Forex Notu - Alan Yatırım

www.alandaforex.com
İngiltere: Brexit Sterline Değer Kazandırır mı ?
Forex Notu
24 Kasım 2016
10 Ekim 2016
Makro Veriler
Brexit Sürecinde Gelinen Nokta…
2016 yılına başlarken, 2016’da küresel piyasaları sarsabilecek siyah kuğu
söylemlerinin başında 23 Haziran 2016 tarihinde İngiltere’de gerçekleşen
referandum geliyordu. Söz konusu tarihe kadar referanduma dair
olasılıkları ve etkileri dahil olmak üzere bir çok şey yazılıp çizildi. Nitekim
23 Haziran 2016 tarihinde Birleşik Krallık tarihinde bir ilk olmayan
referandum girişimi sonrası, Birleşik Krallık Avrupa Birliği üyeliğinden
çıkma yönünde karar aldı.
Brexit kararı ile birlikte beklenildiği üzere finansal piyasalardaki yansıması
çok sert ve hızlı düşüşler olarak karşımıza çıktı. İngiltere’nin birlikten
çıkmasına ilişkin yönetmelik te söz konusu kararın etkileri kadar tartışıldı.
Çünkü daha öncesinde birlikten ayrılmak gibi girişimlerde bulunulsa da
böyle bir emsal görülmemişti.
Mevcut durumda Lizbon Anlaşması 50. maddesi gereği İngiltere’nin
Birlik’ten ayrılma sürecinin en az 2 yıla yayılması bekleniyor. Hali hazırda
İngiltere Başbakanı Theresa May İngiltere’nin ayrılma müzakerelerinde
İngiltere'nin stratejisini netleştirmek ve geliştirmek için zamana ihtiyaç
duyulduğunu belirtti. İngiltere cephesinde sürecin yavaş ilerlemesine
yönelik yaklaşımlar görülürken, Almanya liderliğindeki görülen Avrupa
Birliği İngiltere’ye karşı ılımlı bir yaklaşım ve süreyi uzatma imkanı
sağlayacak tonda görüş bildirmiyorlar. Söz konusu kararın diğer ülkelere
emsal teşkil etmemesi amacıyla İngiltere’nin en hızlı şekilde ayrılması
taraftarı görünüyorlar.
ABD
AB
Politika Faiz Oranı
0,50%
0,00%
JAPONYA
TURKIYE
Tahvil - 10Y
2,39%
0,28%
0,03%
11,38%
Büyüme Yıllık
2,40%
1,60%
0,50%
4,00%
Enflasyon Yıllık
0,70%
0,20%
0,20%
7,16%
İşsizlik Oranı
4,90%
10,10%
3,00%
11,30%
7,50%
22-0,10%
Eylül 2016
*AB için, Almanya 10 yıllık tahvil faiz oranıdır.
Değişim
Günlük
Haftalık
Aylık
Yıllık
EURUSD
-0,1%
-1,7%
-3,1%
-0,8%
USDTRY
0,3%
2,5%
10,5%
18,3%
USDJPY
0,1%
3,3%
8,1%
-8,1%
GBPUSD
0,0%
0,0%
1,6%
-17,5%
GBPEUR
-0,2%
0,7%
5,1%
-17,4%
BRENT
0,1%
4,0%
-5,8%
8,5%
GOLD
-0,2%
-3,2%
-6,2%
10,3%
Ortalamalar
Son Fiyat
Haftalık
Aylık
Yıllık
EURUSD
1,0547
1,0592
1,0772
1,1129
USDTRY
3,4048
3,3719
3,2594
2,9688
USDJPY
112,66
111,56
108,31
108,14
GBPUSD
1,2440
1,2429
1,2425
1,3609
GBPEUR
1,1768
1,1732
1,1539
1,2226
48,94
48,44
47,82
47,86
1186,50
1200,14
1234,45
1256,57
BRENT
XAUUSD
İngiltere Ekonomisi Makro Veriler
GSMH
2,8 Trilyon USD Ticari Işlemler Dengesi
-163 Milyar USD
GSMH Büyüme
2,3% Cari İşlemler Dengesi
İşsizlik Oranı
4,8% Cari Açık/GSMH Oranı
-5,2%
Enflasyon
0,9% Kamu Borcu/GSMH
89,0%
Politika Faiz Oranı
-148 Milyar USD
0,25%
Dünya genelinde ticaret dengelerini düşünecek olursak; Brexit dünyada bir dengeyi değiştirecek potansiyele sahip. Finansal piyasalardaki
etkisi fiyatlama bakımından neredeyse 1 hafta süren Brexit referandumu, uzun vadeli ekonomik sonuçlar doğuracak. Bu noktada en
önemlisi İngiltere’nin çıkış sürecinde Avrupa Birliği ile ticari ilişkilerde kartların yeniden karılmasına ilişkin pazarlıklar önemli olacak.
