı açıklamada Türkiye’ye yerleştirilecek Patriot füzelerinin İran’a karşı olma ihtimali olduğunu söyledi.
21 Aralık 2012: Suriye topraklarında Scud füzesi fırlatıldığının NATO tarafından tespit edildiği
belirtildi.
21 Aralık 2012: Rusya Devlet Başkanı Vladimir
Putin, Suriye’de kaos değil, demokratik rejim
görmekle ilgili olduklarını söyledi.
21 Aralık 2012: Irak Maliye Bakanı Rafi İsavi,
düzenlediği basın toplantısında, “milis kuvvet’’
olarak nitelendirdiği bir askeri gücün öğleden
sonra Yeşil Bölge’nin içinde bulunan bürosuna
baskın düzenleyip, bürodaki memurlar ile 150
korumasını tutukladığını söyledi. 21 Aralık 2012: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey
Lavrov, Rusya’nın Suriye krizinde tek çözüm yolunun Cenevre mutabakatı olduğunu yönündeki görüşünü yineledi.
21 Aralık 2012: Almanya Savunma Bakanı Thomas de Maiziere, Suriye’de muhalif savaşçıların
yakında zafer kazanacağına inandığını söyledi.
22 Aralık 2012: Rusya ve AB tarafından yayımlanan ortak açıklamada, İsrail’in yeni yerleşim
yeri planı kınandı.
140
22 Aralık 2012: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey
Lavrov, batılı ülkelerin Suriye’ye müdahale konusunda istekli olmadığını söyledi. Rusya’nın Suriye lideri Beşşar Esad’A siyasi sığınma vermeyi
planlamadığını yineleyen bakan, Suriye yönetiminin ülkedeki kimyasal silahları kontrol altında
tuttuğunu ifade etti.
22 Aralık 2012: Mısır Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mahmut Mekki, istifa etti.
24 Aralık 2012: Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan
yapılan açıklamada Suriye’de bulunan Rusya vatandaşlarının tahliyesi ile ilgili planın hazır olduğunu, Dışişleri Bakanlığı’nın da tahliye çalışmalarına destek vereceği belirtildi.
24 Aralık 2012: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey
Lavrov, Türkiye’ye yerleştirilmesi kararlaştırılan Patriot füzeleri ile ilgili yaptığı açıklamada,
Türkiye’nin egemenlik haklarına saygı duyduklarını söyledi.
24 Aralık 2012: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey
Lavrov, Suriye yönetiminin kimyasal silah kullanma ihtimalini “siyasi intihar” olarak değerlendirdi.
25 Aralık 2012: Mısır Yüksek Seçim Komisyonu, 15 Aralık ve 22 Aralık’ta yapılan anayasa referandumunun resmi sonuçlarını açıkladı. Buna
göre halkın yüzde 63,8’i anayasaya ‘evet’ dedi.
Referanduma katılım ise yüzde 32,9 olarak ifade
edildi.
25 Aralık 2012: İslam İşbirliği Teşkilatı Genel
Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu, Suriye’deki diktatör ve despot rejimin yolun sonuna geldiğini
belirtti.
22 Aralık 2012: Mısır halkı, anayasa referandumunun ikinci turu için sandık başına gidiyor.
26 Aralık 2012: Irak Bölgesel Kürt Yönetimi
Başkanı Mesud Barzani, Cumhurbaşkanı Celal
Talabani’nin sağlık durumuyla ilgili “her şeye hazırlıklı olmak gerektiğini” söyledi.
22 Aralık 2012: ABD Hazine Bakanlığı, İran’ın
kitle imha silahı programına katkıda bulundukları gerekçesiyle 4 şirket ve 1 kişiye yaptırımlar
açıkladı.
26 Aralık 2012: Basra Körfezi’ne kıyısı bulunan
6 Arap ülkesinin oluşturduğu Körfez İşbirliği
Konseyi, kendi ülkelerindeki Şii azınlıkları kullanarak nüfuzunu artırmak isteyen İran’ı uyardı.
