işletme ilkeleri

KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
ÜNİTE-1
KARġILAġTIRMALI SĠYASET: GĠRĠġ
Doğru-YanlıĢ Soruları
1- Bağımlılık kuramı öncelikle siyasal sistemler arasındaki gelişmişlik düzeyi farklarını açıklama ve bunların ekonomik
bağımlılık ilişkilerinden kaynaklandığı temel savına dayanır. (D / Y)
2- Soğuk Savaş döneminde bireyin özgürlüğünü vurgulayan demokrasi uygulamalarına batı demokrasisi adı verilmiştir.
(D / Y)
3- Konfederasyon üniter devletin tam tersi özellikte olup merkezi hükümeti fevkalade zayıf ve çok az konuda karar alma
meşru yetkine sahiptir. (D / Y)
4- Fikir, örgütlenme, haber alma ve muhalefet özgürlüğü kısıtlı olduğu veya bulunmadığı, yönetenlerin siyasal yetkeleri
belirlemelerinin söz konusu olmadığı rejimlere totaliter rejim denir. (D / Y)
5- İsviçre, bir konferasyondur. (D / Y)
Cevaplar:
1- (D)
2- (D)
3- (D)
4- (Y) (otoriter rejim)
5- (D)
BoĢluk Doldurma Soruları
1- ……………., kurumsal-yapısal yaklaşımlara bir tepki olarak ortaya çıkmıştır.
2- ……………………., “Tüm siyasal sistemlerin farklı ve kendilerine has kurumları vardır, ama bu sistemlerin hepsinde
aynı amaçlara yönelik etkinlikler yürütülür” iddiasını içerir.
3- ……………., karşılaştırma yöntemi kullanarak siyasal olay ve gelişmeleri açıklamak üzere uyuşma yöntemi ve fark
yöntemini ortaya koyan düşünürdür.
4- Amerikan başkanlarından …………… demokrasiyi halkın halk için halk ta-rafından yönetilmesi olarak tanımlamıştır.
5- Toplumdaki her kurumun, hükümet ve ajanları tarafından denetim altında tutulduğu, özgürlüklerin hiç olmadığı ve
hatta rejim için tehdit olarak kabul edildiği rejimlere …………. rejimler denir.
Cevaplar:
1- Yapısal-ĠĢlevsel YaklaĢım
2- Yapısal-ĠĢlevsel YaklaĢım
3- John Stuart Mill
4- Abraham Lincoln
5- totaliter
1
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
Test Soruları
1- Yönetilenlerin çoğunluğunun seçim ve yönetim sırasında etkili olması esasına dayanan çoğunlukçu (majoritarian) demokrasi ilk uygulama modeli olan ve Britanya'da geliĢtirilen demokrasi modeli hangisidir?
A) Başkanlık sistemi
B) Yarı-başkanlık sistemi
C) Liberal demokrasi
D) Militan demokrasi
E) Westminster demokrasisi
Çözüm-1 (E)
Yönetilenlerin çoğunluğunun seçim ve yönetim sırasında etkili olması esasına dayanan çoğunlukçu (majoritarian) demokrasi ilk uygulama modelini Britanya'da geliştirdiğinden Westminster tipi demokrasi diye anılmaktadır.
2- AĢağıdaki ülkelerden hangisi bir konfederasyondur?
A) Fransa
B) İsviçre
C) Japonya
D) Norveç
E) Hollanda
Çözüm-2 (B)
İsviçre bir konfederasyondur.
3- Ulus-devletlerde siyasetin gerçekleĢmesinde etkili olan yazılı ve yazısız kuralların bütününe ne ad verilmektedir?
A) Siyasal sistem
B) Uluslararası ilişkiler
C) Siyasal yaptırım
D) Siyasal rejim
E) Siyasal norm
Çözüm-3 (D)
Siyasal rejim, ulus-devletlerde siyasetin gerçekleşmesinde etkili olan yazılı ve yazısız kuralların bütünüdür.
4- Demokrasi kavramı ile ilgili aĢağıdaki ifadelerden hangisi yanlıĢtır?
A) Soğuk Savaş döneminde, eşitliği vurgulayan totaliter rejim uygulamalarına liberal demokrasi adı verilmiştir.
B) Soğuk Savaş döneminde bireyin özgürlüğünü vurgulayan demokrasi uygulamalarına batı demokrasisi adı verilmiştir.
C) Aristoteles’e göre demokrasi; çoğunluğun yönetimi olarak tanımladığı timokrasi kavramının bozulmuş biçimidir.
D) Abraham Lincoln demokrasiyi halkın halk için halk tarafından yönetilmesi olarak tanımlamıştır.
E) Dahl demokrasi kavramı yerine poliarşi kavramını önermiştir.
Çözüm-4 (A)
Soğuk Savaş döneminde bireyin özgürlüğünü vurgulayan demokrasi uygulamalarına batı demokrasisi adı verilmiştir.
5- ÇağdaĢ demokrasilerin içeriğinin poliarĢi olduğunu ifade etmek ne anlama gelmektedir?
A) Çağdaş demokrasilerin sadece hakça ve özgür seçimlerle işbaşına gelen hükümetlerden ibaret olmadığı, aynı zamanda özgürlükler ve haklar rejimine de sahip oldukları anlamına gelmektedir.
B) Çağdaş demokrasilerin doğrudan demokrasi uygulamaları olan referandum gibi uygulamaları hayata geçirmeden
saygınlık kazanamayacakları anlamına gelmektedir.
C) Çağdaş demokrasilerin çoğunluğa dayalı bir yönetim biçimi olarak çalışmalarının doğal hatta zorunlu olduğu anlamına gelmektedir.
D) Çağdaş demokrasilerin aslında temsili kurumlar aracılığıyla çalıştıklarından halkın kendi kendisini yönetmesinin artık
imkansız hale geldiği anlamına gelmektedir.
E) Çağdaş demokrasilerin hükümetler sayesinde var olduğu anlamına gelmektedir.
Çözüm-5 (A)
Poliarşi, çağdaş demokrasilerin sadece hakça ve özgür seçimlerle işbaşına gelen hükümetlerden ibaret olmadığı, aynı
2
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
zamanda özgürlükler ve haklar rejimine de sahip oldukları anlamına gelmektedir.
6- Demokrasiyi halkın halk için halk tarafından yönetimi olarak tanımlayan kimdir?
A) Lincoln
B) Montesquieu
C) Makyavel
D) Schumpeter
E) Dahl
Çözüm-6 (A)
Amerikan başkanlarından Abraham Lincoln demokrasiyi halkın halk için halk tarafından yönetilmesi olarak tanımlamıştır.
7- AĢağıdakilerden hangisi yarı baĢkanlık rejimlerinin ilk kez kurulduğu devletlerden biridir?
A) Avusturya
B) İsveç
C) Belçika
D) Finlandiya
E) Norveç
Çözüm-7 (D)
Yarı başkanlık rejimleri ilk kez Birinci Dünya SavaĢı sonrasında Almanya ve Finlandiya’da 1919 yılında kurulmuşlardır. Alman yarı-başkanlık rejimi 1930’larda Nasyonal Sosyalist (Nazi) Partisi’nin iktidara geçerek demokrasiyi sonlandırmasıyla son bulmuştur. Finlandiya’da ise bugüne kadar varlığını sürdürmüştür.
8- Hükümetin gücünü sınırlamak için kurulan hükümet kuvvetlerinin eĢit güçte olduğu ve birbirlerini denetleyip
dengelediği siyasal rejime ne ad verilir?
