93 Ay›n Olgusu Case of the Month DOI: 10.4274/tpa.46.18 Solunum s›k›nt›s› olan bir yenido¤an A neonate with dyspnea Salih Bak›r, Selvi Kelekçi*, A.Ediz Yorganc›lar, Ramazan Gün, Berzan Miro¤lu, Muhammed Ayral Dicle Üniversitesi T›p Fakültesi, Kulak Burun Bo¤az Anabilim Dal›, Diyarbak›r, Türkiye *Dicle Üniversitesi T›p Fakültesi, Çocuk Hastal›klar› Anabilim Dal›, Diyarbak›r, Türkiye Olgu sunumu Do¤um öncesi izlemlerinde herhangi bir sorun olmayan, miad›nda, sezaryen ile do¤urtulmufl erkek bebek, do¤um sonras› ikinci günde solunum s›k›nt›s›, stridor ve giderek artan morarma yak›nmas› geliflmesi üzerine çocuk acil servisine getirildi. Acil flartlarda düzeltilmeye çal›fl›lan hasta orotrakeal entübe edilerek yenido¤an yo¤un bak›m birimine al›nd›. Kardiyovasküler ve solunum sistemi baflta olmak üzere fizik incelemesinde patolojik bir bulguya rastlanmad›. Koanal atrezisi yoktu. Hastan›n oda havas›nda oksijen doygunlu¤u %86, kalp tepe at›m› 140/dak, dakika solunum say›s› 38/dak idi. Kan gaz› ve di¤er hematolojik tetkikler normaldi. Radyolojik inceleme için çekilen arka-ön akci¤er grafisinde patolojik bir bulguya rastlanmad›. Direkt laringoskopi Resim 1. Larinksin direkt incelemesi yap›ld› ve boyun manyetik rezonans (MRG) görüntüleme çekildi (Resim 1,2,3). Resim 2. Manyetik rezenans görüntüleme Resim 3. Manyetik rezenans görüntüleme Yaz›flma Adresi/Address for Correspondence: Dr. Salih Bak›r, Dicle Üniversitesi T›p Fakültesi Kulak Burun Bo¤az Anabilim Dal›, 21280, Diyarbak›r, Türkiye E-posta: [email protected] Gelifl Tarihi/Received: 20.11.2010 Kabul Tarihi/Accepted: 09.12.2010 Türk Pediatri Arflivi Dergisi, Galenos Yay›nevi taraf›ndan bas›lm›flt›r. Her hakk› sakl›d›r. / Turkish Archives of Pediatrics, published by Galenos Publishing. All rights reserved. 94 Türk Ped Arfl 2011; 46: 93-5 Turk Arch Ped 2011 46: 93-5 Bak›r ve ark. Solunum s›k›nt›s› olan bir yenido¤an/A neonate with dyspnea Tan› Hipofarinkste kitle-Hamartom Direkt laringoskopide epiglot düzeyinden bafllay›p, dil kökü, vallekula ve tüm hipofarinksi vokal kord düzeyine kadar dolduran bir kitlenin, hava geçiflini tamamen kapatt›¤› gözlendi (Resim 1). Boyun manyetik rezonans görüntülemede, hipofarinks düzeyinde 2x2x2 cm boyutlar›nda solunum yolunu tama yak›n daraltan kitle görüldü (Resim 2 ve 3). Hasta 12 günlük iken, direkt laringoskopi alt›nda kitle bipolar koter kullan›larak tam olarak ç›kart›ld›. Histopatolojik inceleme sonucu hamartom olarak bildirildi. Befl ayd›r sorunsuz takip edilmekte olan olgumuzun fiberoptik endoskopik muayene ile yap›lan kontrollerinde tekrar saptanmad›. Tart›flma Hamartomlar, vücudun hemen her yerinde görülebilen, normal dokunun anormal düzen, miktar ve kar›fl›mdaki fleklinin ço¤almas› sonucu