Gebelik Diyabeti «Anne ve çocuk için önlem!» türkisch – turc – turco www.diabetesuisse.ch Bağış için banka hesabı: PC-80-9730-7 Schweizerische Diabetes-Gesellschaft Association Suisse du Diabète Associazione Svizzera per il Diabete Gebelik diyabeti nedir ? Gebelik diyabeti veya gestasyonel diyabet ilk kez hamilelikte tespit edilen yüksek kan şekeri değerlerinden görünebilir. Bu tip gebelik diyabeti muhtemelen bütün hamileliklerin % 10 — 15‘ inde görülmektedir ve böylece en sıkı görülen komplikasyonlar arasında olmaktadır. Doğumdan hemen sonra gebelik diyabeti hemen hemen her kadında kaybolur, fakat daha sonra kadınların % 25 — 50‘ sinde bir Tip 2 Diyabet oluşur. Diyabet, vücudun yeterli insülin üretemediğinde oluşur. İnsülin, pankreasta üretilen ve vücutta şeker seviyesini ayarlayan bir hormondur. Kan şekeri vücuda enerji sağlar. Hamilelikle ilgili hormon değişiklikleri, anne adayında yüksek insülin ihtiyacına neden olur. Annenin pankreası bunun için yeterli insülin üretmediğinde, kan şekeri yükselir ve böylece gebelik diyabeti ortaya çıkar. Anne yüksek kan şekeri seviyesine sahip olduğunda, şeker plasenta (bebek eşi) yoluyla fötüsa ulaşır. Fötüs reaksiyon olarak kendi insülin üretimini arttırır. Fakat bu insülin, şekerde olduğu gibi, „plasenta bariyerinden“ geçemez. Bu nedenle, yüksek insülin seviyesinden dolayı fötüsta büyüme ve yağ oluşumu teşvik edilir. Bu, normalden büyük ve ağır bebeklerle sonuçlanır. Kimler risk grubuna girer ? Aşağıdakilerde gebelik diyabeti için yüksek risk vardır: ▪Şişmanlık (Beden kitle indeksi 25‘i geçiyor) ▪Ailede diyabet (Ebeveynler veya kardeşler) ▪Bir önceki hamilelikte gebelik diyabeti ▪Afrika, Asya veya Latin Amerika kökenli kadınlar ▪30 yaştan büyük kişiler ▪Tekrarlanan düşükler ▪4000 gramdan fazla doğum ağırlığı ile önceki bir hamilelik Risk taşıyan bu kişiler hemen ilk gebelik kontrolünde test edilmelidir. Eğer aşağıda açıklanan oral glukoz tolerans testi (oGIT) normal sonuçlanırsa, 24‘üncü ila 28‘inci gebelik haftasında tekrarlanmalıdır. Fakat hamile olan bütün kadınların % 30 ila 50‘ si belirtilen risk faktörlerinin hiçbirine sahip değildir. Durumun kolaylaştırılması için, bütün kadınların 24‘ üncü ila 28‘ inci gebelik haftasında test edilmesi tavsiye edilir. amniyotik sıvı miktarı veya idrarda yüksek şeker atılımı. Tedavi edilmeyen bir gebelik diyabeti, çocuğu aşağıdaki gibi etkileyebilir: Gebelik diyabetin semptomları ▪Daha çabuk büyüme ve daha yüksek doğum ağırlığı (4000 gramdan fazla) Çoğu vakada, annede rahatsızlık yoktur, yani diyabet için tipik olan belirtiler (örneğin, aşırı susama, sık idrar atılımı) yoktur. ▪Organlarda gelişme bozuklukları (özellikle akciğerler etkilenmektedir) ve teşhisi Çoğu zaman yalnızca spesifik olmayan semptomlar bir diyabete işaret eder, örneğin, idrar yolu enfeksiyonları için yüksek yatkınlık, yüksek tansiyon, yüksek ▪Doğumda komplikasyonlar ▪Göbek kordonunun kesilmesinden sonra çocukta kan şekeri düşüklüğü ▪Kanda yüksek bilirubin değerleri (bebek sarılığı) İyi tedavi edilen bir gebelik diyabetinde bebeğin sağlıklı olmadığına ilişkin kaygıya gerek yoktur! Anneler için riskler aşağıdaki gibidir: ▪Yüksek tansiyon, ödemler, böbrek yetmezliği ile gebelik zehirlenmesi (EPH-Gestoz) ▪Doğum komplikasyonları (diğerlerin arasında, geçmişte birkaç kez meydana gelmiş sezeryan) Glukoz tolerans testi Glukoz tolerans testi, annenin aç karnına ve bir glukoz solüsyonunun alınmasından (75 gram) 1 ve 2 saat sonraki kan şekeri tespitidir. Bir değer sınır değerlerinin üzerinde ise, bir gestasyon diyabeti teşhis edilir (aç karnına: > 5.1 mmol/L, 1 saat: > 10 mmol/L, 2 saat: > 8.5 mmol/L). „Aç karnına“, muayeneden önceki gecede, geceyarısından sonra aşağıdakilerin yapılması yasak demektir: yemek yemek şekerli içecek içmek meyve suları içmek su içilebilir Gebelik diyabeti nasıl tedavi olunur ? Gebelik diyabeti, uzun bir vade için vakaların % 85‘inde beslenmede değişim ile iyi tedavi edilebilir. Öğün sayısının az ve miktarının büyük olmasından ziyade daha sık ve ufak öğünler ve