A) Başkanlık rejimi
B) Yarı-başkanlık rejimi
C) Başbakanlık rejimi
D) Diktatörlük
E) Poliarşi
Çözüm-8 (A)
Hükümetin gücünü sınırlamak için kurulan hükümet kuvvetlerinin eşit güçte olduğu ve birbirlerini denetleyip dengelediği
siyasal rejim başkanlık sistemidir.
9- Toplumdaki her kurumun, hükümet ve ajanları tarafından denetim altında tutulduğu, özgürlüklerin hiç olmadığı ve hatta rejim için tehdit olarak kabul edildiği rejimlere ne ad verilir?
A) Otoriter rejimler
B) Demokratik rejimler
C) Teknokrat rejimler
D) Totaliter rejimler
E) Teokratik rejimler
Çözüm-9 (D)
Toplumdaki her kurumun, hükümet ve ajanları tarafından denetim altında tutulduğu, özgürlüklerin hiç olmadığı ve hatta
rejim için tehdit olarak kabul edildiği rejimlere totaliter rejimler denir.
10- OydaĢmacı Demokrasinin Parlamenter Rejimi hangi ülkede görülmez?
A) İsviçre
B) Hollanda
C) BElçika
D) Lübnan
E) ABD
Çözüm-10 (E)
ABD’de başkanlık sistemi vardır.
3
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
ÜNİTE-2
ÇOĞUNLUKÇU KURUMSALLAġMIġ PARLAMENTER REJĠM: BĠRLEġĠK
KRALLIK (BRĠTANYA)
Doğru-YanlıĢ Soruları
1- Britanya, çoğunlukçu (majoritarian) demokrasinin ilk uygulama modelini geliştirdiği ülkedir. (D / Y)
2- Birleşik Krallık, Avrupa Birliği’ne 1972 yılında üye olmuş ve 2016 yılında üyelikten çıkma kararı almıştır. (D / Y)
3- Britanya’nın yazılı bir anayasası bulunmamaktadır. (D / Y)
4- Britanya demokratik modelinde; yasama organı tek meclisten oluşmaktadır. (D / Y)
5- Britanya seçim sisteminin temel özelliği; dar bölgede, en fazla oy alan adayın seçimi kazandığı sistem olmasıdır. (D /
Y)
Cevaplar:
1- (D)
2- (D)
3- (D)
4- (Y) (iki meclis)
5- (D)
BoĢluk Doldurma Soruları
1- Britanya siyasal sistemi ve rejimi; meşruti monarşi içinde ……………… demokrasidir.
2- Britanya rejiminin temel ilkesi ……………dır.
3- ……………….., hükümet bürolarının bulunduğu ve İngiliz kamu yönetiminin mutfağı konumunda olan semttir.
4- Britanya'nın meşru siyasal karar alma mercii fiilen …………..nındır.
5- Britarya’da işçi sınıfı on dokuzuncu yüzyılın sonunda, kadınlar ise …………’lerden itibaren seçme ve seçilme haklarını elde etmişlerdir.
Cevaplar:
1- çoğunlukçu
2- çoğunlukçuluk
3- Whitehall
4- Avam Kamarası
5- 1920
Test Soruları
1- Britanya’nın, eski sömürgeleriyle olan özel iliĢkilerini ekonomik ve kültürel olarak yeniden tanımlayarak sürdürdüğü ve uluslararası siyasal iliĢkilerinin de yeni bir içerikte devam etmesini sağlayan sistem hangisidir?
A) İngilizce Konuşan Milletler Topluluğu
B) Britanya Devletler Topluluğu
C) Avrupa Birliği
D) Kuzey Atlantik İşbirliği Anlaşması
4
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
E) Birleşmiş Milletler
Çözüm-1 (B)
Britanya Devletler Topluluğu (British Commonwealth) ile Britanya, eski sömürgeleriyle olan özel ilişkilerini ekonomik
ve kültürel olarak yeniden tanımlayarak sürdürmüş, uluslararası siyasal ilişkilerinin de yeni bir içerikte devam etmesini
sağlamıştır.
2- Britanya’nın sahip olduğu devlet sistemi aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Çoğunlukçu temsili demokrasi
B) Kuvvetler ayrılığı
C) Meşruti monarşi
D) Üniter sistem
E) Teokrasi
Çözüm-2 (C)
Britanya siyasal sistemi ve rejimi; meşruti monarşi içinde çoğunlukçu demokrasidir. Yani siyasal sistem meşruti monarşi, rejim ise çoğunlukçu demokrasidir.
3- Yazılı bir anayasası olmayan devlet aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Britanya
B) Almanya
C) ABD
D) İsviçre
E) Fransa
Çözüm-3 (A)
Britanya’nın yazılı bir anayasası bulunmamaktadır.
4- AĢağıdakilerden hangisi BirleĢik Krallığın topraklarına verilen addır?
A) İngiltere
B) Iskoçya
C) Galler
D) Britanya
E) Ulster
Çözüm-4 (D)
Britanya, Birleşik Krallığın topraklarına verilen addır.
5- Britanya siyasal sistemi ve rejimi aĢağıdakilerden hangisinde doğru olarak tanımlanmıĢtır?
A) Federal monarşiye dayalı temsili demokrasidir.
B) Üniter monarşiye dayalı sınıfsal demokrasidir.
C) Meşruti monarşi içinde çoğunlukçu demokrasidir.
D) Mutlak monarşiye dayalı yarı başkanlık sistemidir.
E) Mutlak monarşiye dayalı temsili demokrasidir.
Çözüm-5 (C)
Britanya siyasal sistemi ve rejimi; meşruti monarşi içinde çoğunlukçu demokrasidir. Yani siyasal sistem meşruti monarşi, rejim ise çoğunlukçu demokrasidir.
6- Hükümet bürolarının bulunduğu ve Ġngiliz kamu yönetiminin mutfağı konumunda olan semt aĢağıdakilerden
hangisidir?
A) Ulster
B) Tory
C) Commonwealth
D) Walt Street
E) Whitehall
Çözüm-6 (E)
5
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
Whitehall: Hükümet bürolarının bulunduğu ve İngiliz kamu yönetiminin mutfağı konumunda olan semttir.
7- Britanya’da parlamenter rejim uygulamasının dayandığı temel ilke aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Çokluk (plurality) ilkesi
B) Parti disiplini ilkesi
C) Kabine hükümeti ilkesi
D) Çoğunlukçuluk (majoritarianism) ilkesi
E) Çoğulculuk (pluralism) ilkesi
Çözüm-7 (D)
Britanya, çoğunlukçu (majoritarian) demokrasinin ilk uygulama modelini geliĢtirdiği ülkedir.
8- AĢağıdakilerden hangisi Britanya’yı oluĢturan bölgelerden biri değildir?
A) İngiltere
B) İzlanda
C) İskoçya
D) Galler
E) Kuzey İrlanda
Çözüm-8 (B)
Britanya toprakları üzerinde Ingiltere (England), îskoçya, (Scotland), Galler (Wales) ve Kuzey Ġrlanda (Ulster) olmak
üzere dört bölgeden oluşan Birleşik Krallık, dünya dillerinin birçoğunda ve Türkçe’de de kısaca Ingiltere olarak anılmaktadır.