oluflan, selim, özellikte tümör benzeri oluflumlard›r (1-3). Normal fizyolojik dokunun kendi kendini s›n›rlayan neoplastik olmayan, abart›l› geliflimi olarak tan›mlanabilir ve genellikle hayat›n ilk iki y›l›nda ortaya ç›kar (3). Selim bir doku ço¤almas› olmas›na ra¤men bazen yerel olarak ciddi sorunlara neden olabilir (3). Hamartomlar›n etiolojisinde do¤umsal malformasyon, normal dokular›n hiperplazisi ve enflamasyona yan›t gibi nedenler düflünülmektedir (1,3). Hamartomlar, genellikle a¤r›s›z bir kitle olarak kendini gösterir ve baz› olgularda h›zl› büyüme görülebilir. Lezyonlar›n ailevi özellikleri veya sendromlarla olan iliflkileri gösterilememifltir (1,4). Hamartomlar, 15 cm’lik çapa kadar ulaflabilir, ancak genellikle 2,5-5 cm boyutundad›r (3). Bu tümör benzeri kitlelerin ayr›nt›l› bir çal›flma ile lenfadenomegali, sarkom, lipom, hemanjiyom nörofibrom, dermatofibrom veya teratom gibi patolojilerden ay›r›c› tan›s›n›n yap›lmas› tedavi yaklafl›m› aç›s›ndan zorunludur (1,3-5). Hamartomlar genellikle yenido¤an döneminde saptan›r. Yüzde 15-20 s›kl›kta do¤umsald›r (6). Olgular›n ço¤unda lezyon bafl-boyun bölgesindedir. Ancak vücudun di¤er bölgelerinde, hatta dil, orbita benzeri deri ile iliflkisi olmayan yerlerde de nadir olarak saptanabilir (7,8). Literatüre bakt›¤›m›zda ülkemizden hipofaringeal bölgeden kaynaklanan bir hamartom olgusunun bildirilmedi¤ini, dünyada ise birkaç olgu ile s›n›rl› oldu¤unu gördük (5,9). Literatürdeki en küçük olgu 1979 y›l›nda, Baarsma (9) taraf›ndan bildirilen, vallekuladan köken alm›fl hamartomu bulunan üç yafl›ndaki bir olgu iken, olgumuz hipofaringeal bölgeden kaynaklanan hamartomu olan en küçük hasta olup, iki günlük iken bulgu vermifl, 12 günlük iken ise ameliyat edilmifltir. Hamartomlar›n do¤al seyri s›ras›nda kendili¤inden gerileme, de¤iflim veya maliniteye dönüflüm bildirilmemifltir. Bafllang›çta h›zl› büyüyen lezyonlar›n yafl ilerledikçe büyümesi yavafllamaktad›r (3). Hipofarinksteki bu büyüme nedeniyle hamartom, yenido¤anlarda solunum s›k›nt›s› ve stridor yapabilen birçok neden aras›nda yer alan nadir nedenlerden biridir. Bulgu vermeyen olgularda hipofaringeal hamartom kolayl›kla gözden kaçabilir. Ancak büyüyen kitleler olgularda hayat› tehdit edici solunum yolu s›k›nt›lar›na neden olabilirler. Bu durum özellikle çocuk olgularda çok daha h›zl› ve ciddi olabilir. Bizim olgumuzun solunum s›k›nt›s›n›n olmas› erken dönemde tan› koymam›z› sa¤lad›. Bu durumlarda, fizik muayene d›fl›nda ek radyolojik tetkik gerekir. Hamartomlar›n tan›s›n›n konmas›nda MRG ile de¤erlendirmenin yararl› oldu¤u bildirilmifltir (6,10). Histopatolojik inceleme ve immünohistokimyasal çal›flmalar ile tan› kesinlefltirilmelidir (10). Nadir olarak görülen bu patolojinin