transit ticarette dümen türkiye`ye kırıldı

MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
TRANSİT TİCARETTE DÜMEN TÜRKİYE’YE KIRILDI
Son
10
yılda
Türk
limanlarında
yük
elleçlemelerinde
%90,
konteyner
elleçlemelerinde ise 9 artış yaşandığını, denizyolu dış ticaretinin ise 207 milyar
doları aştığını vurgulayan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz
Ticareti Genel Müdürü Dr. Barış Tozar, “Ülkemiz transit yük taşımacılığı için bir
cazibe merkezi haline geldi” diyor.
Türkiye’nin dış ticaret taşımalarında denizyolu önemli bir pay alıyor. Son on yılda
dış ticaret taşımalarının ortalama %88’inin denizyoluyla gerçekleştirildiğini belirten
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürü Dr. Barış
Tozar, Türkiye’nin 1000 GT ve üzeri gemilerden oluşan 1,5 milyar DWT’luk dünya
deniz ticaret filosunun %87’sini kontrol eden 30 ülke arasında 30 milyon 327 bin
DWT’luk kapasite ile 13. sırada yer aldığını söylüyor. Tozar, Türk denizyolu
filosunun ise son bir yılda %36 oranında büyüdüğünü ve DWT bazında dünya
filosunun %2’sini kontrol ettiğini belirtiyor. Türk limanlarındaki büyümeye dikkat
çeken Tozar, “2003 yılına göre limanlarımızda yük elleçlemelerinde %90, konteyner
elleçlemelerinde ise 9 artış gerçekleşti. 2012 yılsonunda toplam 387 milyon ton yük
elleçlendi” diyor.
Liman art alanlarında kurulan lojistik üslerle Türkiye’nin transit yük taşımacılığı için
bir cazibe merkezi haline geldiğini vurgulayan Tozar, “2023 yılı ihracat ve dış
ticaret hedefleri ve son yıllarda görülen hızlı ekonomik gelişmeye paralel artan dış
ticaret rakamları göz önüne alındığında, liman kapasitemiz mevcut deniz trafiği için
yeterlidir. Ancak, orta ve uzun vadede liman kapasitemizin artırılması gerekmekte”
diyor.
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
DIŞ TİCARETİN %88’İNİ DENİZYOLU SIRTLADI
Türkiye’nin global deniz ticaretindeki yeri ve denizyolu yük taşımacılığında ulaştığı
konumdan söz eder misiniz?
1950 yılında 500 milyon ton olan dünya deniz ticaret hacmi bugün 18 kat artarak 9
milyar tona ulaştı. Taşınan yük miktarı bakımından dünya ticaretinin %75’i
denizyoluyla, ’sı demiryolu ve karayoluyla, %9’u boru hattı ile % 0,3’ü havayoluyla
gerçekleştirilmektedir. Bugün 15 trilyon dolarlık bir hacme sahip dünya ticareti
içerisinde denizyolunun payı 9 trilyon dolar ile %60’tır (The Global Enabling Report
2012). 2013 yılı Ocak ayı itibariyle 1000 GT ve üzeri 39 bin 466 parça gemiden
oluşan dünya deniz ticaret filosunun toplam tonaj kapasitesi 1,5 milyar DWT’dur.
Ülkemizin uyguladığı ihracata dayalı büyüme modeli kapsamında toplam dış
ticaretimiz 2003 yılında 116,6 milyar dolar iken, 2012 yılında %233’lik artışla 389
milyar dolara yükseldi. Bu kapsamda denizyolu dış ticaret taşımalarında da artış
yaşandı. Denizyolu dış ticaretimiz 2003 yılında 57 milyar dolar iken, 2012 yılında
%263 artışla 207 milyar dolara yükseldi. Son on yıllık dönemde dış taşımalarımızın
ortalama %88’i denizyoluyla gerçekleştirildi. 2003 yılına göre limanlarımızda yük
elleçlemelerinde %90, konteyner elleçlemelerinde ise 9 artış gerçekleşti. 2012
yılsonunda toplam 387 milyon ton yük elleçlemesi gerçekleştirildi. Bunun yanında
Türk sahipli deniz ticaret filosunun dünya sıralamasında 1 Ocak 2013 tarihi
itibariyle 13. sıraya yükselmiş olması, denizcilik sektörümüzün bu taşımacılıktan
alabileceği pay hususunda sevindirici bir gelişmedir.
