Avrupa BirliÛi-Baßforma
advertisement
I TEK‹NALP / TEK‹NALP AVRUPA B‹RL‹⁄‹ HUKUKU Katk›da Bulunanlar: Atamer / Oder / Oder / Okutan II Bu kitaba yap›lacak yollamalar için yöntem önerisi: Gülören Tekinalp taraf›ndan yaz›lan k›s›mlar için: Ünal Tekinalp taraf›ndan yaz›lan k›s›mlar için: Yeflim M. Atamer taraf›ndan yaz›lan k›s›mlar için: Bertil Emrah Oder taraf›ndan yaz›lan k›s›mlar için: Burak Oder taraf›ndan yaz›lan k›s›mlar için: Gül Okutan taraf›ndan yaz›lan k›s›mlar için: Gülören Tekinalp Ünal Tekinalp Yeflim Atamer Emrah Oder Oder, Burak Gül Okutan (Tekinalp/Tekinalp) AB Hukuku (Tekinalp/Tekinalp) AB Hukuku (Tekinalp/Tekinalp) AB Hukuku (Tekinalp/Tekinalp) AB Hukuku (Tekinalp/Tekinalp) AB Hukuku (Tekinalp/Tekinalp) AB Hukuku III PROF. DR. GÜLÖREN TEK‹NALP PROF. DR. ÜNAL TEK‹NALP ‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilimdal› Ö¤retim Üyesi, ‹.Ü. Milletleraras› Hukuk ve Milletleraras› Münasebetler Araflt›rma ve Uygulama Merkezi Müdürü ‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilimdal› Baflkan›, ‹.Ü. Hukuk Fakültesi Avrupa Hukuku Araflt›rma ve Uygulama Merkezi Müdürü Avrupa Birli¤i Hukuku Katk›da Bulunanlar: Yeflim M. Atamer Bertil Emrah Oder Gül Okutan ‹.Ü. Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilimdal› Araflt›rma Görevlisi ‹.Ü. Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilimdal› Araflt›rma Görevlisi ‹.Ü. Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilimdal› Araflt›rma Görevlisi Burak Oder ‹.Ü. Hukuk Fakültesi ‹dare Hukuku Anabilimdal› Araflt›rma Görevlisi 2. Bas› IV Yay›n No : 670 Hukuk Dizisi : 269 2. Bas› - May›s 2000 - ‹STANBUL ISBN 975 - 486 - 565 - 5 Copyright© Bu kitab›n Türkiye’deki yay›n haklar› BETA Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.’ye aittir. Her hakk› sakl›d›r. Hiçbir bölümü ve paragraf› k›smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir araçla ço¤alt›lamaz, da¤›t›lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap›lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Beta BASIM YAYIM DA⁄ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No. 13-15 Ca¤alo¤lu - ‹STANBUL Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77 Fax: (0-212) 513 87 05 - 511 36 50 Dizgi - Bask› - Cilt : Beta Bas›m A.fi. e mail: [email protected] V ‹K‹NC‹ BASIYA ÖNSÖZ 1999 y›l›n›n bafl›ndan beri birinci bas›s› tükenmifl bulunan “Avrupa Birli¤i Hukuku”nun ikinci bas›s›nda metnin tamam›, Amsterdam Anlaflmas›n›n ATA’n›n maddelerinde yapt›¤› yeni s›ralamaya uyarlanm›fl ve bu anlaflman›n getirdi¤i de¤ifliklikler bir taraftan toplu olarak verilirken, di¤er taraftan da ilgili paragraflara ifllenmifltir. Amsterdam Anlaflmas›n›n genel olarak aç›klamas› ve de¤erlendirilmesi Gülören Tekinalp taraf›ndan yaz›l›p §1’e N. 80’den itibaren eklenmifltir. Bir çok paragraf yeniden kaleme al›nm›fl, yeni doktrin ve kararlar kitaba yans›t›lm›fl, dizinler gözden geçirilip gelifltirilmifltir. Ancak kitab›n ilk bas›s›nda belirlenen ilkelere ba¤l› kal›nm›fl, ortaya konulan kiflilik aynen muhafaza edilmifl, hacmin genifllememesine de özen gösterilmifltir. Kitaba katk›da bulunan genç araflt›rma görevlileri aras›na bu bas›da Burak Oder de kat›lm›fl ve daha evvel Ünal Tekinalp taraf›ndan kaleme al›nm›fl bulunan “Devlet Yard›mlar›” (§ 30) n› yazm›flt›r. ‹kinci bas›n›n haz›rl›klar› s›ras›nda Yeflim Atamer, Emrah B. Oder ve Burak Oder doktoralar›n› vermifllerdir. Oder’ler -tezleri henüz bas›lamad›¤› için- doktoralar›n› ald›klar› Almanya’da uygulanan kesin kural gere¤i bu ünvanlar›n› bu bas›da kullanamam›fllard›r. AB hukukunun uzman› olan, gelecek vaad eden, çal›flkan, bir kaç dilden kaynak kullanabilen katk›c›lar bilimsel yetenek ve erklerini bu bas›da iyice kan›tlam›fllard›r. Onun için Tekinalp’ler ikinci bas›dan daha fazla haz alm›fllard›r. Kitab›n bütün yazarlar› tashihlerde onlara yard›mc› olan avukat stajyerleri Mehtap Mertol ile Melike Ifl›kl›o¤lu’na teflekkür borçludurlar. Gülören ve Ünal Tekinalp, kendi k›s›mlar›na iliflkin ekleri bilgisayarda yazan Türkan Burgucu’yu flükranla an›yorlar. Her zaman oldu¤u gibi ikinci bas›da da gösterdi¤i özen dolay›s›yla Gülgonca Arslany›lmaz’a ve Beta Bas›m Yay›m ve Da¤›t›m A.fi.’nin mensuplar›na ve de¤erleri dostumuz Rahmi Ar›kan’a kendimiz ve katk›da bulunan yazarlar ad›na minnetlerimizi sunuyoruz. Gülören Tekinalp-Ünal Tekinalp Fenerbahçe-Yal›köy, Nisan 2000 VII B‹R‹NC‹ BASIYA ÖNSÖZ "Avrupa Birli¤i Hukuku" kitab›n›n esas›n›, ‹stanbul Üniversitesi Hukuk ve ‹ktisat Fakültelerinde verdi¤imiz lisans, yüksek lisans ve doktora derslerinin notlar› oluflturmufltur. Ancak, Avrupa Topluluklar›n›n kurumsal yap›s›, serbestiler ve rekabet hukukuna iliflkin olan bu notlar, eser bas›ma haz›rlan›rken içerik yönünden gelifltirilmifl, çeflitli görüfl ve mahkeme kararlar›na yer verilerek zenginlefltirilmifl, referanslar gösterilmifl ve ayr›ca bütünlü¤ü sa¤lamak amac›yla birçok yeni konu kaleme al›nm›flt›r. Böylece eser, hacmi ve derinli¤i itibariyle bir baflvuru kitab› niteli¤i kazanm›flt›r. Yazarlar, hem ö¤rencilerin ve araflt›rmac›lar›n hem de uygulamac›lar›n ihtiyaçlar›n› karfl›layacak bir kitap planlam›fllar, yap›y› buna göre kurmufl, buna uygun bir dil kullanm›fllard›r. Sözü edilen amaçlara ulafl›labilmesi için, basit bir sistematikle kurumlar aç›klanm›fl, her konunun bafl›na "SB" ve "SM" k›saltmalar› alt›nda, s›ras›yla "Seçilmifl Bibliyografya" ve "Seçilmifl Mevzuat" konulmufltur. Araflt›rmac›lar için kaynak göstermek amac›yla, kitaba tamamiyle veya görüfller temelinde yans›t›lmam›fl olan baz› mevzuat ve eserlere de bu bölümlerde yer verilmifltir. Eserde, Avrupa Topluluklar› hukukunun "case-law" özelli¤i dikkate al›narak Avrupa Topluluklar› Mahkemesinin kararlar›na yer verilmifl, kararlar aç›klanm›fl, de¤erlendirilmifl, içerdikleri esaslar saptanm›fl ve bunlardan "doktrin" niteli¤i kazananlara iflaret edilmifltir. ‹lkesel nitelikte befl yüze yak›n karar incelenmifltir. Kitaba, ‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin çeflitli anabilim dallar›nda çal›flan, Topluluk hukuku alan›nda uzmanlaflm›fl, bu konuda Avrupa Üniversitelerinde incelemeler yapm›fl ve yapmakta olan üç araflt›rma görevlisi katk›da bulunmufltur. Bu araflt›rma görevlileri Yeflim Atamer, Bertil Emrah Oder ve Gül Okutan'd›r. Genç araflt›r›c›lar›n, birinci bas›da kaleme ald›klar› paragraflar hacim itibariyle büyük olmasa da, katk›lar› de¤erlidir. Yazarlar, kurucusu s›fat›n› tafl›maktan memnuniyet duyduklar› bu kitab›n, an›lan genç araflt›r›c›lar taraf›ndan gelecek bas›lara tafl›naca¤›na, onlar taraf›ndan da yeni kuflak bilim adamlar›na, yeni bas›lar için devredilece¤ine, bu sayede uzun y›llar Türk hukuk bilimine ve uygulamas›na hizmet verece¤ine inanmaktad›rlar. Kitapta, Gülören Tekinalp §1 XV, §9 (Ünal Tekinalp ile ortaklafla), §§22, 23 (IV.2 hariç), 24, 25, 26, 31, 32, 33, 34 ve 44'ü; Ünal Tekinalp §1 (XV hariç) §§2, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 27, 28, 29, 30, 39, 40, 41, I, II, IV ve V'i; Yeflim Atamer §§36, 37, 38'i; Bertil Emrah Oder §7, §23 IV.2, §41 III.3-4 ve §43'ü ve Gül Okutan da §§5, 35 ve §41 III.2'yi yazm›flt›r. VIII ÖNSÖZ Kural olarak 30 Nisan 1996 tarihine kadar yay›nlanan mevzuat ve literatür dikkate al›nm›fl, istisnaen bu tarihten sonraki yay›nlara da temas edilmifltir. Eserin konusu, "Avrupa Birli¤i Hukuku" oldu¤undan AT'›n ve AB'›n Türkiye ile iliflkileri inceleme d›fl›nda b›rak›lm›flt›r. Yazarlar bir çok kifliye teflekkür borçludur. Bunlar›n bafl›nda, müsvetteleri befl kez, baz› paragraflar› bunun da üstünde, ola¤anüstü bir sab›r, zevk ve özenle daktilo etmifl ve bu suretle dizginin esas›n› yüklenmifl olan Türkan Burgucu gelmektedir. Disketleri kitap haline getiren, Gülgonca Arslany›lmaz'›n özverili çal›flmas› her türlü takdir ve övgünün üstündedir. Kararlar›, yönergeleri ve di¤er belgeleri bulmam›za yard›mc› olan ve kararlar dizinini, karar dergileri ve kataloglar ile karfl›laflt›rarak kontrol eden Pervin Dedeler'e de teflekkür borçluyuz. Ayr›nt›l› flekilde haz›rlanm›fl olan iki karar dizini ile kavram ve madde dizini Yeflim Atamer ve Gül Okutan'›n dikkatli ve sab›rl› çal›flmas›n›n ürünüdür. Yazarlar ve katk›da bulunan genç araflt›rmac›lar, ileriki bas›lar›nda gelifltirme sözü verdikleri bu kitab›, büyük bir özenle basan ve kitab›n en iyi flekilde yay›nlanabilmesi için her türlü çabay› gösteren ve her türlü isteklerini büyük anlay›flla karfl›layan Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.'nin bütün mensuplar›na, dizgicilerine ve özellikle de¤erli dostlar› Kemal Peköz ile Rahmi Ar›kan'a içten teflekkürlerini sunarlar. Gülören Tekinalp-Ünal Tekinalp, Fenerbahçe-Yal›köy, Ocak 1997 IX ‹Ç‹NDEK‹LER Ayr›nt›l› Konular Tablosu ................................................................................XIII-XXXVI Genel Bibliyografya .......................................................................................XXXVII - XL K›saltmalar .........................................................................................................XLI - XLVI G‹R‹fi § 1. Avrupan›n Bütünleflmesi Sürecinde Aflamalar ......................................................1-39 § 2. Avrupa Birli¤i, Avrupa Topluluklar› ve Üye Ülkeler ....................................... 40-55 § 3. D›fl ‹liflkiler ........................................................................................................ 56-63 B‹R‹NC‹ KISIM HUKUK DÜZEN‹ § 4. Topluluk Hukuku, Kaynaklar› ve Özellikleri .................................................... 64-76 § 5. Toplulu¤un ve Üye Ülkelerin Yetki Alanlar›n›n Belirlenmesi .................................................................................................... 77-102 § 6. Toplulukta Hukuk Koyma ............................................................................. 103-113 § 7. Topluluk Hukukunun Temel Doktrinleri ve Topluluk Hukukunun Uygulanmas› ............................................................................. 114-190 ‹K‹NC‹ KISIM AVRUPA TOPLULUKLARININ KURUMSAL YAPISI § 8. Genel Olarak Kurumlar, ‹fllevleri ve Birbirleriyle ‹liflkileri ......................... 191-193 Birinci Bölüm KURUMLAR § 9. Avrupa Parlamentosu .................................................................................... 194-206 § 10. Konsey ........................................................................................................... 207-220 § 11. Komisyon ....................................................................................................... 221-229 § 12. Avrupa Topluluklar› Mahkemesi ve ‹lk Derece Mahkemesi ..................................................................................................... 230-269 § 13. Denetim Kurumu ........................................................................................... 270-275 ‹kinci Bölüm DANIfiMA KOM‹TELER‹, AJANSLAR VE D‹⁄ER KURULUfiLAR § 14. Ekonomik ve Sosyal Komite ......................................................................... 276-278 § 15. Bölgeler Komitesi .......................................................................................... 279-280 X ‹Ç‹NDEK‹LER § 16. Avrupa ‹fl Güvenli¤i ve Sa¤l›k Ajans› .................................................................. 281 § 17. Avrupa Çevre Ajans› ............................................................................................. 282 § 18. Di¤er Komite, Ofis, Ajans ve Kurulufllar ...................................................... 283-284 Üçüncü Bölüm F‹NANSAL HÜKÜMLER §19. AB'nin Bütçesi ................................................................................................ 285-298 § 20. Avrupa Yat›r›m Bankas› ................................................................................ 299-300 § 21. Avrupa Merkez Bankas› ve Avrupa Para Kurumu ............................................... 301 ÜÇÜNCÜ KISIM ‹Ç (ORTAK) PAZAR Birinci Bölüm ‹Ç PAZARDA SERBEST‹LER § 22. Gümrük Birli¤i ve Mallar›n Serbest Dolafl›m› .............................................. 302-327 § 23. Eme¤in Serbest Dolafl›m› .............................................................................. 328-342 § 24. Yerleflme Serbestisi ....................................................................................... 343-355 § 25. Hizmetlerin Serbest Dolafl›m› ........................................................................ 356-363 § 26. Sermayenin Serbest Dolafl›m› ve Ödeme Serbestisi ...................................... 364-371 ‹kinci Bölüm ‹Ç PAZARDA REKABET‹N KURULMASI VE KORUNMASINA ‹L‹fiK‹N KURALLAR Birinci Altbölüm Genel Bilgiler § 27. Rekabeti Düzenleyen Hükümler ve Uygulama Alan› ................................... 372-388 ‹kinci Altbölüm Teflebbüslere Uygulanan Hükümler § 28. Rekabetin K›s›tlanmas› ile Hakim Durumun Kötüye Kullan›lmas› Yasaklar› ve Teflebbüslerin Birleflmelerinin (Toplanmalar›n›n) Denetlenmesi ................................................................................................. 389-480 ‹Ç‹NDEK‹LER XI Üçüncü Altbölüm Üye Devletlere Uygulanan Rekabeti Koruyucu Kurallar § 29. Kamu Teflebbüsleri ve Devlet Tekelleri ........................................................ 481-487 § 30. Devlet Yard›mlar› .......................................................................................... 488-530 Üçüncü Bölüm ‹Ç PAZARIN POL‹T‹KALARI § 31. Tar›m Politikas› ............................................................................................. 531-542 § 32. Bal›kç›l›k Politikas› ....................................................................................... 543-547 § 33. Tafl›ma Politikas› ........................................................................................... 548-556 § 34. Enerji Politikas› ............................................................................................. 557-559 § 35. Koruma Amaçl› Ticaret Politikas› Araçlar› ................................................... 560-592 § 36. Çevre Politikas› .............................................................................................. 596-616 § 37. Sosyal Politika ............................................................................................... 617-649 § 38. Tüketicinin Korunmas› Politikas› .................................................................. 650-662 § 39. Sanayi ve Araflt›rma-Gelifltirme Politikalar› ................................................. 663-667 § 40. Ekonomik ve Parasal Politikalar, Ekonomik ve Parasal Birlik ............................................................................................................. 668-678 § 41. Topluluk Hukukunda Fikri Mülkiyet Haklar› ............................................... 679-728 § 42. Ulusal Hukuklar›n Uyumlaflt›r›lmas› Politikas› ............................................. 729-736 DÖRDÜNCÜ KISIM ÇEfi‹TL‹ KONULAR § 43. Topluluk Hukukunda Temel Hak Korumas› ................................................ 737-780 § 44. AB'nin Gelece¤ine ‹liflkin Beklentiler ........................................................... 781-791 D‹Z‹NLER ATM Kararlar› Alfabetik Dizini ............................................................................. 793-826 ATM Kararlar› Say›sal Dizini ................................................................................. 827-857 Madde Dizini .......................................................................................................... 859-871 Kavram Dizini ......................................................................................................... 873-889 EK–Amsterdam Anlaflmas›n›n 12. Maddesi Uyar›nca Yeni Madde Numaralar›Eski ve Yeni Madde Numaralar› Tablosu ....................................................... 891-895 XIII AYRINTILI KONULAR TABLOSU G ‹ R ‹ fi ..................................................................................................................1 § 1. AVRUPANIN BÜTÜNLEfiMES‹ SÜREC‹NDE AfiAMALAR ................................ 1 I. II. III. IV. Avrupa Birli¤i Düflüncesi ................................................................................. 3 Baz› Kurum ve Örgütlerin AB'ye Dolayl› Etkisi .............................................. 5 Schuman Plan› ................................................................................................... 