AB-Türkiye Karma İstişare Komitesi 26. Toplantısı İstanbul, 28 Nisan

AB-Türkiye Karma İstişare
Komitesi 26. Toplantısı
İstanbul, 28 Nisan 2009
ORTAK BĠLDĠRĠ TASLAĞI
Sayın Sandy Boyle (EĢ-BaĢkan) ile Sayın Tuğrul Kudatgobilik (EĢ-BaĢkan)
AB-TÜRKĠYE KARMA ĠSTĠġARE KOMĠTESĠ
26. Toplantısı
Ġstanbul, 27 - 28 Nisan 2009
********
EN
-11.
AB-Türkiye Karma İstişare Komitesi (KİK), AB ve Türkiye‟de bulunan örgütlü sivil toplum
temsilcilerini biraraya getiren bir organdır. Komite, AB ile Türkiye arasındaki Ortaklık
Anlaşması kapsamındaki organları bütünleyici nitelikte olup her iki taraftan sivil toplum
örgütlerinin katılım müzakerelerini takip etmelerini ve ortak menfaatleri ilgilendiren
konularda toplumsal tartışma açmalarını sağlamaktadır. Üyeleri, çeşitli ekonomik ve sosyal
çıkar gruplarından oluşmaktadır.
2.
Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Sayın Egemen Bağış, TBMM AB Uyum Komisyonu yesi
Sayın Afif Demirkıran, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarı Ahmet Erdem, AB
Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü Türkiye Masası Şefi Jean-Christophe Filori ile Çek
Cumhuriyeti AB Dönem Başkanlığı adına Çek Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Sayın
František Štěpánek, katılımlarıyla AB-Türkiye Karma İstişare Komitesinin 26. toplantısını
onurlandırmışlardır.
AB-Türkiye ĠliĢkileri ve Örgütlü Sivil Toplumun Rolü
3.
KİK, küresel kriz ortamında, ticaret ve yatırım alanlarında yaşanan güçlüklere çözüm
bulunması için uluslararası işbirliği ile ortak eylemin önemini vurgulamaktadır. Bu bağlamda,
AB ile Türkiye arasındaki işbirliği pozitif rol oynayabilir zira AB Türkiye‟nin en önemli
ticaret ortağı, Türkiye de AB‟nin yedinci en büyük ticaret ortağıdır.
4.
KİK, Türkiye‟nin katılım müzakerelerinin yavaş ilerlemesini ve Çek Cumhuriyeti AB Dönem
Başkanlığı sırasında halen yeni fasıllarda müzakerelerin açılmamış olmasını üzüntüyle
karşılamaktadır. Komite, Türk hükümetini gerekli reformları hızlı bir şekilde
gerçekleştirmeye; Çek Cumhuriyeti AB Dönem Başkanlığı ile müteakip İsveç Dönem
Başkanlığını, Avrupa Komisyonu‟nun değerlendirmelerine göre Türkiye‟nin gerekli koşulları
karşıladığı fasıl başlıklarında müzakereleri açmaya davet etmektedir.
5.
KİK, Avrupa Komisyonu ile Türk hükümetinin, müzakereler konusunda Komite ve Türk
örgütlü sivil toplum örgütleri ile istişare etmelerini ve düzenli olarak bilgilendirmelerini talep
etmektedir.
6.
KİK, Türkiye‟de AB ile ilgili toplumsal bir tartışmanın ve Türkiye‟nin AB‟ye katılımının
sonuçları ile ilgili önyargıların kaldırılmasının öneminin altını çizmektedir. Komite, AB‟de ve
Türkiye‟de bulunan sivil toplum kuruluşlarının, Türkiye‟nin AB‟ye katılım süreci hakkında
yaygın biçimde bilgilendirilmesine ve bu konudaki tartışmalara öncülük edilmesine yönelik
taahhüdünü vurgulamaktadır. Komite, bu bağlamda, İstanbul‟da gerçekleşen toplantı
çerçevesinde Türk sivil toplum örgütleri ve medya kuruluşları ile “Türkiye‟yi Anlatmak”
(Communicating Turkey) başlıklı bir seminer düzenleme inisiyatifini üstlenmiştir. Söz
konusu seminer, KİK‟in 2009 sonbaharında düzenlenecek müteakip Stockholm toplantısında
İsveç sivil toplum örgütleri ve medya kuruluşları ile birlikte takip edilecektir.
.../...
-27.
