Fenilketonürili çocuklar için serbest yiyecekler: Portakal, muz vb. meyveler Patates, Salatalık, Ispanak, Bezelye vb. sebzeler Sıvıyağ Şeker Nişasta Kola, Gazoz vb. içecekler Özel undan yapılan ekmek. Türkiye’de Fenilketonüri Sıklığı Nedir? Türkiye fenilketonüri hastalığının en sık görüldüğü ülkelerden biridir. Her yıl ülkemizde 250 – 300 çocuk bu hastalıkla doğmaktadır. Türkiye'de her 100 kişiden 4’ü bu hastalığı taşıyor. Ülkemizde 1987 yılından itibaren Yenidoğan Tarama Programı kapsamında Fenilketonüri Tarama Programı başlatılmıştır. Toplum bilincini oluşturmak ve ülke genelinde konuyu gündeme getirmek amacıyla 1 Haziran tarihi Ulusal Fenilketonüri Günü, 28 Haziran tarihi ise Avrupa Fenilketonüri Günü olarak belirlenmiştir. FENİLKETONÜRİ Fenilketonürili çocuklar için ölçülü yiyecekler: Sebze Meyve Unlu besinler Bal Zeytin Pekmez Düşük proteinli gıdalar T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU İzmir İli Kuzey Bölgesi Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Dikili Devlet Hastanesi [email protected] Salimbey Mah. Reyhan sok. No: 14 A Dikili / İZMİR Tel: 444 35 19 Fax: 0 232 671 01 29 Ek Hizmet Binamız İsmet Paşa Mah. Ş.Sami Akbulut Cad. Merkez Aile Hekimliği Yanı Dikili / İZMİR Tel: 0 232 671 48 88 SAĞLIĞINIZ İÇİN BERABERİZ TOPUK KANI TESTİ İLE ÇOCUĞUNUZUN ZEKASINA YATIRIM YAPIN! HASTANENİZE HOŞGELDİNİZ BELİRTİLERİ NELERDİR? FENİLKETONÜRİ NEDİR? Fenilketonüri kalıtsal metabolik bir hastalıktır. Diğer bir deyişle doğuştan enzim eksikliğidir. Bu hastalıkla doğan çocuklar proteinli gıdalarda bulunan fenilalanin isimli bir amino asiti metabolize edemezler. Sonuçta kanda ve diğer vücut sıvılarında artmış olan fenilalanin ve onun artıkları çocuğun gelişmekte olan beyninde hasar yaparak ileri derecede zihinsel özürlü olmasına ve sinir sistemini ilgilendiren daha birçok belirtinin ortaya çıkmasına neden olur. Kusma (Bebeklerde en erken belirtilerden biridir. İdrar ve terin küf gibi kokması Zekâ geriliği Çevreye karşı ilgisizlik Hiperaktivite Ciltte döküntüler Nörolojik gelişim basamaklarında gerilik TEDAVİSİ NASIL UYGULANIR? Fenilketonüri erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilen bir hastalıktır. Tedavide genel ilke; gıdalar ile alınan fenilalanin miktarını azaltarak kandaki fenilalanin düzeyini normal sınırlar içinde tutmaktır. Diyet tedavisinde fenilalanini çok azaltılmış ya da fenilalanin içermeyen özel ve ilaç niteliğinde mamalar ile tıbbi ürünlerin kullanılması gereklidir. Tedavi yaşam boyu devam edilmeli ve beyin dokusunun en hızlı geliştiği hayatın ilk 10–12 yılı boyunca çok iyi şekilde uygulanmalıdır. Melanin oluşumundaki defekt nedeniyle saç, göz ve deri renginde açıklık TEŞHİŞİ NASIL YAPILIR? Fenilketonürili çocuklar için yasak yiyecekler: Süt ve süt ürünleri (yoğurt, ayran, cacık, peynir ve bunlarla yapılan tüm besinler) Fenilketonüri hastalığı ile doğan bebeğin, beyni etkilen- Balık, et ve et ürünleri meden, erken olarak tanımlanması çok önemlidir. Bu Normal ekmek amaçla geliştirilmiş her yenidoğan çocuğa uygulanabile- Hazır besinler (kraker, dondurma, bisküvi, kek, cek pratik ve ekonomik olan Guthrie testi ile özel bir filtre kâğıdına bebeğin topuğundan alınan birkaç damla kan teşhis için yeterlidir. kurabiye, pasta) Aspartam ve fenilalanin içeren bütün içecek ve yiyecekler (sakız , diyet kola, nane şekeri, çikolata) Kuru baklagil Kuru yemiş (fıstık, leblebi, fındık, çekirdek, çekirdek Fenilketonürili çocuğun anne ve babasında fenilalanin hidroksilaz enzimi yapımında sorumlu biri normal diğeri bozuk iki gen vardır. Anne ve babasından bozuk genleri alan bir çocuk fenilketonüri hastalığı ile doğmaktadır. Anne ve baba taşıyıcı olduğunda her çocuğun fenilketonürili olma olasılığı % 25 gibi yüksek değerlere ulaşır. Cinsiyet ayırımı yoktur, erkek ve kız çocuklarda aynı sıklıkta izlenir. SAĞLIĞINIZ çeşitleri, badem, ceviz) MUTLULUĞUMUZDUR