şişmanlıkta (25‘ den büyük beden kitle indeksi) hafif bir kalori azalması ilk adımları oluşturur. Diyetisyen yardımı ile doğru beslenme, gebelik diyabeti tedavisinde şüphesiz ana ilkedir. Yüzme, yürüyüş ve merdiven çıkma gibi hamile kadınlar için iyi gerçekleştirilebilen ve risksiz devamlı egzersiz, vücut hücrelerini vücuttaki kendi insüline karşı daha iyi harekete geçirir. Uygun beslenme ve hareket etkisini kaybederse, insülin iğnesi vurulmalıdır. İdeal diyabet ayarının elde edilmesi için kan şekeri evde kişinin kendisi tarafından kontrol edilmelidir. Oral Antidiyabetikler (kan şekeri hapları) genelde yasaktır. Gebelik diyabeti, genelde plasentanın dışarı atılmasıyla hemen kısa zaman sonra kaybolur. Bazı kadınlarda ise, metabolizma bozukluğu doğumdan sonra da mevcuttur. Bütün annelerin % 25 — 50‘sinde, doğumdan sonra beş ila on yıl içerisinde bir Tip 2 şeker hastalığı oluşur. Bu nedenle uzmanlar, doğumdan yaklaşık 6 hafta sonra ve sonrasında yılda bir olarak bir kan şekeri kontrolü tavsiye etmektedir. Hamilelikte kan şekerin kişinin kendisi tarafından kontrol edilmesi Gestasyon diyabetinde kan şekeri hedef değerleri: Ana öğünlerden önce ≤ 5.3 mmol/l Ana öğünlerden 1 saat sonra ≤ 8.0 mmol/l Ana öğünlerden 2 saat sonra ≤ 7.0 mmol/l Beslenme tedavisinde kan şekerin kişinin kendisi tarafından ölçülmesi İnsülin tedavisinde kan şekerin kişinin kendisi tarafından ölçülmesi Günde 4 kez Günde 6 kez ▪ kahvaltıdan önce aç karnına ▪ kahvaltıdan önce aç karnına ▪ kahvaltıdan tam 1 veya 2 saat sonra ▪ kahvaltıdan tam 1 veya 2 saat sonra ▪ öğle yemeğinden tam 1 veya 2 saat sonra ▪ öğle yemeğinden önce ve öğle yemeğinden tam 1 veya 2 saat sonra ▪ akşam yemeğinden tam 1 veya 2 saat sonra ▪ akşam yemeğinden önce ve akşam yemeğinden tam 1 veya 2 saat sonra Not: Hedef değerlerini birkaç kez geçtiğinizde, yani 1 hafta içerisinde en az 2 günde en az günde 2 kan şekeri değerinde hedef değerlerini geçtiğinizde, sizi tedavi eden hekimle veya diyabet danışma merkezinizle iletişim kurmanız gerekir. Ek olarak daha kimlere danışabilirsiniz ? Hekiminize veya yakınınızda olan bir diyabet kurumuna: Aargauer Diabetes-Gesellschaft Diabetes-Gesellschaft Region Basel Kantonsspital/Haus 16 Mittlere Strasse 35 Swiss Post Box 101565 Berner Diabetes Gesellschaft Helvetiaplatz 11 Diabetes Beratungsstelle Biel Bahnhofplatz 7 Diabetes-Gesellschaft GL-GR-FL Steinbockstrasse 2 Diabetes-Gesellschaft Oberwallis Kantonsstrasse 4 Ostschweizerische Diabetes-Gesellschaft Neugasse 55 Diabetes-Gesellschaft des Kt. Schaffhausen Vordergasse 32/34 Solothurner Diabetes-Gesellschaft Solothurnerstrasse 7 Zentralschweizerische Diabetes-Gesellschaft Falkengasse 3 Diabetes-Gesellschaft des Kt. Zug Artherstrasse 27 Zürcher Diabetes-Gesellschaft Hegarstrasse 18 Route St-Nicolas-deAssociation Fribourgeoise du Diabète Flüe 2 36 av. du CardinalAssociation Genevoise des Diabétiques Mermillod Assocication Jurassienne des Diabétiques Case postale 6 Association des Diabétiques du Jura bernois Rue Neuve 52 Association Neuchâteloise des Diabétiques Association Valaisanne du Diabète Association Vaudoise du Diabète Associazione Ticinese per i Diabetici 5000 Aarau 4056 Basel T. 062 824 72 01 T. 061 261 03 87 3005 Bern T. 031 302 45 46 2502 7001 3930 9000 8200 4601 6004 6300 8032 T. T. T. T. T. T. T. T. T. Biel Chur Visp St. Gallen Schaffhausen Olten Luzern Zug Zürich 1705 Fribourg 1227 Carouge 2854 Bassecourt 2613 Villeret 2301 La Chaux-deRue de la Paix 75 Fonds Rue des Condémines 16 1950 Sion Avenue de Provence 12 1007 Lausanne Via Motto di Mornera 4 6500 Bellinzona 032 081 027 071 052 062 041 041 044 365 253 946 223 625 296 370 727 383 00 50 24 67 01 80 31 50 00 80 40 52 67 45 82 32 64 60 T. 026 426 02 80 T. 022 329 17 77 T. 032 422 72 07 T. 032 941 41 21 T. 032 913 13 55 T. 027 322 99 72 T. 021 657 19 20 T. 091 826 26 78 Referenz Grenzwerte: © SDG, Juli 2013 R. Lehmann, A. Troendle, M. Brändle Empfehlungen der Schweizerischen Gesellschaft für Endokrinologie und Diabetologie Ther Umsch. 2009, 66: 695-706