İçindekiler

İçindekiler
Ön söz xİii
1
Alt Algısal Etki 30
Psikolojik Ölçüm 31
PSİKOLOJİ VE YAŞAM 1
Psikolojiyi Benzersiz Kılan Nedir? 2
Tanımlar 2
Psikolojinin Hedefleri 3
Modern Psikolojinin Evrimi 5
Güvenilirlik ve Geçerliğe Ulaşma 33
Öz Bildirim Ölçekleri 33
Davranışsal Ölçüler ve Gözlemler 33
İnsanlar ve Hayvanlar Üzerinde Yapılan
Araştırmalarla İlgili Etik Sorunlar 35
Bilgilendirilmiş Onam 36
Psikolojinin Tarihi Temelleri 5
Risk/Kazanç Değerlendirmesi 36
Öncü Araştırmacılar Olarak Kadınlar 8
Kasıtlı Yanıltma 37
Psikolojiye Bakış Açıları 9
Bilgilendirme 37
Psikologlar Ne Yapar? 13
Bu Kitabı Nasıl Kullanmalısınız? 16
Çalışma Stratejileri 16
Çalışma Teknikleri 17
Ana Noktaların Özeti 18
Anahtar Terimler 18
Deneme Testi 19
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 20
2
Korelasyonel Yöntemler 29
P
SİKOLOJİDE ARAŞTIRMA
YÖNTEMLERİ 22
Araştırma Süreci 23
Gözlemci Ön Yargıları ve İşlemsel
Tanımlar 24
Deneysel Yöntemler: Alternatif Açıklamalar
ve Kontrol İhtiyacı 26
Hayvan Araştırmalarında Sorunlar 37
Araştırmaların Eleştirel Tüketicisi
Olmak 38
Ana Noktaların Özeti 40
Anahtar Terimler 40
Deneme Testi 41
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 42
İSTATİKSEL EK 44
İstatistiği Anlamak: Verilerin Analiz
Edilmesi ve Sonuçların Çıkarımı 44
Verinin Analiz Edilmesi 45
Tanımlayıcı (Betimsel) İstatistikler 45
Çıkarımsal (Çıkarsamalı) İstatistikler 49
İstatistiklerin Akıllı Bir Kullanıcısı
Olmak 51
Anahtar Terimler 51
v
3
D
avranışın Evrimsel ve Biyolojik Temelleri 52
Kalıtım ve Davranış 53
Evrim ve Doğal Seçilim 53
İnsan Genotipinde Varyasyon 56
Sinir Sistemi Görev Başında 60
Nöron 60
Aksiyon Potansiyel 62
Sinaptik İletim 64
Nörotransmitterler ve İşlevleri 65
Biyoloji ve Davranış 67
Beyne Kulak Misafiri Olmak 67
Sinir Sistemi 70
Beyin Yapıları ve İşlevleri 72
Hemisferik Yanallaşma 77
Endokrin Sistem 81
Plastisite ve Nörojenez: Değişen
Beyinlerimiz 82
Ana Noktaların Özeti 84
Anahtar Terimler 84
Deneme Testi 86
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 87
4
DuYUM ve Algı 90
Dünyanın Duyu Bilgisi 91
Yakın ve Uzak Uyarıcılar 91
Psikofizik 93
Fiziksel Olaylardan Zihinsel Olaylara 96
Görsel Sistem 97
İnsan Gözü 97
Göz Bebeği ve Mercek 97
Retina 98
Beyindeki Süreçler 100
Renkleri Görmek 101
İşitme 105
Sesin Fiziksel Özellikleri 105
Sesin Psikolojik Boyutları 106
İşitmenin Fizyolojisi 107
vi
İçindekiler
Diğer Duyularınız 110
Koku 110
Tat 111
Dokunma ve Deri Duyuları 112
Vestibüler ve Kinestezik Duyular 112
Ağrı 113
Algıda Organizasyon Süreçleri 114
Dikkat Süreçleri 114
Algısal Gruplama İlkeleri 116
Mekansal ve Zamansal Birleştirme 117