9- Britanya’nın Westminster demokrasisi diye anılan rejiminin dayandığı toplumsal temel aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Toplumdaki temel ayrışmanın sadece toplum sınıfları olan aristokrasi - burjuvazi -işçi sınıfı biçiminde olması, diğer
ayrışmaların görece olarak önemsiz olmasıdır.
B) Toplumdaki temel ayrışmanın endüstri ötesi bir toplumdaki ekonomik ve kültürel çoğulculuk olasıdır.
C) Britanya toplumunda merkezi bir idare yapısına göre baskı gruplarının ve onların kurduğu partilerin halkla yakın ilişkiler içinde olmasıdır.
D) Britanya toplumunun 20. yüzyılda Britanya Milletler Topluluğundan gelen göçlerle zengin ve çoğulcu bir kültürel manzara göstermesidir.
E) Britanya toplumundaki tüm toplumsal ayrışmaların etkili ve önemli olmasıdır.
Çözüm-9 (A)
Westminster demokraside, toplumdaki temel ayrışmanın sadece toplum sınıfları olan aristokrasi - burjuvazi -işçi sınıfı biçiminde olması, diğer ayrışmaların görece olarak önemsiz olması durumu söz konusudur. Bu durumda günümüzde artık
önemini yitirmektedir.
10- Westminster Demokrasisi ile ilgili aĢağıdaki ifadelerden hangisi yanlıĢtır?
A) Yasama organı tek bir meclisten oluşmaktadır.
B) Yasama kurumunun aldığı kararlar yasal olarak bağlayıcıdır.
C) Yasama kurumu istediği gibi karar alabilir.
D) Yasama kurumunun aldığı kararlar demokratik olarak meşrudur.
E) Yürütme gücü tek bir parti ve onun oluşturduğu kabinede toplanmaktadır.
Çözüm-10 (A)
Westminster Demokraside, 2 meclis bulunmaktadır: Avam ve Lordlar Kamaraları.
6
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
ÜNİTE-3
ÇOĞUNLUKÇU KURUMSALLAġMIġ YARI-BAġKANLIK REJĠMĠ:
FRANSA
Doğru-YanlıĢ Soruları
1- Fransız sistemi iki meclisli sistemlerdendir. (D / Y)
2- Fransa’da Cumhurbaşkanının yetkileri arasında Millet Meclisi’ni feshetme yetkisi de sayılmaktadır. (D / Y)
3- Fransa Başkanlık Sistemi ile yönetilmektedir. (D / Y)
4- İkinci Dünya Savaşı’nın başlangıcında, 3. Cumhuriyet’in Nazi orduları karşısında aldığı yenilgiden sonra, Fransa’da
Vichy rejimi kuruldu. (D / Y)
5- Fransız Anayasası, kuvvetler ayrılığı ilkesi uyarınca Bakanlar kurulu üyelerinin hükümet üyeliğinin yanı sıra parlamento üyesi olmasını engellemektedir. (D / Y)
Cevaplar:
1- (D)
2- (D)
3- (Y) (Yarı-baĢkanlık)
4- (D)
5- (D)
BoĢluk Doldurma Soruları
1- Fransa’da 5. Cumhuriyet …………. yılında halkoylaması sonucu kabul edilmiştir.
2- Fransız sisteminde ……… meclis vardır.
3- Fransa'da yasaların anayasallık denetimiyle yetkili olan …………….'dir.
4- ………….., Fransa’da vatandaşların yaşamlarını köklü bir biçimde etkileyen ve kültür mirasının yeni kuşaklara devredilmesinde rol oynayan kurumdur.
5- Fransa'da önemli siyasal sorunlarda en yetkili makam ………………….dır.
Cevaplar:
1- 1958
2- iki
3- Anayasa Konseyi
4- Okul
5- CumhurbaĢkanlığı
Test Soruları
1- Fransa siyasi rejimi hangisidir?
A) Başkanlık
B) Yarı-başkanlık
C) Parlementer demokrasi
D) Konfedaralizm
7
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
E) Fedaralizm
Çözüm-1 (B)
Fransa siyasi rejimi yarı-başkanlık sistemidir.
2- Fransızlar hangi savaĢla Osmanlı Ġmparatorluğu ile karĢı karĢıya gelmiĢtir
A) Mısır seferi
B) Birinci Dünya Savaşı
C) İkinci Dünya Savaşı
D) Haçlı seferleri
E) Kurtuluş savaşı
Çözüm-2 (A)
Fransızlar, 1798’de Mısır seferini düzenleyerek Osmanlı İmparatorluğu ile de karşı karşıya geldiler. Yirmi yılı bulan bu
savaşlara “Avrupa Koalisyon SavaĢları” denir.
3- Fransa, kamu siyasetlerini oluĢtururken aĢağıdaki hangi kurumun koyduğu çerçeveleri öncelikle dikkate alır?
A) İşçi sendikaları
B) Esnaf odaları
C) Ordu
D) NATO
E) Avrupa Birliği
Çözüm-3 (E)
Fransa, kamu siyasetlerini oluştururken Avrupa Birliğinin koyduğu çerçeveleri öncelikle dikkate alır. Fransa AB’nin kurucularından ve en etkili üyelerindendir.
4- Fransa, 5. Cumhuriyet olarak adlandırılan ve bugünkü yarı baĢkanlık sistemini öngören yeni anayasal düzene
hangi yılda geçmiĢtir?
A) 1954
B) 1955
C) 1956
D) 1957
E) 1958
Çözüm-4 (E)
5. Cumhuriyet 1958 yılında halkoylaması sonucu kabul edilmiştir.
5- Fransa CumhurbaĢkanlarının görev süresi kaç yıldır?
A) 3
B) 4
C) 5
D) 7
E) 10
Çözüm-5 (C)
Fransa Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıldır.
6- Fransız Parlementosu kaç meclisten oluĢur?
A) Fransa’da palemento tek meclislidir.
B) Fransız sisteminde, biri Millet Meclisi; diğeri, Senato olmak üzere iki meclis vardır.
C) Fransız sistemi yarı başkanlık sistemi olduğu için parlementoya gerek duymaz; dolayısıyla herhangi bir meclisle donatılmamıştır.
D) Fransız sisteminde üç ayrı parlamento vardır.
E) Fransız sisteminde parlemento alt meclislerden oluşur.
Çözüm-6 (B)
Fransız sisteminde, biri Millet Meclisi; diğeri, Senato olmak üzere iki meclis vardır.
8
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
7- Fransa’da vatandaĢların yaĢamlarını köklü bir biçimde etkileyen ve kültür mirasının yeni kuĢaklara devredilmesinde rol oynayan kurum aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Aile
B) Kilise
C) Siyasal partiler
D) Okul
E) Sivil toplum kuruluşları
Çözüm-7 (D)
Okul, Fransa’da vatandaşların yaşamlarını köklü bir biçimde etkileyen ve kültür mirasının yeni kuşaklara devredilmesinde rol oynayan kurumdur.
8- Fransa NATO’nun askeri kanadından hangi CumhurbaĢkanı ile çıkmıĢtır?
A) Sarkozy
B) Hollande
C) Chirac
D) De Gaulle
E) Le Pen
Çözüm-8 (D)
De Gaulle, Fransa’yı NATO’nun askeri kanadından çıkaran Fransız Cumhurbaşkanıdır.
9- Fransa’da halkın yaĢamını yönlendiren ve cumhuriyetçiliği benimseten en temel kurum aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Cumhurbaşkanlığı
B) Kilise
C) Okul
D) Medya
E) Millet Meclisi
Çözüm-9 (E)
Millet Meclisi, Fransa’da halkın yaşamını yönlendiren ve cumhuriyetçiliği benimseten en temel kurumdur.
