Çeviri Editörünün Ön Sözü Membran biyoreaktörler konvansiyonel biyolojik atıksu arıtım proseslerine nazaran önemli avantajları nedeniyle 1990’lı yılların ortalarından beri kullanımı gittikçe artan reaktörlerdir. Konvansiyonel biyolojik arıtma prosesleri atıksu kompozisyonuna oldukça duyarlı olup, atıksu içindeki toksik veya kompleks maddelerin varlığından, yüksek tuz konsantrasyonu veya düşük oksijen konsantrasyonu gibi faktörlerden olumsuz etkilenir. Bu durum zayıf flok oluşumu, çökelme problemleri ve işletme problemleri şeklinde ortaya çıkar. MBR’nin konvansiyonel biyolojik arıtma proseslerinde kullanımı söz konusu işletme problemlerine bir çözüm getirirken, yüksek kalitede çıkış suyu eldesine de olanak sağlar. MBR’de aktif mikroorganizma konsantrasyonu konvansiyonel sistemlerin 4-5 katı olduğundan biyoreaktör hacmi konvansiyonel sistemlerin hacminden küçüktür (%20-25). Ayrıca MBR kullanımı ile çökeltme tankı ihtiyacı da ortadan kalkar. Çıkış suyu çoğu zaman düşük kalite proses suyu veya sulama suyu olarak tekrar kullanım özelliklerine sahiptir. MBR düşük F/M oranında çalıştırılır ve bu çamurun yüksek mineralizayonuna izin verir. Sonuç olarak MBR’lerde çamur üretimi düşüktür. Tüm bu avantajlar MBR’lerin atıksu arıtımında kullanımını hızla yaygınlaştırmasının yanında son yıllarda bu alandaki araştırmaların arttığı ve birçok yeni ticari membran modüllerinin üretildiği de bilinmektedir. İlk uygulamaları evsel atıksuların arıtımı için kullanılan MBR’ler günümüzde endüstriyel atıksuların biyolojik arıtımında da yerini almaktadır. Ayrıca anaerobik arıtma sistemlerinde MBR kullanım potansiyeli bilimsel araştırmaların yanında gerçek ölçekte de uygulanmaya başlanmıştır. İlki 2006 yılında yayınlanan bu kitabın ikinci baskısı yapıldığı yıla kadar geçen 5 yıllık süreçte MBR uygulamaları, yeni ürünler ve bu alanda gerçekleştirilen bilimsel çalışmaların hızlı gelişmeleri ikinci baskının ilk baskıya göre %45 genişlemesine neden olmuştur. Bu kitap mümkün olduğundan daha çok pratik bilgiler içermekte olmasına rağmen bilim ve teknolojiye de yer vermektedir. Toplam 5 bölümden oluşan kitabın her iki baskısının çevirisinde yer alan çevirmenler MBR ve membran teknolojisinde halen bilimsel çalışmalarına devam eden seçkin öğretim üyelerinden seçilmiştir. Çevirmenler kadrosunda yer almayı kabul eden ve bu eserin dilimize kazandırılmasında emeği geçen öğretim üyelerine teşekkür ederim. Ayrıca çeviri esnasında verdikleri desteklerden ötürü Arş. Gör. Çiğdem Balçık, Arş. Gör. Bahar Özbey, Arş. Asist. Ayşegül Derya Altınay, Arş. Asist. Mehtap Dursun, Doç. Dr. Nadir Dizge’ye teşekkür ederim. Çeviri xv xvi MBR editörlüğünü yaptığım ve alanında önemli olan bu kitabın ortaya çıkmasında desteklerinden dolayı eşim Dr. Deniz Keskinler’e teşekkürlerimi borç bilirim. Bu kitap çeviri bir eser olmasına rağmen, anlaşılır bir Türkçe ile okuyucuya sunulmasına özen gösterilmiştir. Orijinal yazarların kendine has ifadelerine mümkün olduğunca bağlı kalmaya çalışılmıştır. Her bölümün farklı bir çevirmence ele alınması nedeniyle ortaya çıkan dil ve ifade farklılıkları giderilmeye çalışılmış ve ayrıca ortak bir teknik terminoloji kullanılmasına özen gösterilmiştir. Kitaptaki tablo, şekil, formül vb. veriler orijinal kitaptan aynen alıntı yapılarak yerleştirilmiştir. Kitabın çevirisi esnasında gözden kaçmış hataların olmasının muhtemel olduğunun bilinciyle görüş ve önerilerinizin yayın evine iletilmesi durumunda sonraki baskıların daha az hata ile yayınlanması mümkün olacaktır. Şimdiden olumlu katkılarınız için teşekkür ederim. Bu kitabın özellikle ülkemizde giderek yaygınlaşma eğilimi gösteren MBR uygulamalarında görev alan mühendislere, bu alanda araştırmalar yapan bilim insanlarına, çevre mühendisliği bölümünde lisans ve lisansüstü eğitimi yapan öğrencilerimize, iller bankası, belediyeler gibi kuruluşlardaki proje mühendislerine ve halen MBR işleten operatörlere önemli katkılar sağlayacağına inanmaktayım. Prof. Dr. Bülent Keskinler [email protected] 2015, İstanbul.