Jeolojik Surveyler ve Madencilik Sektörü Çalıştayı Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü Kurumsal Yapılanma Birimi tarafından uygulanan Teknik Destek ve Bilgi Değişimi (TAIEX) programı kapsamında, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğünce “Geological Surveys and the Extractive Industry” başlıklı uluslararası Çalıştay, 6-7 Kasım 2013 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirildi. Madencilik Türkiye dergisinin özel olarak davet edildiği Çalıştay’a, madencilik sektörü ile ilişkili kamu kuruluşlarının, sivil toplum örgütlerinin ve üniversitelerin temsilcileri iştirak etti. sunumunu gerçekleştiren Macaristan Maden ve Jeoloji Dairesi Başkan Yardımcısı Tamas Hamor Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Konseyi’nin çalışmalarından bahsetti. Hamor, madencilik faaliyetlerinin 2 yıl kadar önce bu konseyin gündemine alındığını ve bu kapsamda bir belge yayınlandığını belirtti. Bu belgede pek çok küresel eğilime yer verilerek üye ülkelerin madencilik konusunda yönlendirildiğini bildiren Hamor, madenciliğin ülkelerin kalkınmasındaki rolü nedeniyle BM’nin, üye ülkelerin, kendilerine ait madencilik politikaları üretmelerine izin verdiğini vurguladı. Çalıştay’da Avrupa Birliği (AB) uzmanları tarafından, AB mineral hammadde ve çevre ile ilgili Ar-Ge ve endüstri politikası temelinde, AB hammadde öncelikleri, mineral ve enerji politikası, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı, sürdürülebilir madencilik faaliyetleri ve çevre ilişkisi ile AB mevzuatının aktarımı, uygulanması ve yürütülmesi aşamalarında jeoloji ve jeolojik surveylerin rolü gibi konularda sunumlar yapılarak bilgi paylaşımı sağlandı. Yine bu belgede yer alan önemli noktalar: madenlerin bulunduğu bölgelerdeki yerel toplumun bu madenlerden mutlaka faydalandırılması gerektiği ve maden alanlarında sağlam bir çevre yönetim sistemine sahip olunmasının şart olduğu idi. İlk açılış konuşmasını gerçekleştiren MTA Genel Müdürü Mehmet Üzer konuyla ilgili olarak “Çevreyi korumalıyız ancak madenleri de mutlaka işletmemiz gerekir. Birisinden birisini göz ardı edemeyiz.” derken “Çevre ile ilgili yeni bir mevzuat çıktığında madenciler biz bürokratlara kızıyor, işlerini zorlaştırdığımızı söyleyerek sitem ediyorlar. Amacımızın, kimsenin işini zorlaştırmak olmadığını bilmeleri gerekir. Bu gibi durumlarda yapıcı olmalı ve sorunları karşılıklı görüşmeler sağlayarak çözmeliyiz.” şeklinde konuşarak bu tür konularda tüm paydaşların katılımcı ve yapıcı olmasının önemini vurguladı. Diğer bir açılış konuşmasını gerçekleştiren ETBK Müsteşar Yardımcısı Nevzat Kavaklı ise madencilik dahil insanoğlunun her faaliyetinin bir şekilde çevreyi etkilediğini, ancak madenciliğin çevreye duyarlı şekilde yapılabileceğini artık bildiğimizi, bunun çok güzel örneklerinin ülkemizde de yer aldığını aktardı. Ülkemizde madenciliğin tamamen yasaklanmasını isteyenlerin bulunduğunu üzülerek ifade eden Kavaklı “Ya madencilik ya çevre diyenler var. Bu çok yanlış bir tutum. Madenciliğin çevreye duyarlı şekilde yapılabileceğini özellikle toplumumuza anlatmamız gerekiyor.” dedi. “Çevreye duyarlı madencilik” konusu üzerine odaklanan açılış konuşmalarının ardından Çalıştay, AB uzmanları ve ülkemizden yetkililerin sunumları ile devam etti. İlk günün ilk 28 1 Aralık 2013 Madencilik ve çevre konusuna gelen Hamor’un aktarımlarına göre uzun yıllar boyunca madencilik sektörü, topluluğun çevre mevzuatının dışında tutulmuş. Yaşanan bazı olaylardan sonra madencilik sektörü de çevre mevzuatına dahil edilmiş. Hamor, geçmişte yaşanan bazı kazalara örnekler vererek AB’nin çevre mevzuatının detaylarından bahsetti ve mevzuattaki bazı teknik terimlere açıklamalar getirdi. AB’nin hammadde kaynaklarına ulaşım konusuna da değinen Hamor, 1900’den 2009 yılına kadar bazı madenlerin üretiminin, ülkelerin gelişmesi ve kalkınmasına paralel olarak kat kat arttığını vurguladı. Ancak AB’nin bazı madenleri ithal etmek zorunda olduğunu belirten Hamor, topluluk için kritik olan hammaddelere sürdürülebilir ulaşımın önemini vurguladı. Sürdürülebilir ulaşımın yanı sıra daha fazla geri dönüşüm ve daha az hammadde kullanımını da teşvik ettiklerini belirtiyor. 