10- Fransa’da Hükümetin programının oylanma yeri sadece neresidir?
A) Senato
B) Cumhurbaşkanı
C) Millet Meclisi
D) Anayasa Konseyi
E) Kabine
Çözüm-10 (C)
Fransız sistemi iki meclisli sistemlerdendir. Anayasa’nın kendi diliyle “Parlemento, Millet Meclisi ve Senato’dan oluĢur”. Hükümetin programının oylanma yeri sadece Millet Meclisi’dir.
9
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
ÜNİTE-4
ÇOĞUNLUKÇU KURUMSALLAġMIġ BAġKANLIK REJĠMĠ: ABD
Doğru-YanlıĢ Soruları
1- Amerikan Kongresi’nin en önemli örgütsel özelliği tek meclisli olmasıdır. (D / Y)
2- ABD Başkanları doğrudan halk tarafından seçilir. (D / Y)
3- ABD’deki seçimlerde tek üyeli dar bölge çoğunluk sistemi uygulanmaktadır. (D / Y)
4- Amerika Birleşik Devletleri'nin siyasi gelişiminde önemli olan üç büyük dönüm noktası vardır: cumhuriyetin kuruluşu, iç
savaş ve New Deal dönemi. (D / Y)
5- Dünyanın en eski partisi ABD’deki Cumhuriyetçi Partidir. (D / Y)
Cevaplar:
1- (Y) (iki meclis)
2- (D)
3- (D)
4- (D)
5- (D) (Demokrat Parti)
BoĢluk Doldurma Soruları
1- …………………., ABD’de siyasi temsilin ve yasa yapımının ana kurumudur.
2- …………… ilkesi yargıcın bir kişinin hangi hukuki gerekçe ile hapishanede tutuklu olduğunu açıklama zorun-luluğu
bulunması anlamına gelmektedir.
3- Dünyadaki ilk siyasal partiler ………….’de ortaya çıkmıştır.
4- ABD siyasal sistemindeki yetki dağılımından dolayı ……….. de ülkenin hükümet yapısının bir parçasıdır.
5- ……………. kamu politikalarını kendi siyasi görüşleri doğrultusunda etkilemeyi amaçlarlar.
Cevaplar:
1- Kongre
2- Habeas Corpus
3- ABD
4- Kongre
5- Ġdeolojik çıkar grupları
Test Soruları
1- Amerika BirleĢik Devletleri, hangi ülkeden bağımsızlığına kavuĢmuĢtur?
A) Fransa
B) İngiltere
C) İspanya
D) Danimarka
E) Meksika
Çözüm-1 (B)
10
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere’den bağımsızlığına kavuşmuştur.
2- ABD BaĢkanlarının seçilme Ģekli aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Yasama organı (Kongre) tarafından seçilirler.
B) Yasama ve yargı organlarının ortak kararıyla seçilirler.
C) Doğrudan halk tarafından seçilirler.
D) Kendi partilerinin kurultayları tarafından seçilirler.
E) ABD Senatosunun çoğunluk kararıyla seçilirler.
Çözüm-2 (C)
ABD başkanları, doğrudan halk tarafından seçilirler.
3- Dünyada halen yürürlükte olan en eski yazılı anayasa aĢağıdaki devletlerden hangisine aittir?
A) Almanya
B) İngiltere
C) ABD
D) İsveç
E) Fransa
Çözüm-3 (C)
Dünyada halen yürürlükte olan en eski yazılı anayasa olma özelliğini koruyan Amerikan Anayasası daha sonra birçok başka ülke anayasası için bir ilham kaynağı olmuştur.
4- Amerikan Kongre’sinde yasaların hazırlanması sürecinde en önemli rolü kimler oynamaktadır?
A) Senato üyeleri
B) Temsilciler Meclisi üyeleri
C) Siyasi partilerin liderleri
D) Kongre’deki komisyonların ve alt komisyonların üyeleri
E) Başkanın kendisi
Çözüm-4 (D)
Kongre’deki komisyonların ve alt komisyonların üyeleri, yasaların hazırlanması sürecinde en önemli rolü oynamaktadır.
5- Amerika'nın bağımsızlığını kazandığı yıl aĢağıdakilerden hangisidir?
A) 1766
B) 1783
C) 1790
D) 1800
E) 1810
Çözüm-5 (B)
ABD, 1783 yılında Ġngiltere’den bağımsızlığını kazanmıĢtır.
6- AĢağıdakilerden hangisi Amerikan federal devlet yapısının özelliklerinden biri değildir?
A) Eyalet hükümetlerinin federal hükümetten daha güçlü olması
B) Federal hükümetin yalnız dış politika ve ülke güvenliğinden sorumlu olması
C) Eyalet ve yerel idarelerin yöneticilerinin federal hükümet tarafından atanmaları
D) Federal ve eyalet hükümetleri arasında görev dağılımının eşit olması
E) Federalizm ilkesi uyarınca tüm eyaletlerin tek bir anayasası vardır.
Çözüm-6 (E)
ABD’de tek bir anayasa ve her eyaletin ayrı yasaları vardır.
7- ABD siyasetindeki “lobicilik” faaliyetlerinin temel hedefi aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Siyasetçileri illegal yollardan ele geçirmek
B) Otel lobilerinde siyaset yapmak
C) Çıkar gruplarına maddi yardım sağlamak
11
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
D) Kongre üyeleriyle birebir konuşarak bir yasa tasarısı hakkındaki görüşlerini etkilemek
E) Etnik grupların siyasete katılmalarını sağlamak
Çözüm-7 (D)
ABD siyasetindeki “lobicilik” faaliyetlerinin temel hedefi; kongre üyeleriyle birebir konuşarak bir yasa tasarısı hakkındaki
görüşlerini etkilemektir.
8- AĢağıdakilerden hangisi Amerikan siyasal sisteminde BaĢkanın yetkilerinden biri değildir?
A) Kongre’den geçen yasaları veto edebilmesi
B) Kabine üyelerini ataması
C) Çok sayıda üst düzey bürokratı ataması
D) Yeni Anayasa Mahkemesi üyelerini Senato’ya önermesi
E) Yasaların yapılması
Çözüm-8 (E)
KONGRE: Kongre ABD’de siyasi temsilin ve yasa yapımının ana kurumudur.
9- Amerikan siyasal sisteminde iki partili bir yapının devamlılığını sağlayan en önemli faktör nedir?
A) Başkanlık sistemi
B) Yasaların iki partiden çok partinin seçime katılmasını engellemesi
C) Seçimlerde %10’luk baraj uygulanması
D) Dar bölgeli çoğunluk sisteminin küçük partilerin seçim şanslarını azaltması
E) Federal devlet yapısı
Çözüm-9 (D)
Amerikan siyasal sisteminde iki partili bir yapının devamlılığını sağlayan en önemli faktör, dar bölgeli çoğunluk sisteminin
küçük partilerin seçim şanslarını azaltmasıdır.
10- ABD Kongresi’nin en önemli örgütsel özelliği aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Dünyanın en büyük yasama organı olması
B) Üyelerinin yarısından çoğunun kadın olması
C) Kanton meclislerinin bulunması
D) Bilgeler Kurulu’nun bulunması
E) İki meclisli olması
Çözüm-10 (E)
Kongre ABD’de siyasi temsilin ve yasa yapımının ana kurumudur. Kongre’nin en önemli örgütsel özelliği iki meclisli
olmasıdır. ABD'de siyasi temsilin ve yasa yapımının ana kurumu olan Kongre'nin Temsilciler Meclisi ve Senato olmak
üzere iki meclisi vardır.
