Mehmet GÜVEN SMMM, Bağımsız Denetçi Paylaş [email protected] 24 Aralık 2013 Diğer Yazıları BAĞIMSIZ DENETİM ve MURAKIPLIK (*) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle birlikte tüm şirketlerin bağımsız denetime tabi olma zorunluluğu büyük tartışmalara neden olmuştu. Kanun tümüyle yürürlüğe girmeden yapılan değişiklik ile şirketlerin bağımsız denetime tabi olma zorunluluğu belirli ölçütlere bağlanmış, bu kriterleri taşımayan şirketler denetim kapsamı dışına çıkarılmıştı. Diğer taraftan yeni TTK öteden beri var olan anonim şirketlerin murakıplar vasıtasıyla denetimini de ortadan kaldırmış bulunmaktadır. Bu durum bağımsız denetim kriterlerini taşımayan binlerce anonim şirketin tamamen denetim dışı kalmasına neden olmuştur. Oluşan bu boşluğun bir şekilde doldurulması gerekmektedir. Konu ile ilgili olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın bazı çalışmalar yapmakta olduğu kamuoyuna yansımıştır. Bakanlığın denetim dışında kalan anonim şirketlerle ilgili bir tebliğ hazırladığı, tebliğ ile ilgili çeşitli kurum ve kuruluşun görüşüne başvurduğu bilinmektedir. Beklenti tebliğe son şekli verilerek yakın bir tarihte yayınlanmasıdır. Kamu Gözetim Kurumu yetkilileri muhtelif toplantılarda konu ile ilgili olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığına verdikleri görüşlerini şöyle ifade etmektedirler. Denetim dışı kalan şirketler Bakanlar Kurulu’nun belirleyeceği büyüklük ölçütlerine göre üç gruba ayrılmalı, en alt grupta yer alan küçük şirketler denetime tabi olmaksızın şirketin faaliyet raporunun ve finansal tablolarının yönetim kurulu başkanınca imzalanmasıyla yetinilmeli, ikinci grupta yer alan şirketler sınırlı bağımsız denetime tabi tutulmalı ve üçüncü grupta yer alan şirketler de tam bağımsız denetime tabi tutulmalıdır. Bu görüş bizimde benimsediğimiz oldukça makul olan bir yöntemdir. Ancak tebliğin nasıl çıkacağını henüz bilmiyoruz. Tam bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin kriterleri 2013 yılı için 2012/4213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmişti. Bu kararda yer alan ölçütler eğer yeniden belirlenmezse 2014 yılı içinde geçerli olacaktır. Ancak beklentimiz söz konusu ölçütlerin bir miktar aşağıya çekilerek kapsamın genişletilmesi yönündedir. .:form: iz.450.12 Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı şirketleri üç gruba ayırmıştır. Buna göre karara ekli (I) sayılı listede yer alan şirketler herhangi bir ölçüt aranmaksızın denetime tabi tutulacaktır. (II) sayılı listede belirtilen alanlarda faaliyet gösteren şirketler için aynı listede yer verilen ölçütler sağlandığı takdirde denetime tabi olacaklardır. Kararda (I) sayılı listede yer alan şirketler SPK ve BDDK denetimine tabi şirketler, (II) sayılı listede yer alan şirketler ise sermayesinin en az % 25’i kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, sendikalara, derneklere, vakıflara, kooperatiflere ve bunların üst kuruluşlarına ait olan şirketler, yurt çapında günlük gazete yayınlayan şirketler, elektronik imza, elektronik haberleşme ve bilgi teknolojileri iletişim kurumları, elektrik piyasası, doğal gaz piyasasına tabi kurumlar, hisse senetleri borsada işlem görmeyen ancak SPK’ya tabi şirketlerdir. İz Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim Ltd. Şti. Cumhuriyet Bulvarı No: 87 Kat:4 D:13 35210 Pasaport İZMİR Tel: (0.232) 483 65 55 pbx http://izdenetim.com.tr Bu iki liste dışında kalan şirketler tek başına veya bağlı ortaklıkları ve iştirakleriyle birlikte aşağıdaki üç ölçütten ikisini üst üste iki hesap dönemi sağladığı takdirde bağımsız denetime tabi olacaktır. Aktif toplamı Yıllık net satış hasılatı Çalışan sayısı 150.000.000 TL ve üzeri 200.000.000 TL ve üzeri 500 kişi ve üzeri Bir şirketin veya ana ortaklığın bağımsız denetime tabi olup olmadığını anlamak için yukarıdaki koşulların karşılanıp karşılanmadığı test edilirken, Kamu Gözetim Kurumu tarafından çıkarılan “Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararına İlişkin Usul ve Esaslar”ı düzenleyen kurul kararına da bakılması gerekir. Bir şirketin ve/veya ana ortaklığın bağımsız denetime tabi olup olmadığını test etmek için Excel ortamında bir tablo hazırladık. Tablo üzerindeki ilgili alanlara gerekli bilgiler girildiğinde şirketin veya ana ortaklığın bağımsız denetime tabi olup olmadığı ortaya çıkacaktır. Bir bölümü aşağıda görülen tabloya web sitemizden ulaşabileceğiniz gibi burayı tıklayarak da ulaşabilirsiniz. Sonuç olarak, 2014 yılında bağımsız denetime tabi olacak şirketler, mevcut ölçütlere göre belirlenip 31 Mart 2014 tarihine kadar yapılması gereken olağan genel kurul toplantısında denetçi seçimi yapılması gerekmektedir. Mevcut ölçütlere göre bağımsız denetim dışında kalan anonim şirketlerin durumu henüz belli değildir. Murakıplık müessesesi artık söz konusu olmadığına göre Gümrük ve Ticaret Bakanlığının konu ile ilgili bir düzenleme yapması beklenmektedir. .:form: iz.450.12 Yararlı olması dileği ile. Mehmet GÜVEN Bu yazıda yer verilen görüşler yazarın kişisel görüşü olup kurumsal görüşümüzle bağdaşmayabilir. (*) Bu görüşe dayanılarak yapılacak işlemler sonucunda yaşanacak olumsuzluklardan müşavirliğimiz sorumlu olmayacaktır. İz Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim Ltd. Şti. Cumhuriyet Bulvarı No: 87 Kat:4 D:13 35210 Pasaport İZMİR Tel: (0.232) 483 65 55 pbx http://izdenetim.com.tr