Ekonomi Bülteni 02 Haziran 2014, Sayı: 22 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ercan Ergüzel Ezgi Gülbaş Ali Can Duran 1 02 Haziran 2014 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler ABD ilk çeyrekte küçüldü. ABD’de ilk çeyrekte GYSH’nin bir önceki yılın aynı çeyreğine göre neredeyse hiç büyümediği yönündeki ilk tahmin 2.revizyonda aşağıya çekildi. İlk tahminde ABD Çeyreklik Yıllıklandırılmış GSYH Büyümesi (%) yıllıklandırılmış %0.1 olarak açıklanan büyüme oranı %1’lik daralma 5% 4.1% olarak revize edildi. İlk çeyrekte ABD ekonomisinin büyüdüğüne işaret 3% 2.6% etmesine karşın, ilk tahminde olduğu gibi ABD ekonomisinin hız kazan1% dığına dair beklentiler üzerinde etkili olmadı. Uzun süredir konut sektörü dışında gelen veriler ekonomik aktivitenin hız kazandığına işaret -1% -1.0% ederken, son gelen konut verileri de sektördeki yavaşlamanın sona -3% erdiğinin sinyallerini veriyorlar. Mevcut göstergelere göre ilk çeyrekteki -5% zayıf performansın ardından içinde bulunduğumuz 2. çeyrekte ABD -7% ekonomisinin bir önceki çeyreğe göre yıllıklandırılmış olarak %3-4 arasında büyüyebileceği tahmin ediliyor. Ek olarak ilk çeyrekte uzun bir -9% 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 sürenin ardından soğuk hava koşulları nedeniyle bir daralma yaşanmış olmasına karşın iç talep ve tüketici harcamaları güçlü bir görünüm sergileyerek temel ekonomik aktivitenin sağlamlığına işaret ettiler. İç talep %1.6’lık bir büyüme performansı sergilerken, ekonomik aktivitenin 2/3’ünü oluşturan tüketim harcamalarının büyüme oranı %3.1 olarak açıklandı. ABD 2. çeyrek verileri beklentileri aşıyor. ABD ekonomisinin 2. çeyrekte oldukça iyi performans gösterdiğine işaret eden ekonomik veriler gelmeye devam ediyor. Soğuk hava koşullarının etkisinin ardından 2 ay arka arkaya güçlü performans gösteren dayanıklı mal siparişleri Nisan ayında düzelme göstereceği ve %0.7 oranında daralacağı beklentilerinin aksine %0.8 oranında büyüme kaydetti. Ek olarak Mart ayında %2.6 olarak açıklanan büyüme %3.6 olarak revize edildi. Ayrıca Markit’in açıkladığı Mayıs ayı öncü PMI verilerine göre hizmet sektörü Nisan ayına paralel açıklanmasına karşın 55’den 58.4’e yükselerek aktivitenin hızlandığına işaret etti. Tüketici tarafında ise güven endeksi 81.7’den 83’e yükselerek tüketim harcamalarının daha da güçlenebileceğinin sinyalini verdi. Yetkililer ECB’nin adım atabileceğinin sinyalini verdi. Hafta içerisinde ECB yetkililerinin yaptıkları konuşmalar, ECB’nin 5 Haziran’da gerçekleştireceği toplantısında deflasyon riskine karşı bir adım atacağı beklentilerini kuvvetlendirdi. ECB başkanı Mario Draghi hafta başında gerçekleştirdiği konuşmasında, daha fazla göstergeye (Haziran başında ellerinde olacak yeni tahminler) ihtiyaç duyduklarını yinelerken, enflasyonun uzunca bir süre düşük seyretmesine müsaade etmeyeceklerini bir kez daha belirtti. Draghi biraz daha ortada bir konuşma gerçekleştirirken, ECB icra kurulu üyesi Nowotny güvercin bir konuşma gerçekleştirdi. Gelen bir soruya karşılık Haziran ayındaki toplantıda faiz indirimi ve diğer muhtemel adımların konuşulacağı bilgisini aktardı. Ek olarak düşük enflasyon oranının büyüme üzerindeki negatif etkisine de dikkat çeken Nowotny piyasadaki hamle beklentilerini güçlendirdi. Son olarak bir diğer icra kurulu üyesi olan Yves Mersch önümüzdeki toplantıda hem düşük enflasyon hem de zayıf kredi artışına karşı farklı araçlardan oluşan bir kombinasyonun açıklanabileceğini belirtti. Mersch bu adımların uygulanması konusunda tarihlerin değişebileceğinin altını çizerek Haziran toplantısında en azından yakın bir tarihte atılacak adımın ne olacağı konusunda bir açıklama geleceğinin sinyalini verdi. Ayrıca Mersch herhangi bir faiz indiriminde faizler arasındaki spreadin korunması isteneceği (ve daha etkili olacağı) için faizlerin koridor halinde aşağı çekilebileceğine işaret etti. Euro Bölgesi’nde büyüme trendi zayıflama riski altında. Ekonomi Politikaları Araştırma Merkezi (CEPR) ve İtalya Merkez Bankası’nın ortaklaşa yayınladığı, aylık olarak GSYH büyümesi tahmini oluşturan Eurocoin (€-Coin) göstergesi %0.31 olarak açıklanarak Haziran 2013’den bu yana ilk defa geriledi. (Nisan ayında %0.39 değerini almıştı) Sanayi üretiminden, iş dünyası anketlerine, hisse senedi piyasalarından, finansal €-Coin (%) Euro Bölgesi Çeyreklik Büyüme (%) göstergelere, ve talep göstergelerine kadar bir çok veri setinden yarar1.0 lanılarak oluşturulan bu gösterge resmi büyüme rakamı açıklanmadan birkaç ay öncesinde büyüme trendini yüksek bir korelasyonla ortaya 0.0 koyuyor. Euro Bölgesi geçtiğimiz yılın 2.çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %0.3 büyüyerek resesyondan çıkmış ve sonrasında sırasıyla % -1.0 0.1, %0.2 ve %0.2 oranlarında sınırlı çeyreklik büyüme kaydetmişti. CEPR’dan yapılan açıklamaya göre, göstergede görülen gerileme za- -2.0 yıflayan sanayi üretimi ve dış ticaret dengesinden kaynaklandı. ECB’nin Mart ayında gerçekleştirdiği ekonomik tahminlere göre bölge -3.0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ekonomisinin bu yıl %1.2 oranında büyümesi bekleniyor. Fakat halen kırılgan yapının devam etmesi ve düşük enflasyon oranlarının harcamaların ertelenmesine neden olması ve büyüme üzerinde negatif etki yaratma ihtimali ECB üzerindeki baskının artmasına neden oluyor. 2 02 Haziran 2014 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Dış Ticaret Açığı, Nisan 2014 Nisan ayında dış ticaret açığı bizim 6.3 milyar $ ve piyasanın 6.6 milyar $ olan beklentisinin üzerinde 7.2 milyar $ geldi. Tahminimizle gerçekleşme arasındaki farklılıkta altın ihracatının geçtiğimiz iki aya göre gerilemesi etkili oldu. Nisan ayında, ithalat bir önceki yılın aynı ayına göre %9 gerileyerek 21 milyar $ olurken, ihracat ise bir önceki yıla göre %8 artış kaydederek 13.4 milyar $’a yükseldi. 12 aylık birikimli dış ticaret açığı ise bir önceki yıla göre %4 artışla 92 milyar $’a olurken, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %63 seviyesinde sabit kaldı. Yılbaşından beri dış talep koşullarındaki iyileşmenin etkisiyle ihracatta görülen artış eğilimi Nisan ayında da devam etti. Diğer taraftan son iki aydır kuvvetli seyreden altın ihracatının Nisan ayında normalleştiğini görüyoruz. Geçtiğimiz iki ayda toplamda 3 milyar $ olan altın ihracatı Nisan ayında bir önceki yıla göre %43’lük düşüşle 377 milyon $ oldu. Geniş ekonomik gruplara göre baktığımızda, yılbaşından beri devam eden ara malı ihracatındaki artışın Nisan ayında yavaşladığını görüyoruz. Diğer taraftan, yatırım malı ve tüketim malları ihracatı ise kuvvetli seyrediyor. Nisan ayında yatırım malı ihracatı bir önceki yıla göre %18 artarken, tüketim malları ihracatı ise %14.4’lük artış kaydetti. İthalat tarafında ise iç talepteki yavaşlamaya paralel olarak gerileme sürüyor. İthalattaki düşüşü geçtiğimiz sene yüksek seyreden altın ithalatındaki normalleşme de destekliyor. Nisan ayında altın ithalatı bir önceki yılın aynı dönemine göre %83 gerilerken, enerji ithalatı da bir önceki yıla göre %11 geriledi. Geniş ekonomik gruplar bazında baktığımızda, ara malı (bir önceki yıla göre -%13) ve tüketim malı (bir önceki yıla göre -%4) ithalatında gerilemenin sürdüğünü görüyoruz. Tüketim malı ithalatındaki düşüşte binek otomobil (bir önceki yıla göre -%25) ve dayanıklı tüketim malı (bir önceki yıla göre -%6) ithalatında görülen düşüşler etkili oldu. Yatırım malı ithalatı ise Mart ayında olduğu gibi Nisan ayında da güçlü seyrini sürdürdü (bir önceki yıla göre %5.2). 2014 yılında ihracatımızda payı yüksek olan AB ülkelerindeki toparlanmaya paralel olarak bu ülkelere olan ihracatımızın arttığını görüyoruz. İlk dört ayda, AB ülkelerinin toplam ihracatımızdaki payı 2 puan artışla %43’e yükseldi. Buna ek olarak, Irak’a olan ihracatımız da yılın ilk dört ayında geçtiğimiz seneye %14 artarak toplam ihracat içindeki payını %7.6’ya yükseltti. Türkiye’nin ihracatı içinde en fazla paya sahip olan Avrupa ülkelerindeki toparlanmanın devam etmesiyle 2014 yılında ihracattaki artış eğiliminin devam etmesini bekliyoruz. Net altın ihracatındaki normalleşmenin de dış ticaret açığına olumlu etki yapmasını bekliyoruz. İç talep koşullarındaki sıkılaşmayla ithalattaki gerilemenin devam etmesine paralel 2014 yılsonunda dış ticaret açığının 90 milyar $ seviyelerinde olacağını düşünüyoruz. 3 02 Haziran 2014 DenizBank Ekonomi Bülteni Haftalık ve Aylık Getiri Finansal Göstergeler Para Piyasaları Global finansal piyasalarda risk iştahı yüksek seyretmeye devam ediyor. H. Senedi Piyasaları Eur Libor ECB kararı öncesinde hafif bir gerileme kaydetti Türkiye haftalık bazda diğer GOÜ’lerden pozitif yönde ayrıştı Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 4 02 Haziran 2014 DenizBank Ekonomi Bülteni Tahvil Piyasaları Finansal Göstergeler Döviz Piyasaları Gösterge tahvil faizi politika faizinin 100 baz puan altına kadar geriledi Emtia Piyasaları ECB toplantısı yaklaşırken Euro’daki değer kaybı sürüyor Altındaki sert gerileme değerli maden emtia performansını aşağıya çekti Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 5