Ortadoğu Güncesi
26 Aralık 2012: Hamas’ın yönetimde olduğu
Gazze’deki Filistin hükümeti, cezaevinde bulunan Fetih üyeleri için af çıkardı.
ile ihtilafların diyalog ile çözülmesinden yana olduklarını, bu bağlamda görüşmelerin süreceğini
açıkladı.
27 Aralık 2012: Irak’ın en büyük vilayeti olan
Anbar’da dün on binlerce gösterici, Şii Başbakan
Nuri el Maliki liderliğindeki merkezi hükümetin
Sünnilere karşı politikalarını protesto etmek için
sokaklara indi.
28 Aralık 2012: Suriye Muhalif ve Devrimci
Güçler Milli Koalisyonu Basın Sözcüsü Velid El
Bunni, ülkede zaiyatı engellemesi durumunda
Esad’in yargılanmadan ülkeyi terk edebileceğini
söyledi.
27 Aralık 2012: Mısır’da halkın desteğini alan
anayasanın yürürlüğe girmesiyle Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, sürpriz bir kararname ile
üzerine aldığı yasama yetkisini meclise devretti.
29 Aralık 2012: İran donanması, dünya petrol
ticaretinin yüzde 40’ının geçtiği stratejik Hürmüz Boğazı’nda dün yeni bir tatbikata başladı.
27 Aralık 2012: Arap Baharı’nın ilk başladığı
ülke olan Tunus’un Başbakanı Hammadi Cibali,
halk ayaklanmalarının bir iktidarın daha sonunu
getirmeye yakın olduğu Suriye’deki muhaliflere
“masaya oturmayın” çağrısı yaptı.
27 Aralık 2012: İran Deniz Kuvvetleri Komutanı Tuğamiral Habibullah Seyyari, yeni bir füze
fırlatma sistemi ürettiklerini söyledi.
27 Aralık 2012: Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü
Aleksandr Lukaşeviç, Moskova-Washington’ın
Suriye krizinin çözümü ile ilgili herhangi bir özel
planlarının olmadığını açıkladı.
27 Aralık 2012: İsrail Devlet Bakaı Moşe Yaalon, ABD’nin Suriye’ye müdahale hazırlığı içinde
olduğunu öne sürdü.
28 Aralık 2012: Suriye’deki iç savaşın sona erdirilmesi için diplomatik çabaların yeniden hız
kazandığı bir dönemde, Arap Baharı’nın ilk başladığı ülke olan Tunus’un Başbakanı Hammadi
Cibali, Suriye’deki muhaliflere ‘rejimle masaya
oturmayın’ çağrısı yaptı.
29 Aralık 2012: Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Suriye’de geçiş yönetimi kurulmasının bir
zaruret olduğunu söyledi.
29 Aralık 2012: Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, Mısır ekonomisinin iflasın eşiğinde
olduğuna dair çıkan haberlere karşılık, Mısır
ekonomisinin asla iflas etmeyeceğini ifade etti.
2 Ocak 2013: Irak’ta Sünnî siyasetçileri sindirme politikası izlemekle suçlanan Başbakan Nuri
el-Maliki’ye ülkenin önde gelen Şii liderlerinden
Mukteda el-Sadr’dan tepki geldi. Sadr, Necef ’te
dün düzenlediği basın toplantısında, kendisi gibi
Şii olan Maliki liderliğindeki Irak hükümetini,
kendi başına karar almak ve ülkedeki diğer siyasî
grupları dışlamakla eleştirdi.
3 Ocak 2013: Irak Başbakanı Nuri el-Maliki,
Bağdat hükümetine karşı Sünni bölgelerde düzenlenen gösterilerin, ülkenin bütünlüğüne kasteden iç ve dış politik hesaplara hizmet etmemesi gerektiğini söyledi.
5 Ocak 2013: Iraklı Sünniler, kendilerine ayrımcılık yapıldığı iddiasıyla düzenledikleri gösterilerde, Başbakan Maliki’nin istifasını istedi.
28 Aralık 2012: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey
Lavrov, Suriye Ulusal Koalisyonu Başkanı Ahmet
Muaz El-Hatip’lE görüşmeye hazır olduklarını,
kendisine gerekli davetiyenin iletildiğini söyledi.