İngiltere AB’ye karşı dış ticaret açığı veriyor…
İngiltere ticaret dengelerini ele aldığımızda; mevcut durumda İngiltere ihracatının yaklaşık %45’ini Avrupa Birliği’ne gerçekleştirirken,
ithalat ihtiyacının da yaklaşık %53’ünü Avrupa Birliği’nden karşılamakta. Bu sebeple oluşacak yeni düzende her iki tarafta birbirleri için bu
kadar önemli bir Pazar konumundayken aralarındaki ticari ilişki yeni koşullar altında devam edecektir.
Brexit her ne kadar piyasalarda siyah kuğu olarak nitelendirilse de; İngiltere ekonomisi adına olumlu yönleri de var. Avrupa Birliğinin
kronik hastalığı olan bürokrasileri oldukça maliyetli ve zaman alıcıydı. Mevcut durumda İngiltere mal ve hizmet ticaretine devam etmekle
beraber kendi vergi uygulamasını getirerek maliyetler azalışa gidilmesine imkan sağlar. Bununla birlikte Birlik bürokrasisinden sıyrılan
İngiltere diğer ülkeler ile kendi ticaret anlaşmaları için masaya oturma imkanı bulabilir. Nitekim ABD ile son dönemdeki ticari ilişkileri göz
önüne aldığımızda söz konusu tezimizin temelleri atılmış görünüyor. İngiltere’nin ABD’ye ihracatı 2013 yılından bu yana artış gösteriyor.
Ülkeler bazında baktığımızda İngiltere en çok ihracatını ABD’ye gerçekleştirirken, Avrupa Birliği ülkelerine ihracatının da azalış gösterdiği
dikkat çekmekte.
Tablo 1: İngiltere’nin 2011-2015 yılları arasındaki ihracat sıralaması
Ülkeler (Milyon US$)
2011
2012
2013
2014
2015
ABD
62.900
64.195
62.795
64.197
69.325
Almanya
54.137
52.046
48.040
52.026
46.348
İsviçre
38.653
16.207
71.112
35.132
34.022
Çin
14.088
15.688
18.119
26.235
27.623
Fransa
37.636
34.477
35.028
32.503
27.255
Kaynak: Trade Map
Forex Notu
İthalat cephesinde de İngiltere’nin ABD ve Çin’den yaptığı ithalatın arrtığı görülmekte. İngiltere en çok ithalatını Almanya ile gerçekleştiriyor
olsa da yıllar bazında diğer Avrupa Birliği ülkeleri ithalatında yaşanan gerileme dikkat çekerken, en çok ithalat yapılan ülkeler sırasında Çin
ve ABD ilk sıralardaki yerini almaktadır.
Tablo 2: İngiltere’nin 2011-2015 yılları arasındaki ithalat sıralaması
Ülkeler (Milyon US$)
2011
2012
2013
2014
2015
Almanya
87.752
83.087
88.849
100.307
94.074
Çin
66.039
56.267
57.587
64.147
62.979
ABD
61.939
61.329
54.494
58.616
58.066
Hollanda
46.667
47.729
53.787
53.552
47.289
Fransa
39.439
37.745
40.823
43.522
38.620
Kaynak: Trade Map
İngiltere’nin dış ticaret dengesini incelediğimizde Avrupa Birliği’ne karşı önemli derece dış ticaret açığı verdiğini görmekteyiz. 2015 yılı
verileri ile değerlendirdiğimizde; İngiltere 2015 yılında toplam 466 milyar dolar ihracat gerçekleştirirken, toplam 629 milyar dolar ithalat
yapmıştır. 163 milyar dolar dış ticaret açığı veren İngiltere önemli ölçüde Avrupa Birliği’ne karşı ticaret açığı vermekle birlikte; Avrupa
Birliği’ne karşı vermiş olduğu ticaret açığı toplam dış ticaret açığının %87’sini oluşturmaktadır.
Tablo 3: İngiltere’nin 2011-2015 Döneminde En Çok Ticari İlişkisinin Bulunduğu Ülkeler ile Ticaret Dengesi
Ülkeler (Milyon US$)
2011
2012
2013
2014
2015
Avrupa Birliği
-91,93
-96,75
-117,19
-137,55
-141,68
Çin
-51,95
-40,58
-39,47
-37,91
-35,36
25,69
-11,35
60,71
24,49
23,80
0,96
2,87
8,30
5,58
11,26
İsviçre
ABD
Kaynak: Trade Map
İngiltere’nin Birlik’ten ayrılması sonrası elde edeceği bir diğer avantaj ise, Birlik’te kalmanın yükümlülüklerinden kurtulacak olmasıdır.
