global strateji enstitüsü

HABER BÜLTENİ
21 Mart 2008
Haber Özetleri
Irak

Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, işgalin beşinci yılı nedeniyle yaptığı
konuşmada, Irak'ta ulusal uzlaşmanın sağlanması gerektiğini söyledi.
Talabani, uzlaşma sağlanmadan, şiddetle, terörizmle ve yolsuzlukla
mücadelenin imkansız olduğunun altını çizdi. Irak Başbakanı Nuri El Maliki de
benzer açıklamalar yaptı, dün eyalet seçimleri yapılmasının önünü açan
gelişmeyi de memnuniyetle karşıladığını belirtti. El Maliki, rüşvet kültürüyle
önemli mevkilere güvenilmez kişilerin getirilmesi anlayışı sona erdiği takdirde,
bu seçimlerin yeni fırsatlar doğuracağını dile getirdi. (BBC)

Türkmeneli Partisi, Kerkük’te ileride yapılacak seçimlerde usulsüzlüklerin
önüne geçilmesi için elektronik kart uygulamasına geçilmesini talep etti.
Türkmeneli partisi tarafından sitemize gönderilen bildiride “Geçmiş seçimlerde
Kerkük vilayetinde büyük çapta meydana gelen usulsüzlük ve sahtekârlığın
önüne geçmek için, Kerkük ilinin gelecek seçimlerinde 1957 nüfus sayımına
dayalı seçmenler için elektronik kart uygulamasına geçilmesini istiyoruz”
ifadesine yer verildi. Türkmeneli Partisi Kerkük’te yapılacak seçimlerin,
Birleşmiş Milletlerin gözetimi altında yapılmasını istediğini belirtti.
(www.yakindoguhaber.com)

Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Adil Abdulmehdi, ABD Başkan Yardımcısı
Dick Cheney’nin bazı yasaların çıkarılmasını sağlamak üzere Iraklı
politikacılara baskı yapmak için geldiğini söyledi. Bir basın toplantısı
düzenleyen Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Adil Abdulmehdi, “ABD, Dick
Cheney’i Bağdat’a göndererek illerle ilgili tartışmalı yasanın bir an önce
çıkarılmasını sağlamak için Iraklı politikacılara baskı yapmaya çalışıyor”, dedi.
“Bazı dost ülkelerin Irak’taki önemli yasaların çıkmasının gecikmesinden
duydukları endişeyi anlıyoruz; ancak Iraklı politikacılar, Irak halkının çıkarlarını
her türlü baskının üstünde tutmaktadır” diyen Adil Abdulmehdi, Amerikalı
yetkililerin Irak’ta bazı yasaların çıkarılması için Iraklı yetkililere daha önce de
baskı yaptığını belirterek bunun bir ilk olmadığını söyledi. (www.yakindoguhaber.com)

Mısırlı Diplomatik kaynaklardan yapılan açıklamaya göre, Kahire’de Irak’ın
Sünni-Şii diyalog toplantısının düzenlendiği bildirildi. Kaynağın açıklamasının
devamında, son dönemlerde Irak’taki Sünni ve Şii olayların konuşulduğu ve
her iki mezhep arasında yeni bir anlaşmaya varılması talebinin yapılması
1
belirlenirken, her iki mezhep arasında ulusal barışın bir an önce gerçekleşmesi
gerektiği vurgulandı. (www.iraqpa.net)

Irak Parlamentosundaki Hukuk Komisyonu Başkanı ve Sadr grubu üyesi Baha
El-Araci yaptığı açıklamada, ABD’nin Irak projesi başarısızlığa uğradığını
açıkladı. El-Araci, ABD’nin Irak’ı işgal etme sebebinin sadece kendi çıkarlarını
düşünmek amacıyla uygulandığını ve Irak’a özgürlük getirme iddialarının söz
konusu olmadığını dile getirdi. El-Areci yaptığı açıklamanın devamında, Irak’ta,
hala eski rejimin ve Baas partisi düşüncelerinin geçerli olduğunu söylerken,
Irak’ı hükmeden insanların kendilerine gelme zamanının olduğu çağrısında
bulundu. (www.hewarat.dk)