12
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
ÜNİTE-5
OYDAġMACI KURUMSALLAġMIġ REJĠM: ĠSVĠÇRE
Doğru-YanlıĢ Soruları
1- İsviçre’nin, resmî adı İsviçre Konfederasyonudur. (D / Y)
2- İsviçre Konfederasyonu federal bir devlettir. (D / Y)
3- Federalizm, İsviçre siyasal sisteminin en temel ilkesi olarak kabul edilmektedir. (D / Y)
4- Ulusal Meclis, Federal Konsey’in aynı alanlardaki görev ve yetkilerini kullanmasını engelleyebilir. (D / Y)
5- Almanca, Fransızca, İtalyanca ve Romanca İsviçre’nin resmî dilleridir. (D / Y)
Cevaplar:
1- (D)
2- (D)
3- (D)
4- (Y) (Federal ……..)
5- (D)
BoĢluk Doldurma Soruları
1- …………, yürütme organıdır ve yedi üyeden oluşur.
2- Arend Lijphart, İsviçre demokrasisini ……………. olarak tanımlamaktadır.
3- ……………., Anayasanın tümünü ya da bir kısmını değiştirmeye yönelik olarak yüz bin vatandaş tarafından imzalanarak verilen öneridir.
4- …………, iki yüz milletvekilinden oluşur.
5- Devletler Konseyi seçimleri ………. yılda bir yapılır.
Cevaplar:
1- Federal Konsey
2- oydaĢmacı bir demokrasi
3- Halkın kanun teklifi
4- Ulusal Konsey
5- dört
Test Soruları
1- Seçimlere katılım oranının düĢüklüğü aĢağıdakilerden hangisi ile açıklanamaz?
A) Halkın siyasi eğilimi
B) Halkoylamasının konusu
C) Seçimlerin çokluğu
D) Eğitim düzeyi
E) Siyasetin ve siyasetçinin kalitesi
Çözüm-1 (A)
13
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
Halkın siyasi eğilimi, seçimlere katılım oranının düşüklüğünü açıklamaz.
2- Ġsviçre siyasal sisteminde aĢırı sağ veya aĢırı sol eğilimli partilerin nadiren görülmesinin nedeni aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Kanton anayasaları
B) Demokratik hakların yerleşmiş olması
C) Seçim barajı
D) Çekimserlik
E) Federal devlet yapısı
Çözüm-2 (B)
Diğer Avrupa ülkelerinden farklı olarak İsviçre’de aşırı sağ eğilimli ya da aşırı sol eğilimli partiler nadiren görülmektedir.
Klaus Armingeon, bu durumu Ġsviçre’de demokratik hakların yerleĢmiĢ olmasıyla açıklamaktadır.
3- Ġsviçre’nin hükümet sistemi aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Başkanlık sistemi
B) Parlamenter sistem
C) Yarı Başkanlık sistemi
D) Meclis Hükümeti sistemi
E) Yarı parlamenter sistem
Çözüm-3 (D)
İsviçre’nin hükümet sistemi, Meclis Hükümeti sistemidir.
4- Ġsviçre’de kuvvetler ayrılığı ilkesi ile ilgili aĢağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Kuvvetler ayrılığı anayasada düzenlenmiştir.
B) Federal Meclis, Federal Konsey’in aynı alanlardaki görev ve yetkilerini kullanmasını engelleyebilir.
C) Hükümet ile Federal Meclis’in görevleri tamamen farklıdır.
D) Yasama yargı üzerinde denetim uygulayamaz.
E) Federal Meclis, Federal Konsey’e talimat veremez.
Çözüm-4 (B)
Federal Meclis, Federal Konsey’in aynı alanlardaki görev ve yetkilerini kullanmasını engelleyebilir.
5- Halkın Kanun Teklifi mekanizması ile halk aĢağıdakilerden hangisini gerçekleĢtirebilir?
A) Federal Meclise kanun tasarısı önerir
B) Anayasa değişikliği önerisinde bulunabilir
C) Federal Konsey üyelerini denetler
D) Federal Mahkeme kararlarını denetler
E) Siyasi partileri denetler
Çözüm-5 (B)
Halkın kanun teklifi, Anayasanın tümünü ya da bir kısmını değiştirmeye yönelik olarak yüz bin vatandaĢ tarafından imzalanarak verilen öneridir.
6- AĢağıdakilerden hangisi Ġsviçre Federal Konseyi’nin görevlerinden biri değildir?
A) Ülkenin izleyeceği politikaları belirlemek
B) Mevzuatı hazırlamak
C) Kantonların yöneticilerini atamak
D) Anlaşmaları imzalamak
E) İdari teşkilatı yönetmek
Çözüm-6 (C)
Kantonların yöneticilerini atamak, İsviçre Federal Konseyi’nin görevlerinden biri değildir.
7- Federal Meclis aĢağıdaki yetkilerden hangisini kullanamaz?
A) Güvenoyu oylamasına yönelik gensoru önergesi vermek
B) Federal Konsey üyelerinin seçmek
14
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
C) Federal Konsey üzerinde yüksek denetim yetkisini kullanmak
D) Federal Konsey Başkanını seçmek
E) Federal Mahkeme üyelerini seçmek
Çözüm-7 (A)
Güvenoyu oylamasına yönelik gensoru önergesi vermek gibi, Federal Meclisin bir yetkisi yoktur.
8- Arend Lijphart’ın Ġsviçre demokrasisini tanımladığı kavram aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Westminster demokrasisi
B) Başkanlık demokrasisi
C) Oydaşmacı demokrasi
D) Yarı-başkanlık demokrasisi
E) Neo-Liberal demokrasi
Çözüm-8 (C)
Arend Lijphart, Ġsviçre demokrasisini OYDAġMACI BĠR DEMOKRASĠ olarak tanımlamaktadır.
9- Ulusal Konsey hangi seçim sistemine göre seçilir?
A) Çoğunluk sistemi
B) Tek isimli seçim
C) Tek turlu seçim
D) İki turlu seçim
E) Nisbi temsil sistemi
Çözüm-9 (E)
Ulusal Konsey, nisbi temsil sistemi ile seçilir.
10- Ġsviçre'de halkın kanun teklifi ile ilgili aĢağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Halkın kanun teklifi için yüz bin vatandaşın imzası yeterlidir.
B) Bir vatandaş tek başına teklifte bulunabilir.
C) Anayasanın tümünün ya da bir kısmının değiştirilmesi teklif edilemez.
D) Federal Mahkeme teklifi inceler.
E) Teklif, resmi Gazete'de yayınlanmaz.
Çözüm-10 (A)
Halkın kanun teklifi, Anayasanın tümünü ya da bir kısmını değiştirmeye yönelik olarak yüz bin vatandaĢ tarafından imzalanarak verilen öneridir.