5 "Avrupa Topluluklar›"n›n Kurulmas› ................................................................ 6 1. Avrupa Kömür ve Çelik Toplulu¤u .............................................................. 6 2. Avrupa Ekonomik Toplulu¤u ........................................................................ 7 3. Avrupa Atom Enerjisi Toplulu¤u .................................................................. 8 V. Avrupa Topluluklar› ‹çin Ortak Organlara ‹liflkin Antlaflma ve Avrupa Topluluklar› ‹çin Müflterek Bir Konsey ile Komisyon Oluflturulmas› Antlaflmas› (Birleflme Antlaflmas›) .........................................................................................9 VI. Gümrük Birli¤i'nin Gerçekleflmesi .................................................................... 9 VII. Topluluklara Kendilerine Ait Öz Mali Kaynak Sa¤lanmas› ....................................................................................................... 10 VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. Avrupan›n Kimli¤i Belgesi ............................................................................. 10 AB'ye Geçifl Çal›flmalar› ................................................................................. 10 ‹ç Pazar›n 1992'ye Kadar Tamamlanmas› Ça¤r›s› .......................................... 12 Schengen Antlaflmas› ....................................................................................... 12 Tek Senet .......................................................................................................... 13 Avrupa Politik ‹flbirli¤i ................................................................................... 14 ABA (Maastricht Antlaflmas›) ......................................................................... 15 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. AB'nin Kurulmas› ....................................................................................... 15 "AET"nin Yerini "AT"nin Almas› ............................................................. 15 AB'nin Temeli: Avrupa Topluluklar› ......................................................... 15 Ortak D›fl ve Güvenlik Politikas› ve AB'nin Ayr›lmaz Parças› Olarak BAB ....................................................... 16 Avrupa Ekonomik ve Parasal Birli¤i, Aflamalar, Avrupa Para Kurumu, Avrupa Merkez Bankas› ve EURO ....................... 18 Adalet ve ‹çiflleri Alanlar›nda ‹flbirli¤i ....................................................... 20 ‹nsan Haklar› .............................................................................................. 20 Yetki Paylafl›m› .......................................................................................... 20 Di¤er Yenilikler .......................................................................................... 21 AB Vatandafll›¤› ......................................................................................... 21 a) Genel Olarak ........................................................................................ 21 b) AB Vatandafl› Olman›n fiart› ............................................................... 21 c) AB Vatandafll›¤›n›n Kapsam› (Haklar ve Yükümler) .......................... 22 c1) Serbest Dolafl›m ve Yerleflim Hakk› .............................................. 22 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XIV c2) Seçme-Seçilme Hakk› .................................................................... 23 c3) Diplomatik Koruma ve Konsolosluk Korumas› ............................ 23 c4) Dilekçe Hakk› ................................................................................ 24 d) AB Vatandafll›¤›n›n Geliflmesi ............................................................. 24 XV. Amsterdam Anlaflmas› ..................................................................................... 25 1. Genel Olarak ............................................................................................... 25 2. Sütunlarla ilgili De¤ifliklikler ..................................................................... 26 3. ODGP ile ‹lgili De¤ifliklikler ..................................................................... 27 a) Ortak Tav›r ve Harekette Aç›kl›k ........................................................ 28 b) A¤›rl›kl› Ço¤unlu¤un Yayg›nlaflt›r›lmas› ............................................. 28 c) Masraflar›n Karfl›lanmas› ..................................................................... 28 4. ABA’n›n Ortak Temel ‹lkeleri ................................................................... 29 5. Üyelik Haklar›n›n Ask›ya Al›nmas› ........................................................... 29 6. Daha S›k› ‹flbirli¤i Usulü ............................................................................ 30 a) ABA’ya Göre S›k› ‹flbirli¤inin fiartlar› ................................................ 30 b) ATA m. 11’deki Özel S›n›rlamalar ...................................................... 30 c) Usule ‹liflkin fiartlar ............................................................................. 31 7. ATA’daki Di¤er De¤ifliklikler .................................................................... 31 a) Vize, ‹ltica, Göç ve Kiflilerin Serbest Dolafl›m› ile ‹lgili Di¤er Politikalar ................................................................................... 31 a1) Genel Olarak .................................................................................. 31 a2) S›n›r Denetlemeleri ve Vizeler ...................................................... 32 a3) ‹ltica ............................................................................................... 32 b) c) d) e) f) ‹stihdam Politikas› ................................................................................ 34 Güçlendirilmifl Hedefler ....................................................................... 34 Ayr›mc›l›k Yasa¤› ve Ayr›mc›l›kla Mücadele ..................................... 34 AP’nin Üye Say›s› ................................................................................ 35 Organlar›n Yetkilerine ‹liflkin Yenilikler ............................................. 35 f1) Konseyin Yetkileri ......................................................................... 35 f2) Komisyon ....................................................................................... 35 f3) AP .....................................................................................................35 f4) ATM ............................................................................................... 35 8. Önemli Baz› Protokoller ............................................................................. 36 a) Üye Devletlerle ‹lgili Özel Hükümler .................................................. 36 a1) ‹ngiltere ve ‹rlanda ile ‹lgili Protokol ............................................ 36 a2) Danimarka ile ‹lgili Protokol ......................................................... 37 b) Schengen Müktesebat› ile ‹lgili Protokol ............................................. 37 b1) Schengen Antlaflmalar› .................................................................. 37 b2) Schengen ‹cra Komitesi - Konsey ................................................. 38 b3) Amsterdam Anlaflmas›na Ekli Schengen Protokolünün Yürürlü¤e Girmesinin Do¤uraca¤› Sonuçlar ................................. 38 c) ‹kincil Yetki ve Ölçülülük Protokolü ................................................... 38 d) ‹ltica Protokolü ..................................................................................... 39 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XV §2. AVRUPA B‹RL‹⁄‹, AVRUPA TOPLULUKLARI VE ÜYE ÜLKELER ............................................................................................................... 40 I. II. III. AB ve Hukuki Niteli¤i ................................................................................... 41 AB ve Topluluklar Aras›ndaki ‹liflki .............................................................. 44 Topluluklar ve Görevleri ................................................................................ 45 1. AT'nin Görevleri ve Faaliyetleri ............................................................... 45 2. AKÇT'nin Görevleri .................................................................................. 47 3. AAET'nin Görevleri .................................................................................. 47 IV. Avrupa Topluluklar›n›n Birbirleri ve Üye Ülkelerle ‹liflkileri ........................................................................................................... 47 V. Topluluklar›n Tüzel Kiflili¤i ve Devletler Hukuku Alan›nda Ehliyeti-D›fl Yetki ........................................................................... 48 VI. Merkez ............................................................................................................ 50 VII. Resmi Dil ........................................................................................................ 50 VIII. Semboller ........................................................................................................ 51 IX. Topluluk Marfl› ............................................................................................... 51 X. Organlar›n Birlefltirilmesi ............................................................................... 51 XI. Üye Devletlerin Topluluklar ‹çindeki Hukuki Durumlar›......................................................................................................... 51 XII. Birincil Hukukun (Kurucu Antlaflmalar›n) De¤ifltirilmesi ............................. 51 XIII. AB'ye Girme ................................................................................................... 52 XIV. AB'den Ç›kma ................................................................................................ 53 XV. AB'den Ç›karma ve Üyelik Haklar›n›n Ask›ya Al›nmas› ............................. 54 XVI. Kurumsal Topluluk Hukuku ........................................................................... 54 XVII. Maddi Birlik Hukuku ..................................................................................... 54 XVIII. Birli¤in Yaz›l› Olmayan Hukuku ................................................................... 54 XIX. Birlik Hukuku ve Devletler Hukuku .............................................................. 55 §3. DIfi ‹L‹fiK‹LER ......................................................................................................... 56 I. II. III. Genel Bilgi ve Hukuki Dayanaklar ................................................................. 56 Usul ............................................................................................................... 58 Üçüncü Ülkelerle Kurulan Ortakl›k ‹liflkileri .................................................. 59 1. Ortakl›k Antlaflmalar› .................................................................................. 59 2. Müstemlekelerle Kurulan Ortakl›k ‹liflkileri ............................................... 60 3. Lomé Antlaflmalar› ...................................................................................... 61 IV. Uluslararas› Örgütlerle ‹liflkiler ....................................................................... 61 1. Topluluklar ile EFTA Ülkeleri Aras›ndaki ‹liflkiler .................................... 61 2. Avrupa Ekonomik Alan› ile ‹liflkiler ........................................................... 61 3. Dünya Ticaret Örgütü ile ‹liflkiler ............................................................... 62 4. ABD...............................................................................................................62 5. Japonya ve Kanada ...................................................................................... 62 V. Akdeniz Program› ............................................................................................ 63 B‹R‹NC‹ KISIM HUKUK DÜZEN‹ §4. TOPLULUK HUKUKU, KAYNAKLARI VE ÖZELL‹KLER‹ .............................. 64 I. Terimler ........................................................................................................... 65 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XVI II. III. IV. V. VI. Kavram ............................................................................................................ 66 Özellikleri ........................................................................................................ 66 ‹çerdi¤i Kurallar›n Çeflitleri ............................................................................. 67 Niteli¤i ............................................................................................................. 67 Kaynaklar› ....................................................................................................... 67 1. Birincil Hukuk ............................................................................................ 68 2. ‹kincil Hukuk .............................................................................................. 69 a) Topluluk Tüzü¤ü .................................................................................... 71 b) Yönerge ve Tavsiye ............................................................................... 72 c) Karar ....................................................................................................... 72 d) Tavsiye ve Görüfl ................................................................................... 73 3. 4. 5. 6. 7. ATM Taraf›ndan Tan›nan Hukukun Genel ‹lkeleri ................................... 74 ATM'nin Kararlar› ...................................................................................... 75 Teamüller .................................................................................................... 75 Üye Olmayan Ülkelerle Yap›lan Antlaflmalar ........................................... 75 Doktrin ........................................................................................................ 75 VII. Topluluk Hukukunun Yürürlü¤e Girmesi ......................................................... 75 §5. TOPLULU⁄UN VE ÜYE ÜLKELER‹N YETK‹ ALANLARININ BEL‹RLENMES‹ ...................................................................................................... 77 I. Toplulu¤a Tan›nan Yetki Türleri ve S›n›rl› Yetki ‹lkesi.................................. 79 1. Aç›k Yetki .................................................................................................... 79 2. Z›mni Yetki ................................................................................................. 80 3. Boflluk Doldurma Yoluyla Edinilen Yetki .................................................. 81 II. Yetki Aç›s›ndan Toplulu¤un Üye Ülkeler Karfl›s›ndaki Durumu ............................................................................................................ 82 1. Toplulu¤un Münhas›r Yetkisi ..................................................................... 83 a) ‹ç Yetki Bak›m›ndan .............................................................................. 84 b) D›fl Yetki Bak›m›ndan ............................................................................ 85 2 Üye Ülkeler ile Toplulu¤un Yar›flan Yetkisi ve Toplulu¤un Münhas›r Yetki Kazanmas› .................................................... 89 3. Üye Ülkelerin Münhas›r Yetkisi ................................................................ 91 III. Topluluk ve Üye Ülkeler Aras›nda Yetki Paylafl›m›, ‹kincillik ‹lkesi (ATA 3b) ................................................................................ 91 1. Geliflim ve Amaç ......................................................................................... 91 2. Uygulama .................................................................................................... 95 3. Hukuki Denetim .......................................................................................... 99 IV. Orant›l›l›k ‹lkesi ............................................................................................. 