KİK, Türk Hükümetini Anayasayı gözden geçirmeye ve gerek reformlar konusunda, gerek
genel itibariyle politika üretme sürecinde Türk sivil toplumu ile daha fazla istişarede
bulunmaya davet etmektedir. Komite, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Konseyi‟nin daha
temsilci ve tam teşekküllü istişari bir yapıya kavuşturulması amacıyla hızlı biçimde
reformdan geçirilmesine yönelik olarak daha önce Türk Hükümetine yaptığı çağrıları
yinelemektedir.
8. KİK, Avrupa Adalet Divanının “AT-Türkiye Ortaklık Anlaşması – Hizmet Sunma Özgürlüğü
– AB üyesi bir devletin topraklarına girişe ilişkin vize yükümlülüğü” ile ilgili 19 Şubat tarihli
kararını kaydetmektedir. Komite, Avrupa Komisyonu ile karar kapsamındaki üye devletleri,
söz konusu kararı gecikmeksizin uygulamaya davet eder.
9.
KİK, Türkiye‟deki işçi, işveren ve Hükümet taraflarından oluşan Üçlü Danışma Kurulu‟nun
Hükümet‟e 1 Mayıs‟ın ulusal tatil günü olarak kabul edilmesini oybirliği ile tavsiye etmiş
olmasını büyük bir memnuniyetle not eder ve 1 Mayıs‟ın TBMM tarafından „Emek ve
Dayanışma Günü‟ adıyla ulusal tatil günü olarak kabul edilmiş olmasını memnuniyetle
karşılar.
10.
Komite, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sayın Faruk Çelik‟in Komite Eş Başkanlarının
18 Şubat 2009 tarihinde gerçekleştirdikleri ziyarette verdikleri taahhütleri memnuniyetle
karşılar ancak ilgili yasalarda ilgili değişikliklerin henüz gerçekleştirilmemiş olduğunu da not
eder. Komite, Türkiye‟de sendikal haklara ilişkin mevzuatta gerekli reformların yapılmasının
ve tüm sendikal hakların kamu görevlilerine de verilmesinin önemini yinelemektedir. Komite
25. Toplantının Ortak Deklarasyonunu hatırlatır ve uzlaştırma kurulu kararlarının taraflarca
“anlaşma metni” olarak Kabul edilmesi konusunda ısrar eder. Komite, sendikal haklar
konusunda yapılması gereken değişikliklerin kademeli ve yüzeysel olmayıp Uluslararası
Çalışma Örgütü (ILO) standartlarına tamamen uygun olması gerektiğinin altını çizmektedir.
Bu dönemde sendikal haklara ilişkin mevzuatta sağlanacak ilerleme çok büyük önem
taşımaktadır zira bu konu müzakerelerin 19. Faslının açılmasında kritik şartlardan biridir.
KİK, bu konuyu yakın şekilde takip etmeye devam edecektir. KİK Türk Hükümetine 19.
Faslın müzakerelerine sosyal ortakların katılımını sağlamaya çağırır.
11.
KİK, Türkiye Büyük Millet Meclisi‟nin son dönemde “Kadın Erkek Fırsat Eşitliği
Komisyonu”nun kurulmasını onaylamasını memnuniyetle karşılamaktadır. Komite,
Parlamentonun adı geçen komisyonu, tüm politika alanlarında kadın konularının genel kabul
görmesinde hayati rol oynayacak şekilde, derhal işlevsel hale getirmesini talep etmektedir.
Komite, Türkiye‟de kadın hakları ve kadınların rolü ile ilgili toplumsal tartışmayı devam
ettirmenin önemini vurgulamakta, bunu toplantı gündemlerine daimi bir öğe olarak dahil
etmeyi amaçlamaktadır.
12.
KİK, AB-Türkiye Karma Parlamento Komisyonu ile işbirliği içerisinde gerçekleşen olumlu
gelişmeleri memnuniyetle karşılamaktadır ve 7 Haziran 2009 tarihinde gerçekleşecek Avrupa
.../...
-3seçimlerini müteakiben KPK Eş-Başkanlarıyla ile bu verimli çalışmayı sürdürme
taahhüdünün altını çizmektedir. KİK, Türkiye-AB ortaklığının temel kurumlarından biri
olarak KPK ve Ortaklık Koneyi ile yakın işbirliği içerisinde aktif şekilde çalışma taahhüdünü
de yineler.
AB ile Türkiye arasında araĢtırma ve geliĢtirme alanında iĢbirliği
13.
KİK, finansal kriz bağlamında, ekonomik canlanma için hazırlıklı olmak ve uzun vadede
ekonomik refahı güçlendirmek amacıyla araştırma ve yeniliklere yatırım yapılmasının
önemini vurgulamaktadır. KİK temiz teknolojiler konusunda yatırım ve ARGE
harcamalarının başat önemde olduğunu not eder. Bu bağlamda, iş gücü becerilerinin
artırılması da kritik öneme sahiptir.
