test sonuçlarının yorumlanması
advertisement
EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI Doç.Dr.Mitat KOZ • Fiziksel Uygunluk Test Sonuçları • Klinik Egzersiz Test Sonuçları Fiziksel Uygunluk Test Sonuçlarının Yorumlanması • Bireyler arası karşılaştırmalar • Farklı değerler/normlar ile karşılaştırmalar yapılabilir. • Sonuçları yorumlarken; -tıbbi ve aile hikayesi -risk profili gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Maksimal Egzersiz Testi Cevaplarının Yorumu • Egzersiz Kapasitesi • Kalp Hızı Cevabı • Kan Basıncı Cevabı Egzersiz Kapasitesi • Ölçülen veya hesapla bulunan maksimal egzersiz yoğunluğu kardiyovasküler sistemin uygunluğu ve hastalığın prognozu hakkında önemli bilgiler sağlar. • Bu konuda popülasyonlara özel nomogramlar geliştirilmiştir. Egzersiz Kapasitesi • Egzersiz kapasitesi ventrikül fonksiyonları ile kuvvetli ilişkili değildir ve • Anormal ventrikül fonksiyonları sıklıkla düşük egzersiz kapasitesine neden olmazlar. Egzersiz Kapasitesi • Çeşitli subjektif ve objektif göstergeler ile maksimal bir egzersiz testinde maksimal efora ulaşıldığının desteklenmesi faydalıdır. Egzersiz Kapasitesi • Yaş ile bulunan maksimal kalp hızına ulaşılması mutlak test sonlandırma noktası olarak kullanılmamalıdır, • bu aynı zamanda testin maksimal olduğunun da göstergesi değildir. • Maksimal kalp hızı bireyler arasında büyük farklılıklar gösterebilir. Maksimale ulaşıldığının subjektif ve objektif göstergeleri • İş yükündeki artmaya rağmen kalp hızında artma olmaması • Artan iş yükü ile birlikte Oksijen tüketiminde bir platoya ulaşılması • R > 1.15 olması • Venöz L.asit > 8 mmol olması, • RPE > 17 Kalp Hızı Cevapları • Kalp hızı egzersiz şiddeti ile orantılı olarak artar. • Maksimal tahmini kalp hızı denklemler aracılığıyla yaştan hesaplanabilir veya tablolardan bulunabilir. • Yaş ile bulunan maksimal kalp hızının 10-15 atım/dakikalık standart sapması vardır. • Bu nedenle kalp hızı kesin test sonlandırma kriteri olarak kullanılmamalıdır. Kalp Hızı Cevapları • Bu özellikle submaksimal test sonuçlarının yaş ile hesaplanan HR max’a uyarlandığı metotların kullanımında potansiyel bir hata nedenidir. Kalp Hızı Cevapları • Tahmini kalp hızının % 85 ine ulaşılamadığı egzersiz testleri genellikle submaksimal test kabul edilirler ve kardiyovasküler sistemi yeterince strese sokmaz. • Bazı kardiyak hastalar egzersiz testine sınırlı bir kalp hızı artışı ile cevap verebilirler. • VO2 max, boy, kilo, vücut kompozisyonu gibi antropometrik ölçümler HR max tek başlarına etkilemezler. Kan Basıncı Cevapları Dinamik bir egzersizde normal kan basıncı cevabı; • sistolik basınçta tedrici artış, • diyastolik basınçta değişmezlik veya hafifçe azalma, • nabız basıncında genişlemedir. Kan Basıncı Cevapları • Maksimal kan basıncı değerlerine genellikle kalp hızının pik yaptığı dönemde ulaşılır. • Maksimal kan basıncının normal değerleri çok değişkendir (160-220/50-90 mmHg) • Hipertansif kan basıncı cevabı genellikle sistolik basıncın 225, diyastolik basıncın da 90 veya üzerinde olması olarak kabul edilmektedir. • Egzersizin kesilmesi gereken nokta olarak ise sistolik basınç için 250 , diyastolik basınç için de 120 veya üzeri önerilmektedir. • Hipotansif veya sınırlı kan basıncı cevapları ciddi iskemik kalp hastalığı veya kalp yetmezliği olan bireylerde not edilmektedir. Kan Basıncı Cevapları • Sistolik basınçta düşme veya artan egzersiz şiddetine rağmen artışa ayak uyduramama anormal test cevabıdır.(Dinlenim değerlerinden 20 mmHg dan daha az artma) • Sistolik basınçta düşme; koroner arter hastalıklarında, kalp kapak hastalıklarında, kardiyomyopatilerde ve çeşitli aritmilerde oluşabilir.(Bir önceki stabil düzeyin 20 mmHg altına düşme). • Bu belirtiler ventrikül fonksiyonlarının testi sonlandırmayı gerektiren zayıflığının bir göstergesidir. Kan Basıncı Cevapları • Diyastolik basınçtaki artış ta (dinlenim değerinin 25 mmHg üzerine çıkması) koroner arter hastalığının bir göstergesidir. • Klinik olarak kalp hastalığı olmayan hastalarda da antihipertansif tedavi, uzamış şiddetli egzersiz ve vazovagal cevaplar nedeniyle egzersizin indüklediği hipotansiyon gelişebilir. Kan Basıncı Cevapları • Egzersiz sonu normal cevap SKB da tedrici düşmedir. Ayakta dik duruş esnasındaki pasif toparlanma nedeniyle kanın periferde göllenmesi sonucu SKB belirgin olarak düşebilir • SKB testten sonra birkaç saat test önceki dinlenim değerlerinin üzerinde kalabilir • DKB da egzersiz sonrası dönem boyunca düşebilir. Kan Basıncı Cevapları • Egzersiz şiddeti artarken DKB daki artma koroner arter hastalığı ile ilişkili olabilir, bunun labil hipertansiyon göstergesi olarak incelenmesi uygun olur. Kan Basıncı Cevapları • • • • Vazodilatatör, kalsiyum kanal blokerleri, ACE inhibitörleri, alfa ve beta bloker kullanan hastalarda egzersize kan basıncı cevabı baskılanmaktadır ve klinik test verilerinin olmadığı durumlarda bu konuda doğru bir tahmin yapılamamaktadır.