101 §6. TOPLULUKTA HUKUK KOYMA ....................................................................... 103 I. II. III. Genel Olarak Sistem ...................................................................................... 103 Komisyonun Giriflimi Bafllatma ve Öneride Bulunma Yetkisi ............................................................................................................ 105 Komisyonun Tek Bafl›na Hukuk Koyma Yetkisi .......................................... 106 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XVII IV. Komisyon ve Konseyin Birikte Hukuk Koydu¤u Haller ............................................................................................................. 107 V. AP'nin Görüflü Al›narak Komisyonun Önerisi Üzerine Konseyce Hukuk Konulmas› ......................................................................... 107 VI. Komisyon ve AP'nin Kat›lmas› ile Konseyce Hukuk Konulmas› ...................................................................................................... 108 VII. ATM'nin Hukuk Koymas› ............................................................................. 113 §7. TOPLULUK HUKUKUNUN TEMEL DOKTR‹NLER‹ VE TOPLULUK HUKUKUNUN UYGULANMASI .................................................. 114 I. II. III. IV. Genel Olarak .................................................................................................. 119 Topluluk Hukukunun Birli¤i ......................................................................... 119 Topluluk Hukukunun Özerkli¤i .................................................................... 120 Topluluk Hukukunun Do¤rudan Etkilili¤i .................................................... 120 1. Antlaflma Hükümlerinin Do¤rudan Etkisi ................................................ 121 a) Do¤rudan Etkililik Koflullar› .............................................................. 123 a1) Antlaflma Hükmünün içerdi¤i Yükümlülü¤ün Aç›k ve Eksiksiz Olmas› .............................................................................124 a2) Antlaflma Hükmünün ‹çerdi¤i Yükümlülü¤ün Koflulsuz Olmas›........................................................................................... 124 a3) Antlaflma Hükmünün Uygulanmas›nda Topluluk Organlar›n›n ya da Üye Devletlerin Takdir Yetkisinin Bulunmamas› Zorunlulu¤u ................................................................................. 125 b) Dikey ve Yatay Do¤rudan Etkili Antlaflma Hükkümleri.....................126 b1) Dikey Do¤rudan Etkili ATA Hükümleri .......................................126 b2) Yatay Do¤rudan Etkili ATA Hükümleri .......................................128 2. Topluluk ‹fllemlerinin Do¤rudan Etkisi .................................................... 129 a) b) c) d) V. Topluluk Tüzüklerinin Do¤rudan Etkisi ............................................ 129 Topluluk Yönergelerinin Do¤rudan Etekisi ....................................... 132 Topluluk Kararlar›n›n Do¤rudan Etkisi ............................................. 140 Toplulu¤un Taraf Oldu¤u Uluslararas› Antlaflmalar›n›n Do¤rudan Etkisi ................................................................................. 142 Topluluk Hukukunun Üstünlü¤ü .................................................................... 147 1. Üstünlük Doktrinin Uygulama Alan› ......................................................... 149 2. Ulusal Anayasalar ve Üstünlük Doktrini .................................................. 150 a) b) c) d) e) f) g) h) i) j) k) Almanya .............................................................................................. 151 ‹talya.................................................................................................... 155 Birleflik Krall›k ................................................................................... 156 Lüksemburg ve Belçika ..................................................................... 159 Hollanda ............................................................................................. 160 Avusturya ........................................................................................... 160 ‹sveç..................................................................................................... 161 Finlandiya ........................................................................................... 161 Yunanistan .......................................................................................... 162 Portekiz ............................................................................................... 162 ‹rlanda ................................................................................................. 163 XVIII AYRINTILI KONULAR TABLOSU l) ‹spanya ............................................................................................... 165 m) Danimarka .......................................................................................... 166 n) Fransa ................................................................................................. 168 VI. Topluluk Hukukunun Uygulanmas› .............................................................. 171 1. Topluluk Hukukunun Uygulanmas›nda Ulusal Yetkinin S›n›rlar› ve Ulusal Mahkemenin ‹fllevi ..................................... 172 a) Topluluk Hukukunun Uygulanmas›nda Ulusal Hukukun Özerkli¤i ‹lkesi ................................................................... 173 b) Üye Devletin Yeni Yarg›sal Baflvuru Yollar› Yaratma Yükümlülü¤ünün Bulunmamas› ......................................... 174 c) Orant›l›l›k, Elverifllilik ve Etkililik ‹lkeleri ........................................ 175 c1) Orant›l›l›k ‹lkesi ........................................................................... 175 c2) Elverifllilik ve Etkililik ‹lkeleri .................................................... 176 c3) Etkililik ‹lkesinin Gerekleri: Topluluk Hukukunun Uygulanmas›na Engel Olan Ulusal Hukuk Kurallar›n›n Dikkate Al›nmamas› .................................................................... 177 c4) Toplulukk Hukukundan Kaynaklanan Hakk›n Kullan›m›n› S›n›rlayan Ulusal Kurallarda Etkililik ‹lkesinin Uygulanmas› ... 179 2. Üye Devletin Topluluk Hukukunu Gere¤i Gibi Uygulamamas›ndan Kaynaklanan Sorumlulu¤un Kapsam› ..................... 181 a) Genel Olarak ...................................................................................... 181 b) Üye Devletin Sorumlulu¤unun Koflullar› .......................................... 182 b1) Francovich Karar›: Üye Devletin Topluluk Hukununu Hiç Uygulamamas› ...................................................................... 182 b2) Miret Karar›: Üye Devletin Ulusal Kurallar› Topluluk Hukukunun Uygun Yorumlanmamas› .......................................... 184 b3) Dori Karar›: Yönergelerle Yatay Do¤rudan Etkinin Reddine Karfl›l›k Tazminat Sorumlulu¤unun Kabulü ............................... 185 b4) Brasserie du pécheur ve Factortame III Karar›: Üye Devletin Do¤rudan Etkili Topluluk Kurallar›ndan Kaynaklanan Tazminat Sorumlulu¤u ve Bunun Belirlenmesinde “Yeterince Nitelikli Ayk›r›l›k” Koflulu ....................................................................... 185 b5) British Telecommunications Karar› ve sonraki ATM ‹çtihad›: “Yeterince Nitelikli Ayk›r›l›k” Koflulunun Uygulamalar› .......... 189 ‹K‹NC‹ KISIM AVRUPA TOPLULUKLARININ KURUMSAL YAPISI §8. GENEL OLARAK KURUMLAR, ‹fiLEVLER‹ VE B‹RB‹RLER‹YLE ‹L‹fiK‹LER‹ .............................................................................. 191 B‹R‹NC‹ BÖLÜM KURUMLAR §9. AVRUPA PARLAMENTOSU ................................................................................. 194 I. II. III. Düzenleme ve Geliflim .................................................................................. 194 Oluflumu ......................................................................................................... 198 Gruplar (Partiler) ........................................................................................... 199 AYRINTILI KONULAR TABLOSU IV. V. XIX Toplanmas›, Toplant› ve Karar Nisaplar›, Çal›flma Düzeni ............................................................................................................ 200 Görev ve Yetkileri ......................................................................................... 201 1. Yasama Sürecine ve Toplulu¤un Çeflitli Tasarruflar›na Kat›lma .............................................................................. 201 2. Soru Sorma ............................................................................................... 202 3. Güvensizlik Önergesi ............................................................................... 202 4. Y›ll›k Genel Raporun Tart›fl›lmas› ........................................................... 203 5. Bütçenin Kabulüne Kat›lmak ................................................................... 203 6. Hareketsizlik Davas› Açmak .................................................................... 204 7. Geçici ‹nceleme Komisyonu Olarak Çal›flmak ........................................ 204 8. fiikayet Dilekçelerini ‹ncelemek .............................................................. 204 9. Toplulu¤un Çeflitli Faaliyetlerine Kat›lmak ............................................. 205 10. Üye Kabulü ve Baz› Antlaflmalar› Onaylamak ........................................ 205 11. Komisyondan Öneri Sunulmas›n› ‹stemek ............................................... 205 12. Komisyonun Baflkan ve Üyelerinin (Komiserlerin) Atanmalar›n› Onaylamak........................................................................... 205 13. Baflkanl›¤›n ODGP ve Ekonomik ve Parasal Politikalar ile ‹lgili Olarak AP'ye Dan›flmas› ve AP'nin Bilgilendirilmesi ....................................................................................... 205 14. Baz› Hukuki Tasarruflar›n AP Baflkan› Taraf›ndan ‹mzalanmas› .............................................................................................. 206 §10. AVRUPA B‹RL‹⁄‹ KONSEY‹ ............................................................................... 207 I. II. III. Genel Olarak .................................................................................................. 207 Oluflumu ve Çal›flma Düzeni ......................................................................... 209 Görevleri ve Yetkileri .................................................................................... 209 1. Hukuk Koyma ve Komisyona Uygulama Yetkisi Verilmesi .................................................................................................. 210 2. Üye Devletlerin Ekonomi Politikalar›n›n Eflgüdümü, D›fl ‹liflkiler, ODGP, Ekonomik ve Parasal Birlik Konular›na ‹liflkin Yetkileri ...................................................................... 211 3. Gözetim ve Komisyondan Öneri ‹steme ve Uyumlaflt›rma ........................................................................................... 211 4. Üçüncü Ülkelerle ve Uluslararas› Örgütlerle Antlaflmalar Yap›lmas›, Tek Tarafl› Önlemler ......................................... 212 5. Bütçe ......................................................................................................... 212 6. Atama, Özlük Haklar› Kararlar› ............................................................... 212 7. Personel Haklar› ....................................................................................... 212 IV. Karar Alma, Toplant› ve Karar Nisaplar› ...................................................... 213 1. Oybirli¤ini Gerektiren Kararlar ................................................................. 213 a) Genel Kural .......................................................................................... 213 b) Çekimser Oylar Oybirli¤ini Engellemez ............................................. 214 c) Lüksemburg Kural› .............................................................................. 215 2. A¤›rlaflt›r›lm›fl Ço¤unluk Gerektiren Kararlar .......................................... 216 3. Ço¤unluk Oyuyla Al›nabilecek Kararlar ................................................... 217 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XX V. VI. Daimi Temsilciler Komitesi (Coreper) .......................................................... 217 Genel Sekreterlik ve Devaml› Nitelikteki Komisyonlar .................................................................................................. 218 VII. AB Avrupa Konseyi ...................................................................................... 218 VIII. Konseyin Üye Ülkeler Hükümetlerinin Konferans› Olarak Toplanmas› ........................................................................................ 220 §11. KOM‹SYON ............................................................................................................ 221 I. II. III. Genel Olarak .................................................................................................. 221 Oluflumu ve Çal›flma Düzeni ......................................................................... 222 Görev ve Yetkileri ......................................................................................... 223 1. Giriflimi Bafllatma, Öneride ve Tavsiyede Bulunmak .............................. 224 2. Tavsiye Kararlar› Almak ve Görüfl Vermek ............................................ 224 3. Konsey ve AP'nin Tasarruflar›n›n Oluflumuna Kat›lmak .................................................................................................... 225 4. Topluluk Hukukunun Uygulanmas›n› Gözetmek ve Sa¤lamak .............................................................................................. 225 5. Bilgi Alma ve ‹nceleme Hakk› ................................................................. 226 6. Konsey Taraf›ndan Ç›kar›lan Düzenlemelerin Yerine Getirilmesine ‹liflkin Olarak Konsey Taraf›ndan Verilen Görevleri Yerine Getirmek ....................................................................... 227 7. Uluslararas› ‹liflkileri Yürütmek ............................................................... 227 8. Bütçenin Ön Tasar›s›n› Haz›rlamak ve Kabul Edilen Bütçeyi Uygulamak .................................................................................. 227 9. Rapor Haz›rlamak ..................................................................................... 227 10. Fonlar›n Yönetimi .................................................................................... 228 11. Toplulu¤u Mahkemelerde Temsil Etmek ................................................. 228 12. Topluluk Hukukuna Uygunlu¤u Sa¤lama Davas› Açmak ....................................................................................................... 228 13. Üye Ülkelerin Devlet Desteklerinin ATA'n›n 93.Maddesine Uygun Olup Olmad›¤›n› ‹ncelemek ve Gere¤inde ‹hlâl (Topluluk Hukukuna Uygunluk) Davas›n› Açmak ....................................................................................... 228 14. Üye Devletlerin ATA'n›n 100a Maddesine Uygun Hareket Edip Etmediklerini ‹ncelemek ve Gere¤inde ‹hlâl Davas› Açmak .................................................................................. 228 15. ODGP ile ‹lgili Görevler .......................................................................... 229 16. Ekonomik ve Parasal Politikalar ile ‹lgili Görevler ................................. 229 17. Sanayi ve Araflt›rma Faaliyetleri ile ‹lgili Görevler ................................. 229 18. Hukuk Koymak ve Konseyden Hukuk Koymak Yetkisini Ald›¤› Hallerde Bu Görevi Yerine Getirmek ........................... 229 19. Coreper'de Yer Almak .............................................................................. 229 20. AB Avrupa Konseyinde Yer Almak ........................................................ 229 21. Konsey Taraf›ndan Devredilen Blok ‹stisna Düzenlemeleri Yetkisini Kullanmak ........................................................ 229 22. Bireysel ve Blok ‹stisnalara ‹liflkin Kararlar Almak ................................ 