14.
KİK, Türkiye ve AB‟deki küçük ve orta ölçekli işletmelerin ARGE yatırımlarını büyütmek
amacıyla, finansmana erişimlerini kolaylaştıran araçların geliştirilmesi yoluyla mali
kapasitelerinin artırılmasının öneminin altını çizer. Komite, kamu-özel sektör ortaklıklarının
kurulmasını ve uluslararası işbirliğinin artırılmasını tavsiye eder.
15.
KİK, AB‟nin ciddi bir küresel rakip olmak istediği takdirde, ARGE için bir iç piyasa
geliştirmek zorunda olduğuna işaret eder. Bu bağlamda, AB ayrıca Türkiye gibi ortaklar ile
kalıcı ilişkiler inşa etmelidir.
16.
KİK, AB‟yi Türkiye Araştırma Alanını ARGE ile ilgili stratejik hedeflerine dahil etmeye
yönelik çalışmaları gerçekleştirmeye teşvik eder. Komite, Avrupa Araştırma Alanı dahilinde,
üye devletler ile aday ülkelerde bulunan kuruluşlar, kamu ve özel sektör arasında
hareketliliğin engellenmeksizin sağlanmasının kariyer gelişimini, bilgi ve teknik tecrübenin
birleştirilmesini teşvik edeceğini vurgular.
17.
KİK, hem AB‟nin hem Türkiye‟nin geleceğin bilgi ekonomisinde yaratıcılık, yenilik ve
rekabetçilik ile ilgili hedeflerini desteklediğinden “Araştırma ve Geliştirme için Yedinci
Çerçeve Program” kapsamında AB ile Türkiye arasında işbirliğini memnuniyetle
karşılamaktadır. Komite, AB ile Türkiye‟nin küresel ARGE yatırımlarını artırmalarını tavsiye
eder.
18.
KİK, Türk hükümetinin ARGE harcamalarının teşvik edilmesini, araştırma altyapısının
geliştirilmesini ve sanayi-akademi ilişkilerinin güçlendirilmesini amaçlayan Dokuzuncu
Kalkınma Planını memnuniyetle karşılamaktadır. Komite, Türkiye‟nin 2002 ila 2007 yılları
arasında araştırma harcamalarını iki katına çıkararak bilim ve yüksek öğrenim kültürünü
teşvik etmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirmektedir. Komite, ARGE harcamalarının
büyük bir bölümünün kamusal kaynaklardan yapıldığını kaydeder ve Türkiye‟nin ARGE
yatırımlarında özel sektörün payını artırmasını tavsiye eder.
.../...
-4AB-Türkiye iliĢkileri bağlamında enerji arz politikaları
19.
KİK eneri tüketiminin daha verimli şekilde yönetilmesi ve yenilenebilir enerjinin
desteklenmesi için her tür çabanın gösterilmesi gerektiği düşüncesindedir.
20.
KİK, güvenilir ve ekonomik enerji arzının iktisadi büyüme ve kalkınmanın olmazsa olmaz
şartlarından biri olduğunu belirtmektedir. Ayrıca, artan enerji tüketimi göz önüne alındığında,
enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi esastır.
21.
KİK, AB ile Türkiye‟nin enerji politikalarının günümüzde karşılaşılan zorluklar bağlamında
ele alınması gereğinin altını çizmektedir: iklim değişikliği, arz güvenliği, konut ve ulaştırma.
AB ile Türkiye‟nin açık ve kapsamlı dış enerji stratejileri belirlemesi gerekmektedir. Komite,
AB ile Türkiye‟nin, toplumsal ortakları, çevresel örgütleri ve diğer sivil toplum kuruluşlarını
dış enerji stratejilerinin belirlendiği sürece aktif bir şekilde dahil etmesini tavsiye etmektedir.
22.
KİK, Türkiye‟nin yakın zamanda Kyoto Protokolünü onaylamasından duyduğu memnuniyeti
ifade eder. Adı geçen Protokol, Türkiye‟nin iklim değişikliği ile mücadele etme yönündeki
kararlılığını kanıtlamaktadır.
23.