2014 yılı başında daha önce dergimizde de duyurduğumuz AB için kritik hammaddeler listesinin güncelleneceğini aktaran Hamor listeye, teminleri açısından Türkiye’yi de yakından ilgilendiren 4 yeni hammaddenin girdiğini açıkladı. Bu hammaddeler: kok kömürü, fosfat kayası, boratlar ve silis olarak aktarıldı. Hamor’un detaylı sunumunun ardından, Avusturya Leoben Üniversitesi öğretim üyesi Günter Tiess, Bazı AB üye ülkelerinin mineral politikaları ve maden kanunları hakkında bilgi paylaşımında bulunduğu sunumuna başladı. Üye ülkelerin maden ihracat ve ithalat rakamlarından ve bu ülkelerin madenlere olan ihtiyaçlarını kıyaslayarak irdeleyen Tiess, özellikle üye ülkelerin madencilik vizyonlarını aktardı. Fransa’nın üretim yöntemlerini geliştirmeye çalışması, Finlandiya’nın 2020 maden vizyonu kapsamında metal üretimini arttırmayı planlaması, verdiği örneklerden ikisiydi. Tiess’in, ülkelerin maden politikalarını irdelediği sunumun ardından katılımcılardan uzmanlara yöneltilen “AB genellikle kendisi maden arama ve üretimi yapmayıp topluluk dışındaki ülkelerden hammadde temini yoluna gidiyor. Bu da hammadde temin edilen ülkelerin üretimi arttırmasına ve çevreye daha fazla etkide bulunmasına neden oluyor.” hatırlatmasına karşın şu yanıtlar verildi: “AB, sınırlı kaynaklarından üretim yapıyor. Ayrıca kendi kaynaklarını da geliştirmeye devam ediyor. Ancak kendilerine yetmeyen hammaddeyi ithal etmek durumunda kalıyor. Satın alınacak hammaddeler konusunda, üretimde ve yönetiminde şeffaf olan şirketlerle çalışılıyor. Yani çevreye zarar vererek üretim yapan şirketlerden hammadde temin edilmiyor. Örneğin elmas alımı, elmas nedeniyle savaşların yapılmadığı ülkelerden gerçekleştiriliyor. Bunun dışında hammadde temini sağlanan ülkelere, çevre konusunda destek veriliyor. Çevresel desteklerin yanı sıra alım yapılan ülkelerin hammadde kaynaklarını geliştirebilmeleri için de destekler veriliyor. Örneğin araştırma ve inovasyon için bir AB çerçeve programı olan Horizon 2020’den alınabilecek destekler var. Bu desteklerle kritik hammaddelerin arama ve üretimi için maddi kaynak sağlanabiliyor.“ GMR AB uzmanlarının sunumlarından anlaşıldığı üzere AB’nin, hamGlobal Magnet madde temini konusunda zor durumda olduğu görülmektedir. Madencilik alanındaki pek çokResources planlama, Birliğin ihtiyacı olduğu hammaddelere sürdürülebilir ulaşımı üzerine kurulmuş durumda. Birliğin kritik olarak nitelendirdiği hammaddelerin pek çoğu ülkemiz kaynakları arasında mevcut. Bu noktada üretimlerimize Çin dışında yeni pazarlar oluşturmak adına AB’nin ihtiyaçlarının detaylıca araştırılması ve yine AB’nin ihtiyaçlarına yönelik hammaddelerin aranması veMagnet üretilmesine önem verilGlobal Resources mesinin ülke madenciliği açısından oldukça önemli olacağına inanıyoruz. GMR GMS Global Magnet Sondaj GMS RC 200 DRILL RIG Global Magnet Sondaj RC 200 DRILL RIG Ülkemiz yetkililerini, AB bünyesinde gerçekleştirilen geliştirme programlarını takip etmeye ve katılmaya davet eden AB uzmanlarının önemli sunumlarının ardından MİGEM Genel Müdürü Yardımcısı Selahattin Erdoğan’ın Türkiye’nin mineral politikaları, mevzuatı, maden kaynakları ve üretimi konulu sunumu ile MTA Jeoloji Etütleri Daire Başkanı Erol Timur’un ülkemizdeki jeoservisler konusunda gerçekleştirdiği sunumlar ile devam edildi. Ülkemiz sunumlarının ardından ilk gün, Macaristan Kırsal Kalkınma Bakanlığından Balazs Attilla Nemeth ve İrlanda Jeolojik Araştırma Kurumu yetkilisi Geryy Stanley’in sunumları ile sona erdi. Çalıştay’ın ikinci günü de uzmanların sunumları ile devam ederken konular: çevre, atık yönetimi, enerji politikaları, maden kapatma gibi çevresel meseleler üzerine yoğunlaştı. Efficient - Cost Effective – Highly Productive Efficient Cost Effective – HighlyServices Productive JORC -Compliant Drilling JORC Compliant Capable depthDrilling of up Services to 200m Capable depth of up to 200m Contact Person: Person: Emre Ünal Contact Emre Ünal Addres: Cinnah Cad. Kırkpınar Sok. No: 10/10 06690 Çankaya / Ankara Turkey Addres: Cinnah Cad. Kırkpınar Sok. No: 10/10 06690 Çankaya / Ankara Turkey Gsm: +90 542 660 99 55 E-mail: [email protected] Gsm: +90 542 660 99 55 E-mail: [email protected] www.globalmagnetgroup.com www.globalmagnetgroup.com 1 Aralık 2013 29