229 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXI §12. AVRUPA TOPLULUKLARI MAHKEMES‹ VE ‹LK DERECE MAHKEMES‹ ......................................................................................................... 230 I. II. III. IV. V. VI. ‹fllevi, Yarg› Yetkisinin Özellikleri ............................................................... 232 Niteli¤i ........................................................................................................... 235 Ad› ............................................................................................................. 235 Oluflumu ve Yarg›çlar›n Hukuki Durumu ..................................................... 236 Çal›flmas› ....................................................................................................... 236 ATM'nin Bakt›¤› Davalar›n S›n›fland›r›lmas› ............................................... 237 1. Davan›n Konusuna Göre .......................................................................... 237 2. Davan›n Niteli¤ine Göre .......................................................................... 238 a) Anayasal Davalar ................................................................................. 238 b) ‹dari Davalar ........................................................................................ 238 c) Di¤er Davalar ve Kazai Nitelik Tafl›yan Davalar ................................ 238 3. ATM'nin Yetkisinin Mecburi Olup Olmamas›na Göre..............................239 a) ATM'nin Mecburi Yetkisine Giren Davalar ........................................ 239 b) ATM'nin ‹htiyari Yetkisine Giren Davalar .......................................... 239 VII. ATM'nin Bakt›¤› Davalar .............................................................................. 240 1. Bir Üye Ülkenin Antlaflmaya Uygun Hareket Etmesini Sa¤lama (‹hlâl) Davas› .............................................................. 240 a) Kavram ............................................................................................... 242 b) Davac›lar ............................................................................................ 243 c) Önusul ‹fllemleri ................................................................................. 244 c1) Komisyon Taraf›ndan Usulün Bafllat›lmas› Halinde ................... 244 c2) Bir Üye Devlet Taraf›ndan Usulün Bafllat›lmas› Halinde ........... 245 d) Dava ................................................................................................... 245 e) Karar ................................................................................................... 246 f) Karar›n Yerine Getirilmemesinin Sonuçlar› ...................................... 246 2. ‹ptal Davas› ................................................................................................ 246 a) Kavram ............................................................................................... 246 b) Daval›lar ............................................................................................. 247 c) Davac›lar ............................................................................................ 247 c1) Konsey, Komisyon ve Üye Ülkeler ............................................. 247 c2) AP, AMB ve DK........................................................................... 248 c3) Gerçek ve Tüzel Kifliler ............................................................... 248 d) Konu ................................................................................................... 250 e) Davan›n Aç›lma Süresi ...................................................................... 251 f) Etkileri ................................................................................................ 251 g) ‹ptal Edilebilirli¤in Def'i Olarak ‹leri Sürülmesi ............................... 251 3. Hareketsizlik Davas› ................................................................................. 252 a) Kavram ............................................................................................... 252 b) Daval›lar ............................................................................................. 253 c) Davac›lar ............................................................................................ 253 d) Önusul: Hareketsizli¤i B›rakmaya Davet, Süre ................................. 253 e) Dava ...................................................................................................... 254 f) Karar›n Sonucu ..................................................................................... 254 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXII 4. AP'nin veya Konseyin Bir Karar›n›n Kald›r›lmas› (‹ptal) Davas› ............................................................................................. 254 5. Bir Üye Devletin Ekonomik Durumunun, AKÇTA ile ‹lgili Olarak, Komisyonun Bir Eyleminden veya Hareketsizli¤inden Etkilenmesi Halinde Aç›lan ‹ptal Davas› ............................................................................................... 254 6. Topluluk Tüzüklerinde Yer Alan Cezalar›n ‹ncelenmesinde ATM'ye S›n›rs›z Yarg› Yetkisi Tan›nmas›, ‹nceleme Davas› .................................................................... 255 a) Kavram ................................................................................................. 255 b) Daval›lar ............................................................................................... 256 c) Davac›lar .............................................................................................. 256 d) Karar›n Etkileri .................................................................................... 256 7. Topluluklar›n Sözleflmed›fl› Sorumluluklar›ndan Do¤an Tazminat Davas› ........................................................................... 256 8. Topluluk ile Çal›flanlar› Aras›nda Davalar .............................................. 259 9. AYB'nin ve AMB'nin Organlar›n›n Karar› Dolay›s›yla Aç›lan veya Bu Bankalar›n Açt›¤› Davalar............................................... 259 10. Lisans Verilmesine ‹liflkin fiartlar›n Belirlenmesi Davas› ....................................................................................................... 260 11. Önkarar Usulü............................................................................................ 260 a) Kavram ................................................................................................. 260 b) ATM'nin Yetkili Oldu¤u Konular ........................................................ 261 c) ATM'ye Yollama Yetkisi ve Yollama Zorunlu¤u ............................... 263 c1) ATM’ye Yollama Yetkisi, Yetkili Mahkemeler, Yollama fiartlar› .......................................................................................... 263 c2) ATM’ye Yollama Zorunlu¤u ....................................................... 264 d) ATM'nin Karar›n›n Niteli¤i ................................................................. 266 12. Üye Ülkelerin Topluluk Hukukunu ‹hlal Ederek Kiflilere Verdikleri Zarardan Do¤an Sorumluluk .................................................. 266 VIII. Usul ............................................................................................................. 268 1. Yaz›l› Usul Aflamas› .................................................................................. 268 2. Sözlü Aflama .............................................................................................. 268 3. Özel Usul ................................................................................................... 268 IX. X. XI. ‹lk Derece Mahkemesi ................................................................................... 268 Kararlar›n Tenfizi .......................................................................................... 269 Hukuk Yollar› ................................................................................................ 269 §13.DENET‹M KURUMU .............................................................................................. 270 I. II. III. Genel Olarak .................................................................................................. 270 Oluflumu, Üyelerde Aranan Nitelikler ve Haklar› ......................................... 273 Görevleri ve Yetkileri .................................................................................... 274 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXIII ‹K‹NC‹ BÖLÜM DANIfiMA KOM‹TELER‹, AJANSLAR VE D‹⁄ER KURULUfiLAR §14.EKONOM‹K VE SOSYAL KOM‹TE ..................................................................... 276 I. II. III. IV. V. Niteli¤i ........................................................................................................... 276 Oluflumu ......................................................................................................... 277 Özerkli¤i ve Ba¤›ms›zl›¤› .............................................................................. 277 Uzmanl›k Gruplar› ve Çal›flma Gruplar› ....................................................... 278 Görevleri ........................................................................................................ 278 §15.BÖLGELER KOM‹TES‹ ......................................................................................... 279 §16.AVRUPA ‹fi GÜVENL‹⁄‹ VE SA⁄LIK AJANSI ................................................. 281 §17.AVRUPA ÇEVRE AJANSI ..................................................................................... 282 §18.D‹⁄ER KOM‹TE, OF‹S, AJANS VE KURULUfiLAR .......................................... 283 I. II. III. Avrupa Polis Ofisi (Europol) ve Avrupa Polis Ofisinin Uyuflturucu Dairesi ........................................................................................ 283 ‹çpazarda Uyumlaflt›rman›n Sa¤lanmas› Ofisi .............................................. 283 Mesleki E¤itimin Gelifltirilmesi Avrupa Merkezi ......................................... 283 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM F‹NANSAL HÜKÜMLER §19.AB'N‹N BÜTÇES‹ .................................................................................................. 285 I. II. III. Genel Olarak Bütçe Sistemi .......................................................................... 286 ‹lgili Baz› Karar ve Raporlar ......................................................................... 287 Bütçenin Gelirleri .......................................................................................... 288 1. 1970'e Kadar Süren Dönem ...................................................................... 288 2. Toplulu¤un "Öz Kaynaklar› Kavram›", 21 Nisan 1970 Karar› ........................................................................................................ 288 a) Ortak Gümrük Tarifesi Gelirleri .......................................................... 289 b) Tar›m Vergileri .................................................................................... 289 c) KDV Üzerinden Al›nan Vergi ............................................................. 289 3. 1984 Fontainebleau Antlaflmas›, Bütçe Disiplini Mutabakat› ve 1988 Brüksel Karar› (Delors I Paketi) ............................. 289 IV. Bütçenin Giderleri ......................................................................................... 291 1. Avrupa Tar›msal Yönlendirme ve Garanti Fonu ...................................... 292 2. Avrupa Sosyal Fonu ................................................................................. 293 3. Avrupa Bölgesel Kalk›nma Fonu ............................................................... 293 4. Bütünleflme Fonu ....................................................................................... 294 5. Avrupa Kalk›nma Fonu ............................................................................. 294 V. VI. Bütçe ‹lkeleri ................................................................................................. 294 Bütçenin Haz›rlanmas› ve Kabulü ................................................................. 294 1. Komisyon Taraf›ndan Öntasar›n›n Haz›rlanmas› ...................................... 294 2. Öntasar›n›n Konseyde Müzakeresi ............................................................ 295 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXIV 3. Bütçe Tasar›s›n›n AP'de Müzakeresi ...................................................... 295 4. Bütçe Tasar›s›n›n Konseyde ‹kinci Müzakeresi ve Konseyin Alabilece¤i Kararlar ................................................................. 296 5. Bütçe Tasar›s›n›n AP'de ‹kinci Müzakeresi ve Çeflitli Kararlar ..................................................................................................... 297 §20.AVRUPA YATIRIM BANKASI ............................................................................. 299 §21.AVRUPA MERKEZ BANKASI VE AVRUPA PARA KURUMU ....................... 301 ÜÇÜNCÜ KISIM ‹Ç (ORTAK) PAZAR B‹R‹NC‹ BÖLÜM ‹Ç PAZARDA SERBEST‹LER §22.GÜMRÜK B‹RL‹⁄‹ VE MALLARIN SERBEST DOLAfiIMI ............................. 302 I. Genel Olarak ............................................................................................................ 304 1. Girifl ........................................................................................................... 304 2. Ortak Ticaret Politikalar› ........................................................................... 306 a) Kavram ............................................................................................... 306 b) Topluluk Üyelerine Yönelik Düzenlemelerle Yürütülen Ticaret Politikas› ve Üçüncü Ülkelerle Yap›lan Sözleflmelerle Yürütülen Ticaret Politikas› .......................... 310 c) Ticaret Politikalar›na Karfl› Üye Ülkelerin Gere¤inde Korunmas› .......................................................................................... 310 II. Gümrük Birli¤i .............................................................................................. 310 1. 2. 3. 4. 5. III. IV. Kavram ..................................................................................................... 310 Gümrük Bölgesi ve Birli¤e Dahil Mallar ................................................. 310 Gümrük Birli¤i'nin Kapsam› ve Esaslar› .................................................. 311 Efletkili Resim ve Harçlar ......................................................................... 312 ‹ç Vergilerde Ay›r›mc›l›k (Diskriminasyon) Yasa¤› Kural› ve Gümrük Birli¤i ........................................................................ 314 Mallar›n Serbest Dolafl›m› ............................................................................. 316 ‹thalatta ve ‹hracatta Miktar K›s›tlamalar› ve Efletkili Önlem Kavram› ................................................................................ 316 1. Miktar K›s›tlamalar›na ‹liflkin Önlemler ................................................... 316 2. Efletkili Önlem Kavram› ............................................................................ 317 V. VI. Mallar›n Serbest Dolafl›m›n›n ‹stisnalar› ....................................................... 320 Ticari Devlet Tekelleri .................................................................................. 324 1. Genel Olarak ............................................................................................. 324 2. Kapsam ..................................................................................................... 324 3. Ticari Devlet Tekellerinin fiekil De¤ifltirme Zorunlu¤unun fiartlar› .............................................................................. 325 4. Tar›msal Ürünlere ‹liflkin Özel Durum .................................................... 327 5. ATA m. 31’in (eski 37) Uygulama Alan› D›fl›nda Kalan Ay›r›mc›l›k ................................................................................................ 327 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXV §23.EME⁄‹N SERBEST DOLAfiIMI ............................................................................ 