Türkiye’nin denizyolu ticareti son 10 yılda nasıl bir performansı sergiledi? Bugün
itibariyle Türkiye, denizyolu taşımacılığı potansiyelinin yüzde kaçını kullanabiliyor?
Son on yıllık döneme baktığımızda kabotaj hattında taşınan yolcu sayısı 2002 yılında
yaklaşık 99 milyon iken, %61 artışla 2012 yılında bu sayı 159 milyonu aştı. Taşınan
araç sayısı 2002 yılında 5,4 milyon iken, %97 artışla 2012 yılında 10,7 milyona
ulaştı. Elleçlenen yük miktarı ise 2002 yılında 28,8 milyon ton iken, %63 artışla 2012
yılında 46,9 milyon tona çıktı. Transit taşımalar 2002 yılında 28,5 milyon ton iken,
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
%99 artışla 2012 yılında 56 milyon tonu aştı. Türk sahipli filomuz 2003 yılında
dünyada 19. sırada iken 2013 yılında 13. sıraya yükseldi.
Limanlarımıza uğrayan kruvaziyer gemi sayısı 2002 yılında 821 adet iken, 2012
yılında 5 artışla 1685 adede ulaştı. Limanlarımızı ziyaret eden kruvaziyer yolcu
sayısı ise 2002 yılında 332 bin iken, %541 artışla 2012 yılında 2 milyonu aştı. Türkiye
Akdeniz’deki kruvaziyer turizminde İspanya, İtalya, Yunanistan’dan sonra 4’üncü
sırada olup, 10 yılda 14 milyon yolcu limanlarımızı ziyaret etti.
Yurtdışı bağlantılı düzenli Ro-Ro hatlarında taşınan araç sayısı 2002 yılında 200 bin
adet iken, 2012 yılında bu rakam 2 artışla 400 bini aştı. Limanlarımızda elleçlenen
yük miktarı 2002 yılında 190 milyon ton iken, 2012 yılında 4 artışla 387 milyon tonu
aştı. Elleçlenen konteyner miktarı 2002 yılında 1,9 milyon TEU iken 2012 yılında
%268 artışla yaklaşık 7,2 milyon TEU’ya ulaştı. Denizyolu toplam dış ticaret
taşımaları 2002 yılında 133 milyon ton iken, 2012 yılında 4 artışla 283 milyon tonu
aştı. Dış ticaret taşımalarının ise %32’sini ihracat, %68’ini ithalat taşımalarımız
oluşturmaktadır. 2013 yılı sonunda ise limanlarımızda geçen yılın rakamları
civarında bir elleçleme gerçekleşeceği beklenmektedir.
TAŞIMALAR RO-RO VE TREN-FERİ HATTLARIYLA GÜÇLENDİRİLDİ
Türkiye’nin denizyolu yük taşımacılığı alanındaki konumunu güçlendirmek adına ne
tür çalışmalar yapıldı/yapılacak?
Denizcilik politikamız son on yıldır uluslararası ulaştırma ağlarına entegrasyon
üzerine kuruldu. Bu anlamda Pan-Avrupa, TRACECA, KEİ MOS Ulaştırma Ağları ile
TEN-T Koridorlarına entegrasyon için hem çeşitli liman yatırımları yapıldı hem de
liman geri saha bağlantılarının güçlendirilmesine çalışıldı. Ülkemizin bir lojistik üs
haline getirilmesi için liman art alanlarında lojistik üsler kuruldu. Böylece ülkemiz
transit yük taşımacılığı için bir cazibe merkezi haline geldi. Akdeniz ve Karadeniz
çanağında komşu ülkelerle geliştirilen ikili ve çok taraflı ilişkiler kapsamında,
Karadeniz’de 12, Akdeniz’de 9 farklı Ro-Ro ve tren-feri hattı ile denizyolu
taşımacılığı kara ve demiryolu taşımacılığıyla kombine şekilde kullanılmaktadır.