15
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
ÜNİTE-6
OTORĠTER REJĠMLER
Doğru-YanlıĢ Soruları
1- Totoliter rejim, siyasal sistemler arasında kökeni en eskiye dayanan ve haliyle tarih boyunca içinde birçok farklı türü
barındırmış sistemdir. (D / Y)
2- Bir ülkenin gelir düzeyi yükseldikçe o ülkede askeri darbe görülme olasılığı da önemli ölçüde azalır. (D / Y)
3- Tek-parti sistemleri otoriter rejimler arasında en istikrarlı ve yapısal açıdan en esnek olanıdır. (D / Y)
4- Franco dönemi Ispanya’sı tek-adam sistemini örnekleyen bir otoriter rejimdir. (D / Y)
5- Otoriter rejimler, liderlerini bir kült haline getirerek de toplum üzerindeki kontrollerini arttırabilirler. (D / Y)
Cevaplar:
1- (Y) (Otoriter ……..)
2- (D)
3- (D)
4- (Y) ()
5- (D)
BoĢluk Doldurma Soruları
1- Ufak bir zümrenin devlet yönetimini topluma karşı anayasal bir sorumluluğu olmadan elinde tuttuğu siyasal sistemlere
………….. denir.
2- ……………, bir sömürge devletin bağımsızlığını kazanma sürecine verilen addır.
3- Bir siyasi liderin politik destek karşılığı kişi ve zümrelere devletin kaynaklarını kullanarak maddi çıkar sağlamasına
………… denir.
4- Liderin bir taraftan devletin kaynaklarının kullanımı üzerinde sınırsız yetkisi bulunduğu, diğer taraftan bu gücü yakınlarını kayırmak ve için kullandığı rejimlere ………….. denmektedir.
5- …………nde baştaki tek adamın (diktatörün) her konuda mutlak hâkimiyeti söz konusudur.
Cevaplar:
1- otoriter rejimler
2- Dekolonizasyon
3- patronaj sistemi
4- neopatrimonyal rejimler
5- Dikta yönetimleri
Test Soruları
1- Sivil bir liderin parlamentoyu feshedip bir diktatör olarak siyasi sistemin baĢına geçmesine ne ad verilir?
A) Lider kültü
B) Cunta
C) Rejim içi çatlak
D) Autogolpe
16
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
E) Patronaj
Çözüm-1 (D)
Sivil bir liderin parlamentoyu feshedip bir diktatör olarak siyasi sistemin başına geçmesine autogolpe denir.
2- AĢağıdaki etkenlerden hangisi bir ülkede otoriter rejim görülme olasılığını artırır?
A) Ülkenin müttefiklik anlaşmaları
B) Varsa ülkenin resmi dini
C) Ülkenin ekonomik gelişmişlik düzeyinin düşük olması
D) Ülkede gelenekçilik anlayışının hakim olması
E) Ülkenin fazla sayıda uluslararası kuruma üye olması
Çözüm-2 (C)
Ülkenin ekonomik gelişmişlik düzeyinin düşük olması, ülkede otoriter rejim görülme olasılığını artırır.
3- AĢağıdakilerden hangisi otoriter rejimlerde görülmemektedir?
A) Muhalefet partisi
B) Güçler ayrılığı ilkesi
C) Korporatist yapılanma
D) Seçimler
E) Himayeci bir anlayış
Çözüm-3 (B)
Güçler ayrılığı ilkesi, otoriter rejimlerde görülmez. Görülse zaten otoriter rejim olmaz.
4- Otoriter rejim türlerinden biri olan tek-parti yönetimi ile ilgili aĢağıdaki ifadelerden hangisi yanlıĢtır?
A) Yasama, yürütme ve yargı tek bir siyasi parti tarafından işletilip denetlenmektedir.
B) Diğer otoriter rejim türlerine göre istikrarsız bir yapıya sahiptir.
C) Devletin kademelerinde görev yapan bürokratlar aynı zamanda parti üyesidir.
D) Otoriter rejimler arasında yapısal açıdan en esnek olanıdır.
E) Parti, siyasi gücü tekelinde tutar.
Çözüm-4 (B)
TEK-PARTĠ YÖNETĠMĠ
Tek-parti sistemleri otoriter rejimler arasında en istikrarlı ve yapısal açıdan en esnek olanıdır.
5- Otoriter rejimler arasında en istikrarlı ve yapısal açıdan en esnek olanı hangisidir?
A) Tek Parti
B) Askeri rejim
C) Komünizm
D) Diktatörlük
E) Sömürgecilik
Çözüm-5 (A)
Tek-parti sistemleri otoriter rejimler arasında en istikrarlı ve yapısal açıdan en esnek olanıdır.
6- Franco dönemi Ġspanya’sı ile ilgili aĢağıdaki ifadelerden hangisi yanlıĢtır?
A) Tek adam sistemini örnekleyen bir otoriter rejimdir.
B) Her tip muhalefeti özel kurduğu askeri inzibat güçleriyle bastırmıştır.
C) Ülkenin ismini İspanya Krallığı’ndan İspanya Devleti’ne çevirmiştir.
D) Soğuk Savaş döneminde İspanya’yı Doğu Bloğunun bir üyesi yapmıştır.
E) Ekonomik büyüme dalgası ile birlikte yürütme organlarının yönetimine uzman teknokratlar getirmiştir.
Çözüm-6 (D)
Franco dönemi Ispanya’sı tek-adam sistemini örnekleyen bir otoriter rejimdir. Franco, ülkesini Doğu Blokuna üye
yapmamıştır.
7- AĢağıdakilerden hangisi otoriter rejimlerin bireyi sisteme bağlamak için kullandığı stratejilerden değildir?
17
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
A) Lider kültü yaratmak
B) Gözetim
C) Darbe
D) Baskı
E) Himaye altına alma
Çözüm-7 (C)
Otoriter rejimler yönettikleri halk üzerinde geniş bir kontrol sağlamak için üç ana yola başvurulur: baskı kurma, sisteme
bağlama ve lider kültür yaratma.
8- AĢağıdakilerden hangisi otoriter rejimleri totaliter rejimlerden ayrıĢtıran özelliklerinden birisidir?
A) Diğer ülkelerle ittifaka gitmesi
B) Siyasi liderlerini halka insan üstü özelliklerle sahipmiş gibi sunması
C) Siyasi çoğulculuğa izin verebilmesi
D) Devlet destekli sivil toplum örgütleri kurması
E) Muhalefet üzerinde baskı kurması
Çözüm-8 (C)
Siyasi çoğulculuğa izin verebilmesi, otoriter rejimleri totaliter rejimlerden ayrıştıran özelliklerinden birisidir.
9- Liderin bir taraftan devletin kaynaklarının kullanımı üzerinde sınırsız yetkisinin bulunduğu, diğer taraftan bu
gücü yakınlarını kayırmak için kullandığı rejimlere ne ad verilir?
A) Autogolpe
B) Dekolonizasyon
C) Teokrasi
D) Neopatrimonyal
E) Sultani
Çözüm-9 (D)
Liderin bir taraftan devletin kaynaklarının kullanımı üzerinde sınırsız yetkisi bulunduğu, diğer taraftan bu gücü yakınlarını
kayırmak ve için kullandığı rejimlere neopatrimonyal rejimler denmektedir.
10- Otoriter sistemlerdeki kontrol ve katılım mekanizmaları aĢağıdaki amaçlardan hangisini gütmez?
A) Muhalefetin örgütlenmesini engellemek
B) Muhalefetin gücünü sınamak
C) Muhalefeti bölmek
D) Olası muhalif grupları önceden belirlemek
E) Ekonomik gelişmeyi sağlamak
Çözüm-10 (E)
Otoriter sistemlerdeki kontrol ve katılım mekanizmaları, ekonomik gelişme gibi bir amaç gütmez.