Birleşmiş Milletlerin Irak Özel Temsilcisi Staffan De Mistura, Iraklı liderlerinin
önlerinde zamanın akıp gittiği uyarısında bulunduğu bildirildi. Mistura yaptığı
açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) Iraklılar ile birlikte bir çalışma içerisinde
olduğunu; ancak siyasi gruplar arasındaki anlaşmazsızlık devam ederse Irak
siyasetinin geri adımlar atmaya başlayacağını belirtti. Mistura, “Irak’ın petrol ve
gaz yasasının onaylanması sıkıntıların azalmasına sahne olacaktır” diye
konuştu. (www.alsumaria.tv)

Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Irak İslami Partisi Başkanı Tarık El-Haşimi,
Irak’ın işgaline 5 yıl geçmesine rağmen Stratejik hatalardan dolayı durumun
hala düzelmediğini açıkladı. El-Haşimi yaptığı açıklamanın devamında, Irak’ın
siyasi yönlerinde yapılan hataların neticesini Irak halkı çekmiştir ve Irak ile
ABD arasında yapılacak olan uzun vade anlaşmasının yapılmadan önce
maddelerinin yeniden çalışması gerektiğini dile getirdi. (www.iraq-inq.com)

Sadr grubu, Basra’daki doktorların, bilim adamlarının ve diğer önde gelen
şahsiyetlerin korunması için güvenlik görevlilerine yardımcı olmaya hazır
olduklarını açıkladı. Basra’daki Sadr Bürosu yetkilisi Haris Azari, Sadr grubu
üyelerinin, özellikle de Mehdi Ordusu’nun Irak güvenlik güçlerine yardımcı
olmaya ve kendisini tehlikede hisseden herkesi korumaya hazır olduğunu
açıkladı. Basra’daki güvenlik yetkililerinin yaptıkları bu teklifi son derece olumlu
karşıladıklarını belirten Azari, güvenlik yetkililerinin, siyasi grupların ve halkın
yardımlarının kentteki güvenliğe katkı sağladığını söylediğini belirtti.
(www.yakindoguhaber.com)

Terör örgütü El Kaide'nin lideri Usame Bin Ladin, Müslümanları işgalin beşinci
yılında Irak'taki direnişi desteklemeye çağırdı. Merkezi Katar'da bulunan El
Cezire televizyon kanalı tarafından yayımlanan mesajda, Bin Ladin, Amerikan
işgalinin beşinci yılında Irak'taki direnişe destek olmanın Filistinlileri
desteklemenin en iyi yolu olduğunu da söyledi. Mesajda Bin Ladin, "Halkımız
olan Filistin halkını desteklemek bakımından cihada en yakın savaş meydanı
Irak'takidir ve bu savaş desteklenmelidir" ifadesini kullanıyor. (CNNTÜRK)

Amerikan ordusu, Irak'ın kuzeyindeki Musul kentinde yüzlerce kişinin ölümüne
ve çok sayıda evin yıkılmasına yol açabilecek bir saldırının önlendiğini
açıkladı. (AA)
Ortadoğu
2

