Dış Ticaret Dengesi ve İhracatın İthalatı Karşılama Oranı

HALK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş.
ARAŞTIRMA BÖLÜMÜ
(0212) 393 03 03
DIŞ TİCARET VERİLERİ
01 HAZİRAN 2009 PAZARTESİ
Dış ticarette Nisan ayında geçen yıl aynı döneme göre %61 oranında azalışla 2,5 milyar$ açık
gerçekleşti. 12 aylık birikimli dış ticaret açığı ise 54,3 milyar$’a geriledi. İhracatta küresel istrikrarsızlığa
bağlı olarak azalış sürerken, ithalatta bir önceki aya göre azalışın ihracatın gerisinde kalması, geçici
vergi indirimlerinin ekonomik aktivite üzerindeki desteğini yansıtmaktadır.
TÜİK tarafından açıklanan Nisan ayına ait dış ticaret verilerine göre ihracat piyasa beklentilerinin (8,24 milyar$)
ve kurum beklentimizin (8,2 milyar$) altında 7,6 milyar$ olarak gerçekleşti. İthalat ise piyasa beklentilerinin (10,6
milyar$) ve kurum beklentimizin (10,4 milyar$) altında 10,1 milyar$ olarak gerçekleti. İhracat geçen yıl aynı döneme
göre %33,3 oranında azalırken, ithalattaki azalış %43,4 düzeyinde oldu. Böylece Nisan ayında dış ticaret açığı piyasa
beklentisinin (2,4 milyar$) ve kurum beklentimizin (2,2 milyar$) üzerinde 2,5 milyar$ seviyesine ulaştı. Dış ticaret açığı
geçen yıl aynı döneme göre %61 oranında azalırken, ithalatın ihracatı karşılama oranı geçen yıl aynı dönemdeki
%63,5’ten %74,9’a yükseldi. 2005 yılından bu yana dış ticaret dengesi ve ihracatın ithalatı karşılama oranları aşağıda
aylık bazda Grafik 1’de verilmektedir.
Grafik 1: Dış Ticaret Dengesi ve İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (2005–2009)
MİLYON $
%
Dış Ticaret Dengesi ve İhracatın-İthalatı Karşılama Oranı
-9,000
100
-8,000
90
80
-7,000
70
-6,000
60
-5,000
50
-4,000
40
-3,000
30
-2,000
20
-1,000
10
0
Ocak 05
Şubat 05
Mart 05
Nisan 05
Mayıs 05
Haziran 05
Temmuz 05
Ağustos 05
Eylül 05
Ekim 05
Kasım 05
Aralık 05
Ocak 06
Şubat 06
Mart 06
Nisan 06
Mayıs 06
Haziran 06
Temmuz 06
Ağustos 06
Eylül 06
Ekim 06
Kasım 06
Aralık 06
Ocak 07
Şubat 07
Mart 07
Nisan 07
Mayıs 07
Haziran 07
Temmuz 07
Ağustos 07
Eylül 07
Ekim 07
Kasım 07
Aralık 07
Ocak 08
Şubat 08
Mart 08
Nisan 08
Mayıs 08
Haziran 08
Temmuz 08
Ağustos 08
Eylül 08
Ekim 08
Kasım 08
Aralık 08
Ocak 09
Şubat 09
Mart 09
Nisan 09
0
Dış Ticaret Dengesi (Milyon $)
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı %
Kaynak: TÜİK, www.tuik.gov.tr
Geniş ekonomik grupların sınıflamasına göre ithalata bakıldığında ekonomik aktivitede yaşanan daralmanın
yatırım mallarında geçen yıl aynı döneme göre %32,6; ara mallarında %48,5; tüketim mallarında da %22,4 oranında
azalışa neden olduğu görülmektedir.
İhracatın ülkelere göre dağılımına bakıldığında ise; Ocak ve Şubat aylarında ilk sırada, Mart ayında ikinci
sırada yer alan İsviçre’nin 22.sıraya gerilediği, ilk sırayı geçen ay da en fazla ihracat yapılan ülke olan Almanya’nın
aldığı görülmektedir. Almanya’ya yapılan ihracat geçen yıl aynı döneme göre %39,1 oranında azalarak 725 milyon$
seviyesine gerilemiştir. Almanya’ya yapılan ihracat toplam ihracatın %9,6’sını oluşturmaktadır. İkinci sırada yer alan
ülke Fransa olurken, onu sırasıyla Irak, İtalya ve İngiltere takip etmiştir. Söz konusu beş ülke, Nisan ayı
ihracatının %32,8’ini oluşturmaktadır.
Adres: Meclis-i Mebusan Cad. No: 13 Kat: 2 Salıpazarı/İSTANBUL
Tel: 0212 393 03 03
Fax: 0212 292 9946
HALK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş.