18
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
ÜNİTE-7
TOTALĠTER REJĠMLER
Doğru-YanlıĢ Soruları
1- Totaliter rejimlerin en kurumsallaşmış örneği Nazi Almanyası’dır. (D / Y)
2- Mussolini ve Hitler rejimleri sağ totaliterlik, Stalin rejimi sol totaliterlik olarak adlandırılmaktadır. (D / Y)
3- Maoizm, 1949’dan Mao'nun 1979'daki ölümüne kadar süren dönemi ve Mao'nun sosyalizm yorumunu ifade etmektedir. (D / Y)
4- Korporatizm Liberalizm ve Marksizm'e karşı, hem serbest piyasadan hem de merkezi planlamadan uzak durmayı hedefleyen üçüncü bir ekonomik sistem olarak ortaya çıkmıştır. (D / Y)
5- Otoriterlik kavramı, İtalya’da Mussolini tarafından siyasi literatüre kazandırılmıştır. (D / Y)
Cevaplar:
1- (D)
2- (D)
3- (D)
4- (D)
5- (Y) (Totaliterlik ……..)
BoĢluk Doldurma Soruları
1- ………….., kamuoyunu bir düşünceyi savunanların görüşlerine uygun şekilde etkilemeyi amaçlayan bir iletişim biçimidir.
2- Genel olarak merkeziyetçi bir devlet yapısı ve radikal bir ideoloji üzerine kurulan, içinde bulunduğu sosyo-ekonomik
yapının bütün üyelerini ve kurumlarını dönüştürmeyi hedefleyen, bireysel özgürlükleri ortadan kaldıran siyasal sistemler
………… olarak adlandırılır.
3- Çin’de 1958-1961 yılları arasında tarımın kolektifleştirilmesi ve modernleşmesini amaçlayan politikalara ………….
denir.
4- …………., lonca yapısına benzer şekilde kurulan ve sağ totaliter rejimlerde yaygın olan ekonomik sistemdir.
5- Stalin dönemindeki Sovyetler Birliği rejimi totaliterliğin …………….. uygulaması olarak kabul edilmektedir.
Cevaplar:
1- Propaganda
2- totaliter rejim
3- Ġleriye Büyük SıçrayıĢ
4- Korporatizm
5- Marksizm-Leninizm
Test Soruları
1- Bir siyasetçinin halk arasındaki imajının sıradan insandan üstün, kahramanlık özelliği taĢıyan ve hata yapmayan bir birey Ģeklinde yerleĢtirilmeye çalıĢılmasına ne ad verilir?
A) Lider kültü
B) Karizmatik otorite
19
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
C) Propaganda
D) Kampanya
E) Reklam
Çözüm-1 (A)
Bir siyasetçinin halk arasındaki imajının sıradan insandan üstün, kahramanlık özelliği taşıyan ve hata yap-mayan bir birey şeklinde yerleştirilmeye çalışılmasına lider kültü denir.
2- AĢağıdakilerden hangisi totaliter rejimlerde devlet Ģiddetinin yöneldiği nesnel hedeflerden biri değildir?
A) Farklı ırka mensup olanlar
B) Eşcinseller
C) Çingeneler
D) Rejim muhalifleri
E) Farklı dine mensup olanlar
Çözüm-2 (D)
Rejim muhalifleri, totaliter rejimlerde devlet şiddetinin yöneldiği nesnel hedeflerden biri değildir.
3- AĢağıdakilerden hangisi totaliter rejimlerde yer almamaktadır?
A) Lidere koşulsuz itaat
B) Gizli polis
C) Alternatif iletişim kanalları
D) Paramiliter örgütler
E) Radikal bir ideoloji
Çözüm-3 (C)
Alternatif iletişim kanalları, totaliter rejimlerde yer almamaktadır.
4- Kamuoyunu, bir düĢünceyi savunanların görüĢlerine uygun Ģekilde etkilemeyi amaçlayan iletiĢim biçimine ne
ad verilir?
A) Demokratik pekişme
B) Ütopya
C) Korporatizm
D) Propaganda
E) Referandum
Çözüm-4 (D)
Propaganda kamuoyunu bir düşünceyi savunanların görüşlerine uygun şekilde etkilemeyi amaçlayan bir iletişim biçimidir.
5- Devlet veya hükümet tarafından kurulan ve finanse edilen ancak resmi orduya bağlı olmayan birliklere ne ad
verilmektedir?
A) Özel güvenlik
B) Paramiliter yapı
C) Koruma
D) Militan
E) Milis
Çözüm-5 (B)
Devlet veya hükümet tarafından kurulan ve finanse edilen ancak resmi orduya bağlı olmayan birliklere paramiliter yapı
denir.
6- Serbest piyasa ekonomisi ile Sovyet tipi ekonominin eleĢtirisi sonucu ortaya çıkan totaliter rejimlerde yaygın
olarak görülen ekonomik sistem aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Korporatizm
B) Merkantilizm
C) Neo-liberalizm
D) Karma ekonomi
20
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
E) Adil Düzen
Çözüm-6 (A)
Korporatizm, lonca yapısına benzer şekilde kurulan ve sağ totaliter rejimlerde yaygın olan ekonomik sistemdir.
7- Çin’de 1958-1961 yılları arasında tarımın kolektifleĢtirilmesi ve modernleĢmesini amaçlayan politikalara ne ad
verilir?
A) Ekim Devrimi
B) Kültür Devrimi
C) Perestroika
D) İleriye Büyük Sıçrayış
E) Glasnost
Çözüm-7 (D)
Çin’de 1958-1961 yılları arasında tarımın kolektifleĢtirilmesi ve modernleĢmesini amaçlayan politikalara Ġleriye
Büyük SıçrayıĢ denir.
8- Totaliter rejimlerin en kurumsallaĢmıĢ örneği aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Nazizm
B) Maoizm
C) Stalinizim
D) Faşizm
E) Marksizm
Çözüm-8 (A)
Totaliter rejimlerin en kurumsallaşmış örneği Nazi Almanyası’dır.
9- Sadece devlet tarafından tanınan meslek örgütlerinin faaliyette olmasına izin verilen, alternatif örgütlerin yasaklandığı ve üretim ve hizmetle ilgili bütün kararların devlet-iĢveren-iĢçi görüĢmelerinde alındığı çıkar örgütlenmesi sistemi ne Ģekilde adlandırılır?
A) Koalisyon
B) Sosyalizm
C) Liberalizm
D) Sosyal Demokrasi
E) Korporatizm
Çözüm-9 (E)
Sadece devlet tarafından tanınan meslek örgütlerinin faaliyette olmasına izin verilen, alternatif örgütlerin ya-saklandığı
ve üretim ve hizmetle ilgili bütün kararların devlet-işveren-işçi görüşmelerinde alındığı çıkr ör-gütlenmesi sistemine korporatizm denir.
10- Lonca yapısına benzer Ģekilde kurulan ve sağ totaliter rejimlerde yaygın olan ekonomik sistem aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Kapitalizm
B) Korporatizm
C) Karma ekonomi
D) Merkantilizm
E) Feodalizm
Çözüm-10 (B)
Korporatizm, lonca yapısına benzer şekilde kurulan ve sağ totaliter rejimlerde yaygın olan ekonomik sistemdir.