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Kruvaziyer
taşımacılığında
atılan
adımlarla
ülkemiz
kruvaziyer
hatlarının
vazgeçilmez bir ayağı haline geldi. Son on yıllık dönemde kruvaziyer limanlarına
yapılan yatırımlarla terminaller, yolcu hizmetleri geliştirildi. Limanlarımızın
MEDCRUISE gibi uluslararası kruvaziyer liman birliklerine dâhil edilmesi teşvik
edildi. İstanbul yolcular için ana aktarma limanı haline getirildi. Dış ticaretimizdeki
yükselmeye paralel olarak limanlarımızın da bu gelişmelere cevap vermesi gerektiği
görülerek, bu amaçla bir yandan Çandarlı, Filyos, Mersin Konteyner Limanı gibi yeni
limanlar inşa edilirken, diğer yandan mevcut limanların yenilenmesine hız verildi.
Ancak gelecek 10-15 yılda dünya genelindeki eğilimin bir sonucu olarak
limanlarımızın
daha çok belirli
yük grupları
üzerinde
ihtisas kazanacağı,
birleşmelerin artarak daha çok elleçleme imkanına sahip liman tesislerinin
oluşacağı ve liman sayısının azalacağı düşünülmektedir. Liman kapasitemiz mevcut
deniz trafiği için yeterlidir. Ancak 2023 yılı ihracat ve dış ticaret hedefleri ile son
yıllarda görülen hızlı ekonomik gelişmeye paralel artan dış ticaret rakamları göz
önüne alındığında liman kapasitemizin artırılması gerekmektedir.
AKTARMA LİMANLARI LOJİSTİK MERKEZLERE BAĞLANACAK
Türkiye’nin 2023 vizyonu ve hedefleri doğrultusunda denizyolu taşımacılığı alanında
kısa, orta ve uzun vadeli hedefler neler?
Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca hazırlanan “Hedef 2023: Türkiye
Ulaşım ve İletişim Stratejisi” adlı çalışmada deniz taşımacılığı alanında önemli
hedefler belirlendi. Belirlenen hedeflerin bazılarını şöyle sıralayabiliriz.
Liman ve deniz tesislerinin ulusal ulaşım ve trans Avrupa ağlarına entegre edilmesi
sağlanacak. Transit taşımacılıktan daha fazla pay almak için Akdeniz, Ege ve
Karadeniz’de kurulacak aktarma limanları lojistik merkezleriyle bağlantılı hale
getirilecek ve Trans Avrupa ağlarının üzerindeki deniz ulaştırma altyapısı
geliştirilecek.
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Marmara’da Avrupa, Ege’de Adalar ve Doğu Akdeniz’de Mısır ile Ortadoğu
coğrafyasına yönelik hizmet verecek en az 3 adet ana liman (homeport) statüsünde
kruvaziyer limanı inşa edilecek ve kruvaziyer limanların bulunduğu bölgedeki tarihi
ve turistik yerlere rahat ulaşım imkânları sağlanması yönünde çalışmalar yapılacak.
Türk koster filosunun sahip olduğu bölge liderliğini korumak ve rekabet gücünü
yükseltmek için filo gençleştirilecek, nehirlerde seyretme kabiliyeti olan gemiler
üretilecek ve yeşil gemi kavramını karşılayacak düzenlemeler yapılacak.