328 I. II. III. Genel Olarak .................................................................................................. 330 Vatandafll›¤›n Ay›r›mc›l›k Yaratmamas› ....................................................... 331 Serbest Dolafl›m›n Kapsam› .......................................................................... 332 1. Üye Devletlerde ‹fle Talip Olma Hakk› ..................................................... 332 2. ‹fli Alabilmek ‹çin Hareket Serbestisi ...................................................... 333 3. ‹fli Yapmak ‹çin Oturma Hakk› ................................................................ 333 4. ‹flin Bitiminde Kalabilme Hakk› ............................................................... 334 IV. Sosyal Güvenlik ............................................................................................. 334 1. Genel Düzen .............................................................................................. 334 2. Sosyal Güvenlik Konusundaki Topluluk ‹fllemlerinin Kapsam› .................................................................................................... 336 a) Sosyal Güvenlik Yard›mlar› Kavram› .................................................. 336 b) Sosyal Güvenlik Kapsam›nda Yeralan Kifliler .................................... 337 c) Topluluk Yard›mlar› ............................................................................. 338 d) Uygulanacak Hukuk ............................................................................. 338 e) Sigorta Sürelerinin Birlikte Hesaplanmas› ........................................... 339 f) Y›¤›lma (Kümülasyon) Sorunu ............................................................ 339 g) Üye Devletler Aras›nda Tazminat ....................................................... 339 h) Halefiyet ............................................................................................... 339 V. Serbest Dolafl›m›n ‹stisnalar› ......................................................................... 340 1. Kamu Sa¤l›¤› - Güvenli¤i - Düzeni .......................................................... 340 2. Kamu ‹daresine Ait ‹fller ........................................................................... 342 §24.YERLEfiME SERBEST‹S‹ ...................................................................................... 343 I. II. Genel Olarak .................................................................................................. 344 Yerleflme Serbestisinin Kapsam› ................................................................... 347 1. Kiflisel Kapsam .......................................................................................... 347 2. Faaliyet Kavram›n›n Kapsam› ................................................................... 348 III. IV. Yerleflme Serbestisinin Muhtevas› ................................................................ 348 Yerleflme Serbestisinin ‹stisnalar› ................................................................. 349 1. Kamu Otoritesinin Kullan›lmas› ............................................................... 349 2. Kamu Düzeni-Güvenli¤i-Sa¤l›¤› Aç›s›ndan ‹stisnalar .............................. 350 V. Özel Düzenlemeler ........................................................................................ 351 §25. H‹ZMETLER‹N SERBEST DOLAfiIMI ............................................................... 356 I. II. III. IV. Genel Bilgiler ve Kapsam ............................................................................. 358 Hizmetlerin Serbest Dolafl›m›n›n Muhtevas› ................................................ 359 Hizmetlerin Serbest Dolafl›m›nda Uyumlaflt›rma .......................................... 361 Hizmetlerin Serbest Dolafl›m›n›n ‹stisnalar› .................................................. 363 §26. SERMAYEN‹N SERBEST DOLAfiIMI VE ÖDEME SERBEST‹S‹ .................. 364 I. II. III. IV. Genel Bilgi ..................................................................................................... 365 Kapsam ve Muhteva ...................................................................................... 366 K›s›tlamalar›n Kald›r›lmas› ........................................................................... 369 Serbest Dolafl›m›n ‹stisnalar› ......................................................................... 369 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXVI V. Serbest Dolafl›ma Getirilen ‹stisnalar›n ‹stisnalar› ........................................ 370 1. Genel Ay›r›mc›l›k Yasa¤› .......................................................................... 370 2. Süreli ‹stisnalar ......................................................................................... 370 VI. Özel Düzenlemeler ........................................................................................ 371 ‹K‹NC‹ BÖLÜM ‹Ç PAZARDA REKABET‹N KURULMASI VE KORUNMASINA ‹L‹fiK‹N KURALLAR Birinci Altbölüm GENEL B‹LG‹LER §27.REKABET‹ DÜZENLEYEN HÜKÜMLER VE UYGULAMA ALANI ............... 372 I. II. III. IV. Sistem ............................................................................................................ 381 Rekabet Kurallar›n›n Amaçlar› ...................................................................... 381 AKÇTA ve AAETA'da Rekabet Kurallar› .................................................... 382 Rekabete ‹liflkin Kurallar›n Uygulama Alan› ................................................ 382 1. Toprak Yönünden ...................................................................................... 383 a) AT Bölgesinde Uygulama .................................................................... 383 b) AT Bölgesi D›fl›ndaki ‹flletmelere Uygulama ...................................... 383 2. Sektörel Yönden ........................................................................................ 384 3. Zaman Yönünden ..................................................................................... 385 V. VI. AT Rekabet Kurallar› ile Ulusal Hukuklar›n Rekabete ‹liflkin Hükümlerinin Uygulanmas› ............................................................... 385 ATA'n›n 85 ve 86. Maddelerinin Uygulanmas› Hakk›nda Topluluk Mevzuat›, Özellikle 17/62 Say›l› Topluluk Tüzü¤ü ........................................................................................................... 388 ‹kinci Altbölüm TEfiEBBÜSLERE UYGULANAN HÜKÜMLER §28. REKABET‹N KISITLANMASI VE HAK‹M DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASI YASAKLARI ‹LE TEfiEBBÜSLER‹N B‹RLEfiMELER‹N‹N (TOPLANMALARININ) DENETLENMES‹ ..................... 389 I. Kartel ve Rekabetin Di¤er Bir fiekilde K›s›tlanmas› Yasa¤› ........................ 389 1. 2. 3. 4. Kartel ve Di¤er K›s›tlamalar Kavram› ...................................................... 389 Teflebbüs ................................................................................................... 390 Teflebbüs Birlikleri ................................................................................... 392 Yasa¤› Oluflturan fiartlar .......................................................................... 392 a) Dan›fl›kl›l›k ......................................................................................... 392 a1) Anlaflmalar ................................................................................... 393 a2) Teflebbüs Birliklerinin Kararlar› .................................................. 394 a3) Uyumlu Eylemler ......................................................................... 394 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXVII b) K›s›tlama Amac› veya Etkisi .............................................................. 400 b1) Kavramlar .................................................................................... 400 b2) Önleme, K›s›tlama, Bozulma ....................................................... 400 b3) K›s›tlama Amac› ve Per Se Doktrini ........................................... 402 b4) Amaç veya Etki ........................................................................... 403 b5) Marka ‹çi (“‹kinci El”) Rekabette S›n›rlama ............................... 403 b6) Consten & Grundig Karar› .......................................................... 404 b7) Hakl› Sebeb Doktrini ................................................................... 405 b8) Yatay ve Dikey Anlaflmalar ......................................................... 409 b9) Ana Ortakl›k ile Yavru Ortakl›k Aras›ndaki Anlaflmalar ............ 412 b10) Teflebbüs ile Acenta Aras›ndaki Anlaflmalar ............................... 413 c) Üye Ülkeler Aras›ndaki Ticarete Etki ................................................ 413 c1) Kavram›n ‹fllevi ............................................................................ 413 c2) Test Yöntemleri ........................................................................... 414 c3) “Üye Devletler” Kavram› ............................................................ 418 c4) “Ticaret” Kavram› ........................................................................ 418 c5) De Minimis/Hoflgörülebilirlik Doktrini ...................................... 419 5. Kartel ve Di¤er K›s›tlamalar›n Özellikle Sözkonusu Oldu¤u Haller ....... 420 6. ‹stisna Edilme (Muafiyet) ......................................................................... 422 a) Amaç .................................................................................................. 422 b) Yetkili Organ ...................................................................................... 423 c) fiartlar ................................................................................................. 423 c1) Olumlu fiartlar .............................................................................. 424 c2) Olumsuz fiartlar ........................................................................... 425 d) Türler .................................................................................................. 426 d1) Bireysel ‹stisna ............................................................................. 426 d2) Blok ‹stisna .................................................................................. 426 7. 8. 9. 10. ATA’n›n 81. Maddesi ve Fikrî Mülkiyet Haklar› .................................... 429 Rekabete Ayk›r›l›¤›n Varl›¤›na Sebebiyet Veren Devlet Önlemleri ....... 430 Dikey Anlaflmalar ..................................................................................... 430 Ayk›r›l›¤›n Sonuçlar› ................................................................................ 430 a) Geçersizlik .......................................................................................... 430 b) Geçersizli¤in fiart› ...............................................................................431 c) Geçersizli¤in Türü .............................................................................. 431 c1) Genel Olarak ................................................................................ 431 c2) K›smi Geçersizlik ......................................................................... 432 c3) Geçici Geçerlilik .......................................................................... 432 d) Geçersizli¤in Niteli¤i ......................................................................... 433 e) Ulusal Mahkemelerin Yetkileri .......................................................... 433 f) Özel Hukuka ‹liflkin Di¤er Sonuçlar .................................................. 434 II. Hakim Durumun Kötüye Kullan›lmas› Yasa¤› ............................................. 434 1. ATA’n›n 82. Maddesinin Özellikleri ....................................................... 434 a) Do¤rudan Etki ve Do¤rudan Uygulanma .......................................... 435 b) Hakim Durumun Yasak Olmamas› .................................................... 435 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXVIII c) Örnekle Tan›m ................................................................................... 436 d) Ayk›r›l›¤›n Sonuçlar› .......................................................................... 436 2. Uygulama fiartlar› ..................................................................................... 436 a) Teflebbüs ............................................................................................. 436 b) ‹lgili Pazar .......................................................................................... 436 b1) Kavram ......................................................................................... 436 b2) Ürün ve Hizmet Pazar› ................................................................ 438 b3) Co¤rafi Pazar ................................................................................ 442 b4) Zamansal ve Dönemsel Pazar....................................................... 443 b5) “Ortak Pazar›n Önemli K›sm›” .................................................... 444 c) Hakim Durum ..................................................................................... 444 c1) Tan›m ........................................................................................... 444 c2) Etken Kriter: Pazar Pay› ............................................................... 445 c3) Di¤er Kriterler: Rakiplerin Piyasaya Girmesini Engelleyen Etkenler ...................................................................... 446 d) Kötüye Kullanma ............................................................................... 449 d1) Engelleme veya D›fllama ............................................................. 450 d2) Sömürü ......................................................................................... 454 d3) Yap›sal De¤ifliklik ....................................................................... 455 d4) Kötüye Kullanman›n Özellikle Sözkonusu Oldu¤u Haller ......... 456 e) Birlikte Hakim Olma .......................................................................... 458 f) Üye Ülkeler Aras›ndaki Ticarete Etki ................................................ 461 3. Fikrî Mülkiyet Haklar› ve ATA’n›n 82. Maddesi .................................... 461 4. Ayk›r›l›¤›n Sonuçlar› ................................................................................ 461 III. Birleflmelerin ve Devralmalar›n Denetlenmesi ............................................. 461 1. Genel Olarak ............................................................................................. 461 2. 4064/89 Say›l› Birleflmeler Tüzü¤ü .......................................................... 463 a) b) c) d) Önbilgiler ........................................................................................... 463 Birleflme Kavram› .............................................................................. 466 Eflikler ................................................................................................. 467 Kriterler ve Piyasa .............................................................................. 467 3. Usul ........................................................................................................... 469 4. Joint-Ventura’lar ....................................................................................... 469 IV. 17/62 Say›l› Topluluk Tüzü¤ü ....................................................................... 472 1. 2. 3. 4. Önbilgiler .................................................................................................. 472 Terimler .................................................................................................... 474 Hukukî Dayanak ....................................................................................... 474 Usul ........................................................................................................... 475 a) ‹nceleme ............................................................................................... 475 b) Bilgi Alma ............................................................................................ 