ARAŞTIRMA BÖLÜMÜ
(0212) 393 03 03
DIŞ TİCARET VERİLERİ
01 HAZİRAN 2009 PAZARTESİ
En çok ithalat yapılan ülkeler sıralamasında yılın ilk üç ayında olduğu gibi Nisan ayında da ilk sırada Rusya
Federasyonu yer almaktadır. Rusya’dan yapılan ithalat geçen yıl aynı döneme göre %59,1 oranında azalarak 1,2
milyar$’a gerilemiştir. Rusya’yı hem geçen ay hem de geçen yıl aynı dönemde olduğu gibi Almanya, Çin, ABD ve
İtalya izlemiştir. Bu ülkelerden yapılan ithalatta da geçen yıl aynı döneme göre sırasıyla %41,4; %22,3; %39,1 ve
%41,2 oranlarında azalış olmuştur. Rusya’dan yapılan ithalat toplam ithalatın içinde %12’lik bir paya sahipken, söz
konusu ilk beş ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın %43’ünü oluşturmaktadır.
İhracatın alt kalemleri incelendiğinde yılın ilk üç ayında altın ihracatındaki artış nedeniyle en yüksek ihracat
tutarına sahip olan inci, kıymetli taş ve metal mamulleri, madeni para kaleminin geçen ayki 1 milyar$ seviyesinden 255
milyon$ seviyesine gerilediği buna karşın, en yüksek ihracatın geçen ay en fazla ihracat yapılan ikinci kalem olan
kara taşıtları ve bunların aks.parçaları kaleminde gerçekleştiği görülmektedir. Kara taşıtları ve bunların aks.
parçaları kaleminden yapılan ihracat geçen yıl aynı döneme göre %55,1 oranında azalmış, 851 milyon$ seviyesinden
gerçekleşmişti. Bunu geçen yıl aynı döneme göre %32,4 oranında azalışla 663 milyon$’lık ihracat yapılan makinalar,
mekanik cihazlar, kazanlar ve aksam parçaları izlemiştir. En fazla ihracat yapılan üçüncü kalem ise geçen ayda
da olduğu gibi demir-çelik’tir. Bu kalemde geçen yıl aynı döneme göre ihracatta %49,1 oranında azalış olmuş, ihracat
tutarı 627 milyon$ olarak gerçekleşmiştir.
Alt kalemlere göre ithalat incelendiğinde ise en çok ithalatın geçen ayda da olduğu gibi mineral yakıtlar ve
mineral yağlarda yapıldığı görülmektedir. Bu kalemde geçen yıl aynı dönemine göre %54,2 oranında azalışla 1,9
milyar$’lık ithalat gerçekleşmiştir. Bunu 1.3 milyar$ ile makineler, mekanik cihazlar, kazanlar ve aksam
parçaları; 925 milyon$ ile de elektrikli makine ve cihazlar kalemi takip etmektedir. Söz konusu kalemlerin
ithalatında da geçen yıl aynı döneme göre sırasıyla %39,3 ve %26 oranında azalış yaşanmıştır. Geçen ay ile
karşılaştırıldığında mineral yakıtlar ve mineral yağların ithalatında %19,15 oranında düşüş görülürken, makineler,
mekanik cihazlar, kazanlar ve aksam parçalarının ithalatında %1,14; elektrikli makine ve cihazlar kaleminde ise %2,97
oranında artış yaşanmıştır.
Dış ticaret hacminin aylık bazda seyri izlendiğinde Mart ayında son 6 aydır süren düşüş hareketinin yön
değiştirildiği görülmüştü, ancak Nisan ayında dış ticaret hacmi tekrar gerilemiştir. Geçen aya göre ihracat %7,26, ithalat
%3,66 oranında azalış keydetmiştir. İhracat gelirlerinde süre gelen düşüşte yaşanmakta olan küresel krizin ihracatta
bulunulan ülkelere olan olumsuz etkileri göze çarpmaktadır. Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı bölge olan Euro
Bölgesi’ne yapılan ihracat geçen yıl aynı döneme göre %41 oranında gerileyerek 3,4 milyar$ seviyesinde
gerçekleşmiştir. Euro Bölgesi geçen yıl Nisan ayında ihracat gelirlerinin %51,8’ini oluştururken, bu yıl bölgeden elde
edilen ihracat gelirlerinin toplam içindeki payı %45,5 seviyesine gerilemiştir.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar,
portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde
sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali
durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi
beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu sayfalarda yayınlanan görüş, yorum, haber veya öneriler nedeniyle ortaya çıkacak ticari
kazanç veya kayıplardan Halk Yatırım Menkul Değerler A.Ş. sorumlu değildir. Buradaki yazı, görüş ve yorumlar sayfa ziyaretçilerini bilgilendirme
niteliği taşımaktadır. Rapor sayfalarında yayınlanan hiçbir yazı, görüş, resim, analiz ve diğer sunumlar izin alınmadan yazılı veya görsel basın
organlarında yayınlanamaz.
Adres: Meclis-i Mebusan Cad. No: 13 Kat: 2 Salıpazarı/İSTANBUL
Tel: 0212 393 03 03
Fax: 0212 292 9946