Kardiak Tamponad ER M A N lüm ü D Kitap Bö Çağrı Kayıpmaz Perikardda sıvı birikimine bağlı olarak intraperikardial basınç artmaktadır. Bu basınç artışı ventiküllerin diyastolik doluşunu kısıtlamakta, sonuç olarak da atım volümü ve kalp debisinin düşmesiyle ortaya çıkan kalp tamponadına yol açmaktadır [1]. Kalp tamponadı hayati tehlikeye yol açan bir durum olduğundan hızla tanı konulup tedavi edilmelidir. Perikardial efüzyon ve kalp tamponadının da ayırıcı tanısının yapılması gerekmektedir. Çünkü perikardial efüzyon hayati tehlikeye yol açmazken kalp tamponadı hayati tehlikesi olan kardiak bir acildir [2]. Nedenleri Post-operatif kalp cerrahisi, maligniteler, akut miyokard enfarktüsü, perikarditler, bakteriyel enfeksiyonlar, üremi, kardiak kateterizasyon işlemleri, kollajen doku hastalıkları, göğüs travmaları, hipotiroidizm ve idiopatik faktörlerdir [2]. Fizyopatoloji Perikard visseral ve parietal olmak üzere iki kısımdan oluşan fibröseröz bir kesedir. İki yaprakcık arasında 15-35 ml kadar sıvı bulunur [3]. İki yaprak arası baDOI: 10.4328/DERMAN.3814 Received: 06.08.2015 Accepted: 10.08.2015 Published Online: 11.08.2015 Corresponding Author: Çağrı Kayıpmaz, Kalp ve Damar Cerrahisi ABD, Başkent Üniversitesi, Ankara Hastanesi, Çankaya, Ankara, Türkiye. T.: +90 3122036868 F.: +90 3122236439 E-Mail: [email protected] Derman Tıbbi Yayıncılık 168 Derman Tıbbi Yayıncılık 1 sınç inspiryum sonunda -6 mmHg, ekspiryum sonunda -3 mmHg kadardır. Bu basınçlar sağ ve sol ventrikül diyastolik basınçlarından birkaç mmHg daha düşüktür. Kalpte tamponad oluşabilmesi için perikardial sıvı: 1. Perikarddaki sinüs ve resesusları doldurarak rezerv volümü aşmalı 2. Sıvı artış hızı perikardın esneme hızından daha fazla olmalı 3. Sağ ventrikülün venöz doluş gradientini engelleyecek hızda birikmelidir [1,3,5]. Yavaş bir şekilde biriken 2 litreye kadar sıvı tamponada yol açmazken hızla biriken 150-200 ml sıvılar tamponad yapabilmektedirler [4]. Klinik Bulgular Dispne / Takipne /Göğüs ağrısı / Senkop / Öksürük / Disfaji / Halsizlik / Kardiak arrest [3,4,5]. Fizik Muayene Hastada huzursuzluk, ajitasyon, terleme, stupor hali olabilir. Ekstremiteler soğuk, soluk ve nemlidir. Düşük debiye bağlı anüri olabilir. Takipneik ve taşikardiktir. Ciddi tamponad vakalarında hasta şok tablosundadır. Tanı Hastada hipotansiyon ve taşikardiye ek olarak santral venöz basınçta artış akla kardiak tamponadı getirmelidir. EKG’de ST-T değişiklikleri ve voltaj azalması görülebilir. Posteroanterior akciğer grafisinde mediastende genişleme ve kalp silüetinde keskinleşme olarak görülebilir. Tamponadın kesin tanısı ekokardiyografi ile konulmaktadır. Ekokardiografi ile perikarddaki sıvı, sıvının miktarı, solunumsal değişiklik gösterip göstermediği ve kollapsa yol açıp açmadığı görülebilmektedir. Ayrıca bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans tetkiklerinde perikardial sıvı saptanabilmektedir. Tedavi Kalp tamponadı tanısı konar konmaz acilen sıvı boşalDerman Tıbbi Yayıncılık 169 Derman Tıbbi Yayıncılık 2 tılmalıdır. Perikardiosentez ekokardiografi eşliğinde hemodinamik kontrol sağlanarak yapılmalıdır. Diğer bir tedavi yöntemi açık cerrahi tekniktir. Bu işlemler esnasında hastanın şok tablosunda olduğu unutulmayarak inravenöz sıvı replasmanı ile ve gerekirse inotrop desteği ile hemodinamik stabilizasyon sağlanmalıdır [4]. Kaynaklar 1. Chetcuti S. Pericardial effusion. In: Marso SP, Griffin BP, Topol EJ, editors. Manual of Cardiovascular Medicine. 1st ed. Philadelphia: Lippincott Williams Wilkins; 2000.p.363-73. 2. Flounders JA. Cardiovascular emergencies: Pericardial effusion and cardiac tamponade. Oncol Nurs Forum 2003;30(2):48-55. 3. Spodick DH. Pericardial diseases. In: Braunwald E, Zipes DP, Libby P, editors. Heart Disease a Textbook of Cardiovascular Medicine. 6th ed. Philadelphia: WB Saunders Comp; 2001.p.1823-76. 4. Spodick DH. Acute cardiac tamponade. N Engl J Med 2003;349(7):684-90. 5. Shepherd F. Malignant pericardial effusion. Curr Opin Oncol 1997;9(2):1704. Derman Tıbbi Yayıncılık 170 Derman Tıbbi Yayıncılık 3