5 Ocak 2013: Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır
merkezli Müslüman Kardeşler hareketini, ülkede
iç karışıklık çıkarmakla suçladı.
28 Aralık 2012: Irak Kürt Bölgesel Yönetimi
Başbakanı Neçirvan Barzani, Bağdat yönetimi
5 Ocak 2013: Irak Cumhurbaşkanı Celal
Talabani’nin Basın Danışmanı Barzan Şeyh Mus-
141
Ortadoğu Güncesi
tafa, Talabani’nin sağlık durumunun her geçen
gün daha iyiye gittiğini belirtti.
6 Ocak 2013: Suriye Devlet Başkanı Beşşar
Esad, geçtiğimiz Kasım ayından bu yana ilk
defa halka sesleniş konuşması yaptı. Şam Opera Salonu’ndan halka seslenen Esad, muhalifleri
yine terörist olarak nitelendirip, ülkedeki çatışmanın ‘yönetimle muhalifler arasında değil, vatan hainleri ile halk arasında’ olduğunu savundu.
Beşşar Esad, 5 aşamalı şu planı önerdi: Yabancı
ülkeler silahlı muhalefete desteği kesecek. Sınırdan -özellikle Türkiye’den- ‘teröristler’in geçişi engellenecek. Muhalefetle diyalog kurulup
oluşturulacak “misak-ı milli” referandumuna götürülecek. Bunu uygulayacak Milli Birlik hükümeti kurulacak. Genel af ilan edilip geçiş dönemi
planlanacak.
6 Ocak 2013: Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Beşşar Esad’in konuşmasına ilişkin, ‹‘Şimdi
60 bin kişinin öldüğü bu büyük yıkımdan sonra,
bu boş vaatlerle ve bütün dünyanın tanıdığı Suriye muhalefetini tanımamak suretiyle yol almak
mümkün değil’’ dedi.
6 Ocak 2013: İngiltere Dışişleri Bakanı William
Hague, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’in yaptığı konuşmayı «ikiyüzlülük» olarak tanımladı.
7 Ocak 2013: Suriye Demokrat Partisi Genel
Sekreteri Kürt muhalif Abdülhakim Beşşar, “Suriye’deki Kürtler ikiye ayrılmış durumda bir kısmı Suriye’nin diktatör rejimini devirmek istiyor,
diğer bir kısmı da diktatör yönetime destek veriyor’’ dedi.
7 Ocak 2013: Özgür Suriye Ordusu Sözcüsü Abdulhamid Zekeriya, Suriye Devlet Başkanı
Beşşar Esad’in yaptığı konuşmanın, artık soruna
siyasi çözüm getirilmesinin mümkün olmadığına
işaret ettiğini savundu.
7 Ocak 2013: Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü
Hong Ley, Suriye’de şiddetin durması için tüm
tarafların kabul ettiği bir çözüme açık olduklarını söyledi.
142
7 Ocak 2013: BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun,
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’n yaptığı konuşmadan hayal kırıklığına uğradığını bildirdi.
8 Ocak 2013: Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, ‹‘Mısır’da artık kimsenin siyasi görüşü nedeniyle hapse atılması söz konusu değil’’
dedi.
9 Ocak 2013: Irak’ta mezhepçi bir politika izlemekle suçlanan Şii Başbakan Nuri el Maliki karşıtı protesto gösterilerine Sünni ve Kürt bakanlar
da destek verdi.
9 Ocak 2013: Mısır’da selefi eğilimli Nur
Partisi’nin başkanlığına Yunus Mahyun seçildi.
9 Ocak 2013: Irak Bölgesel Kürt Yönetimi, Suriye sınır kapısını kapatmadıklarını duyurdu.
9 Ocak 2013: Suriyeli muhaliflerin ağustos ayından bu yana ellerinde tuttukları 48 İranlı rehine,
Türkiye’nin arabuluculuğuyla varılan takas anlaşması kapsamında serbest bırakıldı. İranlılara
karşılık olarak Suriye yönetimi de aralarında 4
Türk vatandaşının da bulunduğu 2 bin 130 tutukluyu salıverdi.