Yemen'in başkenti Sana'da El Fetih ile Hamas'ı yeniden biraraya getirmeyi
amaçlayan görüşmelerden şimdilik sonuç çıkmadı. Sana'da El Fetih heyetinin
başkanlığını yapan Filistin Yasama Meclisi'nin El Fetih grubu başkanı Azzam
El Ahmed, yaptığı açıklamada, "FKÖ, Yemen'deki heyetini geri çağırdı. Bu,
Hamas'ın Yemen'in girişimini reddetmesinden kaynaklanıyor. Ancak Sana'daki
yetkililerin arzusu üzerine şimdilik Yemen'de bekleme kararını aldık", dedi. El
Ahmed, Musa Ebu Marzuk başkanlığındaki Hamas heyetiyle bugün bir
anlaşmaya vardıklarını, ancak Yemen başkanlığının arabuluculuğundaki bu
anlaşmanın son dakikada imzalanmadığını, Hamas heyetinin birkaç dakika
öncesi imzadan vazgeçtiğini belirtti. Öte yandan konuyla ilgili Ramallah'ta
açıklama yapan Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın
yardımcılarından Yaser Abdrabbo, Hamas tarafının Yemen inisiyatifinde
öngörülenleri kabul etmemesi nedeniyle görüşmelerin kesildiğini kaydetti.
Abdrabbo, FKÖ heyetinin yarın Batı Şeria'ya döneceğini belirtti ve "Ancak
Hamas, Yemen inisiyatifini kabul ettiği anda heyet yeniden Sana'ya hareket
eder", dedi. Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas ise Hamas
hareketini Yemen inisiyatifini kabul etmemesi nedeniyle suçlarken, FKÖ ile El
Fetih heyetinin geri döneceğini ifade etti. Abbas, Hamas heyetinin, Yemen'in
girişimini kabul etmeyip, bu girişimin temelini bozacak bazı şartlar öne
sürdüklerini kaydetti. Hamas sözcüsü Ayman Taha, dün yaptığı açıklamada, El
Fetih tarafının, Gazze Şeridi'nin kontrolünden vazgeçilmesi talebini öne
sürdüğünü belirterek, El Fetih'in bu isteğinden vazgeçmesini istemişti.
Taha,"Diyaloğu yeniden başlatmak için bunu ön koşul olarak kabul etmiyoruz"
demişti. (CNNTÜRK)

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Şam ziyaretinin ardından gittiği
İsrail'de, Cumhurbaşkanı Şimon Peres tarafından kabul edildi. Lavrov'un
İsrail'deki ilk temasını oluşturan görüşmede, her iki taraf da Ortadoğu
barışında her iki ülkenin de önemli çıkarları olduğunu belirtti. Bu arada Lavrov,
İsrail Başbakanı Ehud Olmert ile de görüştü. (AA)

Hamas hükümetinin eski İçişleri Bakanı Said Sıyam, Mısır polisinin Filistinli
direnişçiler tarafından esir alınan İsrail askerinin yerini öğrenmek amacıyla
Hamas üyelerine işkence yaptığını açıkladı. El Arabiya televizyonunun
haberine göre Hamas hükümeti döneminde içişleri bakanlığı yapan Said
Sıyam, Mısır güvenlik güçlerinin bu ülkedeki cezaevlerinde bulunan Hamas
üyesi tutuklulara Filistinli direnişçiler tarafından esir alınan İsrail askeri Gilad
Şalit’in yerini ve Başbakan İsmail Heniye’nin bürosunun yerini söyletmek için
işkence yaptığını söyledi. Mısır güvenlik güçlerinin, Mısır’ı ilgilendirmeyen
konularda Hamas üyesi kişileri sorguladığını belirten Said Sıyam, Mısır
güvenlik yetkililerinin Hamaslı liderlerle yaptıkları görüşmelerde Mısır
cezaevlerindeki Hamas üyelerine yapılan bu muameleyi reddetmediklerini
açıkladı. (www.yakindoguhaber.com)
Kafkasya ve Orta Asya
3

Washington-Moskova hattında gerginliğe yol açan "füze kalkanı" konusunda
Amerika Birleşik Devletleri, Rus yönetimine bir dizi güvence sundu. Buna göre
Rusya'ya, Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ne konuşlandırılacak sistemi
"gözlemleme" yetkisi tanınıyor. Amerikan yönetimi, füze kalkanının İran'dan
potansiyel bir tehdide karşı geliştirildiğini savunuyor. Rusya ise, bunu kendi
güvenliğine doğrudan tehdit olarak algılıyor. Amerikan Savunma ve Dışişleri
Bakanları'nın krizin aşılması amacıyla Moskova'daki temasları sırasında dile
getirdiği öneriler, Rus tarafına sunuldu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov,
Amerikan tarafının kendilerine Polonya'daki füze ve Çek Cumhuriyeti'ndeki
radar tesislerini "gözlemleme" yetkisi önerdiğini açıkladı. Amerika Birleşik
Devletleri Savunma Bakanı Robert Gates, Rusların bu tesisleri yerinde
inceleyebileceklerini açıkladı. Rusların ise bu üslerde daimi gözlemci talep
ettiği kaydediliyor. (TRT)