475 c) Soruflturma ............................................................................................ 477 d) Karar ..................................................................................................... 477 5. Komisyonun Alabilece¤i Di¤er Kararlar ................................................. 477 6. Komisyon Karar›na Karfl› ‹DM’ye ve ATM’ye Baflvurma ..................... 480 7. Kararlar›n Tenfizi ..................................................................................... 480 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXIX Üçüncü Altbölüm ÜYE DEVLETLERE UYGULANAN REKABET‹ KORUYUCU KURALLAR §29.KAMU TEfiEBBÜSLER‹ VE DEVLET TEKELLER‹ .......................................... 481 I. II. III. IV. Sistem ............................................................................................................ 482 Kamu Teflebbüsleri ve Kendilerine Özel ya da ‹nhisarî Haklar Tan›nm›fl Teflebbüsler ........................................................................ 484 Üye Devletlerin Yükümleri ........................................................................... 485 ‹stisna ............................................................................................................. 486 §30. DEVLET YARDIMLARI ....................................................................................... 488 I. II. Genel Bilgi ..................................................................................................... 491 ATA'n›n 87-89. Maddelerin Oluflturdu¤u Sistem ......................................... 492 1. 2. 3. 4. III. ATA-Ams 87. Maddenin Yap›s› .............................................................. 493 ATA-Ams 87. Maddenin Di¤er Anlaflma Hükümleriyle ‹liflkisi ............. 495 ATA-Ams 88. Maddenin Yap›s› .............................................................. 496 ATA-Ams 89. Madde ............................................................................... 497 Devlet Yard›m› Kavram› ve Ortak Pazarla Ba¤daflmazl›k ........................... 499 1. Genel Bilgi ................................................................................................ 499 2. Devlet Yard›m› Kavram›n›n Unsurlar› ..................................................... 502 a) Devlete Atfedilebilirlik ...................................................................... 502 a1) Kurumsal Atfedilebilirlik ............................................................. 503 a2) Mali Atfedilebilirlik ..................................................................... 505 b) Menfaat ............................................................................................... 507 c) Yararlanan›n ‹flletme veya Üretim Dal› Olmas› ................................ 508 c1) ‹flletme Kavram› ........................................................................... 508 c2) Üretim Dal› Kavram› ................................................................... 509 d) Seçicilik .............................................................................................. 509 3. Ortak Pazarla Ba¤daflmazl›¤›n Unsurlar› ................................................. 510 a) Rekabetin Bozulmas› veya Bozulma Tehlikesinin Varl›¤› ................ 510 b) Üye Devletler Aras› Ticaretin Zedelenmesi ...................................... 512 IV. Denetim Usulü ............................................................................................... 514 1. Yeni Devlet Yard›mlar›n›n Denetlenmesi ................................................ 514 a) Yeni Devlet Yard›m› Kavram› ........................................................... 514 b) Öndenetim .......................................................................................... 514 b1) Ön Denetimin Bafllamas›: Bildirim ............................................. 514 i) Kapsam .................................................................................. 514 ii) Yükümlü ................................................................................ 514 iii) Süre ........................................................................................ 516 iv) Bildirim Usulü ........................................................................ 517 b2) Ön Denetim Sona Ermesi ............................................................ 518 i) Bildirilen Önlemin Devlet Yard›m› Olmad›¤› Karar› ........... 518 ii) Ba¤dafl›rl›k Karar› .................................................................. 519 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXX iii) Soruflturma Aç›lmas› .............................................................. 520 iv) Ön Denetim Süresinin Dolmas› ............................................. 520 c) Soruflturma ......................................................................................... 520 c1) Soruflturman›n Aç›lmas› ............................................................... 521 c2) Soruflturmaya Kat›lanlar .............................................................. 522 c3) Soruflturma Prosedürü .................................................................. 522 c4) Soruflturman›n Sona Ermesi ......................................................... 523 i) Bildirilen Önlemin Devlet Yard›m› Olmad›¤› Karar› ........... 523 ii) Ba¤dafl›rl›k Karar› .................................................................. 523 iii) Koflullu Ba¤dafl›rl›k Karar› .................................................... 523 iv) Ba¤daflmazl›k Karar› .............................................................. 524 v) Soruflturma Süresinin Dolmas› .............................................. 524 d) Mevcut Devlet Yard›mlar›n›n Denetlenmesi ..................................... 525 e) Uygulama Yasa¤›n›n ‹hlali Halinde ‹zlenecek Usul .......................... 526 2. Mevcut Devlet Yard›mlar›n›n Denetlenmesi ........................................... 527 a) b) c) d) V. Mevcut Devlet Yard›m› Kavram› ...................................................... 527 Y›ll›k Raporlar ................................................................................... 527 ‹nceleme ............................................................................................. 528 Soruflturma ......................................................................................... 529 Üye Devletin Baflvurusu Üzerine Konseyin Bir Devlet Yard›m›n› Ortak Pazarla Ba¤dafl›r Kabul Etmesi ........................................................... 530 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ‹Ç PAZARIN POL‹T‹KALARI §31.TARIM POL‹T‹KASI .............................................................................................. 531 I. II. III. Genel Olarak .................................................................................................. 533 Tar›m Politikas›n›n Kapsam› ve Muhtevas› .................................................. 533 ‹ç Pazar Düzeninin Kuruluflu ve Geliflmesi .................................................. 536 1. Ortak Organizasyon ve Pazar Düzeni Politikalar› .................................... 536 a) Fiyat Belirleme Sistemi ...................................................................... 537 b) Yard›m Sistemi ................................................................................... 538 c) Döviz Kurlar›ndaki Farkl›l›klar› Telâfi Sistemi ve Sabit Kur Sistemine Geçifl .................................................................................. 539 d) Fazla Üretime ‹liflkin Tedbirler .......................................................... 539 e) Birlik Tercihi Kural› ........................................................................... 540 2. Tar›mda Sosyal ve Yap›sal Politika ve Reform ‹htiyac› ........................... 540 IV. Avrupa Tar›msal Yönlendirme ve Garanti Fonu ve Tar›m Politikas›n›n Finansman› .................................................................... 541 §32.BALIKÇILIK POL‹T‹KASI .................................................................................... 543 I. II. III. Bal›kç›l›k Politikas›n›n Düzenlenmesi ve Geliflmesi .................................... 544 Bal›kç›l›kta Ortak Pazar Organizasyonu ....................................................... 546 Ortak Bal›kç›l›k Politikas›ndaki Zorluklar ve Üçüncü Devletlerle Antlaflmalar ................................................................................. 547 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXXI §33.TAfiIMA POL‹T‹KASI ............................................................................................ 548 I. II. III. IV. V. Kapsam .......................................................................................................... 549 Ortak Politika Çal›flmalar› ............................................................................. 549 Tafl›ma Politikas›nda Hedefler ...................................................................... 550 Yap›lacak Düzenlemelerdeki Ortak Esaslar .................................................. 551 Çeflitli Tafl›ma Sektörlerine ‹liflkin Düzenlemeler ........................................ 552 1. Demiryolu ile Tafl›mac›l›k ......................................................................... 552 2. Karayolu ile Tafl›mac›l›k ........................................................................... 553 3. ‹ç Sularda Tafl›mac›l›k ............................................................................... 554 4. Denizde Tafl›mac›l›k .................................................................................. 554 5. Hava Tafl›mac›l›¤› ...................................................................................... 555 6. Transavrupa A¤› ........................................................................................ 555 §34. ENERJ‹ POL‹T‹KASI ............................................................................................. 557 §35. KORUMA AMAÇLI T‹CARET POL‹T‹KASI ARAÇLARI ................................ 560 I. II. Genel Olarak .................................................................................................. 561 Dampinge Karfl› Korunma ............................................................................. 563 1. Amaç ve Kapsam ...................................................................................... 564 a) Amaç .................................................................................................... 564 b) Kapsam ................................................................................................. 565 2. Dampingin Tan›m› ve Unsurlar› .............................................................. 566 a) Benzer Ürün ......................................................................................... 567 b) Normal Fiyat ........................................................................................ 567 c) ‹hraç Fiyat› ........................................................................................... 569 d) Karfl›laflt›rma ve Damping Marj› ......................................................... 570 e) Zarar Marj› ........................................................................................... 573 f) Topluluk Sanayii ................................................................................... 574 g) Topluluk Menfaati ................................................................................ 575 3. Usul ............................................................................................................ 575 a) fiikayet ve Soruflturman›n Bafllat›lmas› ................................................ 575 b) Soruflturma ........................................................................................... 576 c) Geçici Tedbirler .................................................................................... 577 d) Soruflturman›n Kesin Tedbirle Sonuçlanmas›, Vergi Tahsili .............. 577 e) Soruflturman›n Bir Fiyat Taahhüdünün Kabulüyle Sonuçlanmas› ....................................................................................... 578 f) Soruflturman›n Tedbir Al›nmadan Sonuçlanmas› ................................. 579 4. Tedbirlerin Dolan›lmas› ............................................................................ 579 5. ‹dari ‹nceleme ............................................................................................ 580 a) Sona Erme ‹ncelemesi ...........................................................................580 b) Ara ‹nceleme ........................................................................................ 580 c) Yeni Gelen ‹ncelemesi ......................................................................... 581 6. Hukuki ‹nceleme ....................................................................................... 581 a) Baflvuru fiartlar› .................................................................................. 581 a1) Do¤rudan ve Bireysel Etki ........................................................... 581 a2) Olumsuz Etki ............................................................................... 584 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXXII b) ‹nceleme Konusu ................................................................................ 584 III. Sübvansiyonlara Karfl› Korunma ................................................................... 584 1. Amaç ve Kapsam ....................................................................................... 585 a) Amaç .................................................................................................... 585 b) Kapsam ................................................................................................. 585 2. Sübvansiyonun Varl›¤› ve Unsurlar› ......................................................... 586 a) Sübvansiyonun Varl›¤› ......................................................................... 586 b) Telafisi Mümkün Olan Sübvansiyon ................................................... 587 c) Telafisi Mümkün Olmayan Sübvansiyon ............................................ 587 d) Telafi Edilebilir Sübvansiyon Miktar› ................................................. 588 e) Zarar Marj›, Topluluk Sanayii, Topluluk Menfaati ............................. 588 3. Usul ............................................................................................................ 589 4. Tedbirlerin Dolan›lmas› ............................................................................ 589 5. Tedbirlerin Birlikte Uygulanmas› ............................................................. 589 6. ‹dari ‹nceleme ............................................................................................ 589 7. Hukukî ‹nceleme ....................................................................................... 589 IV. V. ‹thalatta Ortak Kurallar .................................................................................. 590 Ticari Engellere Karfl› Korunma ................................................................... 592 §36.ÇEVRE POL‹T‹KASI ................................................................................................596 I. II. III. IV. V. Tarihsel Geliflim ............................................................................................ 598 Çevre Politikas›n›n Hedefleri ........................................................................ 601 Çevre Politikas›n› fiekillendiren ‹lkeler ........................................................ 603 Üye Devletlerin ve Birli¤in Faaliyet Alanlar›n›n S›n›rlar›n›n Belirlenmesi ............................................................................... 605 Çevre Politikas›n›n Hukuki Dayanaklar› ....................................................... 609 1. Çevre Politikas›n›n Genel Yetki Normu ................................................... 609 2. Çevre Politikas›na ‹liflkin Özel Yetki Normlar› ........................................ 610 VI. Çevre Politikas›n›n Finansman› ve Uygulanmas› .......................................... 613 §37.SOSYAL POL‹T‹KA ............................................................................................... 