10 Ocak 2013: Suriye Ulusal Koalisyonu lideri Muaz El Hatib, Suriye Devlet Başkanı Beşşar
Esad’ın Türkiye ile İran’ı savaşa sokmaya çalıştığını; ancak bunu başaramadığını söyledi.
10 Ocak 2013: Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı
Feridun Sinirlioğlu, Rusya Federasyonu Devlet
Başkanlığı Ortadoğu Özel Temsilcisi ve Dışişleri
Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov’la Suriye krizinin Cenevre Mutabakatı çerçevesinde çözüme
kavuşturulmasında fikir birliğine vardı.
10 Ocak 2013: Birleşmiş Milletler ve Arap Biriliği Suriye özel Temsilcisi El Ahdar el İbrahimi,
Suriye’de kurulması muhtemel geçici hükümette
Beşşar Esad’a yer olmadığını söyledi.
11 Ocak 2013: Uluslararası toplumun Suriye’nin
meşru temsilcisi olarak tanıdığı Suriye Milli Ko-
Ortadoğu Güncesi
alisyonu Başkanı Muaz el-Hatib, Beşşar Esad’ın
yargı önünde hesap vermeden sürgüne gönderilmesi gibi bir planı kabul etmeyeceklerini açıkladı.
11 Ocak 2013: Birleşmiş Milletler Suriye Özel
Temsilcisi el Ahdar el İbrahimi, Devlet Başkanı
Beşşar Esad’ın ülkedeki iç savaşı sonlandıracak
bir geçiş hükümetinde yer alamayacağını söyledi.
11 Ocak 2013: Fransa Cumhurbaşkanı François
Hollande, “terörizme imkan tanımamaları halinde” ülkesinin Suriyeli muhaliflere gerekli desteği
vereceğini söyledi.
13 Ocak 2013: Irak’ın kuzeyindeki Kürt Bölgesel
Yönetimi Başkanı Mesud Barzani, “Irak’ta seçim
kanunu değişmeli ve Birleşmiş Milletler gözetiminde ülke genelinde nüfus sayımı yapılmalı’’
dedi.
de kendi planlarını önermesi gerektiğini söyledi.
16 Ocak 2013: Mezhep geriliminin yaşandığı
Irak’ta, Sünni milletvekili İfan el-İsavi, Felluce
şehrinde düzenlenen intihar saldırısında öldü.
Milletvekili cenazesinin taşıyan konvoya bombalı saldırı düzenlendi.
17 Ocak 2013: Kilis’te konteyner kentte kalan
Suriyeliler, Suriyeliler, mahalle muhtarlığı seçimi için ilk kez özgürce seçme ve seçilme hakkını
kullanarak sandık başına gitti. 18 Ocak 2013: Irak’ın birçok şehrinde Başbakan
Nuri Maliki yönetim karşıtları, cuma namazının
ardından gösteri yaptı. Sünni göstericiler, haklı
talepleri karşılanıncaya kadar eylemlere devam
edeceklerini vurguladı.
18 Ocak 2013: Irak Hükümeti, El-Enbar kentinde bir aydır süren gösterilerin ardından Suriye ve
Ürdün ile sınır kapılarını açtı.
13 Ocak 2013: Filistin Başbakanı Selam Fayyad, “Filistinliler kendilerine kapısını açan komşu ülkelerde misafirdir. Uluslararası anlaşmalara
göre ülkelerine dönüş hakları vardır’’ dedi.
20 Ocak 2013: Suriye Dışişleri Bakanı Valid elMuallim , “Cumhurbaşkanı Beşşar Esad giderse
ülkede yıkım olur’’ dedi.
13 Ocak 2013: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey
Lavrov, Suriye lideri Beşşar Esad’ın önerdiği barış planının ulaşılamaz olmadığını, muhalefetin
20 Ocak 2013: Arap Birliği, İsrail vatandaşı olan
“48 Filistinlileri’’ni, “radikal sağa’’ karşı İsrail parlamento seçimlerine katılmaya çağırdı.
O
143