Çeçenistan'da Rus güvenlik güçleri ile ayrılıkçı militanlar arasında çıkan
çatışmalarda 9 kişi öldü. Rus haber ajansları, gece çıkan çatışmada ölenlerin
5'inin güvenlik görevlisi, 3'ünün ayrılıkçı militan, birinin de sivil olduğunu
kaydetti. Çatışmada 2 sivilin de yaralandığı belirtildi. (TRT)
Avrupa Birliği

Belçika'da yaklaşık 9 aydır süren siyasi belirsizlik şimdilik aşıldı. Beş büyük
partinin oluşturduğu ve Flaman Hristiyan Demokratların lideri Yves Leterme
başkanlığında kurulan yeni hükümet göreve başladı. Yeni hükümetin
programı, ekonomiden sosyal gereksinimlere, adaletten sağlığa kadar, temel
bütün alanlarda varılan uzlaşıyı yansıtıyor. Görevi Başbakan Guy
Verhofstadt'tan devralan Yves Leterme, hükümet programını ''dengeli ve
işleyebilir bir düzenleme'' olarak nitelendirdi. Leterme hükümetinin Temmuz
ayına kadar, "Bölgelere verilecek ek yetkiler ve mali reform" başlıklarındaki
düzenlemeleri tamamlaması gerekiyor. Aksi halde siyasi krizin yeniden
alevlenebileceği belirtiliyor. (TRT)
Kıbrıs

Kıbrıs sorununda çözüm sürecinin yeniden canlandırılmasına yönelik ilk
görüşme bugün Lefkoşa'da gerçekleştirilecek. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas
ara bölgede bir araya geliyor. Hıristofyas, çözüm parametreleri konusunda,
politikasında Papadopulos dönemine göre pek bir değişiklik olmadığına dair
işaretler veriyor. Rum lider, "8 Temmuz anlaşmasının hayata geçirilmesi,
Annan planına hayır, askerlerin derhal çekilmesi, iki bölgeli ve iki toplumlu
federasyon" olarak belirlediği "bildik" kırmızı çizgileri koruduğunu gösteriyor.
Türk tarafı ise "adanın birleşmesinde" kalıcı, eşit ve acil çözüm
müzakerelerinin başlangıç noktasının Annan Planı olduğunu ve eşit siyasi
haklara sahip iki devletli yepyeni bir ortaklık devletinin gereğini vurguluyor.
Cumhurbaşkanı Talat da Rum yönetiminin çözümsüzlükte diretmesi
durumunda, dünyanın farklı çözüm yolları arayabileceğini ifade ediyor.
Hristofyas ile Talat'ın ilk randevusu, bu gelişmeler ışığında, kapsamlı çözüm
müzakerelerinin başlangıcı mı olacağı, yoksa, iki tarafı ayıran uçurumu teyit mi
4
edeceği açısından belirleyici öneme sahip görünüyor.

(TRT)
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı Ferdi Sabit Soyer, Kıbrıs'ta bu yıl
içinde çözüme ulaşma çabası içinde olacaklarını söyledi. Ferdi Sabit Soyer,
İstanbul'da "Kıbrıs'ı Anlamak" konulu toplantıda, taraflar arasında önümüzdeki
günlerde yapılacak görüşmelerden beklentilerini anlattı. Soyer, "Kıbrıs
sorununun çözümü için bugüne kadar sunduğu tüm planlar, tüm çözüm
önerileri ve bu girişimleri ortaya koyup tartışacak ve bunun üstünden 2008
içerisinde ve sonuna doğru bütünlüklü ve kapsamlı bir çözümü Kıbrıs'a
getirmek hedefiyle masaya oturacağız, temel hedef bu olmalıdır", ifadesinde
bulundu. (TRT)
Kosova

Rusya, Amerika Birleşik Devletleri'ni, Kosova'ya askeri yardım planladığı için
sert biçimde eleştirdi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, İsrail gezisi
sırasında yaptığı açıklamada, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kosova'ya askeri
yardım planının, Birleşmiş Milletler kararlarına aykırı olduğunu savundu.
Lavrov, Amerika'nın böylelikle Balkanlar'daki istikrarsızlığı daha da
körükleyeceği uyarısında bulundu. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George
W. Bush, önceki gün Kosova'yı silah ve asker yardımı alabilir ülkeler arasına
katan bir bildiri yayınlamıştı. (TRT)
Diğer Haberler