tedavisi, oluflumu tam olarak ç›karmad›r. Ancak üst solunum yollar›n› daraltan bir kitlenin varl›¤›nda öncelikli olarak solunum yollar›n›n aç›kl›¤› denetim alt›na al›nmal›d›r. Seyir oldukça iyidir. Tam olarak ç›kar›lamad›klar›nda bile tekrar azd›r (3). Sonuç olarak çocuk yafl grubu hastalarda özellikle yenido¤an dönemi solunum güçlü¤ü yapan nedenler araflt›r›l›rken do¤umsal nedenler aras›nda hipofaringeal bölgedeki yumuflak doku kitlelerinin var olabilece¤i ay›r›c› tan›da göz önünde bulundurulmal›d›r. Nadir de olsa solunum güçlü¤ü olan yenido¤anda do¤umsal hamartomatöz lezyonlar›n da görülebilece¤i ak›lda tutulmal› ve ameliyat öncesi dönemde dikkatli bir endoskopik muayene ve gerekti¤inde radyolojik incelemelerle özellikle MRG ile solunum s›k›nt›s› yapan neden ortaya konulmaya çal›fl›lmal›d›r. Böylece cerrahi tedavi ile belirgin düzelme sa¤lanan bu olgular›n gözden kaçmas› engellenebilir. Ç›kar çat›flmas›: Bildirilmedi. Kaynaklar 1. Dickey GE, Sotelo-Avila C. Fibrous hamartoma of infancy: current review. Pediatr Dev Pathol 1999; 2: 236-43. (Abstract) / (PDF) 2. Majumder NK, Venkataramaniah NK, Gupta KR, Gopalakrishnan S. Hamartoma of nasopharynx. J Laryngol Otol 1977; 91: 723-7. (Abstract) Türk Ped Arfl 2011; 46: 93-5 Turk Arch Ped 2011 46: 93-5 3. Taskin E, Kiliç M, Özercan IH, Yilmaz E, Varol I, Aygün AD. ‹nfantil fibröz hamartom. Bir vaka takdimi. Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Dergisi 2004; 47: 277-9. (Abstract) / (PDF) 4. Paller AS, Gonzalez-Crussi F, Sherman JO. Fibrous hamartoma of infancy. Eight additional cases and a review of the literature. Arch Dermatol 1989; 125: 88-91. (Abstract) / (PDF) 5. Patterson HC, Dickerson GR, Pilch BZ, Bentkover SH. Hamartoma of the hypopharynx. Arch Otolaryngol 1981; 107: 767-72. (Abstract) 6. Carretto E, Dall'Igna P, Alaggio R, et al. A fibrous hamartoma of infancy: An Italian multi-institutional experience. J Am Acad Dermatol 2006; 54: 800-3. (Abstract) / (Full Text) / (PDF) Bak›r ve ark. Solunum s›k›nt›s› olan bir yenido¤an/A neonate with dyspnea 95 7. De la Sotta P, Salomone C, González S. Rhabdomyomatous (mesenchymal) hamartoma of the tongue: report of a case. J Oral Pathol Med 2007; 36: 58-9. (Abstract) / (Full Text) / (PDF) 8. Takeyama J, Hayashi T, Sanada T, Shimanuki Y, Saito M, Shirane R. Rhabdomyomatous mesenchymal hamartoma associated with nasofrontal meningocele and dermoid cyst. J Cutan Pathol 2005; 32: 310-3. (Abstract) / (Full Text) / (PDF) 9. Baarsma EA. Juvenile fibrous hamartoma of the pharynx. J Laryngol Otol 1979; 93: 75-9. (Abstract) 10. Öztürk H, Karaarslan K, Y›lmaz F, Öztürk H. ‹nfantil fibröz hamartom: Immunohistopatolojik bir çal›sma. Düzce Üniversitesi Tip Fakültesi Dergisi 2007; 2: 34-6. (PDF)