haber bültenđ

HABER BÜLTENĐ
2 Eylül 2005
Haber Özetleri
Irak
•
Irak'ın güneyindeki Basra kentinde binlerce Şii anayasa taslağına destek için
yürüdü. Irak hükümetinin güçlü partisi Irak Đslami Devrim Yüksek Konseyi'ne
bağlı Bedir örgütünün çağrısıyla bu sabah düzenlenen gösteriye katılanlar,
''Anayasa terörizme karşı silahımız'' diye slogan attılar. ''Anayasa için
vereceğin oy özgürlük ve adaletin güvencesidir'' yazılı pankartlar taşıyan
göstericiler, devrik Irak lideri Saddam Hüseyin dönemi sırasında Đran'da
sürgünde kurulan Bedir Tugayı ile bağlantılı Bedir örgütünün bürolarının
bulunduğu semte doğru yürüyüşe geçtiler. Irak anayasa taslağı, 15 Ekim'de
halk oylamasına sunulacak. Öte yandan, güneydeki Basra'da Şiiler anayasaya
destek gösterisi yaparken, Bağdat'ın batısındaki Ramadi'de Sünnilerin
anayasaya karşı gösteri yaptığı belirtildi. Kentte toplanan birkaç yüz kişinin,
''Biz kardeşiz, Sünniler ve Şiiler...Hiçbir zaman bu ülkeyi satmayız'' diye slogan
attığı kaydedildi. (AA)(AFP)(AP)
•
Irak Bakanlar Kurulu 2006 bütçesini onayladı. Bakanlar Kurulunun akabinde
Başbakan Đbrahim El-Caferi bir açıklama yaparak, “Yeni Irak’ta Baas partisinin
yeri yoktur. Ancak parti ile partililer arasında fark vardır. Suçsuz olan partilileri
biz koruruz, onların haklarına kimse dokunamaz. Biz sadece Baas partisinin
fikriyatına, düzenine ve stiline karşıyız. Suçsuz Basçılar halkla entegre
olmalılar. Halk da onlara kucak açar, onları ve ailelerini korur” dedi. (EL-SABAH
GAZETESĐ)
•
1000’e yakın kişinin ölümüyle sonuçlanan Bağdat’taki izdihamdan Đçişleri ve
Savunma Bakanlarını sorumlu tutan milletvekilleri, Irak Meclisi’nden bu olayın
araştırılmasını istediler. Cumhurbaşkanı Celal Talabani de, adil bir soruşturma
başlatılmasını talep etti. Cumhurbaşkanı Talabani, “Kürdistan” bölgesindeki
hastanelerden yardım istedi. Bazı milletvekilleri, olaydan Baas partisinin eski
üyelerinin sorumlu olduğunu ileri sürdüler. Hükümet Sözcüsü Leys Kubba ise,
bu olaydan dolayı bazı bakanların değişmesinin mümkün olduğunu bildirdi.
(www.iraq4allnews.dk)
•
Irak Emniyet Güçleri, Başbakan Yardımcısı Mutlak El-Cuburi’nin yaverlerinden
biri olan Selam Aid’i, terör eylemlerine karışmış olduğu gerekçesiyle tutuklaDI.
(www.pukmedia.com)
•
Irak’ta Yüksek Seçim Kurulu seçmen kütüklerini ilan etti. Seçmenler toplam
544 merkezde itirazlarını sunabileceklerdir. (EL-SABAH GAZETESĐ)
1
•
Şii lider Mukteda El-Sadr, Amerikan güçleri tarafından alının web sitesinin
kapatılması kararını kınadı. (www.iraq4allnews.dk)
•
Kerkük’te düzenlenen bombalı saldırılar sonucunda 6 kişi yaralandı. Polis
tarafından yapılan açıklamaya göre, teröristin yakalanamadığı herhangi bir
silahın da ele geçirilemediği bildirildi. (www.iraq4allnews.dk)
•
Irak'taki çatışmalarda 3 Amerikan askerinin öldüğü bildirildi. Bağdat'ta dün, yol
kenarına yerleştirilen bombanın Amerikan devriyesi geçerken patlamasıyla 2
asker öldü. Đskenderiye kentinde de, önceki günkü bir operasyonda bir
Amerikan askeri vurularak öldü. (AA)(AP)
•
Irak’ta, Saddam Hüseyin’in 2003 yılında devrilmesinden bu yana ilk kez 3
kişinin idam cezası infaz edildi. (AA)(REU)
Orta Doğu
•
Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref, Filistin sorununu çözene kadar
Đsrail’i tanımayacaklarını söyledi. Pakistan’daki radikal dinci kesim ise,
Türkiye’de yapılan görüşmeyi kınadı. Pakistan Devlet Başkanı Müşerref,
Đstanbul’da Đsrail Dışişleri Bakanı Silvan Şalom ve Pakistan Dışişleri Bakanı
Hurşit Mahmud Kasuri arasında yapılan görüşmenin, iki ülke arasındaki ilk
resmi görüşme olduğunu belirterek, “Ama bu Đsrail’i tanıdığımız anlamına
gelmiyor” dedi. Uluslararası ortama göre politikalarını değiştirmeleri ve ileri
görüşlü bir ülke olmaları gerektiğini vurgulayan Pervez Müşerref, Đsrail’e bir
delege göndereceklerini belirtti, ancak detaylı bilgi vermedi. Filistin yönetimi,
Đsrail’le Pakistan arasındaki diplomatik temaslardan “kaygılı” olduğunu bildirdi.