Yunanistan, isim anlaşmazlığı yüzünden Makedonya'nın NATO'ya üyeliğini
veto edeceğini tekrarladı. Yunanistan Dışişleri Bakanı Dora Bakoyanni,
Arnavutluk gezisi sırasında yaptığı açıklamada, gelecek ay yapılacak NATO
zirvesi sırasında Arnavutluk ile Hırvatistan'ın üyeliğini destekleyeceklerini
söyledi. Bakoyanni, kendilerine Makedonya demekte ısrar etmeleri halinde,
Üsküp yönetiminin üyeliğine karşı çıkacaklarını belirtti. Atina, Makedonya'nın
kendisini Makedonya olarak adlandırmasına, aynı isimde bir bölgesi
bulunduğu gerekçesiyle karşı çıkıyor. İsim krizinin çözülmesi için Atina'nın
itirazı yüzünden Eski Yugoslavya'nın Makedonya Cumhuriyeti adı altında
Birleşmiş Milletler'e üye olabilen Makedonya ile Yunanistan arasında
görüşmeler yapılıyor. Arabuluculuk yapan Birleşmiş Milletler, Makedonya'ya
Yukarı Makedonya, Yeni Makedonya Cumhuriyeti gibi isimler önerdi.
Aralarında Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ve Kanada'nın da bulunduğu
120'den fazla ülke, Makedonya ismini tanımış bulunuyor. (TRT)
Dünya Basını
Economist dergisi son sayısında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
Abdurrahman Yalçınkaya'nın AKP'nin kapatılmasıyla istemiyle Anayasa
Mahkemesi'ne yaptığı başvuruyu değerlendiriyor. "Mahkemede görüşürüz"
başlıklı yazıda, şöyle deniyor: "Müslüman dünyasında otokratik rejimler sık sık
dinci partileri yasaklar. Bu partiler de yeraltına iner ve şiddete başvurur. Fakat
Türkiye'deki İslamcılar, farklı bir yol seçti. Sık sık yasaklanmaları ve iktidardan
düşürülmelerine rağmen şiddetten uzak durup demokrasiyi benimsediler ve
5
sistemle uyumlu partiler oldular. "Hiçbir İslami parti, AKP kadar ılımlı ve Batı
yanlısı olmadı. Ancak laik elit, Atatürk'ün laik cumhuriyetini yıkmak istediği gibi
çok güçlü dayanağı olmayan bir iddiayla AKP hükümetini devirmek için hala
mücadele ediyor." Economist, Anayasa Mahkemesi'nin davaya bakmaya kabul
etmesi durumunda, sürecin bir yıl alabileceğini, bunun da Türkiye'yi uzun bir
istikrarsızlık dönemine sürükleyebileceğini, reformları baltalayabileceğini ve
Avrupa Birliği'yle yürütülen müzakereleri zora sokabileceğini belirtiyor.
"AKP'nin en yakın müttefikleri bile Erdoğan laik muhaliflerin kaygılarına yanıt
vermek için daha fazla çaba harcayabilirdi" dediğini aktaran derginin yorumu
şöyle sürüyor: "Erdoğan türban meselesinde başlarını örtmemeyi seçen
kadınların haklarını korumak için daha fazla çaba harcayabilirdi. Çok sayıda
yazar ve akademisyenin yargılandığı 301'nci maddeyi kaldırabilirdi. "Başsavcı
Yalçınkaya, başvurusunu büyük ölçüde Başbakan ve kurmaylarının sözlerine
dayandırıyor. Bu yüzden Erdoğan ifade özgürlüğünün kıymetini bilmeli. Ama
diğer taraftan laik muhalifleri de sırça kulelerinden çıkarak sıradan Türk
halkıyla daha fazla zaman geçirmeli"
Independent gazetesi, Tibetlilerin sürgündeki dini lideri Dalay Lama'nın, krizin
çözümü için Pekin'e gidip Çinli liderlerle görüşmeye hazır olduğu yolundaki