Hareket Algısı 118
Derinlik Algısı 118
Algısal Değişmezlikler 121
Yanılsamalar 124
Özdeşim ve Tanıma Süreçleri 125
Aşağıdan Yukarıya ve Yukarıdan Aşağıya
Süreçler 125
Bağlam ve Beklentilerin Etkisi 127
Son Notlar 129
Ana Noktaların Özeti 129
Anahtar Terimler 130
Deneme Testi 131
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 132
5
Z
ihin, Bilinç ve Değişen Durumlar 135
Bilincin İçeriği 136
Farkındalık ve Bilinç 136
Bilincin İçeriğinin İncelemesi 138
Bilincin İşlevleri 139
Bilincin Kullanımı 139
Bilincin İşlevlerinin İncelenmesi 140
Uyku ve Rüyalar 141
Sirkadiyen Ritimler 141
Uyku Döngüsü 141
Neden Uyku? 144
Uyku Bozuklukları 145
Rüyalar: Zihnin Tiyatroları 146
Farklı Bilinç Halleri 148
Kontrollü Rüya 148
Hipnoz 149
Meditasyon 151
Zihin Değiştiren İlaçlar 152
Bağlılık ve Bağımlılık 152
7
Psikoaktif İlaç Çeşitleri 152
Bellek Nedir? 196
Ana Noktaların Özeti 157
Belleğin İşlevleri 196
Anahtar Terimler 158
Deneme Testi 159
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 160
6
Bellek 195
Bellek Süreçlerine Genel Bakış 198
Kısa Süreli Bellek Kullanımı 199
İkonik Bellek 199
Kısa Süreli Bellek 201
Ö
ĞRENME VE DAVRANIŞ
ANALİZİ 163
Öğrenmenin Çalışılması 164
Öğrenme Nedir? 164
Çalışma Belleği 203
Uzun Süreli Bellek: Kodlama ve
Geri Getirme 205
Geri Getirme İpuçları 205
Bağlam ve Kodlama 206
Davranışçılık ve Davranış Analizi 165
Kodlama ve Geri Getirme Süreçleri 209
Klasik Koşullanma: Tahmin Edilebilir
Sinyalleri Öğrenme 166
Neden Unuturuz? 211
Belleği Yapılandırılmamış Bilgi İçin
Geliştirme 213
Pavlov’un Şaşırtıcı Gözlemi 166
Koşulanma Süreçleri 168
Edinime Odaklanma 171
Klasik Koşulanmanın Uygulamaları 172
Üst Bellek 213
Uzun Süreli Bellekte Yapılar 216
Bellek Yapıları 216
Edimsel Koşullanma : Sonuçları
Öğrenme 174
Etki Yasası 174
Davranışın Deneysel Analizi 176
Yeniden Kurgulayıcı Süreç Olarak
Hatırlama 219
Belleğin Biyolojik Özellikleri 223
Engram Arama 223
Pekiştirme Olumsallıkları 176
Bellek Bozuklukları 223
Pekiştiricilerin Özellikleri 180
Beyin Görüntüleme 226
Pekiştirme Düzenleri 181
Ana Noktaların Özeti 227
Şekillendirme 183
Anahtar Terimler 228
Biyoloji ve Öğrenme 184
Deneme Testi 229
İçgüdüsel Yakınsama 184
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 230
Tat Kaçınma Öğrenimi 185
Öğrenmede Bilişsel Etkiler 187
Karşılaştırmalı Biliş 187
8
Gözlemsel Öğrenme 188
Bilişi Çalışma 234
Ana Noktaların Özeti 191
Anahtar Terimler 191
Deneme Testi 192
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 193
Bilişsel Süreçler 232
Zihnin Süreçlerini Keşfetme 234
Zihinsel Süreçler ve Zihinsel Kaynaklar 234
Dil Kullanımı 237
Dil Üretimi 237