21
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
ÜNİTE-8
BĠR KONFEDERALĠZM ÖRNEĞĠ OLARAK AVRUPA BĠRLĠĞĠ
Doğru-YanlıĢ Soruları
1- Avrupa Ekonomik Topluluğu 1957 yılında imzalanan Roma Antlaşması ile 6 ülke tarafından kurulmuştur. (D / Y)
2- Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği kurumları içinde doğrudan halk tarafından seçimle belirlenen tek organdır. (D / Y)
3- Sayıştay Avrupa Parlamentosu’nun girişimiyle 1975 yılında Brüksel Antlaşması ile kurulmuştur. (D / Y)
4- Avrupa'da bir birlik kurulması fikri, geçen yüzyıllarda Dante, Comeniu, Kant, Monnet, Schuman gibi birçok düşünür,
sanatkâr ve devlet adamı tarafından benimsenmiş ve geliştirilmeye çalışılmıştır. (D / Y)
5- AB’rin temellerinin atıldığı 9 Mayıs, Avrupa Günü olarak kutlanmaktadır. (D / Y)
Cevaplar:
1- (D)
2- (Y) (Avrupa Parlamentosu, …….)
3- (D)
4- (D)
5- (D)
BoĢluk Doldurma Soruları
1- ……………..; 1949 yılında kurulan ve Avrupa ülkeleri arasında siyasi dayanışmada çok önemli bir aşama teşkil eden
kuruluştur.
2- Kasım 1993 tarihinde yürürlüğe giren …………. “Avrupa Birliği Antlaşması” olarak nitelendirilmiş ve bu antlaşma ile
Avrupa Topluluğu, Avrupa Birliği adını almıştır.
3- ……………, Avrupa Birliği’nin merkezi karar verme otoritesidir.
4- …………. ile Avrupa Topluluğu, Avrupa Birliğine dönüşmüştür.
5- Avrupa Birliği'nin demokratik denetim organı ………….'dur.
Cevaplar:
1- Avrupa Konseyi
2- Maastricht AntlaĢması
3- AB Konseyi
4- Maastricht AntlaĢması
5- Avrupa Parlamentosu
Test Soruları
1- Avrupa Birliği’nde karar alma organı aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Avrupa Birliği Zirvesi
B) Avrupa Konseyi
C) Avrupa Komisyonu
D) Avrupa Birliği Konseyi
E) Avrupa Parlamentosu
22
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
Çözüm-1 (D)
AB Konseyi, Avrupa Birliği'nin merkezi karar verme otoritesidir ve bu nedenle yasama yetkisini elinde bulundurmaktadır.
2- AB Anayasası yerine hazırlanan ve AB Kurucu AntlaĢmalarına önemli reformlar getiren AntlaĢma aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Lizbon Antlaşması
B) Roma Antlaşması
C) Brüksel Antlaşması
D) Amsterdam Antlaşması
E) Maastricht Antlaşması
Çözüm-2 (A)
AB Anayasası yerine hazırlanan ve AB Kurucu Antlaşmalarına önemli reformlar getiren Antlaşma Lizbon Anlaşmasıdır.
3- Avrupa’da kömür ve çelik kaynaklarının birleĢtirilme-sini, savaĢ sanayinin temel girdileri olan bu maddelerin
üretim ve kullanımının uluslarüstü bir organın sorumluluğuna bırakılmasını fikrini hayata geçiren kiĢi aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Jean Monnet
B) Churchill
C) Marshall
D) Shcuman
E) Victor Hugo
Çözüm-3 (D)
Avrupa’da kömür ve çelik kaynaklarının birleştirilme-sini, savaş sanayinin temel girdileri olan bu maddelerin üretim ve
kullanımının uluslarüstü bir organın sorumluluğuna bırakılmasını fikrini hayata geçiren kişi Shcuman’dır.
4- Avrupa Birliği kurumları içinde doğrudan halk tarafından seçimle belirlenen tek organ aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Avrupa Parlamentosu
B) Avrupa Komisyonu
C) Avrupa Adalet Divanı
D) Avrupa Konseyi
E) Sayıştay
Çözüm-4 (A)
Avrupa Birliği'nin “demokratik denetim organı" Avrupa Parlamentosu'dur. Avrupa Birliği kurumları içinde doğrudan halk tarafından seçimle belirlenen tek organdır.
5- AĢağıdakilerden hangisi Avrupa’da bir birlik kurulması fikrini ortaya atan ve geliĢtiren kiĢilerden biri değildir?
A) Kant
B) Monnet
C) Schuman
D) Annan
E) Dante
Çözüm-5 (D)
Avrupa'da bir birlik kurulması fikri, geçen yüzyıllarda Dante, Comeniu, Kant, Monnet, Schuman gibi birçok düşünür, sanatkâr ve devlet adamı tarafından benimsenmiş ve geliştirilmeye çalışılmıştır.
6- Avrupa Birliği’nde üye ülkelerin bakanlar düzeyinde temsil edildiği kurum aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Avrupa Birliği Konseyi
B) Avrupa Komisyonu
C) Avrupa Adalet Divanı
D) Avrupa Bakanlar Komitesi
E) Avrupa Parlamentosu
Çözüm-6 (A)
23
KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER
AB Konseyi, Avrupa Birliği’nin merkezi karar verme otoritesidir ve bu nedenle yasama yetkisini elinde bulundurmaktadır. Konsey her üye devletin hükümetini temsil eden Bakanlar düzeyinde oluĢmakla birlikte, ele alınacak konuya
göre ilgili bakanların görev alanına göre adlandırılmaktadır.
7- AĢağıdakilerden hangisi AB’nin karar verme ve faaliyet mekanizmasını yürüten kurumlardan biri değildir?
A) AB Konseyi
B) Avrupa Parlamentosu
C) Ekonomik ve Sosyal Komite
D) Avrupa Toplulukları Adalet Divanı
E) Avrupa Komisyonu
Çözüm-7 (C)
Ekonomik ve Sosyal Komite ile Bölgeler Komitesinin karar verme özelliği yoktur.
8- Avrupa Birliği’nde, tüm gelir ve giderlerin bütçe kural ve yönetmeliklerine ve amaçlarına uygunluğunu denetleyen aĢağıdakilerden hangisi denetler?
A) Ekonomik ve Sosyal Komite
B) ATAD
C) Sayıştay
D) Danıştay
E) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
Çözüm-8 (C)
Avrupa Birliği’nde, tüm gelir ve giderlerin bütçe kural ve yönetmeliklerine ve amaçlarına uygunluğunu Sayıştay denetler.
9- 1993 tarihinde yürürlüğe giren ve Avrupa Topluluğu’nu Avrupa Birliği’ne dönüĢtüren antlaĢma aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Amsterdam Antlaşması
B) Nice Antlaşması
C) Roma Antlaşması
D) Lizbon Antlaşması
E) Maastricht Antlaşması
Çözüm-9 (E)
Kasım 1993 tarihinde yürürlüğe giren MAASTRĠCHT ANTLAġMASI “Avrupa Birliği Antlaşması” olarak nitelendirilmiş ve
bu antlaşma ile Avrupa Topluluğu, Avrupa Birliği adını almıştır. Bu anlaĢmayla Avrupa Topluluğu, Avrupa Birliğine
dönüĢmüĢtür.
10- AĢağıdakilerden hangisi ikincil mevzuat kapsamında yer almamaktadır?
A) Uluslararası antlaşmalar
B) Yönetmelikler
C) Tavsiye ve görüşler
D) Direktifler
E) Kararlar
Çözüm-10 (A)
Uluslararası antlaşmalar, birincil mevzuattır.
24