617 I. II. III. IV. V. AT Sosyal Politikas›n›n Geliflimi .................................................................. 620 Toplulu¤un Sosyal Politika Alan›ndaki Hedefleri ve Bunlar› Gerçeklefltirme Yollar› .................................................................................. 625 Toplulu¤un Sosyal Politikaya ‹liflkin Yetkilerinin Saptanmas› .................... 627 Sosyal Partnerlerin Etkinli¤inin Art›r›lmas›................................................... 629 Avrupa Birli¤inin Sosyal Politika Alan›ndaki Faaliyetleri ..................................................................................................... 633 1. ‹fl ve Sosyal Güvenlik Hukuku Alan›ndaki Faaliyetler ............................. 633 a) b) c) d) e) ‹stihdam .............................................................................................. 633 ‹fl Hukuku ve Çal›flma Koflullar› ........................................................ 635 Mesleki E¤itim ................................................................................... 638 Sosyal Güvenlik ................................................................................. 639 ‹fl Yerinde Sa¤l›¤›n Korunmas› .......................................................... 639 2. Kad›n-Erkek Eflitli¤i Alan›ndaki Faaliyetler ............................................. 641 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXXIII a) ATA m. 141 ve Uygulama Alan› ....................................................... 641 b) Kad›n-Erkek Eflitli¤i Alan›nda Ç›kan Yönergeler ............................. 646 VI. Avrupa Sosyal Fonu ...................................................................................... 649 §38. TÜKET‹C‹N‹N KORUNMASI POL‹T‹KASI ....................................................... 650 I. II. Hukuki Dayanaklar ve Topluluk Politikas› ................................................... 652 Topluluk Politikas›n›n Hayata Geçirilmesi ................................................... 657 §39. SANAY‹ VE ARAfiTIRMA-GEL‹fiT‹RME POL‹T‹KALARI ............................. 663 §40. EKONOM‹K VE PARASAL POL‹T‹KALAR, EKONOM‹K VE PARASAL B‹RL‹K ......................................................................................... 668 I. Ekonomik Politikalar ..................................................................................... 668 1. Maastricht'ten Önce ................................................................................... 668 2. Maastricht'ten Sonra .................................................................................. 670 II. III. ABA'n›n Sistemi ............................................................................................ 672 Parasal Düzen ................................................................................................ 672 1. Güçlükler .................................................................................................. 672 2. Avrupa Para Sistemi ................................................................................. 673 3. Para Birli¤i ................................................................................................ 675 a) Birinci Aflama ....................................................................................... 675 b) ‹kinci Aflama ........................................................................................ 676 c) Üçüncü Aflama ..................................................................................... 677 §41. TOPLULUK HUKUKUNDA F‹KRÎ MÜLK‹YET HAKLARI ........................... 679 I. II. III. Terim .............................................................................................................681 Sorun: FM Haklar› ve Topluluk Hukuku ...................................................... 682 Mallar›n Serbest Dolafl›m› ve FM Haklar› .................................................... 683 1. 2. 3. 4. ATA'n›n 30. (Eski 36.) Maddesi .............................................................. 683 Tükenme ‹lkesi ......................................................................................... 685 Hakk›n Özgül Konusu Doktrini ............................................................... 693 Hakk›n Özgül Konusunun Hakk›n Türüne Göre Belirlenmesi ......................................................................................695 a) Markada .................................................................................................695 a1) Markan›n Temel ‹fllevi ................................................................. 695 a2) Markan›n Ba¤lant› ‹fllevi................................................................698 a3) Markan›n Özgül Konusuna Giren ve Girmeyen Kullan›m Biçimleri ....................................................................................... 701 b) c) d) e) IV. Patentte ............................................................................................... 708 Tasar›mda ........................................................................................... 710 Türlerde ............................................................................................... 711 Fikir ve Sanat Eserinde ...................................................................... 712 ATA'n›n 81. (Eski 85.) ile 82. (Eski 86.) Maddeleri ve FM Haklar› .......... 717 1. Genel Olarak .............................................................................................. 717 a) Sorun .................................................................................................. 717 b) ATM'nin Kararlar›nda Yer Alan Esaslar ........................................... 718 b1) FM Haklar›n›n Varl›¤› ve Kullan›lmas› Ayr›m› .......................... 718 XXXIV AYRINTILI KONULAR TABLOSU b2) Ortak Pazar›n Bölüflülmesi .......................................................... 718 b3) Somut Olay›n Özelliklerine Göre Karara Var›lmas› Gere¤i ....... 719 2. FM ile ‹lgili Devir Sözleflmeleri ve ATA'n›n 81. Maddesi .............................................................................................. 719 3. FM Haklar› ile ‹lgili Lisans Sözleflmeleri ve ATA'n›n 81. Maddesi ............................................................................................. 720 4. Bireysel ‹stisna ......................................................................................... 723 5. Blok ‹stisna ............................................................................................... 723 6. ATA'n›n 82. Maddesi ............................................................................... 724 7. Baz› Sözleflmelerde Yer Alan FM Haklar›na ‹liflkin Hükümler ve ATA'n›n 81. ve 82. Maddeleri ........................................... 725 V. Fikrî Mülkiyet Alan›nda Ortak Hukuk Oluflturulmas› ve Uyumlaflt›rma Çal›flmalar› ................................................ 726 1. Patentlere ve ‹lgili Haklara ‹liflkin Düzenlemeler .................................... 726 2. Markalar ve ‹lgili Haklara ‹liflkin Düzenlemeler ..................................... 726 3. Fikir ve Sanat Eserlerine ve ‹lgili Haklara ‹liflkin Düzenlemeler ............................................................................................ 727 4. Tasar›mlara ‹liflkin Düzenlemeler ............................................................ 728 5. Veri Korunmas›na ‹liflkin Topluluk Çal›flmas› ........................................ 728 6. Çeflitli Konular .......................................................................................... 728 §42. ULUSAL HUKUKLARIN UYUMLAfiTIRILMASI POL‹T‹KASI ...................... 729 I. II. III. Genel Olarak .................................................................................................. 729 ATA'n›n 94. Maddesi .................................................................................... 732 ATA'n›n 95. Maddesi .................................................................................... 733 DÖRDÜNCÜ KISIM ÇEfi‹TL‹ KONULAR §43.TOPLULUK HUKUKUNDA TEMEL HAK KORUMASI .................................... 737 I. Topluluk Antlaflmalar› ve Temel Haklar ....................................................... 740 1. Kurucu Antlaflmalar ve Temel Haklar ...................................................... 740 2. Avrupa Tek Senedi (ATS).......................................................................... 742 3. Avrupa Birli¤i Antlaflmas› (ABA) ........................................................... 743 4. Amsterdam Antlaflmas›n›n (AmsA) ATA ve ABA’ya Getirdi¤i De¤ifliklikler .............................................................................................. 743 II. Topluluk Organlar›n›n Aç›klama ve Bildirileri ............................................. 746 1. 5 Nisan 1977 Tarihli Parlamento, Konsey ve Komisyonun Ortak Aç›klamas› ................................................................ 746 2. Konseyin Aç›klama ve Bildirileri ............................................................ 747 a) 8 Nisan 1978 Tarihli Demokrasi Hakk›ndaki Kopenhag Aç›klamas› ........................................................................ 747 b) 20 Haziran 1983 Tarihli Avrupa Birli¤i Hakk›nda Bildirge ............................................................................................... 748 c) 3 ve 4 Haziran 1999 Tarihinde Yap›lan Köln Zirvesinde Al›nan Karar: Avrupa Birli¤i Temel Haklar fiart›n›n Haz›rlanmas› .............. 748 AYRINTILI KONULAR TABLOSU XXXV 3. Parlamento Kararlar› ve Parlamento ‹çi Öneriler ..................................... 749 a) "Özel Haklara" ‹liflkin Aç›klamalar ................................................... 749 b) 27 Nisan 1979 Tarihli Karar .............................................................. 749 c) 14 fiubat 1984 Tarihli Avrupa Birli¤i Anayasa Tasla¤› ................................................................................................ 749 d) 12 Nisan 1989 Tarihli Temel Haklar ve Özgürlükler Bildirgesi ............................................................................................ 750 e) 12 Aral›k 1990 Tarihli Avrupa Birli¤inin Anayasal Temeline ‹liflkin Karar ....................................................................... 751 f) Avrupa Halk Partisinin Anayasa Tasla¤› ........................................... 751 g) 3 fiubat 1993 Tarihli Kurumsal Komisyon Tasla¤› ........................... 751 4. Komisyonun Çal›flmalar› ........................................................................... 752 5. Avrupa Toplulu¤u Sosyal fiart› (ATSfi) ................................................... 753 III. Temel Haklar›n ATM ‹çtihad› Çerçevesinde Korunmas› ............................. 754 1. Temel Haklarda ‹lk Dönem ...................................................................... 754 2. Temel Hak Korumas›n›n Geliflimi ........................................................... 754 a) Temel Haklar›n Topluluk Hukukundaki Temelleri ............................. 755 a1) Topluluk Hukuk Düzeninin Genel ‹lkeleri .................................. 755 a2) Üye Devletlerin Ortak Anayasal Gelenekleri .............................. 755 a3) ‹nsan Haklar›n›n Korunmas›na ‹liflkin Uluslararas› Antlaflmalar ve A‹HS .................................................................. 757 a4) A‹HS’nin Topluluk Hukukundaki Yeri ....................................... 757 (i) Tart›flma ve Görüfller .............................................................. 757 (ii) A‹HS’nin ATM ve Avrupa ‹nsan Haklar› Mahkemesi (A‹HM) Taraf›ndan Yorumlanmas› ................... 759 a5) Temel Haklar›n Korunmas›nda Standart Sorunu ......................... 761 b) Temel Haklar›n S›n›rlanmas› ve S›n›rlaman›n S›n›r› ..................................................................................................... 762 c) Temel Haklar - Temel Hak Benzeri Haklar Ay›r›m› ........................... 764 d) ATM'nin Korudu¤u Temel Haklar ...................................................... 772 IV. Ulusal Mahkemelerin Tepkileri ..................................................................... 774 1. Alman Federal Anayasa Mahkemesinin Kararlar› .................................... 774 a) 29 May›s 1974 Tarihli “Solange I” Karar› ........................................... 774 b) 22 Ekim 1986 Tarihli “Solange II” Karar› .......................................... 776 c) 12 May›s 1989 Tarihli “Tütün Duman›” Karar› .................................. 777 d) 12 Ekim 1993 Tarihli “Maastricht” Karar› .......................................... 777 e) 31 Mart 1998 Tarihli “Euro” Karar› .................................................... 778 2. ‹talya Örne¤i .............................................................................................. 780 §44.AB'N‹N GELECE⁄‹NE ‹L‹fiK‹N BEKLENT‹LER ............................................... 781 I. Para - Ekonomi Politikas› ve Avrupa’n›n Birleflmesinde Yeni Araçlar ........ 782 1. APB ........................................................................................................... 782 2. Farkl› H›zda Avrupa-Flexibility (Esneklik) - Daha S›k› ‹flbirli¤i ............. 783 II. AB’nin Maastricht Antlaflmas› ile Gelen ‹ki Sütunu ve Topluluklar ............ 785 XXXVI AYRINTILI KONULAR TABLOSU 1. ODGP ........................................................................................................ 785 2. Polis ve Ceza ‹fllerinde Hukukî ‹flbirli¤i .................................................... 786 3. Topluluklar ................................................................................................ 787 III. AB'nin Genifllemesine ‹liflkin Politikalar ...................................................... 788 1. AB ve Do¤u Avrupa Devletleri ................................................................. 788 2. Akdeniz Politikas› - K›br›s ve Malta ......................................................... 789 D‹Z‹NLER ATM KARARLARI ALFABET‹K D‹Z‹N‹ ................................................................... 793 ATM KARARLARI SAYISAL D‹Z‹N‹ ......................................................................... 827 MADDE D‹Z‹N‹ ............................................................................................................. 859 KAVRAM D‹Z‹N‹ .......................................................................................................... 873 EK– Amsterdam Anlaflmas›n›n 12. Maddesi Uyar›nca Yeni Madde Numaralar›Eski ve Yeni Madde Numaralar› Tablosu ............................................................... 891 XXXVII GENEL B‹BL‹YOGRAFYA I. Sistematik Eserler ARCHER, C./BUTLER, F., The European Union, Structure & Process, 2nd Edition, London 1996 B./BIEBER, R./PIPKORN, J./STREIL J., Die Europäische Union, Rechtsordnung und Politik, 4. neubearbeitete Auflage, Baden-Baden 1993 BEUTLER, BAINBRIDGE, T./TEASDALE, A., European Union, London 1995. BLECKMANN, A., Europarecht, 6. neubearbeitete und erweiterte Auflage, Köln 1997 BORCHARDT, K.-D, Die rechtlichen Grundlagen der EU, Tübingen 1996. CARTOU, L., Communautés Européennes, 10. ème Edition, Paris, 1991. CHARLESWORTH, A./CULLEN, H., European Community Law, London 1994. CONSTANTINESCO, L.-J., Das Recht der Europäischen Gemeinschaften, Band I: Das institutionelle Recht, 1977. CRAIG P./DE BURCA G., EU Law, Text, Cases & Materials, 2nd Ed. Oxford 1998. CRAIG P. /DE BURCA, G. (Edited), The Evolution of EU Law, Oxford 1999. EHLERMANN, C.