İçindekiler
vii
Dili Anlama 240
Dil ve Evrim 243
Dil, Düşünce ve Kültür 244
Görsel Biliş 247
Görsel Temsillerin Kullanılması 247
Sözel ve Görsel Temsilleri Birleştirilmesi 248
Problem Çözme ve Muhakeme 250
Problem Çözme 250
Tümdengelimli Muhakeme 253
Tümevarımlı Muhakeme 255
Yargı ve Karar Verme 256
Buluşsal Yöntem ve Yargı 257
Karar Vermenin Psikolojisi 260
Ana Noktaların Özeti 265
Anahtar Terimler 265
Deneme Testi 266
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 267
Yaratıcılığın Ölçülmesi ve
Zekâyla İlgisi 289
Yaratıcılığın Uç Noktaları 290
Ölçüm ve Toplum 291
Ana Noktaların Özeti 293
Anahtar Terimler 293
Deneme Testi 294
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 295
10 aşam Boyunca İnsan Y
Gelişimi 297
Gelişimin İncelenmesi 298
Yaşam Boyunca Fiziksel Gelişim 300
Doğum Öncesinde ve Çocuklukta Gelişim 300
Ergenlikte Fiziksel Gelişim 303
Yetişkinlikte Fiziksel Değişimler 305
Yaşam Boyunca Bilişsel Gelişim 306
9
Z
ekâ ve Zekâ
ölçümü 270
Ölçüm Nedir? 271
Ölçümün Tarihi 271
Formel Ölçümün Temel Özellikleri 272
Zekâ Ölçümü 274
Zekâ Testinin Kökenleri 274
IQ Testleri 275
Zekânın Uç Noktası 276
Zekâ Teorileri 279
Psikometrik Zekâ Teorileri 279
Sternberg’in Üç’lü Zekâ Teorisi 279
Gardner’ın Çoklu Zekâsı ve Duygusal
Zekâ 281
Zekânın Politikası 283
Grup Karşılaştırmalarının Tarihi 283
Kalıtım ve IQ 283
Çevre ve IQ 285
Kültür ve IQ Testlerinin Geçerliği 287
viii
Yaratıcılık 288
İçindekiler
Piaget’nin Zihinsel Gelişim Anlayışı 306
Erken Bilişsel Gelişim Üzerine Günümüz
Bakış Açıları 309
Yetişkinlikte Bilişsel Gelişim 311
Dil Edinimi 312
Konuşmayı ve Sözcükleri Algılama 312
Sözcük Anlamlarını Öğrenme 315
Dil Bilgisi Edinimi 315
Yaşam Boyunca Sosyal Gelişim 317
Erikson’un Psikososyal Evreleri 317
Çocuklukta Sosyal Gelişim 319
Ergenlikte Sosyal Gelişim 323
Yetişkinlikte Sosyal Gelişim 324
Cinsel ve Toplumsal Cinsiyet
Farklılıkları 327
Cinsel Farklılıklar 327
Toplumsal Cinsiyet Kimliği ve Cinsiyet
Sterotipleri 328
Ahlaki Gelişim 330
Kohlberg’in Ahlaki Muhakeme Evreleri 330
Cinsiyet ve Ahlaki Muhakeme Üzerine
Kültürel Bakış Açıları 331
Başarılı Bir Şekilde Yaşlanmayı
Öğrenme 332
Ana Noktaların Özeti 333
Anahtar Terimler 334
Deneme Testi 335
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 336
11 Ruh Hâlinin (Duygudurum) ve Duyguların
Etkisi 376
Öznel İyilik Hâli 378
Yaşam Stresi 379
Fizyolojik Stres Tepkileri 379
Psikolojik Stres Tepkileri 383
Stresle Başa Çıkma 387
Stresin Olumlu Etkileri 391
Sağlık Psikolojisi 392
Motivasyon 339
Motivasyonu Anlamak 340
Motivasyon Kavramlarının İşlevleri 340
Motivasyon Kaynakları 341
İhtiyaçlar Hiyerarşisi 343