(NTV)
•
Mısır'ın başkenti Kahire'de göstericiler, halkı, 7 Eylül'de yapılacak
Cumhurbaşkanlığı seçimine katılmamaya çağırdı. Kahire'de, Barolar Birliği
önünde Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek karşıtı gösteri düzenlendi. Müslüman
Kardeşler Örgütü, işçi ve sol parti yanlılarının katıldığı gösteride, halk, 7
Eylül'de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimini boykot etmeye davet edildi.
Protestocular, beşinci kez aday olan Mübarek'e karşı ''Hayır Mübarek,
Cezaevlerindeki Tutuklular Serbest Bırakılsın, Mübarek Kazanır Ama
Sahtekarlıkla, Oy Kullanmayın, Seçimler Katılmayın, Hürriyet Nerede,
Olağanüstü Hal Kaldırılsın'' şeklinde slogan attılar. (AA)
Avrupa Birliği
•
Avrupa Parlamentosu Başkanlık Divanı, Ankara Antlaşması'nın Türkiye
tarafından imzalanan ek protokolün onayına ilişkin tartışma ve oylamalarını
Eylül sonuna erteledi. AB üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarından
oluşan AB Konseyi, geçen 17 Aralık'taki zirvede, Türkiye'nin belirli koşulları
yerine getirmesi halinde, tam üyelik müzakerelerinin 3 Ekim'de başlamasını
kararlaştırmıştı. Söz konusu koşulları yerine getiren Ankara, bu çerçevede,
Gümrük Birliği'nin AB'ye yeni katılan 10 üyeye de uyarlanması için Ankara
Antlaşması'nın ek protokolünü 29 Temmuz'da imzalamıştı. Türkiye, ek bir
2
deklarasyonla ''Kıbrıs Cumhuriyeti''ni tanımadığını belirtmişti. Đmzalanan ek
protokolün Avrupa Parlamentosu ve TBMM tarafından onay süreci devam
ediyor. Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu'nun konuyu gelecek hafta,
Strasbourg'da yapılacak olağan toplantısında ele alması öngörülüyordu.
Avrupa Parlamentosu Başkanlık Divanı, söz konusu tartışmaları ve oylamayı,
26-29 Eylül'e, Strasbourg'da düzenlenecek Genel Kurul toplantısının
gündemine aktardığını duyurdu. Yetkililer, parlamentonun, eylül sonuna kadar
tüm gelişmeleri izleyerek, bu konuda daha sağlıklı bir değerlendirme ortamı
bulunacağı düşüncesiyle hareket edildiğini belirttiler. (AA)
•
Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, Türkiye'nin her şeyi
titizlikle yaptığını belirterek, 3 Ekimde AB ile tam üyelik müzakerelerinin
başlaması konusunda kuşkusunun olmadığını söyledi. Türkiye'nin Akdeniz'i
işbirliği merkezi haline getirmek istediğini kaydeden Gül, sınırlamaların
kaldırılmasının tek taraflı olamayacağını söyledi. Danimarka Dışişleri Bakanı
Per Stig Moeller, Türkiye'nin tam üyelik müzakerelerinin başlaması için gerekli
bütün koşulları yerine getirdiğini belirterek, AB'nin müzakerelerin
başlamasından önce koşulları değiştiremeyeceğini söyledi. Bu arada AB'nin,
Türkiye'nin Kıbrıs konusunda yayınladığı tek taraflı deklarasyona karşı
yayınlayacağı deklarasyona ilişkin tartışmalar devam ediyor.
Diplomatik
kaynaklar tarafından verilen bilgiye göre, Đngiltere'nin sunduğu taslakta,
Türkiye'den mümkün olan en kısa zamanda Kıbrıs ile ilişkileri normalleştirmesi
çağrısında bulunuluyor. Ankara'nın Rum kesimini tanımadığına ilişkin
deklarasyondan üzüntü duyulduğu belirtilen taslakta, Türkiye'nin, AB'nin bütün
üyeleriyle ilişkilerini normalleştirilmesinin önemi vurgulanıyor.