sözlerini manşetine taşımış: "Dalay Lama Pekin'e gidip, Tibet konusunda katı
tutumuyla bilinen Cumhurbaşkanı Hu Jintao'yla görüşürse tavizkar davrandığı
suçlamalarına hedef olabilir. "Bu yüzden Dalay Lama'nın bu sözleri aslında,
memleketindeki kanı durdurma yolunda ne kadar çaresiz olduğunu gösteriyor.
Çin yönetimi hafta başında, bölücü faaliyetlerini durdurması, Tayvan ve
Tibet'in Çin'in parçası olduğunu kabul etmesi durumunda 50 yıl önce
Hindistan'a kaçan Dalay Lama'yla görüşebileceğini açıklamıştı." Times
gazetesi de başyazısında Çin'in "mantık yolunu seçip" Dalay Lama'yla
görüşmesi gerektiğini belirtiyor: "Tibet'te 1987'deki ayaklanma sonrasında çok
sayıda kişi hapse atılmış, sıkıyönetim ilan edilmişti. Şimdiki kriz iki nedenle o
tarihtekinden farklı; Birincisi teknolojik devrim, Fransa'nın dört katı
büyüklüğündeki bir toprak parçasının dünyayla bağlarının koparılmasını
imkansız kılıyor. Artık cep telefonlarıyla kaydedilen görüntüler dünyaya
ulaşıyor. "İkincisi Çin son 20 yılda büyük bir ekonomik kalkınma sürecine girdi.
Bu başarı, katı bir tek partili sistemde kapitalizmin başarısıdır, senkronize
yüzücülerin değil. Tibet'te geçen hafta yaşanan şiddet olaylarında iki tarafın da
ölü ve yaralı sayısı konusunda farklı rakamlar verdiğine dikkat çeken Times
şöyle devam ediyor: "Gerçek rakamlar ne olursa olaylar bağımsızlık peşinde
olan Müslüman Uygur azınlığın yaşadığı Şincan'a da sıçraması halinde çok
kan döküleceği kesin. Çin Ağustos'ta ev sahipliği yapacağı olimpiyatları
tehlikeye atmamak için, eskiye kıyasla çok ölçülü davranıyor. 20 yıl önceki
benzer bir şiddet dalgasının yaşanmasını önlemek için hala zaman var."
Gazetelerde Irak'ın işgalinin beşinci yıldönümüyle ilgili değerlendirmeler bugün
de ağırlığını koruyor. Independent, İngiltere Dışişleri Bakanı David
Milliband'ın Irak savaşının önemli zafer olduğunu söyleyerek savaş karşıtlarını
kızdırdığını yazıyor. Gazete, Irak'ın işgaline karşı çıkan milletvekillerinin
Milliband'ı inkar hali içinde olmakla suçladığını hatırlatıyor.
Guardian da "Irak'ta şiddetin azaldığı ve demokrasinin kök salmaya
başladığını söyleyen" Milliband'ın sözlerinin arazideki askerler tarafından
6
desteklendiğini aktarıyor. Gazeteye göre, Basra'daki İngiliz birliklerinin
komutanı Tümgeneral Barney White-Spunner "Eskiden belki öyleydi ama
bölge halkı artık bizi işgalci güç olarak görmüyor. Koşullar sürekli iyileşiyor"
dedi.
Daily Telegraph'a göre, İngiltere'nin en büyük beş bankasının yöneticileri dün
bir araya geldikleri Merkez Bankası Başkanı'ndan piyasaya daha fazla para
sürülmesini istedi. Banka yöneticileri, konut kredisi sektörünün de çöküşü
önlemek için Merkez Bankası'nın Avrupa ve Amerikan merkez bankaları gibi
hızlı hareket etmesini talep ettiler. Avrupa Merkez Bankası dün bankalara 15
milyar Euro ilave kredi açtı. Amerikan Merkez Bankası da yatırım şirketlerine
75 milyar dolarlık hazine tahvili sunulacağını duyurdu.
7