Yeme 344
Yemenin Fizyolojisi 344
Yemenin Psikolojisi 346
Cinsel Davranışlar 350
İnsan Dışı Cinsel Davranışlar 350
İnsanlarda Cinsel Uyarılma ve Tepki 351
Cinsel Davranışların Evrimi 353
Cinsel Normlar 354
Eşcinsellik 355
Kişisel Başarıya Yönelik Motivasyon 358
Başarı İhtiyacı 358
Başarı ve Başarısızlık İçin Yükleme
Biçimleri 359
İş ve Örgüt Psikolojisi 361
Ana Noktaların Özeti 363
Anahtar Terimler 364
Deneme Testi 365
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 366
Biyopsikososyal Sağlık Modeli 392
Sağlığın Teşviği ve Geliştirilmesi 393
Tedavi 395
Kişilik ve Sağlık 398
Mesleki Tükenmişlik ve Sağlık Sistemi 400
Sağlığınıza! 401
Ana Noktaların Özeti 402
Anahtar Terimler 402
Deneme Testi 403
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 404
13 İnsan Kişiliğini Anlama 406
Kişilik Türleri ve Özellikleri Üzerine
Teoriler 407
Kişilik Türlerini Sınıflandırma 407
Kişilikleri Özellikleriyle Açıklama 408
Özellikler ve Kalıtsallık 412
Özellikler Davranışların Habercisi
Olabilir mi? 412
Tür ve Özellik Teorilerinin
Değerlendirilmesi 414
Psikodinamik Teoriler 414
Freudyen Psikanaliz 414
12 UYGU, STRES VE
D
SAĞLIK 369
Duygular 370
Temel Duygular ve Kültür 370
Duygu Teorileri 373
Freudyen Teorilerin Değerlendirilmesi 418
Psikodinamik Teorileri Genişletme 419
Hümanistik Teoriler 420
Hümanistik Teorilerin Özellikleri 420
Hümanistik Teorilerin Değerlendirilmesi 421
İçindekiler
ix
Sosyal Öğrenme Teorileri ve Bilişsel
Teoriler 422
Rotter’ın Beklenti Teorisi 422
Mischel’in Bilişsel-Duyuşsal Kişilik Teorisi 423
Bandura’nın Bilişsel-Sosyal Öğrenme
Teorisi 424
Cantor’un Sosyal Zekâ Teorisi 426
Sosyal Öğrenme ve Bilişsel Teorilerin
Değerlendirilmesi 427
Benlik Teorileri 427
Benlik Kavramlarının Dinamik Özellikleri 427
Öz Saygı 428
Benliğin Kültürel İnşası 429
Benlik Teorilerinin Değerlendirilmesi 431
Kişilik Teorilerinin Karşılaştırılması 431
Kişilik Değerlendirmesi 433
Nesnel Testler 433
Projektif Testler 434
Ana Noktaların Özeti 436
Anahtar Terimler 437
Deneme Testi 438
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 439
Duygudurum Bozukluklukları 454
Majör Depresif Bozukluk 454
Bipolar Bozukluk 454
Duygudurum Bozukluklarının Nedenleri 455
Depresyonda Cinsiyet Farkları 457
İntihar 458
Kişilik Bozuklukları 459
Sınırda Kişilik Bozukluğu 459
Antisosyal Kişilik Bozukluğu 460
Somatoform ve Çözülmeli Bozukluklar 462
Somatoform Bozukluklar 462
Çözülmeli Bozukluklar 463
Şizofrenik Bozukluklar 465
Başlıca Şizofreni Tipleri 466
Şizofreninin Nedenleri 467
Çocuklukta Yaşanan Psikolojik
Bozukluklar 470
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu 470