-D./BIEBER, R. (Hrsg), Handbuch des Europäischen Rechts, Loseblattsammlung, Baden Baden. EVANS, A., A Textbook on European Union Law, Oxford 1998. FOLSOM, R.H., European Union Law, 3rd Edition, St. Paul, Minn. 1999 GÜNU⁄UR, H., Avrupa Toplulu¤u Hukuku, ‹kinci Bask›, Ankara 1993 HARTLEY, T., The Foundations of European Community Law, 4th Edition Oxford 1998 IPSEN, H., Europäisches Gemeinschaftsrecht, Tübingen 1972 KAPTEYN, P.J.G./VAN THEMAAT, P., Introduction to the Law of the European Communities, 3rd Edition by Gormley L.W. Deventer 1998. KARLUK, R., Avrupa Birli¤i ve Türkiye, Üçüncü Bask›, ‹stanbul 1995. KENT, P., European Union Law, Oxford 1998. LASOK, D./BRIDGE, J. W., Law and Institutions of the European Union, Sixth Edition, London 1994 MATHIJSEN, P.S.R.F., A Guide to European Law, 6th Edition, London 1995 MÉGRET, J., Le droit de la CE et de l’Union européenne Commentaire, 15 Brüssel. NICOLAYSEN, G., Europäisches Gemeinschaftsrecht, 2. vols., Stuttgart 1982 NICOLAYSEN, G., Europarecht I, Baden-Baden 1991 ("Nicolaysen I") Bd., 2 éd. XXXVIII GENEL B‹BL‹YOGRAFYA NICOLAYSEN, G., Europarecht II, Das Wirtschaftsrecht im Binnenmarkt, Baden-Baden 1996 ("Nicolaysen II") OPPERMANN, T., Europarecht, 2. Auflage, München 1999 OWEN, R., Essential European Community Law, London 1995 PECHSTEIN, M./KÖNIG, C., Die Europäische Union, 2. Aufl. Tübingen 1998 PENELOPE, K., Law of the European Union, 2nd Ed., London 1996. QUADRI, R/ MONACO, R/TRABUCCHI, A., Trattato istitutivo della Communità Europea del Carbone e dell'Acciaio, 3 Bde., Milano 1970 RÖTTINGER, M./WEYRINGER, C., Handbuch der europäischen Integration, 2. Auflage, Wien/Mainz 1999 SCHWEITZER, M./HUMMER, W., Europarecht, 5. Auflage, Berlin 1996 SEIDL-HOHENVELDERN, I./LOIBL, G., Das Recht der Internationalen Organisationen einschließlich der Supranationalen Gemeinschaften, 6. Auflage, Köln 1996. SHAW, J., The Law of the European Union, 2nd. ed. Hamphshire and London 1996. STEINER, J., Textbook on EEC Law, 6th Edition, London 1998 STREINZ, R., Europarecht, 4. Auflage, Heidelberg 1999 WEATHERILL/BEAUMONT, EU Law, 3rd. Ed. London 1999. WYATT, D./DASHWOOD. A., European Community Law, 3rd Edition, London 1993 II. fierhler GEIGER, R. EG-Vertrag, Kommentar zu dem Vertrag über die Gründung der Europäischen Gemeinschaft, 2. Auflage, München 1995. GRABITZ, E., (Hrsg.), Kommentar zum EWG-Vertrag, 2. Auflage, Stand: 4. Ergänzungslieferung, München, September 1992 GRABITZ, E./HILF, M., (Hrsg.), Kommentar zur Europäischen Union, 3. Auflage (Stand Mai 1998). VON DER GROEBEN, H./THIESING, J.,/EHLERMANN, C.-D. (Hrsg.), Kommentar zum EWG-Vertrag, 5. Auflage, Baden-Baden 1997. K./KLEIN, E./MAGIERA, S./MÜLLER-GRAFF, P-C., Handkommentar zum EWG-Vertrag, Köln (Loseblattsammlung - Stand November 1998) HAILBRONNER, LENZ, C.O. (Hrsg.) EG-Vertrag, Kommentar zu dem Vertrag zur Gründung der Europäischen Gemeinschaften, 2. Auflage, Köln 1999 CALLIESS, Ch./RUFFERT (Hrsg.), Kommentar zu EU-Vertrag und EG-Vertrag, Neuwied, Kriftel 1999 CAMPBELL, D./COTTER, S. (Hrsg.), Smit-Herzag The Law of the European Economic Community, a Commentary, New York (Looseleaf - Release no. 37 October 1999). GENEL B‹BL‹YOGRAFYA XXXIX III. Metin Kitaplar› BAYDAROL, C., Avrupa Birli¤ini Kuran Antlaflma, ‹ktisadi Kalk›nma Vakf›, 1992 BEUTLER, B./BIEBER, P./PIPKORN, J./STREIL, J., Das Recht der Europäischen Union (Loseblattsammlung), Baden Baden FOSTER, N., Blackstone's EC Legislation, 1999-2000, 10th Edition, London 1999 GÜNU⁄UR, H., Avrupa Ekonomik Toplulu¤unu Kuran Antlaflma (Roma Antlaflmas›), Geniflletilmifl ‹kinci Bask›, Ankara 1988 HUMMER, W./SIMMA, B./VEDDER, C., Europarecht in Fällen, 3 Auflage, BadenBaden, 1999. NOMER, E./ESK‹YURT, Ö., Avrupa Sözleflmeleri, ‹stanbul 1975 PLENDER/USHER, J.A., Cases and Materials on the Law of the European Communities, 3rd Edition, London 1993 RUDDEN, B./WYATT, D., Basic Community Laws, 7th Edition 1999 SARAÇO⁄LU, T., Türkiye-Avrupa Ekonomik Toplulu¤u Ortakl›¤› (Anlaflmalar), Akbank Ekonomi Yay›nlar›, ‹stanbul 1982 WEATHERILL, S., Cases and Materials on EEC Law, London, 4th ed. 1998. ✰ ✰ ✰ Europa - Recht, Textausgabe mit einer Einführung von E. Steindorf, dtv, 16. Auflage, München 1999 Europarecht mit einer Einführung von Prof. Dr. Hans-Joachim Glaesner, 11. Auflage, Baden-Baden 1999 Komisyon'a ba¤l› "Avrupa Topluluklar› Resmi Yay›nlar Dairesi" taraf›ndan çeflitli dillerde yay›nlanan metin kitaplar›ndan Almanca, Frans›zca, ‹ngilizce olanlar afla¤›da gösterilmifltir: Europäische Union, Textsammlung, Band I, Teil I, Band I, Teil II, Brüssel, Luxemburg 1995. European Union, Selected instruments taken from the Treaties, Book I, Volume I, II Luxembourg 1995 Union Européenne, Recueil des Traités, Tome I, Volume I, II, Luxembourg 1995 IV. Dergiler Cahiers de Droit Européen Common Market Law Review Diritto Comunitario e degli scambi internationali Europäische Grundrechts Zeitschrift Europarecht European Business Law Review XL GENEL B‹BL‹YOGRAFYA European Competition Law Review European Intellectual Property Review European Law Review Europäische Zeitschrift für Wirtschaftsrecht International and Comparative Law Quarterly ‹ktisat ve Maliye Journal of Common Market Studies Legal Issues of European Integration Recht der Internationalen Wirtschaft Revue du Marché Commun et de l'Union Européenne Revue trimestrielle du droit européen Rivista di Diritto Europeo Yearbook of European Law Zeitschrift für auslaendiches und öffentliches Recht V. Bilgi Bankalar› (Databases) 1. ABEL, "Document Delivery of Official Journal L and C Series", (Avrupa Toplulu¤u Resmi Gazetesi L ve C Serileri) 2. APC, "Commission Preparatory Acts", (Komisyonca Haz›rlanan ‹kincil Hukuka ‹liflkin Öneri ve Taslaklar) 3. CELEX, "Communitatis Europeae Lex", (Avrupa Birli¤i Hukuku Kaynaklar›) 4. ECLAS, "European Commission Library Automated System", (Avrupa Komisyonu Kütüphanesi Otomasyon Sistemi) 5. INFO 92, "European Internal Market and Its Social Dimension", (Avrupa ‹ç Pazar› ve Sosyal Boyutu) 6. RAPID, "Up-to-date Information on European Union Activities", (Avrupa Birli¤i Faaliyetleri Üzerine Güncel Bilgiler) 7. SCAD, "Community Documentation Access System", (Topluluk Dökümantasyon Eriflim Sistemi, Topluluk Dökümanlar› ve Toplulukla ‹lgili Makaleler) Bu bilgi bankalar›ndan yararlanmak için flu adreslere baflvurulabilir: ‹stanbul Üniversitesi, Hukuk Fakültesi Avrupa Hukuku Araflt›rma ve Uygulama Merkezi, Hürriyet Meydan›, Beyaz›t, 34452 ‹stanbul/Türkiye, Telefon: (0-212) 528 04 23, fax: (0-212) 513 47 89; Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilcili¤i, U¤ur Mumcu Caddesi No:88, K.4, Gaziosmanpafla 06700 Ankara/Türkiye, Telefon: (0-312) 437 68 40, fax: (0-312) 437 79 40 Avrupa Toplulu¤unun di¤er bilgi bankalar› ve yay›nlar› ile ilgili genel bilgi için: EUR-OP Office for Official Publications of the European Communities 2, rue Mercier L-2985 Luxembourg [fax: (352)29 29 42 025]. XLI KISALTMALAR AAET : Avrupa Atom Enerjisi Toplulu¤u AAETA : Avrupa Atom Enerjisi Toplulu¤u Antlaflmas› AB : Avrupa Birli¤i ABA : Avrupa Birli¤i Antlaflmas› (Maastricht Antlaflmas›) ABKF : Avrupa Bölgesel Kalk›nma Fonu AC : Appeal Cases AEA : Avrupa Ekonomik Alan›,bkz. EEA. AEÇB : Avrupa Ekonomik Ç›karlar Birli¤i, bkz. EWIV. AEPB : Avrupa Ekonomik ve Parasal Birli¤i AET : Avrupa Ekonomik Toplulu¤u AETA : Avrupa Ekonomik Toplulu¤u Antlaflmas› (Roma Antlaflmas›) AFDI : Annales de la Faculté de Droit d'Istanbul AgrarR : Agrar-Recht AJIL : American Journal of International Law AKÇT : Avrupa Kömür ve Çelik Toplulu¤u AKÇTA : Avrupa Kömür ve Çelik Toplulu¤u Antlaflmas› AKF : Avrupa Kalk›nma Fonu All ER : All England Law Reports AMB : Avrupa Merkez Bankas› AÖR : Archiv des Öffentlichen Rechts AP : Avrupa Parlamentosu APE : Avrupa Para Enstitüsü [Baz› yazarlar Avrupa Para Kurumu (bkz. APK) demektedir]. AP‹ : Avrupa Politik ‹flbirli¤i, bkz. EPZ APB : Avrupa Para Birli¤i APK : Avrupa Para Kurumu [Baz› yazarlar Avrupa Para Enstitüsü (APE) demektedir.] APS : Avrupa Para Sistemi ASF : Avrupa Sosyal Fonu afla. : afla¤›da AT : Avrupa Toplulu¤u veya Avrupa Topluluklar› KISALTMALAR XLII ATA : Avrupa Toplulu¤u Antlaflmas› ATAYGF : Avrupa Tar›msal Yönlendirme ve Garanti Fonu, bkz. FEOGA, EAGFL, EAGGF ATKD : Avrupa Topluluklar› Mahkemesi Kararlar Dergisi ATM'nin kararlar› (I), ‹DM'nin kararlar› ise (II) alt›nda yay›nlanmaktad›r. Ancak bu ayr›ma ‹DM'nin kurulmas›ndan sonra yer verilmektedir. At›flarda ço¤u kez (I) kullan›lmamaktad›r. Bu halde karar›n ATM'ye ait oldu¤u kabul edilmektedir. 1994 y›l›ndan itibaren Topluluk personeli ile ilgili kararlar ayr› olarak yay›nlanmaktad›r; Bkz. ATKD-Per. ATKD-Per : ATM'nin veya ‹DM'nin AB personeli ile ilgili davalar›na iliflkin kararlar›n›n yay›nland›¤› dergi bkz. ECR-SC ‹flin niteli¤ine göre personele iliflkin davalarda; I/A : karar özetlerini, I/B : temyizde verilen kararlar›n özetlerini, II : kararlar›n tam metnini, içerir. ATM : Avrupa Topluluklar› Mahkemesi ATM-EUK : Avrupa Topluluklar› Mahkemesi Ek Usul Kurallar› ATM-UK : Avrupa Topluluklar› Mahkemesi Usul Kurallar› ATRG : Avrupa Topluluklar› Resmi Gazetesi [ATRG, 19.4.1958 tarihine kadar Journal Officiel de la Communauté Européenne du Charbon et de L'Acier ad› alt›nda 20.4.1958'den itibaren 1.7.1967'ye kadar Journal Officiel des Communautés Européennes bafll›¤› ile yay›nlanm›flt›r. Bu döneme ait yollamalar sahife ve y›l verilerek yap›l›r; mesela 916/63 gibi. 1.1.1968'den bafllayarak ATRG (L) ve (C) diye iki bölüme ayr›lm›flt›r. (L) yasamay› (Legislation), (C) haberleri (Communications) ifade etmektedir]. ATRG-EK : Avrupa Topluluklar› Resmi Gazetesi-Ek [kotlar ve sözleflmelerin yay›nland›¤› ATRG]. ATS : Avrupa Tek Senedi AVR : Archiv für Völkerrecht AWD : bkz: RIW AYB : Avrupa Yat›r›m Bankas› a.y. : ayn› yerde BAB : Bat› Avrupa Birli¤i, bkz. WEU BB : Betriebs-Berater Besch. : Beschluß BF : Bütünleflme Fonu KISALTMALAR BFH XLIII : Bundesfinanzhof BGH : Bundesgerichtshof Bkz/bk. : bak›n›z BM : Birleflmifl Milletler BölgK : Bölgeler Komitesi BR : Bundesrat BR Drucks : Bundesratsdrucksache(n) BT : Bundestag BT Drucks : Bundestagsdrucksache(n) Bull EC : Bulletin of the European Communities bkz. BullEG BullEG : Bulletin der Kommission der Europäischen Gemeinschaften bkz. Bull EC Bull Suppl. : Supplement of the Bulletin BVerfG : Bundesverfassungsgericht BVerfGE : Entscheidungen des Bundesverfassungsgerichts BYIL : British Yearbook of International Law CC : Conseil constitutionnel CFSP : Common foreign and security policy, bkz. ODGP CMLR : Common Market Law Reports CMLRev : Common Market Law Review COM : Commission [Komisyon taraf›ndan yay›nlanan belgelerde yer alan "Komisyon" k›saltmas›] DB : Der Betrieb DK : Denetim Kurumu Dpn/dn : dipnotu Dok KOM : Komisyon taraf›ndan haz›rlanan belge, bkz. COM ve KOM DÖV : Die Öffentliche Verwaltung Dr : Druck DR : Decisions and Reports DTÖ : Dünya Ticaret Örgütü DVBL : Deutsches Verwaltungsblatt EAG : Europäische Atomgemeinschaft, bkz. AAET EAGFL : Europäischer Ausrichtungs - und Garantiefonds für die Landwirtschaft, bkz. ATAYGF EAGGF : European Agricultural Guidance and Guarantee Fund, bkz: ATAYGF EArch : Europa-Archiv KISALTMALAR XLIV EBRD : European Bank for Reconstruction and Development ECR : European Court Reports, bkz. ATKD ECR-SC : Reports of European Community Staff Cases ECSC : European Coal and Steel Community, bkz. AKÇT ECU : European Currency Unit Ed/eds : Edition, editors EEA : European Economic Area, bkz. AEA EEC : European Economic Community, bkz. AET EEIG : European Economic Interest Grouping, bkz. AEÇB. EFTA : European Free Trade Association EGKS : Europäische Gemeinschaft für Kohle und Stahl, bkz: AKÇT EIPR : European Intellectual Property Review ELRev : European Law Review EMS : European Monetary System, bkz. APS EMU : European Monetary Union, bkz. APB EPB : Ekonomik ve Parasal Birlik, bkz. ayn› kavram olan AEPB EPZ : Europäische Politische Zusammenarbeit, bkz. API ESK : Ekonomik ve Sosyal Komite EuGH : Gerichtshof der Europäischen Gemeinschaften, bkz. ATM EuGRZ : Europäische Grundrechtszeitschrift EuR : Europarecht EuR-Beiheft : Europarecht dergisinin baz› özel konular için veya herhangi bir seminerin tebli¤lerini içermek üzere ç›kard›¤› normal s›ra numaras› d›fl›nda numara alan say›lar EURATOM : Avrupa Atom Enerjisi Toplulu¤u, Bkz. AAET EuZVerbR : Europäische Zeitschrift für Verbraucherrecht EuZW : Europäische Zeitschrift für Wirtschaftsrecht EWG : Europäische Wirtschaftsgemeinschaft, bkz. AET EWIV : Die Europäische Wirtschaftliche Interessenvereinigung, bkz. AEÇB EW:R : Enstcheidungen zum Wirtschaftsrecht EWS : Europäisches Währungssytem, Wirtschafts-und Steuer Recht EWWU/EWU : Europäische Wirtschafts-und Währungsunion, bkz. APB EZB : Europäische Zentralbank, bkz. AMB FAO : Food and Agriculture Organisation (of the United Nations) bkz. APS; Europäisches KISALTMALAR XLV FEOGA : Fonds Europeen d'Orientation et de Garantie Agricoles, bkz. ATAYGF FM/FMH : Fikkrî Mülkiyet / Fikrî Mülkiyet Haklar› GATT : General Agreement on Tariffs and Trade (Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Antlaflmas›) GATS : General Agreement on Trade in Services (Hizmet Ticareti Genel Antlaflmas›) GB : Gümrük Birli¤i GB Karar› : Gümrük Birli¤i Karar› GRUR : Gewerblicher Rechtschutz und Urheberrecht GRUR Ausl. : GRUR-Auslands- und internationaler Teil (bis 1967) GRUR Int. : GRUR - Internationaler Teil (seit 1967) GS : Gedächtnisschrift GYIL : German Yearbook of International Law GZ : Geschäftszahl Hrsg : Herausgeber IBD : ‹stanbul Barosu Dergisi ICLQ : International and Comperative Law Quarterly IIC : The International Review of Industrial Property and Copyright Law ‹DM : ‹lk Derece Mahkemesi ‹DM-UK : ‹lk Derece Mahkemesi Usul Kurallar› ‹KV : ‹ktisadi Kalk›nma Vakf› ‹ÜSBFD : ‹.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi JA : Juristische Arbeitsblätter JCMS : Journal of Common Market Studies JÖR : Jahrbuch des öffentlichen Rechts Jura : Juristische Ausbildung JuS : Juristische Schulung JWT : Journal of World Trade JZ : Juristische Zeitung KEU : Kommentar zur Europäischen Union KOM : Komisyonun Almanca k›saltmas›. Bu k›saltma özellikle Komisyon taraf›ndan haz›rlanan belgelerde kullan›lmaktad›r. Bkz. COM ve Dok KOM. KritJ : Kritische Justiz KritV : Kritische Vierteljahresschriften LIEI : Legal Issues of European Integration KISALTMALAR XLVI LQR : Law Quarterly Review MATG : Multilateral Agreements on Trade in Goods (Mal Ticareti ile ilgili Çoktarafl› Anlaflmalar) MLR : Modern Law Review MTO : Multilateral Trade Organisation [MTO terimi, Dünya Ticaret Örgütü anlaflmas›n›n ilk taslaklar›nda kullan›lm›fl ve baz› eserlerde bu flekilde yer alm›flt›r.] bkz. DTÖ, WTO. NATO : North Atlantic Treaty Organisation (Kuzey Atlantik Antlaflmas› Örgütü) NJW : Neue Juristische Wochenschrift NuR : Natur und Recht NVwZ : Neue Zeitschrift für Verwaltungsrecht ODGP : Ortak D›fl ve Güvenlik Politikas› OECD : Organization for Economic Cooperation and Development OLG : Oberlandesgericht RA : Roma Antlaflmas›, bkz. AETA RabelsZ : Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht RdA : Recht der Arbeit Rdnr/Rn : Randnummer RIW : Recht der Internationalen Wirtschaft RIW/AWD : Recht der Internationalen Wirtschaft-Außenwirtschaftsdienst des Betriebs-Beraters RMC : Revue du Marché Commun Roma Antlaflmas› : bkz. AETA Rs/Rsp : Rechtsprechung RSDA : bkz. SZW RTDE : Revue trimestrielle du droit européen SAG : bkz. SZW SB : Seçilmifl Bibliyografya SJZ : Schweizerische Juristenzeitung SM : Seçilmifl Mevzuat SPA : Sosyal Politikaya ‹liflkin Anlaflma SZW : Schweizerische Zeitschrift für Wirtschaftsrecht (1989'a kadar SAG) TRIPS : Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights, Including Trade in Counterfeit Goods. (Ticaretle Ba¤lant›l› Fikri Mülkiyet Haklar› Anlaflmas›) TT : Topluluk Tüzü¤ü, bkz. Tüzük Tüzük : Topluluk Tüzü¤ü, bkz. TT KISALTMALAR XLVII Urt. : Urteil VSSR : Verteljahres Schriften für Sozialrecht VuR : Verbraucher und Recht WEU : Westeuropäische Union/Western European Union, bkz. BAB WBRIIA : Wettbewerbsrecht in den Europäischen Gemeinschaften, Band II A: Wettbewerbsregeln für Staatliche Beihilfen, Brüssel / Luxemburg, 1995 WLR : Weekly Law Reports WTO : World Trade Organisation YBEL : Yearbook of European Law yuk. : yukar›da Yüksek Otorite RG : AKÇT ve AAET Organlar› Olan Yüksek Otoritenin Kararlar›n›n Yay›nland›¤› Resmi Gazete. Organlar›n Birlefltirilmesinden sonra bu Resmi Gazete ortadan kalkm›fl ve ATRG tek resmi gazete haline gelmifltir. ZaöRV : Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht ZEuP : Zeitschrift für Europäisches Privatrecht ZfRV : Zeitschrift für Rechtsvergleichung ZfSH : Zetschrift für Sozialhilfe und Sozialgesetzbuch ZfZ : Zeitschrift für Zölle und Verbrauchssteuern ZGR : Zeitschrift für Unternehmens- und Gesellschaftsrecht ZHR : Zeitschrift für das gesamte Handelsrecht und Wirt-schaftsrecht ZUR : Zeitschrift für Umweltrecht