Gümrük
birliğinin bütün üye ülkeleri kapsayacak şekilde tamamen ve ayrımcılık
gözetilmeden uygulanması gerektiği ifade edilen taslakta, ulaşıma konulan
sınırlamalar da olmak üzere serbest dolaşımla ilgili engellerin kaldırılması
çağrısında bulunuluyor. Kıbrıs Rum kesimi Dışişleri Bakanı Yorgo Yakovu,
''Türkiye'nin Gümrük Birliği Uyum Protokolü'ne ilişkin yayımladığı deklarasyon
için Avrupa Yüksek Mahkemesi'ne başvuracaklarını'' söyledi. ''Hukuki açıdan
ek protokolün, Gümrük Birliği'nin altına atılan imzayı geçersiz kıldığını'' ileri
süren Yakovu, ''Bu yüzden bizim görüşümüze göre giriş müzakerelerine
başlanamaz. En azından 5 üye ülke 'Kıbrıs' ile aynı hukuki görüşü paylaşıyor''
iddiasında bulundu. (AA)
Diğer Haberler
•
Arnavutluk’ta Eski Devlet Başkanı Sali Berisha başbakan olarak yeniden
iktidara geliyor. Seçim komisyonu Temmuz ayındaki seçimi Sali Berişa’nın
muhalefetteki Demokrat Partisi ile müttefiklerinin kazandığını açıkladı. Seçimi
kaybeden Başbakan Fatos Nano Sosyalist partinin başkanlığından istifa etti.
Son birkaç yılıdır iktidarda bulunan Nano, seçimlerde birçok usulsüzlük
yapıldığını iddia ediyor. Sali Berişa ise, yolsuzluk ve yoksullukla mücadele
etmeyi ve Arnavutluk’un Avrupa Birliği’ne katılması için çalışmayı vaad etti.
Berişa, Arnavutluk’u komünizmin çökmesinden sonra 1992-97 yılları arasında
yönetmişti. (VOANEWS)
3
•
Đngiltere, Birleşmiş Milletlerin 14 Eylül günü yapacağı toplantıda terör
eylemlerini yasaklayan karar tasarısını görüşmek üzere BM üyelerine dağıttı.
(www.iraq4allnews.dk)
Dünya Basını
Đngiltere'den Daily Telegraph'ın iç sayfalarındaki bir haber 'AB bakanları
Türkiye'yi konuşmak için toplanırken tehditler, ağız dalaşları' başlığını taşıyor.
Gazeteye göre birliğin Dışişleri Bakanlarının dün Galler'de başlayan
toplantısında Fransa, Almanya, Türkiye ve Kıbrıslı siyasetçiler arasında sahne
arkasında tehditler, uyarılar ve karşı uyarılar uçuştu. Gazete özetle şöyle
devam ediyor: "Ancak kimse safları bozup, 3 Ekim'de başlayacak müzakereleri
tehlikeye atmaya hazır görünmüyordu…Avrupa Komisyonu, gümrük birliği
anlaşması gereği Kıbrıs gemi ve uçaklarına giriş izni vermesi gerektiğini
Türkiye'ye defalarca söylemişti. Ancak AB liderleri bunu müzakerelere
başlanması için bir koşul yapmadı…Türkiye Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de
limanların açılmasının, yalnızca AB'nin tam üyelerinden beklenen bir koşul
olduğunu vurguladı." Daily Telegraph'ın haberinde (ve aslında diğer Avrupa
gazetelerinde de) dikkat çeken bir nokta, Kıbrıs Rum gemilerine limanların
neden açılmadığı konusunda Türkiye'nin itirazlarına değinilmemesi. Aynı
şekilde Kıbrıslı Türklerin de adı genellikle geçmiyor haberlerde.
Financial Times'daki habere göre "AB bakanları Türkiye'ye, Kıbrıs'la ilişkileri
ilerletme baskısı yapıyor." Haberde şöyle deniyor: "AB dışişleri bakanları dün
Türkiye'ye, Kıbrıs'la tam diplomatik ve ticari ilişki kurma adımları atarak,
müzakerelerin önündeki engelleri kaldırma baskısı yaptı. Newport'taki
toplantıya katılan bakanlar bir yandan Türkiye'ye bu konudaki baskıyı
artırırken, diğer yandan da görüşmelerin başlamasını tehlikeye atmayacak bir
formül üzerinde çalışıyor. Bir Avrupalı diplomat, 'Eğer müzakereler başlarsa
AB'nin elinde, Türkiye'nin sözünde durmasını sağlamak için önemli bir koz
olacak,' diyor."
Ancak Türkiye'ye Kıbrıs'tan başka konularda itirazlar olduğunu söyleyen
gazeteler de var. Avusturya'dan Die Presse, Avusturya hükümetinden gelen,
'Türkiye'ye tam üyelik yerine alternatifler önerilmesi' teklifini Avrupalı Dışişleri
Bakanlarının dikkate almamasını kınıyor. Gazeteye göre dünkü toplantıda
Avusturyalı Bakan Ursula Plassnik'in girişimi dışlandı. Die Presse'ye göre bu
karar 'şüpheye açık'. Nedenini gazetenin satırlarından özetle aktaralım:
"Çünkü AB, Türkiye'ye, Hırvatistan'a olduğundan daha yumuşak davranıyor.
Bu çok sorumsuzca bir hareket…AB, içinde olduğu krize bakmadan, dev ve
tam anlamıyla istikrarlı olmayan bir ülkeyi kabul etme sözü
veriyor…Müzakerelerin açık uçlu olduğu güvencesi de yeterli değil. Bu sözlere
güvenecek kimse kaldı mı?"
4