Otistik Bozukluk 471
Ruhsal Rahatsızlık Damgası 471
Ana Noktaların Özeti 473
Anahtar Terimler 473
14 sikolojik P
Bozukluklar 441
Psikolojik Bozuklukların Doğası 442
Neyin Anormal olduğuna Karar Vermek 442
Nesnellik Sorunu 443
Psikolojik Bozuklukların
Sınıflandırılması 444
Psikopatolojinin Etiyolojisi 446
Anksiyete Bozuklukları 448
Yaygın Anksiyete Bozukluğu 448
Panik Bozukluğu 449
Fobiler 450
Takıntı-Zorlantı Bozukluğu 450
Travma Sonrası Stres Bozukluğu 451
Anksiyete Bozukluklarının Nedenleri 451
x
İçindekiler
Deneme Testi 474
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 475
15 SİKOLOJİK
P
RAHATSIZLIKLAR İÇİN
TEDAVİLER 477
Terapötik Bağlam 478
Temel Terapiler ve Amaçları 478
Terapistler ve Terapötik Ortamlar 479
Psikoterapide Çeşitlilik Konuları 480
Kurumsal Tedavi Üzerine Tarihsel Bakış
Açıları 480
Psikodinamik Terapiler 482
Freudyen Psikanaliz 482
Sonraki Psikodinamik Terapiler 483
Davranış Terapileri 484
Karşı Koşullanma 484
Sosyal Normlar 516
Olumsallık Yönetimi 487
Uyma 516
Sosyal Öğrenme Terapisi 488
Gruplarda Karar Verme 520
Genelleme Teknikleri 489
Otoriteye İtaat Etme 520
Bilişsel Terapiler 491
Yanlış İnançları Değiştirme 491
Bilişsel Davranışçı Terapi 491
Hümanist Terapiler 493
Danışan Merkezli Terapi 493
Gestalt Terapisi 494
Grup Terapileri 494
Çift ve Aile Terapisi 494
Toplum Destekli Gruplar 495
Biyomedikal Terapiler 496
İlaç Terapisi 496
Psikocerrahi 498
ECT ve rTMS 499
Tedavinin Değerlendirilmesi ve Önleme
Stratejileri 500
Terapötik Etkililiğin Değerlendirilmesi 500
Önleme Stratejileri 502
Ana Noktaların Özeti 503
Anahtar Terimler 504
Deneme Testi 505
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 506
16 Tutumlar, Tutum Değişmesi ve
Eylem 523
Tutumlar ve Davranışlar 523
İkna Süreci 524
Kendi Eylemlerinizle İkna Olma 526
Uyum 527
Ön Yargı 528
Ön Yargının Kaynakları 529
Stereotiplerin Etkileri 529
Ön Yargıları Tersine Çevirmek 530
Sosyal İlişkiler 532
Hoşlanma 532
Sevme 533
Saldırganlık, Özgecilik ve Olumlu Sosyal
Davranış 535
Saldırganlıkta Bireysel Farklılıklar 535
Saldırganlıkta Durumun Etkileri 537
Olumlu Sosyal Davranışın Kökleri 539
Durumun Olumlu Sosyal Davranışa
Etkileri 540
Kişisel Bir Son Söz 543
Ana Noktaların Özeti 544
Anahtar Terimler 544
Sosyal Psikoloji 508
Sosyal Gerçekliğin İnşası 509
Atfetme Teorisinin Kaynakları 509
Temel Atfetme Hatası 510
Kendine Hizmet Eden Yanlılık 511
Beklentiler ve Kendini Gerçekleştiren
Kehanetler 512
Durumun Gücü 513
Roller ve Kurallar 513
Deneme Testi 545
Psikoloji İnceleme Kılavuzunu Keşfetmek 546
Cevaplar 549
Kaynakça 567
İsim Dizini 593
Konu Dizini 601
Fotoğraflar 621
İçindekiler
xi