Ulusal ve uluslararası transit bağlantılarının güçlendirilmesi, diğer ulaştırma
modlarıyla uyumlu, hızlı aktarma sistemleri oluşturulması amacıyla Marmara’da
kuzey-güney, doğu-batı hatlarında, çok modlu taşımacılığa uygun hızlı yükleme
boşaltma imkânlarına sahip Ro-Ro terminalleri inşa edilmesi teşvik edilecek.
Olaylara zamanında, daha hızlı ve etkin müdahale edilerek can ve mal kaybının en
aza indirilmesi için ileri teknolojik sistemler kullanılarak Türk Arama Kurtarma ve
çevre acil müdahale sistemlerinin imkan ve kabiliyetleri geliştirilecek. Denizcilik
sektöründeki tüm işlemler tek pencere (single window) sistemiyle izlenecek ve
yürütülecek.
Deniz taşımacılığında üçüncü şahıslara verilebilecek zararın karşılanmasını teminen
Türk P & I (Koruma ve Tazmin) Kulübü kurulacak. Türkiye’nin enerji taşımalarının
Türk sahipli gemilerle daha fazla yapılmasını sağlamak üzere çalışmalar yapılacak.
Deniz ulaştırma sistemlerinin tüm unsurları engelli ve hareket kabiliyeti kısıtlı
kişilerin erişimine imkân tanıyacak şekilde geliştirilmesine yönelik Ar-Ge çalışmaları
yapılacak. Deniz taşıtlarının gürültü ve gaz salınım miktarlarını en az seviyeye
düşürmek ve enerji verimliliğini artırmak üzere alternatif enerji kullanımı ile hafif
ve dayanıklı tekne formları geliştirilmesine yönelik Ar-Ge çalışmaları yapılacak.
DENİZYOLUNDA GELECEĞE DÖNÜK ÖNGÖRÜLER NELER?
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürü Dr. Barış
Tozar, denizyolu taşımacılığı alanında kısa, orta ve uzun vadeli öngörü ve
hedeflerin belirlenmesi amacıyla bu yılın Eylül ayında yapılacak olan 11. Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Şurası kapsamında Şura Raporu’nun Denizcilik kısmında
geleceğe yönelik öngörü ve beklentileri şu şeklide sıralıyor:
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
•
•
Limancılık sektörü daha küresel hale gelecek,
Gemilerde kullanılan yakıtların kalitesi artacak ve gemilerden kaynaklanan
emisyon
miktarları azalacak,
•
Terörizm ve deniz haydutluğuna karşı önlemler çeşitlenecek,
•
Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere yük trafiği artacak,
•
Deniz ticaretinde elektronik belgelerin kullanımı artacak,
•
Mali sorumluluk sözleşmelerinin önemi ve hacmi artacak,
•
Gemi inşasında ar-ge ve yeni teknolojilerin rolü artacak,
•
Kruvaziyer turizmde Türkiye ana destinasyonlardan biri olacak,
•
Devlet politikalarının dünya gemi inşasında önemi artacak,
•
Konumu nedeniyle Akdeniz’in tersanecilikte önemi artacak,
•
Offshore ve yenilenebilir enerji yapılarının rolü ve önemi artacak.
Kaynak:Lojistik H.
Saygılarımızla,Best Regards
Evrim Haberleri; Gümrük mevzuatı,Dıs Ticaret,Lojistik, muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü
profesyonel anlamda yayınlanan Kanun,Yönetmelik,Tebliğ,Genelge,Tasarruflu yazı,mevzuat taslakları en hızlı şekilde
yayınlanmakta ve bilgileri sunulmaktadır. Yayınlanan Gümrük ,Dış Ticaret,Haberler ile ilgili bilgiler belli bir konunun veya
konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi verme
amacını taşımaktadır.
Yayınlanan Bilgileri konusuna hakim profesyonel bir Gümrük Müşavirine, Mevzuat Danışmanına,başvurmanız tavsiye edilir.
Bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır.
EVRİM YAZILIM VE DANIŞMANLIK
[email protected] | www.evrim.com