KİK, Türkiye‟nin enerji üreten bölgelerden gelen arz bakımından kritik bir enerji merkezine
dönüşerek kendinin ve AB‟nin artan enerji ihtiyacını karşılama konusunda stratejik bir rol
oynayabileceğine işaret etmektedir. Nabucco boru hattı projesinin hayata geçirilmesi, Avrupa
enerji ağlarının tamamlanması ile bağlantılı olduğundan Türkiye‟de doğrudan yabancı
yatırımları teşvik edecek ve enerji alanında etkin bir ortaklığın sağlanmasına katkıda
bulunarak AB ile kaynak ve transit ülkeler arasında işbirliğini destekleyecektir. Komite, bu
bağlamda, enerji yatırımı ve ticaretinin kolaylaştırılmasına yönelik ortak kurallar
oluşturularak enerji meselelerinde hukukun üstünlüğünü güçlendirmek amacıyla, Enerji Şartı
Antlaşmasının kamu yararı da göz önünde bulundurularak tam olarak uygulanması gereğini
vurgulamaktadır.
24.
KİK, Avrupa Komisyonu ile Türk makamları arasında Nabucco projesinin 2013 yılında
hayata geçirilmesi amacıyla yürütülen görüşmelerin devam etmesinden duyduğu
memnuniyeti dile getirmektedir.
25.
Türkiye, enerji piyasasının AB‟nin iç piyasa kuralları ile uyumlu hale getirilmesine yönelik
önemli adımları atmış bulunmaktadır. Komite, bu nedenle, enerjiye ile ilgili faslın açılmasına
ilişkin desteğini yinelemekte, Konseyi hızlı biçimde mesele hakkında anlaşmaya varmaya
davet etmektedir.
.../...
-5Üçüncü Ülkeler ile imzalanan AB Serbest Ticaret AnlaĢmalarının
Türkiye-AB Ekonomik iliĢkilerine etkisi
26.
KİK, mevcut ekonomik ve finansal kriz ile dünya ticaretindeki daralma bağlamında, koruyucu
baskılara direnmenin ve ticareti kısıtlayan politikaların bertaraf edilmesinin önemli olduğunu
düşünmektedir.
27.
KİK, Avrupa Komisyonunun yürüttüğü mevcut Serbest Ticaret Anlaşmalarını kaydetmekte
olup Gümrük Birliğinde yeralan hükümler esas alınarak Türkiye ile tam bir işbirliği
yapılmasını temenni etmektedir. Komite, Gümrük Birliğinin, AB‟nin Serbest Ticaret
Anlaşması (STA) imzaladığı üçüncü ülkeler ile Türkiye‟nin de STA imzalamakla yükümlü
kıldığını belirtmektedir. Komite, Avrupa Komisyonunu, Türkiye‟nin söz konusu üçüncü
ülkeler ile STA imzalamasını kolaylaştıracak önlemler almaya davet etmektedir. İlaveten,
Komite, Avrupa Komisyonu ile Türkiye‟yi STA müzakerelerinin gelişimi konusunda
birbirlerini tam ve düzenli olarak bilgilendirmeye davet etmektedir.
28.
Sivil toplum düzeyinde, Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (AESK), Avrupa Komisyonu
tarafından yürütülen ticaret müzakerelerinin izlenmesi sürecine başta AESK Dünya Ticaret
Örgütü ve Uluslararası Ticaret Daimi Çalışma Grubu olmak üzere çeşitli mekanizmalar
aracılığıyla katılmaktadır. AESK, KİK Türk delegasyonunu, adı geçen çalışma grubunda
ortak çıkarları ilgilendiren konular ele alınırken gözlemci olarak katılmak üzere kendi içinden
az sayıda temsilciyi aday göstermeye davet etmektedir.
Gelecek KĠK Toplantısı
29.
27. KİK toplantısı 2009 sonbaharında Stockholm‟de gerçekleştirilecektir. KİK, Türkiye‟nin
katılım müzakereleri ve örgütlü sivil toplumun sürece katılımı konularında başlattığı
tartışmaları devam ettirecektir. Türkiye‟de Kayıtdışı Ekonomi üzerine bir rapor toplantı
gündeminde yer alacaktır. Ayrıca, Türkiye ve AB‟de ekonomik krizin sonuçları hakkında bir
oturum düzenlenecektir.
Bu bildiri, Türk makamlarına, AB kuruluşlarına, Türk ve AB sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerine
ve medya kuruluşlarına gönderilmiştir. Türkiye-AB KİK çalışma belgeleri ve ilave bilgiler,
sekreteryalarla temasa geçilerek edinilebilir: Sn. Mustafa Bayburtlu, Müdür, Türkiye Odalar ve
Borsalar Birliği (TOBB). (Tel: 00.90.312.413 82 30; email: [email protected]) ve Sn. Laila Wold,
İdareci, Dış İlişkiler Bölümü, Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (Tel: 00.32.2-546.91.58; email:
[email protected])
_____________