İngiltere her ne kadar parasal birlik içinde olmasa bile Ortak Pazar anlayışı nedeniyle Avrupa Birliği bütçesine her sene katkıda bulunuyor.
Hatta Almanya’nın ardından bütçeye en fazla katkıda bulunan ikinci ülke olarak başı çekiyor. Ayrılık sürecinde Ortak Pazar’a ulaşım için söz
konusu katkı ödenmeye devam eder mi çokça tartışılacağa benziyor olsa da, ödenmemesi durumunda bu önemli miktar, ülke içerisinde
başka kaynaklar için harcanabilecek olup üstelik kullanım alanına da kendisi karar verebilir.
Bununla birlikte bilindiği üzere Avrupa Birliği devam eden parasal genişleme programına rağmen durgunluk tehdidi ile karşı karşıya ve
parasal genişleme ekonomide arzu edilen iyileşmeyi sağlayamamakta. Yunanistan’ın borç krizinin yüksek sesle telaffuz edilmesi, Avrupa’da
bankacılık sisteminde baş gösteren sorunlar olmak üzere finansal sistemin sorgulanması gibi sorunlar İngiltere ekonomisi için de risk teşkil
ediyor.
Buradan yola çıkarak Sterlin’in Euro ve Dolar karşısındaki son 15 yıllık dönemi içeren hareketlerini inceledik. İngiltere kendi para birimini
kullanmasına rağmen son 15 yıllık dönemde Sterlin’in Euro’ya karşı bağımlılığı daha fazla olmuştur. Söz konusu bağımlılıkta ülkeler
arasındaki ticari ilişkilerin sıklığı önem arz etmekte olup, son dönemde Sterlin’in Euro’ya karşı bağımlılığının azaldığı görülmüştür. Aşağıdaki
grafikte Sterlin’in son 15 yıllık dönem içerisinde Euro ve Dolar karşısındaki ilişkisi gösterilmiştir.
Alan Yatırım
2
Forex Notu
Grafik 1: Son 15 Yıllık Dönem İçerisinde Sterlin’in Euro ve Dolar karşısındaki bağımlılığı
Dolar Bölgesi
Euro Bölgesi
Kaynak: Bloomberg
Sonuç olarak çalışmamızda elde ettiğimiz bulgulara göre; İngiltere’nin Birlik’ten ayrılması zaman alacak olsa da bundan sonra Avrupa
Birliği ile azalması muhtemel ticari ilişkiler neticesinde AB’ye karşı dış ticaret açığının azalacak olması nedeniyle Sterlin’in Euro’ya olan
bağımlılığı zaman geçtikçe azalacaktır.
Grafik 2: Son 15 Yıllık Dönem İçerisinde GBPUSD ve GBPEUR paritelerinin seyri
Kaynak: Bloomberg
Alan Yatırım
3
Forex Notu
Genel Müdürlük
Altan Erbulak Sk. Maya Han No:14/A Gayrettepe / ISTANBUL
+90 212 370 22 22
www.alandaforex.com
Ankara İrtibat Bürosu
Anafartalar C. Papatya S. No: 2/6-8 Ulus / ANKARA
+90 312 312 69 80
İzmir İrtibat Bürosu
Akdeniz M. Cumhuriyet Bulvarı Çırpıcı İş Merkezi No: 77/402 Konak / İZMİR
+90 232 445 64 66
[email protected]
Yasal Uyarı : Bu dokümanda yer alan her türlü bilgi, değerlendirme ve yorum güvenilir olduğu düşünülen Alan Yatırım A.Ş. Araştırma
Departmanı tarafından burada sunulan bilgilerin doğruluğu ve bütünlüğü konusunda makul özen gösterilmiş olmakla beraber, olabilecek
hatalar ve eksikliklerden sorumlu değildir. Burada yer alan fiyatlar, veriler ve bilgilerin tam ve doğru olduğu garanti edilemez, içerik haber
verilmeksizin değiştirilebilir. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Herhangi
bir yatırım aracının alım – satım önerisi ya da getiri vaadi olarak yorumlanmamalıdır. Bu belgede yer alan yatırımla ilgili bilgiler, yorumlar ve
tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri
dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Burada yer alan görüşler, yatırımcının
mali durumuna veya risk ve getiri tercihlerine uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı
verilmesi beklentilere uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan bilgi, değerlendirme, yorum ve istatistiki şekil ve değerlendirmelerin
kullanımı
sonucunda ortaya çıkacak doğrudan ve /veya dolaylı zararlardan Alan Yatırım A.Ş. sorumlu olmayacaktır. Tüm hakları saklıdır.
Alan
Yatırım
4